|
2001
|
|
|
Aurreko jarrerak Newtonen eta Leibnizen arteko aurkakotza gisa azter daitezke, bata espazio absolutu baten beharra defendatuz, bestea espazioaren izaera erlatiboa baieztatuz.
|
Baina
bi hauek azken batean Jainkoaren ideia behar bazuten beraien teoria oinarritzeko, Kantek espazioaren eta denboraren izaera subjektiboa eta ideala defendatuko du, hau da, hauek subjektuaren begiespenaren forma hutsak dira. Ideia hau beti ere oztopo handia izan da Kant ulertzeko unean, eta nik hauxe besterik ez dut esango oraingoz:
|
|
|
Modu desberdinean mugatutako gizaki desberdinen informazio desberdinek sorrarazten dituzten zure eta nire ezagutzak ezin izan dira beti zeharo berdinak.
|
Baina
biok, zu eta ni, gara bakoitza bere ezagutza objektiboaren egiaren neurri eta epaile. Eta ondorio honek berdin balio du egiaren, ederraren eta onaren ezagutzari buruz.
|
|
|
agiriko giza ekintzetan, zertxo bat ahaztuz giza bihotz barruko ekintzak, maitagogoaren asmo hutsak, burutapenak.
|
Baina
bi arrazoi daude maitariari (iturriari) begira jartzeko: 1) maitariak bera maitaria izan behar duela gogokoen, konparazioak egitekotan; 2) gogozko jardunean maitaria (iturria) kaltetzen bada, ematen duena ez dela ur garbia izango, eta ur zikinak kaltetu egingo duela iturria eta, berez, ondoren emango dituen urak ere bai.
|
|
2003
|
|
|
Denok dakigu ez dagoela Afroditarik12 Maitasun gabe. Beraz, hura bat izango balitz, Maitasuna bakarra litzateke;
|
baina
bi izanik, derrigorrezkoa da bi Maitasun izatea ere. Eta nola ez dira bada bi jainkosa izango?
|
|
2004
|
|
|
Perfekzioa bai, orduan,
|
baina
bi ahalmen horietara mugatua. Gainerako ahalmenak, berez, higidura mekaniko baten erara funtzionatzen dute, odolak zirkulatzen duen modu berean, eta hortik ezin kontzientziarik, ezagutzaren subjekturik, sortu eta, beraz, ez legoke inolako argitasunik eskuratzerik bakarrik euretaz baliatuz.
|
|
2007
|
|
|
Gerturapen metodologiko ezberdina darabil bakoitzak,
|
baina
biek jartzen dute logos zentroan, subirano denaren gainetik. Aukeraketa estu horrekin, noski, nabarmen geratzen dira gure liburutegiaren mugak.
|
|
|
Ez da gehiegikeria bat behin F. Nietzschek esandakoa: " Batek bakarrik ez du inoiz arrazoirik;
|
baina
birekin hasten da egia" 279 Zentzu estuenean ere bada hori bera balekoa, alegia, egia ez dago presente alde batean ez bestean baizik eta elkarrizketan, hain zuzen emaitza itxi bat bezala inoiz finkatu ahal izango ez den elkarrizketan. Horregatik da elkarrizketa gizakiak lor dezakeen osotasunik garaiena.
|
|
2009
|
|
|
Eta, haatik, garapen horietan guztietan, orduan erabilitako hitza Ursprung zen8 Ematen du Genealogia ren garaian, eta testuaren puntu honetan, Nietzschek Herkunft eta Ursprung en arteko oposizioa azpimarratu nahi izan zuela, hamar urte lehenago ez bezala.
|
Baina
bi termino horien erabilera bereziaren ondoren eta segituan, Nietzsche itzultzen da, hitzaurrearen azken paragrafotan, termino horien erabilera neutro eta parekidera9.
|
|
|
zeren hori alde batetik erabat errepresentazio den bezala, bestetik erabat nahimen baita.
|
Baina
bi horietako ezer izango ez litzatekeen errealitate bat, berbaitango objektu baizik (Kanten berbaitango gauza ere esku artean tamalez horretara endekatu egin baitzaio), ametsetako munstro bat da eta hori onartzea filosofiako argi txakurrak.63
|
|
|
Eta paradigma horretatik abiatuko da Nietzscheren pentsamendua.
|
Baina
bien artean Darwin dago. Schopenhauer nahimenaren negazioan geratzen den arren, Nietzscheri aski zaio giza espeziearen eboluzioaren teoriarekin bizitza baieztatuko duen helburu bat bilatzeko.
|
|
|
Biek dute existitzeko arrazoi sendoren bat.
|
Baina
biak denbora eta espazio tarte berean ezin dute elkarrekin bizi. Sokratesek planteatutako arazoaren antzekoa da.
|
|
|
Hiririk politikoenera, gizartekoienera.
