|
2000
|
|
|
Oso arraroa da pregoia eman behar duen udaltzainak, egunero zurekin dabilenak, gero pregoia euskara batuan egitea. Osagilearengana joatean euskalkia interesgarria da,
|
bai
ume zein edadeko pertsonekin. Edadeko jende askori gertatzen zaio erdararekin, jakin badaki baina ez du erraztasunik gauzak azaltzeko.
|
|
2003
|
|
|
–Eta ikusi bahu Pellok nola aurkitzen zituen umetan habiak, nola harrapatzen zituen ezkailuak, edo nola igotzen zituen arbolak...! Hura
|
bai
ume bizia! –esaten zidan jarraian amak.
|
|
2005
|
|
|
Abadea ere bazela esana zigu ten, estralurtarra izateaz gain, baina hamaika abade iku siak izanagatik (Don Severiano, Don Juan Jose, Don Anto nio, Don Carlos...), huraxe zen sotanarik gabe ikusitako le hena. Gainera, ez zuen beldurrik ematen eta irri zabal baten laguntzaz" Nire izena Gotzon da, zuek
|
bai
ume zoraga rriak!" esan eta gero, gitarratxo bat atera eta gure aurrean hasi zen kantari: " Ameriketara joan nintzen, xentimurik ga be...".
|
|
2007
|
|
|
Azpimarratzekoa da, helduen erabilpenak gora egiten duela 2001 eta 2006aren tartean, batik bat beraien haurrek eskolan euskara geroz eta gehiago ikasten dutelako, gurasoek horrela erabaki dutelako, eta hizkuntza hori baliatzen ahalegintzen baitira,
|
bai
umeen eskolatzea jarraitzeko, bai familia bizian euskara erabiltzeko.
|
|
|
—...
|
bai
umea, bai gero hire egitatea izanen duk, Abak horretarako hautatua hintuen, biok elkarrekin sortu haigu... hemendik goiti hi izanen haiz leinuaren segitzaile...
|
|
2009
|
|
|
Hamahiru urte nituenean; baina ez da erabaki pertsonala izaten, haur bat zarelako. Etxean esaten zuten eta ez zitzaidan gaizki iruditzen; orduan gehienok eliztarrak ginen, bai guraso eta
|
bai
ume. Halaxe, baietza eman nuen, eta amak ere lagundu zidan.
|
|
|
Hunkigarria, oso hunkigarria da antzezlana, Ortiz de Zaratek dioenez, eta familia guztiak izango du ongi pasatzeko aukera. Denek ateratzen dute zer edo zer lan honekin,
|
bai
umeek, eta baita gurasoek ere. Musika ere izango dute lagungarri horretarako.
|
|
|
Emakumeen munduan gehiago sakondu nahi dute. Bai haiek
|
bai
umeek garai haietan lan asko egiten zutela dio. –Udaberrian eskolak hutsik geratzen ziren.
|
|
2011
|
|
|
Umeentzako zerbait edo?». Neure burua estutu eta halaxe sortu ziren bai jolasa,
|
bai
umeentzako ipuinak. Hiru pauso, hiru norabide liburua eta bi hauek nire bizitzan egin ditudan gauza serioenak izango dira.
|
|
|
KANDIDO.
|
Bai
ume ederra! Ez al dauka Naiaren antza?
|
|
|
Bertan irakasleak formatzen zirelako, Pedagogian eta Didaktikan irakasle euskaldunak, hain zuzen ere, bai ikastoletarako, bai eskola publikoetarako, bai helduen euskalduntze alfabetatzean aritzeko. Garaian irakasle euskaldunen eskaria oso handia zen, hizkuntzaren normalizazioa hezkuntzaren bidetik planteatu zelako gehienbat, eta horretarako irakasle euskaldun asko behar ziren,
|
bai
umeekin aritzeko ikastola eta eskoletan, bai helduen euskalduntze alfabetatzean. Hala, planteamendua honakoa zen:
|
|
|
Ostegunetan, Erroma kalean edo Bagtignolles plazan paseatzen nituenean, emakumeek irribarrez esaten zuten: "
|
Bai
ume ederrak! Eta zeinen apain daramatzan...", eta igartzen nien bien bitartean kalkulatzen zutela zenbat ardura, zenbat diru, zenbat denbora, zenbat maitasun zen gorputz txiki haiek gobernatzeko eta janzteko, eta espiritu haiek eskolatzeko (Eta askok pentsatuko zuten:
|
|
2012
|
|
|
Ohartzen naiz ere politikariak ezjakinak direla zientzia eta medikuntza gaietan, ez dutela arazoa sakonki ezagutzen. Baimentzea Fukushimako probintzian gera daitezen
|
bai
umeak, bai haurdun diren edo haurrak izateko adinean dauden emakumeak, medikuntzaren ikuspegitik krimen bat da.
