|
2002
|
|
|
Gaixotasun horrek dakarren arazo nagusia bizi kalitatearen beherakada da,
|
bai
pazientearentzat eta baita bere familiarentzat ere. Eta, noski, gaixoaren asistentziak dakarren kostu ekonomikoa.
|
|
2003
|
|
|
Nerbio bulimia anorexia baino ohikoagoa da; bulimiak, ordea, eragina izan dezake bai 11 urte bitarteko neska gazteengan, bai 40 urteko emakumeengan, eta askoz ere nabariagoa da.
|
Bai
paziente anorexiko bai bulimikoek kezka handia dute beren pisuagatik eta beren irudiagatik, eta horrek gehiegi murrizten die elikadura. Produktu erraz asko kontsumitzen dituzte, gozokiak, txikleak, galletak eta erregimeneko barratxoak, gosea kentzeko.
|
|
2004
|
|
|
Salomé Ballesteros medikua Toxikologiako eta Auzitegi Zientzietako Institutu Nazionaleko Informazio Toxikologikoaren Zerbitzuko perretxikoetan aditua da. Haren lana Espainia osotik egiten diren deiei erantzutea da,
|
bai
pazienteei, bai senideei, 112 unitateko langileei eta, batez ere, lankide medikoei, bai lehen mailako arretako zentroei, bai larrialdiei edo ospitaleetako ZIUei, aholkularitza bila. Zenbat?
|
|
2007
|
|
|
Loaren azterketa Gaixotasun horren arazoa da kasuen %90 inguru ez daudela diagnostikatuta, eta, beraz, espezialistek ezin dute tratamendu egokia erabili. Diagnostiko zehatza iristen da espezialistak itaunketa sakona egin ondoren,
|
bai
pazienteari bai bikotekideari egunez eta gauez duten jarrerari eta portaerari buruz. Ezinbestekoa da loaren azterketa izatea, lo egiten duen bitartean pazientearen organismoan gertatzen denaren datu objektiboak ematen dituena.
|
|
|
«Agerraldi berri bakoitzeko gastua 3.000 euro ingurukoa dela kalkulatzen da». Gaixotasunak aurrera egin ahala, karga ekonomikoaren igoera handiagoa eta adierazgarriagoa da,
|
bai
pazientearentzat, bai haren familientzat eta administrazio publikoentzat. The Journal of Neurology, Neurosurgery and Psikhiatry aldizkarian argitaratutako azterlan baten arabera, Europar Batasuneko bederatzi herrialdetan egina, besteak beste, Espainia, funtsezkoa da gaixotasun horretarako fase goiztiarrenean onartutako tratamenduei ekitea, progresioa moteldu, gaixoaren bizi kalitatea handitu eta horrekin lotutako kostu eta asistentzia kargen metaketa atzeratu ahal izateko.
|
|
2008
|
|
|
/ imgs/ 2008/ 07/ saniweb4.jpg Horrela, urte batzuk barru laguntza medikoaren prozesu osoa hobetu ahal izango litzateke, kontsultetara egindako bisiten kopurua murriztuz. " Online" programa horietako bat, gehi ordenagailuari atxikitako kamera bat (webcam), atariko diagnostikoa egiten laguntzeko balioko luke, eta, hala, aurreztu egingo litzateke, bai enpresa medikoentzat, bai osasun publikoarentzat,
|
bai
pazienteentzat. Medikuntzako profesionalaren funtzioa osatzen duen eta bere lana errazten duen tresna da, baina inoiz ez du ordezten.
|
|
|
Datorren irailaren 15ean egingo den Linfomaren V. Mundu Eguna dela eta, Linfomek, Mielomek eta Leuzemiek Kaltetutakoen Espainiako Elkarteko (AEAL) lehendakariak, Begoña Barragánek, nabarmendu du beharrezkoa dela “osasun arreta zuzena eta tratamendu berritzaileenetarako sarbidea izatea, gaixoa bizi den lekua edozein dela ere”. Elkarteek minbizia duten gaixoen tratamenduan adituak diren profesionalak eskatzen dituzte, gaixo horiek laguntza psikologiko handiena eman diezaieten,
|
bai
pazienteei bai haien senideei, gaixotasunaren prozesu osoan.
