|
2002
|
|
|
1 eredua: karrera osoan euskarazko lerroari ekiten zaio, arreta berezia jarrita,
|
bai
ezagutza arloen araberako aplikazio irizpideen gain, bai eta lanbide gaitasun egokia eskaintzeko terminologia zientifikoaren gain ere. Irakasgaiak enborrezkoak izan behar dira, batik bat.
|
|
2004
|
|
|
Ahozkotasuna irakasleon artean kezka iturri izatea ez da harritzekoa, ondo hitz egiten jakitea gizakiok guztiz beharrezkoa dugun trebezia baita,
|
bai
ezagutzak eraiki eta pentsamendua garatzeko unean, bai norberaren nortasuna sendotzeko eta bizitza pertsonal zoriontsua bideratzeko, bai eta gizartean besteekin elkarrekintzan era egokian parte hartu ahal izateko. Eguneroko bizitzan ahozkoak dira »hitz egin eta entzun» gure hizkuntza jardueraren gauzatze gehienak.
|
|
2006
|
|
|
Beraz, ‘a karratua da’ eta ‘a ederra da’ baieztatzen ditugunean, nahiz eta gramatikalki esaldi horiek antzeko egitura eduki, arras desberdinak diren konpromisoak hartzen ari gara: konpromiso desberdinak bai ontologia mailan
|
bai
ezagutza mailan, besteak beste.
|
|
2007
|
|
|
Behinolako terminologia gure egunetara egokituz, hedabideetako testuei gagozkielarik, batetik, erretorika argumentatiboaz hitz egin liteke (alegia, bere jarduna
|
bai
ezagutzan, bai zientzian eta bai justizian oinarritzen duen erretorikaeredua); eta, bestetik, erretorika hutsa dei geniezaiokeenaz (hots, aieruzko sinesmenetan oinarritutako erretorika eredu bihurria).
|
|
|
Beraz, niaren ideia edo kontzientzia justifikatzeko, Condillac, Hume-ren ondotik, analisi enpiriko sentsistaren bidean beti, bila ibili zaigu, hura nola sortua ote den, hots, zein sentsazio/ inpresiotatik jalgia. ...algia omen dugu hori, Sentsazioen Traktatuko I. VI. kapituluan irakurtzen dugunez («Du moi, ou de de la personnalité d, un homme borné à l, odorat») 267 Sentsazioen Traktatuko apologo famatuaren arabera, gizon emakumea berez eta hasieran ez da marmolezko (pasibitatezko) estatua bat baizik, sentsuekin dotatua ordea, eta inbaditzen duten sentsasizoak dira, haren baitan bai fakultateak berak eta
|
bai
ezagutzak piztuz joango direnak. Gure (hau da, estatuaren) existentziako estreinako momentuan ezin dugu ezer pentsatu, ezta geuk deus nahi ere, oraindik ez baitago ni bat
|
|
2008
|
|
|
Beraz, faktore genetikoak gutxietsi eta ingurunearen garrantzia azpimarratzen zuen. Bestalde, erakutsi zuen ikaskuntza prozesuak eragina zuela
|
bai
ezagutza berriak eskuratzeko, bai eta garapen sozioemozionaletarako ere.
|
|
|
Ez dirudi pozteko moduko koadroa. Dena den, gazteenen artean badirudi hezkuntzaren eragina azaltzen ari dela; eta adinekoek adin talde euskaldunena izaten jarraitzen badute,
|
bai
ezagutzari dagokionez eta baita erabilerari dagokionez ere, gazteenen artean ezagutza zertxobait handitzen ari da azken urte horietan.
|
|
|
... lehena zentzu askotan esaten da, eta zentzu guztietan lehena substantzia da, bai nozioari (logoi),
|
bai
ezagutzari (gnosei), bai denborari (chronoi) dagokionez. Izan ere, predikatzen diren beste gainontzeko gauza guztien artean, bat bera ere ez da banangarria (choriston); substantzia da bakarra.
|
|
2009
|
|
|
Bestalde, deigarria ere bada hizkuntza komunaren izaera gaztelaniari baino ez aitortzea. Begien bistakoa da espainiar Estatuan gaztelania dela hizkuntza komun nagusia,
|
bai
ezagutzari dagokionez(" espainiar guztiek jakin behar duten" hizkuntza da, Konstituzioaren arabera) baita erabilerari dagokionez ere. Onuragarri baino ez da guztiek ezagutzen duten hizkuntza bat eskura izatea, eta onuragarria da hizkuntza hori Espainiatik harantzago ere hedadura handikoa izatea.