|
|
|
Su horren errautsak ere gorde egiten ziren,
|
bai
umeei bai ganaduari, azaleko gaitzak sendatzeko.
|
|
|
«Politikariei eta gizarteari dei egiten diegu, haurrekin gertatzen ari dena oso arriskutsua eta larria delako; haiek babesteko neurriak hartu behar dira». Izan ere, Gonzalez Buenok ohartarazi duen bezala, egoera oso eragin kaltegarriak izaten ari da umeen bizitzan, baina etorkizunean ere kalteak ekarriko dizkie,
|
bai
umeei, bai gizarte osoari. Hori dela eta, pertsonen ongizatea eta, bereziki, umeen ongizatea «politikaren erdigunean» jartzeko garaia heldu dela iritzi dio.
|
|
|
Eta hori berdin gertatzen da beste komunikabideetan. Batzuetan, ESOko komunikazio sailean egiten duten lana Wikipediara iristen da, eta liburuetara,
|
bai
umeen liburuetara, baita testu-liburuetara ere.
|
|
|
Nereak zenbakiekin jolasten zuen beti.
|
Bai
ume garaian eta baita heldua zenean ere. Errentagarria zenari erreparatzen zion.
|
|
|
167). Bestalde, eta autorregularioari begiratuz, jokaera oneko kodeek gero eta eragin handiagoa dute umeen eta gazteen interesak babesteko,
|
bai
umeen elikagaien publizitatea arautzen dutenean123, baita umeei zuzendutako publizitatea hedatu baino lehen derrigorrezko eskakizun berezi bat ezartzen dutenean ere. Hau da, umeei zuzenduta doan publizitatea hedatu nahi denean, hobe beharrez, Autocontrol delako Elkarteari iragarkiaren zilegitasunaren inguruko aurretiko kontsulta (Copy Advice) egin behar zaio (Iráculis eta Leiñena, 2008:
|
|
|
Eta hala azaltzen du: " Umearen arima zaintzea ez da pedagogia eta ez da hezkuntza; baina arima zaintzen denean
|
bai
umeak, bai helduak hezi egiten dira. Psikoterapia ere ez da, ezta medikuntza ere, baina arimarekin kontaktuan egoteak dakarren lasaitasunari eta ulermenari esker baliteke arazo eta gaixotasun deritzogun horiek gutxitzea edo zergatik ez, desagertzea".
|
|
|
Medikuak esan zuen ederki zeudela
|
bai
umea eta bai ama; Malenek, unean bertan, abadearengana bidali zuen Martin, biharamun goizerako bataioa presta zezan eskatzeko. Malen abadearekin hitz egina zen aurreko igandeetariko batean, jaioko zen seina aitarik gabeko umetzat hartua izan zitekeela eta gauzak nola konpon daitezkeen pentsatzen hasteko.
|
|
2013
|
|
|
Bai. Germanek esan dit bai Ines eta
|
bai
umea ondo daudela, baina egun pare bat edo egin dituzte ospitalean, badaezpada ere.
|
|
|
JON: Tira, bai Ines eta
|
bai
umea ondo daude, eta hori da inportanteena?
|
|
2014
|
|
|
Gizon hura, izan ere, planez plan ibiltzen zen beti.
|
Bai
umetan, bai nerabetan eta bai helduaroan ere. Alkatetza bereganatu zuenean ere, plan bat izaten zuen aterabide problema bakoitzeko.