|
|
|
...ada, Frantzia, Alemania, Italia, Portugal, Espainia, Erresuma Batua eta AEBetako 697 psikiatra. familiako zaintzaileek duten eraginari, estigmari, tratamenduarekiko atxikimendu faltari eta buru eritasuna duten pertsonen bizitzari buruzko iritziak bateratu zituzten inkesta baten bidez. Aurkikuntzek agerian uzten dute buru eritasunaren etengabeko berrerortzeak ondorio suntsitzaileak izan ditzakeela,
|
bai
pazienteentzat bai haien familientzat, eta ospitaleratzeko, lana galtzeko, kartzelan sartzeko edo bere buruaz beste egiteko joera areagotzen dutela. Azterketa hori, “Keeping Care Complete” serieko bigarrena (arreta integralari eutsita), 2006an 1.082 zaintzaile eta senideren artean egindako beste azterketa baten ondorioetatik abiatzen da.
|
|
|
Inkestatutako zaintzaileen eta senideen% 37k onartzen du bere ardurapeko gaixo mental larriak, batez beste, bost edo gehiago izaten dituela diagnostikoa egin zenetik, eta horrek kezka iturri nagusi bihurtzen ditu. “Gaixoberritzearen ondorioak suntsitzaileak dira,
|
bai
pazienteentzat bai zaintzaileentzat”, ohartarazi du Garrisonek. Inkestatututako psikiatren erdiek onartzen dute gutxienez gaixo bat bisitatu dutela, berrerortze baten ondorioz bere buruaz beste egiten saiatuta.
|
|
2009
|
|
|
Fibromialgia beste klasiko bat da, eta oraindik ez dira ezagutzen haren arrazoi espezifikoak, eta ez da tratamendu eraginkorrik identifikatu. Egoera horrek asebetetze falta handia eragiten du,
|
bai
pazienteen artean, bai mina arintzeko ardura duten osasun profesionalen artean. Fibromialgiak pertsona gutxi batzuei eragiten die, batez ere emakumeei.
|
|
|
Osasunean eta, bereziki, diabetesean egindako inbertsioari dagokionez, “Espainia dagokion mailaren azpitik dago Europako herrialdeekin alderatuta”, esan du EGFko lehendakariak, Ricardo García Mayor doktoreak. Kontuan hartzen badugu gastu handiena diabetesaren kontrol eskasari lotutako konplikazioen ondorio dela, “zentzuzkoa da pentsatzea prebentzio, diagnostiko goiztiar eta diabetes hezkuntzan gehiago inbertitu litzatekeela,
|
bai
pazientearen bai inplikatutako osasun pertsonalaren artean”, dio doktoreak.
|
|
|
Baina ez da erraza. Alde batetik, jarrera aldetik, sexualitareari eta erotismoari lotutako gaiek lotsa sortzen dute bai profesionalengan
|
bai
pazienteengan. Zuzen galdetzea eta zuzen erantzutea ez da lan makala; arreta, jakinduria eta enpatia behar dira.
|
|
2010
|
|
|
Egoera normaletan, mielina zorroa berez konpondu eta birsortzeko gai da, baina esklerosi anizkoitzean desmielinizazio luze eta jarraitua gertatzen da, eta horrek nerbioak modu itzulezinean kaltetzen ditu. Sintoma eta zeinu neurologikoak hain aldakorrak direnez,
|
bai
pazienteek bai medikuek ez dute kontuan hartzen diagnostikoa. Gaixotasunean, pixkanaka, eremu desmielinizatuak sortzen dira begiaren edo bizkarrezur muinaren nerbioetan.
|
|
|
Gaixotasunean, pixkanaka, eremu desmielinizatuak sortzen dira begiaren edo bizkarrezur muinaren nerbioetan. Sintoma eta zeinu neurologikoak hain aldakorrak direnez,
|
bai
pazienteek bai medikuek ez dute kontuan hartzen diagnostikoa. Gaixotasunaren bilakaera denborarekin okerrera egiten duen arren, gaixoek osasun aldi onak edo ez hain onak (errepikapenak) igarotzen dituzte, eta aldi horiek kimu ezgaitzekin txandakatzen dira (larriagotzeak).
