|
2000
|
|
|
EAJko burukide batzuek esana dute sozialistekin zerbait lortu litzatekeela, bai gobernu mailan,
|
bai
gatazkari irtenbide bat emateko. Nola doa ahalegin hori?
|
|
2002
|
|
|
Horren ondorioz, akatsak ekiditeko gaitasunik ez dagoenez, energia nuklearra kasu, zenbait neurri ezinbestekoak dira. Arriskuaren gizartean sortu ahal dira,
|
bai
gatazka eta kontzentzu berriak, bai, gizarte mundialaren utopia? (Beck, 1998a:
|
|
2007
|
|
|
Baina gatazkak ez dira beti egituratzaileak izaten. Horretarako, bai gizabanakoak,
|
bai
gatazkak, baldintza batzuk izan behar dituzte (Carugati eta Mugny, 1988). Gatazkari dagokionez, honako ezaugarri hauek izan behar ditu:
|
|
2008
|
|
|
Ibarretxe lehendakariaren ekimenez, Estatutu berri baterako proposamena eta kontsulta egiteko lege ekimena gatazka politikoa gainditzeko proposamenen bidean ulertu behar dira. Ez agian gatazka bere osotasunean, baina
|
bai
gatazka gainditzeko bidea egiteko. Biak hala biak gehiengo osoz onartu zituen Eusko Legebiltzarrak.
|
|
2009
|
|
|
Oraindik gazte askok indarkeria begi onez ikusten du,
|
bai
gatazka pertsonalak konpontzeko, baita gizarte arazoei aurre egiteko ere.
|
|
2010
|
|
|
Horrela, eta haren eskuduntzak zenbatzeko, BJLOren 9.5 artikulutik abiatu behar da: «Lan ordena jurisdikzionaleko auzitegiek eta epaitegiek Zuzenbidearen adar sozialaren barnean sustatzen diren uziak ezagutuko dituzte, bai banakako gatazketan,
|
bai
gatazka kolektiboetan, baita Gizarte Segurantzari buruzko erreklamazioak eta estatuaren kontrakoak ere, lan legeriak erantzukizuna egozten dienean». Argi dago artikulu horrek lan ordena jurisdikzionala zentzurik zabalenean ulertutako lan ordenamenduarekin ezkontzen duela23, eta ordena hori lan ordenamendu juridikotik eratorritako gatazken ebazpenean espezializatzen dela.
|
|
2011
|
|
|
Nazioartearen parte hartzea bake prozesuetan Nazio Batuetako (NB) idazkari nagusiak eta idazkaritzak gidatzen dute gehienetan, eta emankortasunez lan egiten dute estatu taldeekin,
|
bai
gatazka konpontzeko eta bai lagungarri izan daitezkeen ondorio eta gomendioetara iristeko.
|
|
2012
|
|
|
«Blokeoa, sabotajea eta inposizioa». Hitz horiekin egin du ezker abertzaleak Espainiako Estatuak amaitzear den urtean izan duen jarreraren inguruko balorazioa,
|
bai
gatazkaren konponbidean, baita krisialdi «orokorraren» alorrean ere. Hala ere, jarrera horien gainetik, aurrera egiten jakin du Euskal Herriak, Maribi Ugarteburu bozeramailearen arabera.
|
|
|
Lehenik, Franco artean bizi zelarik, grebak hedatu ziren, lurralde ikuspegitik:
|
bai
gatazkan ari ziren langileekin elkartasunez, baita erakunde armatuetako kideei eginiko gerla kontseiluen aurka ere. Gizarte gatazka isilaraztean bere legitimazioaren iturririk nagusietakoa zuen erregimena kinka larrian jarri zuen horrek guztiak.
|
|
|
Sareko txat guneetan anonimotasunaren bizkar laxatzen ziren: herio zigorra bai ebasleentzat, milizia pribatuak bai auzo dirudunetan, defentsa legitimorako deretxoa
|
bai
gatazkak garatzean. Mourako parkeko garailak higitzen zihoazkidan oinpean.
|
|
2013
|
|
|
Informazioa berreskuratzeaz arduratutako batzordeak «immunitate partziala» izango luke: ez erabateko amnistia, baina
|
bai
gatazkaren inguruan egindako adierazpenak prozesu judizialetan erabiltzea eragozten duen nolabaiteko babesa. Gatazka politikoaren inguruko gertakariak ikertu eta datu berriak argitaratzea litzateke lantalde horren funtzioa.
|
|
2015
|
|
|
Aldebakartasunaren bideak hala eskatzen zuen eta hala eskatuko du aurrerantzean ere, baita une honetan pil pilean diren presoen eta armagabetzearen esparruetan ere. Gaur gaurkoz, esparru horietan diren geldiuneak ezker abertzalea bera kaltetzen dute gehien,
|
bai
gatazkaren ondorioak konpontzeko eta baita helburu historikoa duen nazio proiektua garatzeko ere. Nola desblokeatu, beraz?
|
|
|
Aldebakartasunaren bideak hala eskatzen zuen eta hala eskatuko du aurrerantzean ere, baita une honetan pil pilean diren presoen eta armagabetzearen esparruetan ere. Gaur gaurkoz, esparru horietan diren geldiuneak ezker abertzalea bera kaltetzen dute gehien,
|
bai
gatazkaren ondorioak konpontzeko eta baita helburu historikoa duen nazio proiektua garatzeko ere. Nola desblokeatu, beraz?