|
|
|
Arauak urratzea askoz handiagoa da, eta helduen bizitzan oinarritzen dira heldu horiei kritika egiteko eta beraiek satirizatzeko... Nik, adibidez, eskolak ematen ditut ikastola batean, Donostiako Zurriola Ikastolaren antzerki eskolan, eta clowna lantzen dut,
|
bai
umeekin, eta bai helduekin. Esan dezaket desinhibizio izugarria dela sudurraren atzean eta estilo horren atzean.
|
|
|
Bikarte elkarteak 20 familia behar ditu datorren udan Errusiako eta Bielorrusiako umezurtzak eta egoera behartsuan dauden haurrak hartzeko. “Ezin dugu mundua aldatu, baina
|
bai
ume baten mundua” leloak gidatzen du Bikarteren ekimena.
|
|
|
Bikarte elkarteak 20 familia behar ditu datorren udan Errusiako eta Bielorrusiako umezurtzak eta egoera behartsuan dauden haurrak hartzeko. “Ezin dugu mundua aldatu, baina
|
bai
ume baten mundua” leloak gidatzen du Bikarteren ekimena.
|
|
2015
|
|
|
Batetik, udal moduan salaketa publikoa egitea eta Udaltzaingoaren lana erraztea arlo honetan. Bestetik, informazioa eta prestakuntza bultzatzea,
|
bai
ume eta gazteen esparruetan, bai eta Andragunearen bidez ere, elkarte feministen lankidetza estuarekin.
|
|
|
Eta burura etorri zitzaion Lilyri: hau tragedia bat da, ez hilkutxarik, errautsik eta hil jantzirik, baina
|
bai
ume derrigortuak, espiritu menderatuak. Jamesek hamasei urte zituen, Camek hamazazpi, agian.
|
|
|
Hogeita bat urte bete berriak nituen aitona Joxemari hil zenean. Aski denbora izan nuen beraz hura ezagutzeko,
|
bai
umetan, bai ondoren. Eta hala ere, ez nuen ia ezagutu; amona Teresa baino are gutxiago, nahiz eta, lehen ere esan dudan bezala, gure etxetik bostehun metrora egon baserria, aitona amonen bizilekua, eta txikitan sarri askotan ibili han jolasean, koxkortu eta gero gutxiago agertzen banintzen ere.
|
|
|
Hona hemen tarta eta soberakinak. Baso bat esnerekin, eginda daukagu
|
bai
umeek eta bai nagusiok.
|
|
|
Eta ez da giro, ez, afalorduan. Ordurako entzun beharreko guztiak entzun dituzte
|
bai
umiak eta bai amiak. Nolanahi ere, kaskarreko eta belarri tirakadek ez diete irribarrea kendu, jada, eta sekula baino goizago?
|
|
|
Hura poza hartu nuena! Asko maite nuen,
|
bai
ume polita! Ikusgarri zaindu nuen ahizpa txikia eta gero Juliantxo ere bai.
|
|
|
Frontoia aipatu dugunez, beste berrikuntza nabarmena Ripa nasa edo moilan, udaletxearen aurrez aurre, frontoi mugikorra eraikiko dute,
|
bai
ume pilota jolasak, emakumezko eta gizonezko federatuak eta beteranoen partidak jokatzeko. Polikabonatoz egindako frontoi hori, gaur, bihar eta etzi izango da bertan, esandako modalitate eta kategoriak ikus ahal izateko.
|
|
2016
|
|
|
Santa Katalina azaroaren 24an eta 25ean Nundik norat hedatua den gure Santa Katalinako feirien omena errex da izartzea, egon zaiten inguruan ala joan urrun, hasteko laborari munduan, Heletan feiriak badirela erranen dauzute. Egian erran, hastapenean zaldi feiria baitzen ekarria eta denboran orai baino aise behor gehiago baitzen, etxe bakotx bat bederen,
|
bai
ume egiteko edo bereziki laneko, feirietan zirela ere tratuak egiten, horra feirien lehentasuna. Eta orai?