|
|
|
Adituek, eztabaida politikoak ebatzi edo ixteko pentsatutako erantzun teknikoak eskaini beharrean, herritarrei laguntzen diete egoera berri horiek ulertzeko ahaleginean, erabakiak ongi informatuta daudela hartu ahal izan ditzaten. Horrela jokaera demokratikoak indartzen dira,
|
bai
ezagutzaren erabilerari dagokionez, bai erabaki politikoak hartzeari dagokionez. Horregatik azpimarratzen dira hainbeste mekanismo horiek —Steve Fuller zientziaren filosofoak, adibidez (2003, 2006) — Z&Tri buruzko erabakiak hartzeko parte hartze publikorako modu sofistikatuenen artean, eta baita eredu gisa ere demokrazia deliberatzailearentzat (erabaki politikoak hartzeko estilo horrek eztabaida eta debate publikoaren bidez legitimatzen ditu erabakiak).
|
|
|
Parte hartzea bere zentzurik murriztaileenean sustatze aldera, behar beharrezkoa da, balio demokratiko jakin batzuez gain, hura ahalbidetuko duen zientziaren ikusmolde bat ere. Irudi horrek bateragarria izan behar du gizarteak esku hartzeko duen aukerarekin, bai Z&Tren ingurumen eta gizarte ondorioen kontrolean, bai agenda eta lehentasunei buruzko erabakietan,
|
bai
ezagutza lortzeko prozesuan bertan. Zientziaren ikusmolde horrek, hots, zientziaren ziurgabetasun, arrisku eta eragin sozialak saihesten ez dituen ikusmoldeak, hau onartzen du:
|
|
2012
|
|
|
Grafiko hauei erreparatuta, argi dago euskara eta gaztelaniaren artean alde handia dagoela,
|
bai
ezagutzari dagokionez baita erabilerari dagokionez ere. 17.214 biztanle euskaldunez ari gara, nahiz eta 868 biztanlek soilik erabili. eAen gertatu denari jarraituz, Barakaldon ere ezagutza eta erabilera ez dira proportzio berean igo.
|
|
|
— Belaunaldi berriak (haurrak) dira euskaldunenak(
|
bai
ezagutzan eta baita erabilera aldetik ere). Hori, euskaldunen eta erdaldun euskaltzaleek hurrengo belaunaldietara hizkuntza transmititzeko nahiaren eta erabakiaren ondorio argia da.
|
|
|
Familia askok izaten dituzte gisa horretako eragozpenak urtero,
|
bai
ezagutza faltagatik edo bai aurreikuspen okerrak egin dituztelako; beraz, aurrez informatzea komeni da, zenbaitetan aste batzuk ere behar izaten dira-eta dokumentuak eskuratzeko.
|
|
2013
|
|
|
12·· Azaldu nola eragiten dion enpresako langileen trebakuntza planak giza baliabideen kudeaketan erantzukizun sozial korporatiboko ekintza bat aplikatzeko orduan, eta zer eragin izan dezakeen aplikazio horrek laneko giroan.13·· Espainiako NH hotel enpresak Barne Garapenerako Programa izeneko erantzukizun sozial korporatiboko proiektu bat garatu zuen XXI. mendeko lehenengo hamarkadan. ...du, langile horiek zuzendaritzako karguak izan ditzaten etorkizunean.Giza baliabideen sailak programarako hautagaiak hautatzeko prozesu bat egin du hainbat probaren bitartez, eta horiek baliatu dituzte programa egin ahal izateko gutxieneko konpetentziak eta ezagutzak ebaluatzeko.Programan zehar, modulu bakoitzean, programako trebatzaileek eta koordinatzaileek parte hartzaileak ebaluatzen dituzte,
|
bai
ezagutzak eskuratzeari dagokionez, bai jarrerari dagokionez. Programa gainditzen duten langile guztiei aholkua ematen zaie beren karrera profesionala enpresa barruan egiteko, eta goragoko mailako postu bat betetzen duten lehenengo bi urteetan laguntza tekniko espezializatua jasotzen dute.Zehaztu giza baliabideen zein dimentsiori eta alorri eragiten dieten erantzukizun sozial korporatiboaren ekintza horiek.14·· Aztertu balantze sozialaren definizioa eta erantzukizun sozial korporatiboaren definizioa; alderatu biak, eta adierazi zer lotura dagoen haien artean.15·· Aztertu enpresa barrurako balantze sozialaren adierazleak, eta erlazionatu erantzukizun sozial korporatiboak giza baliabideen politiketan dituen jarduera dimentsioekin.16·· Balantze sozialaz gain, badira erantzukizun sozial korporatiboa aplikatzeko eta kontrolatzeko beste tresna batzuk ere.Tresna horietako bat gizarte ekintzako plana da.
