|
2003
|
|
|
Gertatzen dena da
|
bai
gaixoari eta bai bere ingurukoei kosta egiten zaiela gaiaz hitz egitea, eta irentsi egiten dituzte une horietako sentimendu naturalak: amorrua, tristura, beldurra...
|
|
|
Ez gaude ohituak sentitzen duguna konpartitzen eta bakardadean bizitzen du bakoitzak. Negarra eutsi egiten dugu eta
|
bai
gaixoak eta bai familiak animoso itxurak egiten ditu askotan. Eta sarri, senidea hil ondoren pena handienetako bat izaten da ez agurtu izana, «hau esan nahi nion eta ez nion sekula esan».
|
|
2004
|
|
|
Alacanteko Unibertsitateko Osasunaren Psikologia saileko aditu talde batek frogatu du Alzheimerrak eragin handia duela senitartekoen bizi kalitatean,
|
bai
gaixoari laguntzeko lanetan ari direnean, bai gaixotasunarekin loturarik ez dagoenean. Era berean, efektu horiek nekez gainditzen dira denborarekin.
|
|
2007
|
|
|
Gaurko eta biharko prestatu dituzte ekitaldiak.Mendekotasuna duten adineko pertsonen senide jagoleei laguntza ematen dion Zaindu egitasmoaren barruan berbaldia eta antzerkia antolatu dituzte.
|
Bai
gaixoarengan bai bere senide zaintzailearengan mendekotasunak daukan eraginaz “gizartea sentikortzea” izan dute helburu, nabarmendu dutenez.Bizkaian autonomia pertsonalari eta besteren laguntza behar duten pertsonei jaramon egiteari buruzko lege berria onartu eta jarri da indarrean; mendekotasuna duten pertsona eta familia arteko zaintzaileentzat dauden zerbitzuak arautzen ditu horrek.... Horren gainean hitzaldia izango da, gaaur, 19:00etan, San Agustin kulturgunean.
|
|
|
Minak arindu behar ditu lehenbizi, eta ahal bezala irentsi bizimodua aldatuko zaiola. Horrez gain, bere doktoreek zehaztu beharra daukate zein motatako artritisa daukan, bai tratamendu egokia gomendatzeko eta
|
bai
gaixoa bere gainera zer datorkion ondo jabetu dadin. Arindu bai baina erabat sendatu ezin diren eritasun kronikoak baitira.
|
|
|
Alzheimerra eta dementziak garun kortexari eragiten dioten gaixotasun neuropsikiatrikoak dira, eta, beraz, neurologikoak izateaz gain, sintoma mentalak ere badituzte. Epe luzera estres handia sor dezakete,
|
bai
gaixoarentzat, bai familiarentzat eta gizartearentzat. «Gaixoa egoitza batera joateko arrazoi nagusia da oso zaila dela gaixo bat asaldatuta edukitzea 60 metro karratuko etxebizitza batean, gaur egun bezala.
|
|
2009
|
|
|
Datu base horietatik abiatuta, gainera, Elikagaien Osaera Taulak ateratzen dituzte, hainbat formatutan, eta tresna horiek funtsezkoak izaten dira herrialde bateko biztanleen elikadura ebaluazioa egiteko, bizi osokoa,
|
bai
gaixo aldiak sortzen direnean eta bai osasun aldian daudenean.
|
|
|
...indupean beti, Nazario Orbek eta ospitaleko zuzendaritzak hitzartutako akordioaren arabera; hala, bada, don Julio noiznahi egoten zen Maria Bibianarekin; noizean behin, gainera, Urbina doktorearen txostena aberasteko, galderak egiten zizkion, Maria Bibianak nola edo hala ihardesten zizkionak, informazio hura lagungarri izango zitzaiolakoan, bai Adaren hermetismoan barrena urrats batzuk egiteko eta
|
bai
gaixoaren minik ezkutuenak desestaltzeko ere, korapiloak agerian jartzea baitzen, egoera hartan, korapiloak askatzeko era bakarra: egun batean, Adaren gustuak eta zaletasunak zituzten mintzagai, hurrengoan Adaren beldurrak, hurrengoan gertaera traumatikoak, halako eran, non medikuak datu asko eta asko bildu baitzituen era hartan. Adaren kantatzeko zaletasuna, txoriekiko maitasuna, Benjamin Mariarekin bizi izandako eszena ikaragarria, etxetikako ihesaldia, ardo gozoarekiko atxikimendua??, Adak iltzez eta giltzez ixten zituenak, itxura batean.