|
|
2017
|
|
|
Ipuinak euskal mitologiara gerturatu dituzte ondare kulturala transmititu eta balore garrantzitsutzat dituztenak bertan txertatuz. Irudien edo txotxongiloen bitartez haurrek irudimena landuko dute eta bai gurasoari eta
|
bai
umeari aukera zabala irekiko zaio jolas egin, ikasi eta gozatzeko.
|
|
|
|
Bai
ume, zure buru horrek hegal handiegiak ditu eta behar zenuke hori mugatu, hegalak pausatu.
|
|
|
sartu zen webgune horretan katekesi eskolaren erdian. Epaiketa hasi aurretik fiskalak bi urteko kartzela zigorra eskatu zuen apaizarentzat, eta 2.000 euroko kalte ordaina ere
|
bai
ume bakoitzarentzat. Apaizak diru nahikorik ez balu, fiskalak proposatzen zuen elizbarrutiak egin behar lukeela indemnizazio horren kargu,, ardura zibil subsidiarioa?
|
|
|
Denboraldi berri honetan handituko da euskaraz emango diren ikastaroen eskaintza,
|
bai
umeentzat bai helduentzat. Udaleko Euskara Zerbitzuagaz elkarlanean, Bizi ikurraz identifikatutako ikastaroak euskaraz izango dira nagusiki eta hizkuntza menperatzen ez dutenei arreta pertsonalizatua eskainiko zaie.
|
|
|
Egia esan, etxean bat gehiago sentiarazten zaituzten momentutik, zeu ere ahalik eta gehiena ematen saiatzen zara. Hemengo familia edozer behar duzunerako laguntzeko prest agertzen da,
|
bai
umeekiko harremanean, bai zuk zure hemengo bizipenari ahalik eta probetxu handiena ateratzeko ideiak edo gomendioak ematean.
|
|
|
Uztailaren 19az geroztik, ia egunero izan dira ekitaldiak herrian, eta horiek guztiak" jendetsuak" izan direla esan du Mikel Ibartzabal Festa batzordeburuak. " Ekitaldi guztietan jende mordoa ibili da bai kontzertuetan,
|
bai
umeentzat antolatutako ekintzetan... Eta dena arazorik gabe joan da" adierazi du.
|
|
|
Gauza askoren erreferentzia gune da.
|
Bai
umeentzat, bai gazteentzat, bai helduentzat gune irekia da. Ideia oso polita da, jende oso desberdina elkartzeko gaitasuna duelako.
|
|
2018
|
|
|
Gaur ume bat esnatuko zaie lurrikara betean ohe albora, oraindik hezigaitza den animalia deabrua, gurasoen bestondoari gupidarik ez dion garrasigailu bat, deitu ama ama ama, deitu aita aita aita, deitu begira begira begira, eta
|
bai
ume, eta zer ume, eta aurre egin diote, buruko minak min eman arren almohadaren izerdian eta ahoko lehorrak lehor zaporea eduki arren itsatsita izara zimurretan. Aurre eraiki duten errealitateari; mundura kume bat ekarri izanari.
|
|
|
Ingurumen obesogenikoaren kontzeptuak ariketa fisiko gutxi, gailu elektronikoen erabilera handia eta elikadura ez osasungarria ditu ezaugarritzat. Elikadura ez osasungarriak bai gurasoen
|
bai
umeen gantz metaketa areagotzen du. Gurasoen GMI altuak umeak jaiotzean pisu altuagoa izatera eta pisua azkar irabaztera daramatza; horiek, gainera, independenteki umeen hurrengo urteetako GPan eragiten dutelarik.
|
|
2019
|
|
|
Aitari ez bezala, ordea, Txeferi asko gustatzen zitzaion futbola; jokatu ere jokatu zuen,
|
bai
umetan eta bai nerabetan ere; gero, futbola gustatzetik futbola baztertzera egin zuen, bere kontzientzia politikoaren garapenak baldintzatuta, nahiz eta, aurrerago, Klara ezagutu, eta Klarak aldatu zion bizitza.
|
|
|
» Nabarmena da mira handia duela ingelesak, eta pixkanaka etxeetan lekua egiten ari dela; ez ahozko erabileran, baina
|
bai
umeen aisialdiko kontsumoan.