|
|
|
Esparru onkologikoan, minbizia duten pazienteen itxaropen positiboen eta lortzen diren emaitza klinikoen arteko erlazioa frogatzen duten ikerketak daude. Herentziazko minbizia izateko arriskua dagoenean, hala nola kolonekoa,
|
bai
pazienteak bai familiak estres handia dute. Horregatik, aholku genetikoko unitateetan, psikokonologoen eginkizuna patologiaren aurrean jarrera positiboa sustatzea da.
|
|
|
Dokumentuaren koordinatzaileetako batek, Paulino Cubero doktoreak, gogorarazi zuen familiako medikuntza elkarteek eta zenbait profesional taldek “aspalditik aldarrikatzen dugula administrazioei familiako medikuari ezarritako alferrikako lanak arrazionalizatu eta murrizteko, ez baitute balio klinikorik eransten”. Txostenean adierazten da aldi baterako ezintasuna kostu handiko prozesua dela,
|
bai
pazientearentzat eta bere familiarentzat, bai osasun sistemarentzat, enpresarentzat eta gizartearentzat oro har. Gaixoarentzat, gaixotasunaren eta osasun globalaren gaineko eraginak, askotan, laneko, laneko eta ekonomiako itxaropenak nabarmen gutxitzea dakarrelako.
|
|
2011
|
|
|
Lokalaren dekorazioak, giro zaratak, harrerak, jende pilaketak eta erritmo arin edo geldoak eragina izango dute. Aldizkako telefono deiek edo lankide bat sartzeagatik egindako etenaldiek urduritasun eta kezka giroa sortzen dute,
|
bai
pazientearengan, bai profesionalarengan (azken horrek presaka lan egingo duelako). Pazientearekin hitz egiten ari garela mozten badigute, etenaldi hori geroko uztea edo pazienteari barkamena eskatzea izango litzateke egokiena.
|
|
|
Erronkei edo gatazkei aurre egiteko modu hori onuragarria da ikuspuntu ekonomikotik; izan ere, beren arazo dietetikoen eta osasun arazoen inguruan autogestio trebetasunak hartzen dituzten pazienteak ekonomikoagoak dira, paziente gisa, osasun sistema publikoetarako. Elikadura coachingaren abantailek eragina dute
|
bai
pazienteengan bai osasun sisteman, paziente bakoitzari baliabide gutxiago baina eraginkorragoak eskaintzen baitizkio. Australiako osasun sistema publikoak coaching a sartu du osasuna sustatzeko eta gaixotasunak tratatzeko ekintzak kudeatzeko tresna gisa.
|
|
|
EANMk azaldu du erradiofarmako berrien azterketak egiten direla, tratamendua aplikatu aurretik, aplikatu bitartean eta aplikatu ondoren tratamenduaren erantzuna ikusteko. Esan dutenez, ikerketa bide berri horrek, botikak hobetzearekin batera, tratamenduak hobetuko ditu, eta horrek onurak ekarriko dizkie
|
bai
pazienteei bai osasun sistemari berari.
|
|
|
Ondoren, “harreman guztiak galtzen genituen hurrengo larriagotzera arte; orain, berriz, lehen mailako arretarekin lankidetzan dihardugu, pazienteak etengabe gainbegiratzeko, haien patologia ez jasateko edo, bestela, ospitalera garaiz joan ez daitezen”, azaldu du Santiago Rabanal Galdakao Usansoloko Ospitaleko kudeatzaileak. PDA duten pazienteak Egindako inkesten arabera, urrutiko osasun laguntzako programa honetan sartutako pazienteen %90 baino gehiago daude gustura Urrutiko laguntza programa batean parte hartzeko,
|
bai
pazientea bai haren laguntzailea mintzaldi batera joan dira lehenik. Beren gaixotasunaren ezaugarrien eta emango zaizkien tresnen berri ematen zaie, hala nola miniantolatzaile digital bat, beren osasun taldearekin harreman jarraitua izateko.
