|
2002
|
|
|
Hauteskundeetako bilakaera arrakastatsua aztertu beharra dago, bai Berrezarkuntza garaikoa,
|
bai
Errepublikakoa. Horretarako, ezinbesteko aurrebaldintza izango da hauteskunde barrutiak definitzea, horietako bakoitzarenezaugarri sozial, ekonomiko eta politikoak bereiziz.
|
|
|
Franco jeneralaren estatu kolpearekin batera ia hiru urtez iraungo zuen gerra zibila hasi zen estatu espainiarrean, 1936ko uztailaren 18an.
|
Bai
Errepublikako gobernu legitimoak, bai Francoren matxinatuek propaganda eta informazio bitartekari moduan erabili zuten irratia. Emisora handien artean, Kataluniako Radio Barcelona eta Radio Associació, Madrilgo Radio España eta Unión Radio, Radio Valencia eta Donostiako Radio San Sebastián izenekoak II. Errepublikako alderdien eskuetan geratu ziren.
|
|
2006
|
|
|
Sardinia hiriko bizitza nahiko motelki garatu zen,
|
bai
errepublika garaian eta baita Inperio garaian ere. Caralis eta Turris irlako hiririk garrantzitsuenak ziren eta biak gari esplotaziorako eta metalen meatzaritzarako portu handiak ziren.
|
|
2007
|
|
|
IV. titulua Euskal Herriaren ogasunari eta tributu harremanei buruzko printzipio orokorren ingurukoa zen, eta 13 artikuluak, beren beregi aipatu gabe, indarrean uzten zuen Ekonomia Itunaren sistema, 1878tik Estatuaren eta euskal lurraldeen arteko tributu eta finantza harremanak arautzen dituena eta gaur egun ere indarrean dagoena. Bestalde, 14 artikuluak Estatutua aldatzeko prozedura arautzen zuen, bai Euskal Herriaren ekimenez (udalen erreferendumaren bitartez eta euskal organo legegilearen onespena dela bide),
|
bai
Errepublikako Gobernuaren ekimenez (Gorteetako diputatuen laurden batek proposatuta). Edonola ere, Gorteetako botoen bi heren behar ziren eraldaketa onesteko, eta Gorteen akordioa erreferendum bidez baztertzen bazen Euskal Herrian, eraldaketak aurrera egiteko, beharrezkoa zen eraldaketa zein Gortek onetsi eta horien hurrengoek berrestea.
|
|
2009
|
|
|
Betiere Franco hil ondoren, 1978ra arte Euskal Kontseiluaren lehendakari izan zen, Ramon Rubial kontuan hartu gabe. Ordutik,
|
bai
Errepublika garaian, bai 30 urteotan lehendakari jeltzale batek agindu du Jaurlaritzan. Atzora arte, jakina.
|
|
2011
|
|
|
Tradizionalistak, aldiz, gai izan ziren,
|
bai
Errepublika garaian, gerrako hileetan zein gerra ostean, euren interesak zehazteko eta modu agerian eta aktiboan babesteko. Euren interesen kontzientzia zuten heinean, hobeto antolatu ziren eta agente aktibo gisa parte hartu zuten gatazkan.
|
|
|
Markina eta Xemein gizarte oso erlijiosoak ziren,
|
bai
Errepublika aurretik zein Errepublika garaian, eta, ondorioz, elizgizonek izugarrizko boterea eta eragina zuten markinarren eta xemeindarren pentsamoldeetan eta, oro har, bizimoduan. Horrez gainera, kontuan hartu behar dugu Bigarren Errepublika garaian 70 bat erlijioso bizi zirela Markinako eta Xemeingo zazpi parrokia eta komentuetan (Bilbao, Garaian, 1994: 15), eta herriko alderdi politiko nagusienak (Comunion Tradizionalista eta EAJ) elizkoiak zirela eta harreman ona zutela elizarekin.
|
|
2012
|
|
|
Bego, beharbada ez zegoen bere ametsetakoErrepublika idealaren aurka. Baina
|
bai
Errepublika errealaren aurka. Unamunokgarbi uzten du, esperientzia errepublikar guztia zela erabat arbuiatzen zuena («todoempezo hace cinco años»).
|
|
2015
|
|
|
Hizkuntza arazoek arazo sozialen alderdi linguistikoa osatzen dute", adierazi zuen Izagirrek Autopsiarako Frogak en. " Bai monarkian,
|
bai
errepublikan, bai diktaduran, bai postfrankismo luze honetan horrela izan da. Autonomia politikoan dauzkagun lurraldeek ez dute subiranotasunik, eta ondorioz euskara hizkuntza toleratua da.
|
|
2017
|
|
|
Atutxak konpromiso berba erabili du behin eta berriz, orduko idazle eta kazetari haiek horixe bera erakutsi zutelako, bere ustez: euskal kultura eta euskararekiko konpromisoa, bai Primo de Riveraren diktaduran,
|
bai
Errepublika garaian, eta, zelan ez Gerra bete betean. (Joseba Agirreazkuenaga, Juan Carlos Ibarra eta Xabier Altzibar) Agurrez aparte, askotariko iritzi eta pasadizoak entzun dira ia bost orduz luzatu den jardunaldian. Joseba Agirreazkuenaga EHUko katedradunak XIX. mendean euskarazko kazetaritzak izan zuen ibilbidea aletu du, eta hor aipatu ditu, besteak beste, Euskalzale, Eskualduna, Ibaizabal, Euzkadi, El día, California-ko Eskual Herria, Napartarra edo Argia, hain ohikoak eta estimatuak ziren bertso-paperak ahaztu gabe (armiarma.eus atarian kontsulta daitezke ia denak).
|
|
2018
|
|
|
–Ez dezagun negarrik egin heroien moduan erori diren anai arrebengatik, esan zuen ahots gora eta besoa goitik behera mugituz?; aitzitik, zin egin dezagun aurrera jarraituko dugula, horrela salbatuko baititugu bai Askatasuna, bai Komuna,
|
bai
Errepublika!
|
|
2021
|
|
|
Orain lege zorrotzago bat bidean dute Pariseko gain hartan. Musulmanen aitzi doa zuzenean, baina beste guziak ere mehatxupean ezartzen gaitu,
|
bai
Errepublikako" minoria nazionalak", hots estaturik gabeko nazioak, bai edozein erlijio, eta zerbaitengatik beren arrangurak agertu dituzte hiru kristau elizetako buruzagiek. Gure apezpikuenganik ez gaitu harritzen, usu gobernuari dei egiten baitiote beti Konkordatupean baginaude bezala.
|