|
|
|
" Beraien eskubideak direlako, bai Xua rena gurasoekin bizitzeko bai gurasoena 3/ 4nak bete dituztelako". Gurutze Goikoetxea Barandiaran: "
|
Bai
umea bai gurasoak etxean egon behar direlajo lehen bait lehen!".
|
|
|
gazpatxoa, latako atuna tipularekin eta oilasko errea. Espagetiak ere
|
bai
umeentzat.
|
|
2020
|
|
|
Hau guztia gutxi balitz bezala, une motz baina goxo horietaz gozatu ahal izateko milaka kilometro egin dituzte,
|
bai
umeek baita zaintzaz arduratzen diren senideek ere. Banaketa nahikoa krudela izango ez balitz bezala, horri kilometroak eransten dizkiete, era mendekatzaile batean.
|
|
|
Zaldiak nolakoak diren ezagutarazten saiatzen naiz, eta nola zaindu behar diren erakusten, sentsibilizatzen eta maitatzen irakasten. Gure esku dago zaldien bizimodua nolakoa izango den, eta gauza horiek guztiak transmititzen saiatzen naiz,
|
bai
umeei, bai helduei. Zaldiak ondo zaintzen irakasten saiatzen naiz, eta ez zaldiak bakarrik, baizik eta inguruan dugun dena; izan ere, dena dago lotuta.
|
|
|
Denborarik bagenuela. Arriskutsua izan zitekeela bai niretzat
|
bai
umearentzat. Zaila izango zitzaidala umea haztea, ia ia ezinezkoa.
|
|
|
Senarrak berba egiten zionean, begiak apartatuta egiten zuen, eta bazirudien lehengo maitasun argia itzalia zela begi haietatik. Gizona desagertu egiten zen etxetik; eta bertan zegoenean, ihes egiten zien bai berari eta
|
bai
umeari aitzakiarik gabe. Eta bazirudien bat batean Satanen izpirituak berak hartua zuela gizona esklaboekiko harremanetan.
|
|
|
Konfinamenduaren aro honetan kulturarentzat bide berriak urratzen ari diren arren, lehendik ere badira plataforma ugari euskarazko eskaintza zabaltzen dutenak,
|
bai
umeentzat, bai helduentzat. Jolasteko, ikasteko, irakurtzeko, entzuteko, ikusteko, dantzatzeko...
|
|
|
Bisitarik ez Ospitaleko gela bakoitzean guraso berriak bakarrik egotea saiatzen dira, eta, gainera, ezin dituzte" kanpoko" bisitak jaso. " Emaginek esan dute ikusten zituztela
|
bai
umeak eta bai amak lasaiago ikusten zituztela. Titia hobe hartzen zutela eta bisitak ez zeudela nabaritzen zela".
|
|
2021
|
|
|
Gaur egun errepublikan badira osetieraz irakasten duten eskolak, eta ikasgai moduan osetiera hartzea ere posiblea da; 2018 aurretik derrigorrezkoa zen ume guztientzat gutxienez oinarrizko osetiera ikastea. Aipatu beharra dago azken urteotan hizkuntza biziberritzeko hainbat iniziatiba sortu direla,
|
bai
umeei eta bai helduei zuzendutakoak, eta interneten ere gero eta ikusgarritasun gehiago handiagoa lortzen ari dela.
|
|
|
Alegia: ez aita gogor bat eta
|
bai
umeen laguna. â£" Umeen laguna" aditu eta pailazoekin gogoratzen naiz ni, barkatuko didazu.