|
|
2012
|
|
|
Ondoan egotea diogunean, esan nahi dugu prozesuan parte hartzen duten guztiei entzutea, informazioa ematea, irakastea eta zaintzea, familiarengan arreta berezia jarrita, eragin emozional handia jasotzen duelako eta, hortaz, babes handia duelako.
|
Bai
pazientea, bai familia, bai eta zainketan inplikatutako profesionalak ere laguntza psikoemozionalaren hartzaile eta emaile dira.
|
|
|
Izan ere, Apple eta Android en on line dendetan 8.000 aplikazio baino gehiago daude" osasuna" etiketari erantzuten diotenak. Plataforma horien arrakasta haien erabileraren praktikotasunean eta sinpletasunean datza, eta, beraz, tresna ahaltsua da bai osasungintzako profesionalentzat
|
bai
pazienteentzat. Izan ere, jarraian deskribatuko dugun moduan, arteria tentsioa erregistratzeaz gain, airearen polen maila jakinarazteaz gain, sendagairen bat hartu behar denean edo haurrak sukarra zergatik duen azaltzeaz gain, gailu mugikorretarako osasun aplikazioek irauli egiten dute medikuaren eta pazientearen arteko komunikazioa.
|
|
2013
|
|
|
Hortik dator karga asko: agian, ez dauzkagu paziente larri gehiago, baina
|
bai
paziente anbulatorio gehiago». Murrizketen aurka sinatu du Martitegik, nahiz eta osagileen konpromiso handiagoa faltan sentitzen duten gainerako beharginek.
|
|
|
Emaitza positiboa? Bai aztertzaileak
|
bai
pazienteak nabari dezakete humeroaren buruaren subluxazioa glenoidearekiko eta ildo baten agerpena akromioi eta humeroaren buruaren artean. Ildo horren agerpenak behe ezegonkortasuna adierazten du.
|
|
|
Diabetea kontrolatzeko aplikazio motak Gaitz hori kontrolatzeko jarri diren app horiek hiru motatakoak izan daitezke. Lehenik eta behin gluzemia edo glukometroak daude, eta horiek, erregistroak deskargatzen uzten duen softwarearekin, eguneroko bizitzan oso baliagarria den informazioa ematen dute, bai profesionalentzat
|
bai
pazienteentzat. Gluzemiaren (odoleko glukosa maila) datuak ematen dituzte hainbat ordu tartetan:
|
|
2014
|
|
|
Lehenik eta behin, baieztatu da euskarara itzulitako DSM tresnek jatorrizkoen esanahi bera dutela. Bestetik, tresna berri horiek guztiz ulergarriak eta erabilerrazak izan dira, bai ebaluatzaile trebatuentzat,
|
bai
pazienteentzat. Gainera, edukien baliozkotasunari dagokionez, tresna baliagarriak direla ikusi da.
|
|
|
San Bernardo txakurrak 80 kilo pisatu ditzake. Handi handia duen guztiak ondu egiten du, bai gaixo,
|
bai
pazienteen lagun. Animalia hau oso ondo moldatzen da hotzarekin eta elurrarekin, eta mendi elurtuetan arrain gisa mugitzen da uretan.
|
|
2015
|
|
|
Telemedikuntzak askotariko alde onak ditu,
|
bai
pazienteentzako osasun arretari dagokionez, bai osasun sistemaren funtzionamenduari dagokionez. Hona hemen batzuk:
|
|
2016
|
|
|
Norberaren beharrak komunikatzeko zailtasunek ezinegona eta etsipena eragin ditzakete,
|
bai
pazienteengan zein osasun langileongan.
|
|
|
Zerbitzua beste hizkuntza batean emateak pazienteen arteko desberdintasuna dakar, eta zapuzten du medikuntzak oinarrizkoa duen ekitatea. Norberaren beharrak komunikatzeko zailtasunek ezinegona eta etsipena eragin ditzakete,
|
bai
pazienteengan zein osasun langileongan.