|
|
|
–1) Pertsona guztiek,
|
bai
gaixoek eta bai osasuntsuek ere, behar bezala egin behar dute tu, haien karkaxak inorentzat arrisku izan ez daitezen, inortxok ere ezin baitezake esan, itsumustuan, karkaxa bat tuberkulosoa den ala ez. Hori lortzeko, ez egin tu leku itxietako zoruan (automobilak, tranbiak eta trenbideetako bagoiak tartean), ezta jendez betetako kaleetan ere, zeren, halaxe egiten baduzue, karkaxa hauts bihurtzen baita lehortzean, arnasten dugun airearekin nahas daitekeena, haize bolada batek hura harrotzean, edo gainetik erratza pasatzerakoan, edo ibiltzerakoan.
|
|
|
Animalia osasuntsuei eta hantura trakeala duten beste batzuei ukendu ondoren, muki jarioa, arnasbideen hantura eta biriketako fluidoen kontzentrazioa neurtu zituzten. Bai uroi osasuntsuetan,
|
bai
gaixoetan, sendagaia emateak arnasbideetako mukiak areagotu zituen, eta gorputzak mukirik gabe uzten duen erritmoa moteldu zuen. Mukiak dira aire hodiak babesteko biderik eraginkorrenetako bat, hala nola sudurra eta bronkioak, baina kontzentrazio handietan pilaketa eragiten du, bereziki sudur hobi txikietan.
|
|
|
Nola sortzen dira egiaztapen horiek? Internet bidez eskaintzen diren informazioaren eta osasun zerbitzuen kalitatea oso askotarikoa denez,
|
bai
gaixoen elkarteek, bai gobernuek eta zientzia eta lanbide elkarteek kontrol eta aholkularitza mekanismoak sortu behar izan dituzte, Interneten oinarritutako zerbitzuak egoki erabiltzeko. Zein baldintza bete behar ditu informazio medikoa duen webgune batek akreditazioa jasotzeko?
|
|
|
Kasu askotan gaixoak bi zentroetan tratatzen dituzte, eta gertu egoteak bion arteko elkarlana eta koordinazioa hobetu eta erraztuko du. Nik uste, gainera, hori dela bultzatu behar dena, onuragarria baita,
|
bai
gaixoentzat, eta baita osasun arloko profesionalentzat ere. Alor horretan asko dago egiteko, eta gertu egoteak asko lagunduko digu.
|
|
|
...indupean beti, Nazario Orbek eta ospitaleko zuzendaritzak hitzartutako akordioaren arabera; hala, bada, don Julio noiznahi egoten zen Maria Bibianarekin; noizean behin, gainera, Urbina doktorearen txostena aberasteko, galderak egiten zizkion, Maria Bibianak nola edo hala ihardesten zizkionak, informazio hura lagungarri izango zitzaiolakoan, bai Adaren hermetismoan barrena urrats batzuk egiteko eta
|
bai
gaixoaren minik ezkutuenak desestaltzeko ere, korapiloak agerian jartzea baitzen, egoera hartan, korapiloak askatzeko era bakarra: egun batean, Adaren gustuak eta zaletasunak zituzten mintzagai, hurrengoan Adaren beldurrak, hurrengoan gertaera traumatikoak, halako eran, non medikuak datu asko eta asko bildu baitzituen era hartan –Adaren kantatzeko zaletasuna, txoriekiko maitasuna, Benjamin Mariarekin bizi izandako eszena ikaragarria, etxetikako ihesaldia, ardo gozoarekiko atxikimendua... –, Adak iltzez eta giltzez ixten zituenak, itxura batean.
|
|
|
" 1) Pertsona guztiek,
|
bai
gaixoek eta bai osasuntsuek ere, behar bezala egin behar dute tu, haien karkaxak inorentzat arrisku izan ez daitezen, inortxok ere ezin baitezake esan, itsumustuan, karkaxa bat tuberkulosoa den ala ez. Hori lortzeko, ez egin tu leku itxietako zoruan (automobilak, tranbiak eta trenbideetako bagoiak tartean), ezta jendez betetako kaleetan ere, zeren, halaxe egiten baduzue, karkaxa hauts bihurtzen baita lehortzean, arnasten dugun airearekin nahas daitekeena, haize bolada batek hura harrotzean, edo gainetik erratza pasatzerakoan, edo ibiltzerakoan.