|
|
2022
|
|
|
Helduok ez gaituzte hezi heriotzaren pedagogian, oro har ez zaigu horretaz hitz egin, eta hori da haurrei transmititzen dieguna, baina joera hori apurtuko bagenu, gertuko heriotza bat suertatzen denean bai haurra bai gu prestatuago egongo gara horri aurre egiteko, heriotzan alfabetatuak egoteak tresnak emango dizkigu etorriko diren doluak aurreikusteko eta prozesua gutxienez teorian arintzeko, ezezaguna denak beldur handiagoa sortzen baitu. Gertuko pertsona hiltzea momentu gogorra izan daiteke, baina aurretik gaiaz hitz egin badugu, batzuon eta besteen beldur eta zalantzak aurrez partekatu baditugu, bide asko izango dugu aurreratua eta errazagoa izango da dena,
|
bai
umearentzat, bai helduontzat, erremintak garatu ahal izan ditugulako errealitate hori iristen denerako, ulertzeko normala dela gertatzen zaiguna, badugula norekin hitz egin horretaz... Horregatik, aldarrikatzen dut heriotzak zerbait finkoa izan behar duela hezkuntza curriculumean, ikastetxeetako urteko planean kontuan hartzen den zerbait, eta horretarako irakasleak formatzea ezinbestekoa da, baliabide materialak baino inportanteago, gaiari buruzko zein ipuin irakurri behar den zehaztea baino inportanteago, alegia.
|
|
|
Adinaren horrexegatik. Banekien
|
bai
ume baten ama zena, egunez ama hau eta ama bestea esaten zion neskatotxo batekin ikusi izaten nuelako. Susmatzen nuen ordurako aitarekin ez zegoela.
|
|
|
Begitxo batzuek dirdir egiten zuten han barnean. Bai amarenek eta
|
bai
umearenek. Amaren atzetik zebilen umea.
|
|
|
Bihotzeko ebakuntza bat, izatez, “izugarria” dela aitortu du Philipsek. “Oso esperientzia gogorra da,
|
bai
umearentzat eta bai familiarentzat. Baina, zorionez, aurrerapen handiak izaten ari dira medikuntzan”.
|
|
|
Costumerok argi du GAS asmakizun matxistaren erroa zein den: justizia patriarkalarentzat bai emakumeak
|
bai
umeak gezurti hutsak direla.
|
|
|
Umeak hazi eta gauetan esnatzeari utzi ziotenean ere, ezinezkoa izan zitzaidan, eta senideen loaldi luze axolagabeen inbidia sentitzen hasi nintzen. Alazne nire emazteak zerraldo lo egin du beti,
|
bai
umeak izan aurretik, bai ondoren ere, nahiz eta bat batean esnatzeko eta edozertarako –kobazulo paleolitikoa defendatzeko, etxean sartutako lapurra egurtzeko, umeari eroritako txupetea ahoan ipintzeko... – prest egoteko ahalmen txundigarria duen. Hori bai, umoretxartu egiten da halakoetan:
|
|
|
Baina zeinen ederrak ziren udak Urruñan...
|
Bai
umeentzat eta bai amarentzat.
|
|
|
|
Bai
Umea jaiotzen denean, kasu gutxiago egingo didazula.
|
|
2023
|
|
|
" Batetik, topikoa bada ere, garrantzitsua da plaza eskaintzea, haiek izango direlako etorkizuneko kultur eragileak, irakurzaleak eta espero dezagun idazleak ere, ez baitira asko Ipar Euskal Herrian, eta, beraz," idazle hazi" batzuk ahal badira landatu, ondo legoke; eta bestetik, bizi dugun diglosia egoerari lotuta, nerabe ainitzentzat euskara da klaseko hizkuntza bakarrik, bestela frantsesa baitute etengabe pasaia linguistikoan. Guretzat biziki inportantea da
|
bai
umeei eta bai nerabeei erakustea euskara plazaren erdian jarri daitekeela".
|
|
|
Eta halere, ezin hura hauteman. Zalantza izpirik gabe, ordea, sua ikusi dut,
|
bai
umearen begietan, bai idiaren begietan ere.
|
|
|
Han Enrique Arberas biologoak bi edo hiru kilometroko ibilaldi zirkularra eskainiko du, adin guztietako publikoarentzat(
|
bai
umeak zein helduak). Oinetako erosoak eramatea gomendatu dute antolatzaileek.
|
|
|
–Otoitzera etorri da, erditzeko unea arriskugarria baita, bai amarentzat,
|
bai
umearentzat.
|
|
|
|
Bai
ume astuna!
|
|
|
|
Bai
ume ederra!
|