|
|
|
lozorroa, lo egitea, irribarrerik eza, suminkortasuna, argitasun galera, ikusmena edo ezagutza, okadak, azal zurbil edo urdinxka, konbultsioak eta arnas gelditzea. Miguel Rufo Campos, Sevillako Unibertsitateko haurren neurologian espezializatutako pediatra, artikulu batean azaltzen du «sindrome honen susmo diagnostikoa beti oso desatsegina da bai familiakoentzat
|
bai
pazientea jasotzen duten profesionalentzat». Espezialistek adierazi dutenez, gurasoek beti jasoko dute salaketa hori, haurren aurkako tratu txarren akusazio gisa, axolagabekeriaz, adingabearentzat hain kalte larria egiteko aukera emateagatik.
|
|
2017
|
|
|
Komunikatzeko, loturak sortzeko, taldelalean aritzeko, beste pertsonekin kolaboratzeko, haiengan eragina izateko, eta abarretarako gaitasuna. Honen garrantzia agerikoa da bai beste pertsonekin lan egiteko
|
bai
pazienteak artatzeko.
|
|
2018
|
|
|
Hizkuntza hobetzea eta euskarazko prestakuntza jasotzea funtsezkoak dira euskararen erabilera areagotzeko,
|
bai
pazienteekiko harremanetan, bai barne harremanetan. Horregatik, garrantzitsua da pausoak ematen jarraitzea eta euskaraz lan egiteko prestakuntza sendotzea eta hobetzea.
|
|
|
Egoera honen aurrean, ondorengo pausoak proposatzen ditugu, etorkizuneko mediku espezialistak euskaraz lan egiteko gauza izan daitezen,
|
bai
pazienteekiko ahozko komunikazioan, eta baita idatzizko arloan ere.
|
|
|
Lokalaren dekorazioak, giro zaratak, harrerak, jende pilaketak eta erritmo arin edo geldoak eragina izango dute. Aldizkako telefono deiek edo lankide bat sartzeagatik egindako etenaldiek urduritasun eta kezka giroa sortzen dute,
|
bai
pazientearengan, bai profesionalarengan presaka lan egingo duelako. Pazientearekin hitz egiten ari garela mozten bagaituzte, esan eginbeharreko hori geroko uztea litzateke egokiena, edo, behintzat, pazienteari barkatzeko eskatu.
|
|
|
Asetze globalaren tasa urtebeteren buruan% 50ekoa da (13). Ginekologo edota urologo batek ezar ditzake eta
|
bai
pazienteak berak ere erakutsiz gero.
|
|
2019
|
|
|
Babestentaldeak kudeatzen duen Muskizko adinekoentzako eguneko zentroa, Iruñeko Amma Argaray adinekoen etxea edo Barakaldoko CIS gizarteratze zentroa adibidez. Hiru kasu horietan adineko pertsonei zuzendutako zentzumen anitzeko terapia erabiltzen dute, eta ordura arte behatu eta jaso dituzten emaitzak zeharo betegarriak izan dira,
|
bai
pazienteentzat baita zaintzaileentzat ere. Izan ere, azken horiek ere, erlaxazio saioetan parte har dezakete pazienteekin batera, egunerokotasunean jasaten duten estresa arintzeko eta oro har beren bizi kalitatea hobetzeko.
|
|
|
Ikerketa hori, LURO fundazioan egina izan da (Izpuran kokatua). Euskal Herrian eta zehazkiagoNafarroa Beherean kokatua den zahar etxe hori bereziki hautatua izan da, pertsona elebidun kopuruhandi bat biltzen duelako, bai artatzaileetan,
|
bai
pazienteetan ere; eta gehiengo batek ama hizkuntzaeuskara duelako. Ondorioz, ingurumen multikultural hori oso egokia da elebidunak (euskara/ frantsesa) eta ADaz hunkitua den pertsonaren akonpainamendua ikertzeko.