|
Baina
biek, Atenasek eta Sokratesek, dute izateko arrazoia eta, horren ondorioz, talka bat gertatzen da hor. Biek arrazoi dute baina biek ezin dute elkarrekin bizi.
|
|
|
Baina biek, Atenasek eta Sokratesek, dute izateko arrazoia eta, horren ondorioz, talka bat gertatzen da hor. Biek arrazoi dute
|
baina
biek ezin dute elkarrekin bizi. Jainkoen kasu honetan antzeko arazo bat dakusat.
|
|
|
Kantek ekintzaren ondorioetan jartzen du begirada (gizartearen konbibentzia), eta Nietzschek immediatuki espresatzen den subjektuaren izatean.
|
Baina
biek helburu bera dute buruan: ekintzaren balioa kasualitatearen, hau da, denbora eta zenbakiaren eremutik haraindi jartzea.
|
|
2010
|
|
|
Bata kulturatik hizkuntzara doan bezala, bestea hizkuntzatik kulturara.
|
Baina
bien arteko lotura, honela Duranti, ukaezina da:
|
|
|
...zkuntzaren erabileraren inguruan gizakiek burutzen duten estudioan adiskidetzen dira, hain zuzen, egun ‘hizkuntza psikologiak’ eta ‘psiko linguistikak’ argitaratzen dituzten ikerketa ugariek erakusten duten bezala" 208 Egia da, bai, diziplina zientifiko horiek elkarren ondoan garatu direla —zentzu horretan ohikoa da ere bi deitura horiek sinonimotzat hartzea209—,
|
baina
bien artean badago ezberdintasunik. Bronckartek, esaterako, honela zehazten eta bereizten ditu:
|
|
2011
|
|
|
• Bigarren arazo bat izatearen inguruan beste hau da: izatea Grezian errealitate objektiboarena berarena da, modernian subjektuak ipinia;
|
baina
bietan, objektatu du Heideggerrek, izatea izaera kategorialari lotuz, intelektualizatu egiten dugu errealitatea, bai objektuena eta bai subjektuarena (horrela esan dugu oraingoz). Objektuak ezagukizun gisa soilik hartzen ditugu aintzat, subjektua ezagutzaile bezala soilik.
|
|
2013
|
|
|
Ematen du Jainkoak bere esku duela etikaren giltzarria.
|
Baina
bi gauza gerta daitezke. Edo Jainkoak nahi duena agindu dezake, edo ez.
|
|
|
Nire ikuspegian, zentzuaren bi zentzu horien arteko jauzi harrigarririk ez dago. Bereizketa zentzuzkoa eta interes handikoa da, jakina,
|
baina
bien arteko aldea edo amildegia ez da hain handia edo sakona. Kontuak kontu, amildegi sakona onartzen baldin badugu(" zentzu" aren zentzu bat da balioa eta mistizismorako atea, eta bestea ez, edo ez hainbeste), orduan, amildegi horretan oinarriturik, bestelako bereizketa eta amildegiak onartu daitezke.
|
|
|
Mitoak, ordea, bestelako baliabideak eta prozedurak erabiliz kontatzen edo iradokitzen du, eta guregan emozionalki eragiten du, zientziak ez bezala.
|
Baina
biek egin dezakete arrantza ur berberetan, baliabide oso bestelakoak erabiliz; alegia, osagarritasuna egotekotan, beste era batera ulertu behar da. Mitoa (fikzioa) eta ikerketa modu naturalean lotzen zaizkio gizakiari, bata eta bestea, lehen eta orain, Azurmendik hain zorrotz deskribatzen dituen haien arteko konflikto historikoak ukatu gabe.
|
|
2014
|
|
|
androginotasuna, bisexualtasuna, gizonaren eta emakumearen izaeran parte hartzen duen norbait izatea. Hori da preseski Hegel-ek Antigonari buruz esaten duena, Ediporen fidelari buruz,
|
baina
bi istorioetan semeak borrokan hiltzen dira, aitaren loriarentzat sakrifikatuta. Alaba da semearen benetako boterearen herentzia jasotzen duena, eta familiari amaiera jartzen diona.
|
|
2017
|
|
|
Jainkoaren nozioa, subjektu nonahiko eta infinitu gisa, zeinarentzat ni existitzen naizen.
|
Baina
bi objektibatze horiek, hots, konkretua eta zenbatzailea zein abstraktua eta bateratzailea, batak zein besteak bizitutako errealitatea falta du, alegia, Bestearen presentzia zenbaki aurrekoa.
|
|
|
Bestea, bere baitarako izate bat den heinean, bere buruaren transzendentzia da eta bere izatea zabaltzen du, bere mundua.
|
Baina
bi transzendentziek ezin dute elkar topo egin, beti gailentzen zaio bata besteari:
|