|
|
|
ETAk 2015eko maiatzeko lehen astean erantzun zion Jaurlaritzari. Hogei paragrafotik gora Eusko Jaurlaritzaren plana eta jarrera oso gogor kritikatzeko baliatu ondoren, elkarlanerako proposamena egin zion EAEko gobernuari erakunde armatuak agiriaren bukaeran, bai armagabetzearen auzian eta
|
bai
gatazkaren ondorioei buruzko beste alorretan ere. Izan ere, Jaurlaritzaren Zuzen Bidean plana presoen auziaz hitz egiten hasteko oinarri baliagarrien artean aipatu zuen ETAk.
|
|
|
Tarte horretan bide berriak zabaltzen ari dira azkeneko urteotan, munduaren interdependentzia ekonomikoak eta EBren jokabideak eraginik, eta independentzia politikoa ez da parekatzen jada nazio estatuarekin. Azkeneko aukera horren beldur zen burgesia, oro har,
|
bai
gatazka bortitza ekarri behar zuelakoan, eta bai independentzia horren balizko eredu sozioekonomikoengatik. Baina egoera berriak beste aukera batzuk aurkezten ditu, eta ikuspegia alda lezake burgesiak, edo burgesiaren zati batek.
|
|
2018
|
|
|
Horregaz batera," arma erosketarako, base militarren instalazioetarako, armadaren mantenurako eta halakoen azpiegituretarako erabilitako aurrekontu publikoen erabilera" eta Armada bera amaituko lirateke ere. Gainera, proposamenak egin dituzte parte hartze parekideak sustatzeko,
|
bai
gatazken prebentzio eta kudeaketa garaian bai gatazkek dirauten bitartean zein berauen ondoren, emakumeen eta gizonen arteko desoreka apurtu eta maila berean jarduteko beharra nabarmenduta. Horri lotuta, ezinbestekotzat jo dute gerretan emakumeek pairatutakoak onartzea, baita bakearen alde emakumeek historikoki egindako lana aitortzea ere.
|
|
|
Horregaz batera," arma erosketarako, base militarren instalazioetarako, armadaren mantenurako eta halakoen azpiegituretarako erabilitako aurrekontu publikoen erabilera" eta Armada bera amaituko lirateke ere. Gainera, proposamenak egin dituzte parte hartze parekideak sustatzeko, bai gatazken prebentzio eta kudeaketa garaian
|
bai
gatazkek dirauten bitartean zein berauen ondoren, emakumeen eta gizonen arteko desoreka apurtu eta maila berean jarduteko beharra nabarmenduta. Horri lotuta, ezinbestekotzat jo dute gerretan emakumeek pairatutakoak onartzea, baita bakearen alde emakumeek historikoki egindako lana aitortzea ere.
|
|
2019
|
|
|
Sarreran iradoki moduan, euskal eleberrigintza garaikideari buruzko ikerketa lanetan lehen mailako protagonismoa ematen zaio nazioaren irudikapenari. Ondorioz, gaur egungo ikuspegi kritikoetan garrantzia hartu dute Memoria Ikasketek, bai Gerra Zibilaren eta errepresio frankistaren irudikapenari dagokionez, eta
|
bai
gatazka politikoaren irudikapenari dagokionez. Horien lehen mailako ikusgarritasunak ordea, ostendu eta atzera utzi ditu beste era eta mailatako gatazken errepresentazioak, ez gure narratiban irudikatzen ez direlako, baizik eta Gabilondok atalburuan aipaturiko pasartean iradokitzen duen ildoan, gatazka horiek ez dutelako hegemonia nazionalista kordokarazteko adinako eraginik.
|
|
|
Elkartasuna sortzea, hala, sindikatuen zereginen erdigunean kokatzen da,
|
bai
gatazkak aurrera eramateko bai zatituta dauden identitateak (ber) eraikitzeko (Bernaciak, Gumbrell McCormick, Hyman, 2015; Gorz, 1989: 219). Elkartasuna ez bakarrik X artean, baizik eta X kontra, aliantzak eta artikulazioak bilatuz (Hyman, 1999,2002; Sousa Santos, Rodriguez Garavito, 2013).
|
|
2022
|
|
|
«Gauzak okertzen ari dira ez soilik Ukrainan, baita Afrikako Adarrean, Kongoko Errepublika Demokratikoan edo Latinoamerikan ere», gogoratu du NRCkoak. Txostenean azpimarratu dute, gainera, toki batzuetan
|
bai
gatazkengatik, bai klima larrialdiak eragindako hondamendiengatik gertatzen direla barne desplazamenduak; esaterako, Somalian, Afganistanen, Hego Sudanen, Mozambiken eta Myanmarren.
|
|
2023
|
|
|
Zerrenda luza daiteke, baina gerla eta gatazka luzeak egiten ziren garai horretan. Emazteen tokia,
|
bai
gatazka politikoan bai ondasunen zaintzeko oso inportantea izan zela dio Viennotek.
|