|
|
|
Teknika horiek bereizita edo konbinatuta aplika daitezke. Bai erakunde sanitariook,
|
bai
pazienteei arreta ematen diegun erakundeok, arazo horrentzako konponbideak bilatzen ditugu. Osasun digitala laguntza ahaltsua da arazo hori hobetzeko.
|
|
2020
|
|
|
Hortik aparte, «lehen ez bezala,
|
bai
pazienteak baita gu ere maskararekin eta eskularruekin» ibiltzen direla azpimarratu digu. Oraingoz, koronabirusean positibo eman dutenekin lan egitea ez zaio tokatu.
|
|
|
Bai, oso zorrotza da protokoloa,
|
bai
pazienteen osasuna baita geurea bermatzeko asmoz. Lankideen artean giroa ona da, kontziente gara zer daukagun esku artean eta arduraz jokatzen dugu.
|
|
2021
|
|
|
Sare sozialek eta berehalako mezularitzako kateek bulu baten irismena eta kaltea biderka ditzakete, eta, beraz, errealitateko edozein distortsio domino efektuaren baliokidea izan daiteke, eta efektu horren azken ondorioak ezin dira aurreikusi. Osasun arloko profesionalek funtsezko lana dute txertoei buruzko egiazko informazioa zabaltzeko eta herritarrek haiengan konfiantza izaten laguntzeko,
|
bai
pazientearekiko harreman zuzenean, bai sare sozialetan. Txertoen buiei buruzko kontzientziazio kanpainak egin behar dira, norbanakoaren erantzukizuna eskatzen dutenak eta inplikatutako talde guztiengana iristen direnak.
|
|
2022
|
|
|
Azaldutako horrek guztiak eragindako beste joera bat ere ikusten dute bai langileek,
|
bai
pazienteek: aseguru pribatuak izaten ari diren hazkundea.
|
|
|
Aurten, ‘Etorkizuna babesteko heztea’ lelopean, kalitatezko diabetes hezkuntzarako sarbidea hobetzea eskatzen da,
|
bai
pazienteentzat bai haien senideentzat.
|
|
|
Hezkuntza diabetologikoa, 2022ko ardatza ‘Etorkizuna babesteko heztea’ da 2022ko DMDren lema. IDFk hainbat jarduera jarri nahi izan ditu martxan, eta, horien bidez, mundu osoko gaixoak, elkarteak, osasun eta zientzia profesionalak elkartu egin dira kalitatezko diabetes hezkuntzarako sarbidea hobetzeko,
|
bai
pazienteentzat, bai haien senideentzat. Eta lan hori errazteko, hainbat material jarri ditu erabiltzaileen eskura, sare sozialen bidez DMDrekin bat egiteko.
|
|
|
Izurriaren ondorioz, osasun etxeen funtzionamendua «zeharo» aldatu dela uste du mediku altsasuarrak, bai barne antolaketari eta
|
bai
pazienteekiko tratuari dagokionez. Protokoloen aldaketa azpimarratu du.
|
|
|
Halako eredu baten «beharra» erakusten du aurrenekoak izandako harrera:
|
bai
pazienteengandik, bai profesionalengandik. Izan ere, eskaera mordoa jaso ditu dagoeneko:
|
|
|
«Hobetzeko asko» dagoela nabarmendu du lehendakariak; besteak beste, itxaron zerrendak eta lehen mailako arreta: «Gure estandarrak Espainiako batezbestekoen gainetik daude,
|
bai
pazienteen arreta denborei eta bai eskuragarritasunari dagokienez, baina hobera eginen dugu langile kopuruan, ekipamenduan, inbertsioetan eta bestelakoetan».
|
|
|
Proiektuaren helburuak hauek dira: Irakurketaren sustapena. Jendeak irakurritako eta beste pertsona batzuek parteka ditzaketen liburuen berrerabilpena sustatzea. Osasun zentroetako itxaron geletan zein egonaldietan humanizazioa sustatzea,
|
bai
pazienteentzat bai haiekin batera doazen pertsonentzat, egonaldia eta bisita atseginagoa eginez. Bigarren eskuko materialen erabilera optimizatzea.
|