|
|
2015
|
|
|
ereduak ere zailtasunak ditu ingurune ez euskaldunetan, eta horri begira ere bitartekoak jarri dira. Ikasle etorkinetan ikusi dugu datuak
|
bai
ezagutzan zein erabileran ez direla bertakoen parekoak, besteak beste, gehiengoa, bertakoak ez bezala A eta ereduetan matrikulatzen baitira. Beraz, aurrerapausoak eman ditugu (materialgintzan, ereduen hautu horren zergatian...) ikasle horiek ere aukera berdinak izan ditzaten.
|
|
|
Nikuste Euskal Herriko azken urteetako bilakaera soziolinguistikoak zerbait argi adierazten badu hauxedela, lanak fruituak ekartzen dituela. Duela 30, 40, 50 urte euskararen aldeko indarrek apustu garbia egin zuten belaunaldi berriak euskalduntzeko; zehazki irakaskuntzan ahalegin handia egin zen, lehenengo ikastoletatik, gero eskola publikoaren euskalduntzetik eta abar, eta gaur egun belaunaldieuskaldunak ditugu euskaldunenak
|
bai
ezagutzan bai erabileran. Egindako lanak bere fruituak ematen ditu, eta ni ziur nago guztiok elkarrekin honetan ere nola eragin asmatzen badugu, hemendik20 urtetara udalerri euskaldunen indarberritzeaz eta sendotzeaz hitz egiten egon gaitezkeela.Hala pentsatzen dut.
|
|
|
Atzeraldia ageri da eremu euskaldunean:
|
bai
ezagutzan, bai erabileran. Eremu mistoan eta ez euskaldunean handitu egin dira ezagutza eta erabilera.
|
|
2016
|
|
|
" Eta azterketa horretan nahiko argi agertzen dena da etxebizitza berrien eraikuntza izan dela udalerri euskaldunetako beheranzko joera hori eragin duena; batez ere, herri txikiagoetan. Alegia, kanpotik, inguruko herri erdaldunagoetatik bertara bizitzera joandakoen eraginez izaten da beherakada,
|
bai
ezagutzan eta, ondorioz, baita erabileran ere". Beste faktore batzuk ere ezin direla ahaztu dio Uemako koordinatzaileak.
|
|
2019
|
|
|
Orain arte aipatu ditugun aspektu gehienetan nabarmena izan da euskararen egoerak izan duen hobekuntza, normalizazio prozesuaren aro modernoaren hasierarekin konparatuta.
|
Bai
ezagutzan, bai euskal ereduen matrikulazioan edo herritarren euskararekiko jarreretan hobekuntzak etengabeak eta progresiboak izan dira (aipaturiko Nafarroako hainbat eremutako salbuespena izan ezik).
|
|
2021
|
|
|
tertulietan inpresioak, iritziak eta ezagutza partekatzea eta argudiatzea oinarrizkoa dela baieztatzen baitu arloan aurrera egin ahal izateko. Horrek trebatzea eskatzen duela ohartarazten du, eta ikasturte hasieratik amaierara ikusten den garapena handia dela dio,
|
bai
ezagutza nahiz gaitasunetan aurrera doazelako, bai lotsa edota ziurtasun eza moduko emozioen kudeaketan ere aurrerapausoak daudelako. Eta, horrek bere emaitzak dituela ziurtatzen du:
|
|
|
450 milioi dolar urtero (380 milioi euro), 1.500 dolar parte hartzaile bakoitzeko (1.260 euro inguru). Afrikako hainbat gobernuren, ikerketa zentroren —publikoak eta pribatuak—, elkarte profesionalen, zientzialariren eta osasun langileren inplikazioa dute, bai dirua emateko, bai azpiegiturak eta baliabideak jartzeko,
|
bai
ezagutza eta denbora eskaintzeko; Afrikakoak eta Afrikatik kanpokoak, Osasunaren Mundu Erakundea barne.
|
|
2022
|
|
|
Oinetan, oineko lehen eta bigarren hatzen arteko tartea handiagoa izaten da. Eta kontuan hartu behar dugu zailtasun handiagoak dituztela garapenerako, bai motorrerako
|
bai
ezagutzarako, baina horrek ez du esan nahi bizitza normala izan dezaketenik, denbora gehiago baitute hori lortzeko. Down en sindromeari lotutako gaixotasunak eta arazoak Control de la manera de la manera de la medida.
|