|
|
2010
|
|
|
Obama presidenteak buelta eman zion egoera horri, 2009an, betearazpen agindu baten bidez, baina, urte bereko abuztuan, epaile federal batek blokeatu egin zuen berriro; gobernuak apelatu egin zuen. Orduz geroztik, aurrera egin dute polemikek eta lege trukeek, eta horiei adi jarraitzen diete bai zientzialariek
|
bai
gaixo ugariren familiek; izan ere, gaixo horietako batzuek betoaren ondorioz eten diren ikerketen emaitzen onurak balia litzakete etorkizunean.
|
|
|
Hala ere, lanbide eritasunen %60 ez da aitortzen. Asaldura dermikoak, arazo osteomuskularrak edo laneko asma lan ingurunearen ondorio zuzenak dira, eta, tratatu ezean, albo ondorio arriskutsuak eragin ditzakete,
|
bai
gaixoarentzat, bai Espainiako osasun sistemarentzat. Gaixotasun horien tratamendu egokian eta haien prebentzioan dagoen hutsune historikoa betetzeko, Espainiako Lan Patologiako lehen ospitale unitatea sortu da.
|
|
|
Hori funtsezkoa da minbizia duen eta erradioterapia eta kimioterapia saioak egiten dituen pertsona batentzat, haren dastamen papilak oso sentikorrak baitira terapia horiekiko. Hori dela eta, gogorik eza eta gustu aldaketa direla eta, gehiago zaindu behar dira bai plater baten prestaketa eta
|
bai
gaixoaren menua osatzen duen multzoaren azken itxura. Gehien gustatzen diren errezetak aukeratu, suabe suabe egin eta usain handia duten elikagai eta ongailuak baztertu egingo dira, gaixoaren goragalea eragin baitezake.
|
|
2012
|
|
|
Zaindariak bere rola ahalik eta baldintza hoberenetan betetzeko (bai berarentzat,
|
bai
gaixoarentzat), beharrezkoa da honako behar hauek kontuan hartzea:
|
|
|
Izan ere, 2011n, Toledoko Paraplegiko Ospitale Nazionalean zazpi pertsona sartu ziren, urperatze batek eragindako muineko lesio baten ondorioz. Traumatismo kranioentzefalikoei dagokienez, ondorio larriak izan ditzakete
|
bai
gaixoarentzat bai familiarentzat, eta kasu batzuetan heriotza ere eragin dezakete. 2010ean, 30 eta 34 urte bitarteko lau pertsona hil ziren arrazoi horregatik.
|
|
2013
|
|
|
Multinazionalek ezarri dituzten protokoloen aurrean bakarrik daude bai medikua eta
|
bai
gaixoa. Azken urteotan minbiziarentzako baina baita gaixotasun immnunitario askorentzako erabiltzen diren terapia berri ugari ez daude nahikoa frogatuta, arrisku handiak dauzkate, farmaindustriak lortu du horiek pasaraztea lehen botikak merkaturatzeko zeuden kontrol eta testak bortxatuta.
|
|
2014
|
|
|
San Bernardo txakurrak 80 kilo pisatu ditzake. Handi handia duen guztiak ondu egiten du,
|
bai
gaixo, bai pazienteen lagun. Animalia hau oso ondo moldatzen da hotzarekin eta elurrarekin, eta mendi elurtuetan arrain gisa mugitzen da uretan.
|
|
2018
|
|
|
–Horretan arrazoia duzu. Gurea apartekoa iruditzen bazaigu ere, milaka eta milaka dira zaintzeko norbait behar dutenak edo norbait zaintzen dutenak, bai zaintzaile profesionalak,
|
bai
gaixoaren hurbilekoak: zure emazteak minbizia duelako, zure amak alzheimerra, bata ibiltzeko gauza ez delako, besteak bere burua kontrolatzen ez duelako?
|
|
2020
|
|
|
Markok, gaixorik jada, berea zen etxe honen ateak zabaldu zizkien kaleratutako guztiei eta haientzako anaitasunezko aterpe bero bat bihurtu zuen.
|
Bai
gaixo egoteagatik edo bai bere sexu joeraren inguruko susmo huts batzuengatik kale gorrian, babes gabe, etxerik edota dirurik gabe geldituko zen edozein mutil edo gizon gayk hemen aurkituko zituen sabai, lastaira eta janaria. Enpresaren akzioen etekinak nahikoak ziren behar beste mediku, zaindari, garbitzaile, sukaldari, eta zerbitzari ordaintzeko.
|
|
|
«Plasma botika da bere horretan... Erabili daiteke, bai gaitzak kutsatzeko arriskuan jartzen direnekin,
|
bai
gaixo daudenekin», azaldu du. Txertoaren bidez, norberak sortuko lituzke antigorputzak; plasmarekin, zuzenean sartuko lituzkete antigorputzak.
|
|
|
xurgapen neumonia, odoljarioa, urdail zulaketa, ileoaren luzapena. Gastrostomia prozedura,
|
bai
gaixoari eta bai familiari, hasieratik azaltzea gomendatzen da, gaixoaren arnasketa funtzioak mugatu bailitzake. Arrazoi horregatik gaixoaren EBBa (edukiera bital behartua)% 50 baino handiagoa denean egin behar da.
|
|
|
xurgapen neumonia, odoljarioa, urdail zulaketa, ileoaren luzapena. Gastrostomia prozedura,
|
bai
gaixoari eta bai familiari, hasieratik azaltzea gomendatzen da, gaixoaren arnasketa funtzioak mugatu bailitzake. Arrazoi horregatik gaixoaren EBBa (edukiera bital behartua)% 50 baino handiagoa denean egin behar da.
|
|
2021
|
|
|
Kirurgia ez da konplexua; prozedura horretan, elektrodo batzuk sartzen dira korronte elektriko bat sortzeko, bateria baten bidez, garunaren eremu jakin batzuetan. Zer egiteko du osasun hezkuntzak parkinsonaren gainean,
|
bai
gaixoarentzat, bai familiarentzat. Gero eta gehiago hitz egiten da pazientearen rol aktiboaz.
|
|
|
Big Data erabiltzeak, adibidez, gaixoek sortutako informazioa prozesatzea eta aztertzea errazten du. Horrez gain, errezeta elektronikoa ezartzea onuragarria da
|
bai
gaixoentzat bai osasun sistemarentzat, gastuak aurrezten baititu eta prozedura errazten baitu, besteak beste.
|
|
2022
|
|
|
Hasian hasi," Osagarriaz" saileko hurrengo artikuluan," Zerrena zerren", Jean Etxeparek gaitz itsusi horren sendabide zailaz dihardu, eta hor darabil gaixotasunaren izen berria behin eta birritan manera ezin naturalago batean, eta
|
bai
gaixoarena ere: " Zerrenduna doala berak hautaturikako mediku baten ganat".
|
|
|
Bai, ez niz pasatzen bihar.
|
Bai
gaixoa, nik ere. Ez, gertatzen diren gauza guziekin...
|
|
2023
|
|
|
Horregatik, ez izan zalantzarik eta bilatu laguntza profesionala. Minbiziaren Aurkako Elkarteak zuri lagundu nahi dizu, eta, beraz, banakako eta taldekako laguntza psikologikoa eskaintzen dizugu,
|
bai
gaixo eta senideentzako gaixotasun prozesuan, bai dolu prozesuan.
|
|
|
Azterketa horretan, lehen aldiz, Iberoamerikako herrialde guztiek dituzten erronkak kuantifikatzen eta agerian jartzen dituzten datuak identifikatu ziren, batez ere diagnostikoari eta tratamenduari dagokienez, eta baliabideak modu desberdinean eskuratu ziren. Atzerapena diagnostikoan Zehazki, azterlanaren ondorio nagusien artean dago kolektiboaren% 65ek atzerapena izan duela diagnostikoan, batez beste zortzi urte baino gehiago, eta horrek eragin handia izan duela gizartean eta osasunean,
|
bai
gaixoan bai familian. Gaixotasun arraroa Era berean, lehentasunezkoa da nazioarteko heterogeneotasunari heltzea; izan ere, Latinoamerikako zenbait herrialdek “arrarotzat” jotzen dituzte 5.000 pertsonatik 1i eragiten dieten gaixotasunak, nahiz eta Europan 2.000 pertsonako pertsona bati dagokion definizioa, hau da, 42 milioi pertsona inguru.
|
|
|
Hori ahalbidetzen duten tresnak guztion eskuragarri jarri behar dira. Era horretara,
|
bai
gaixoen eta haien senitarteko zein zaintzaileen bizi kalitatea hobetu ahal izango dugu. Era berean, AGaren fisiopatogenia ulertzen lagundu diezaguke DSaren kolektiboak, pertsona horiek genetikoki determinatutako AGa dutelako.
|
|
|
Hori ahalbidetzen duten tresnak guztion eskuragarri jarri behar dira. Era horretara,
|
bai
gaixoen eta haien senitarteko zein zaintzaileen bizi kalitatea hobetu ahal izango dugu. Era berean, AGaren fisiopatogenia ulertzen lagundu diezaguke DSaren kolektiboak, pertsona horiek genetikoki determinatutako AGa dutelako.
|