|
2003
|
|
|
Sukaldean beti hartu behar dira apunteak,
|
bai
erosketaren zerrenda egiteko amaitzen diren produktuenak, bai plater bat prestatzeko osagai edo trikimailuak, bai ahanzturarik ez izateko gogorarazpen hutsak. Hainbat aukera daude:
|
|
2006
|
|
|
PLOk horri buruz ezer ez dioenez, arau orokorrera jo da eta, horren arabera, mandatu bat jasotzen duen norbaitek ezin du besteren esku utzi, ez baldin badu, behintzat, mandatu emailearen onespena (Merkataritza Kodearen 261 artikulua). Horrenbestez, PLOk «agentzia»rako ematen duen definizioan oinarritzen bagara, agentziak berak kontratatu du hedapena (iragarleak berak ardura hori hartzen ez badu), bezeroaren mandatu zehatza jaso ondoren, bai agentziaren beraren bitartez
|
bai
erosketen banagune baten bidez.
|
|
|
Ikuspegi horrek hutsune handia salatzen du legedian, bai esklusiba kontratuei dagokienez
|
bai
erosketen banaguneek hitzartzen dituzten kontratuei dagokienez. Bulego horiei dagokie publizitate euskarriak kontratatzea.
|
|
2007
|
|
|
“Administrazioek beren maila guztietan egin dituzten etxebizitza planek eta etxebizitza babestuen ekintzek gaur egun jasotzen dituzten neurriek ez dute kontuan hartzen desabantaila handienak dituzten biztanleria sektoreen errealitate sozioekonomikoa, eta bazterkeria arriskuan dauden pertsonak politika horietatik kanpo geratzea eragin dute”, salatu du. “Etxebizitzak gizarte kohesioaren eginkizuna galdu du, eta eskubide izateari utzi, eta espekulazio ondasun bihurtu da, ondorio ekonomiko larriak eta gizarte desintegrazioa ekarriko dituena” Hori dela eta, federazioak etxebizitza duina defendatzen du etxerik gabeko pertsonentzat, eta gogorarazten du etxebizitzen prezioak etengabe igotzeak,
|
bai
erosketan, bai alokairuan, etxebizitza horiek eskuratzeko eskakizunak ere gehitu dituela. “Horren ondorioa izan da, neurri handi batean, handitu egin direla bai pertsona kopurua bai gure herrialdeko egoitza bazterkeriako egoerak”, erantsi du.
|
|
|
Alde nagusia da erosketa tiketa ez dela izenduna eta faktura bai; beraz, beti egiazta daiteke nork egin duen erosketa. Bai fakturak
|
bai
erosketa tiketak eskubide berberak dituzte kontsumitzailearentzat; beraz, garrantzitsua da egoera onean edukitzea. Azaroaren 28ko 1496/ 2003 Errege Dekretuaren 4 artikuluak aukera ematen du fakturaren ordez tiketa jartzeko, zenbatekoa 3.000 eurotik gorakoa ez denean.
|
|
|
etxez etxeko salmentak edo zerbitzuak, pertsonen garraioa, ostalaritza eta sukaldaritza, ile apaindegiak, kirol instalazioak, ibilgailuen aparkalekuak, tindategiak eta ikuztegiak, edo ordainpeko autobideak. Hala ere, bai fakturak
|
bai
erosketa tiketak eskubide berberak dituzte kontsumitzailearentzat; beraz, garrantzitsua da egoera onean edukitzea. Tiketak, zehazki, kalitate txikiko paperez osatuta egoten dira, eta erabilitako tinta egun gutxiren buruan galtzen hasten da.
|
|
|
Gainera, energia balio handiko elikagaiak dira. Era berean, gero eta errazagoa da horiek eskuratzea,
|
bai
erosketagatik bai prezioagatik. Goi mailako arazoa Obesitate giro orokorra dela eta, ikertzaileek ‘obesitate pasiboa’ deitzen diotena jasaten dute herritarrek.
|
|
2008
|
|
|
Kontsumitzaileek etxebizitzaren inguruan aurkeztutako erreklamazioak,
|
bai
erosketan bai alokairuan, iaz 6.261 izan ziren, hau da, aurreko ekitaldiko 5.807 erreklamazioak baino %7, 8 gehiago, Erabiltzaile eta Kontsumitzaile Independenteen Federazioaren (FUCI) balantzearen arabera. Erreklamazio horietako gehienak erosketa erregimenekoak izan ziren:
|
|
|
hileko kopuru finko bat ordaintzea edo kuota aldakor batera joatea aukera daiteke. Txartel guztiek ez dute muga bera, ez eta ordaintzeko modu bera ere; adibidez, “Visa Oro” txartelak 6.012,12 euroko kreditua ematen du hilean,
|
bai
erosketetan bai kutxazainetan, edo 601,01 eurokoa kutxazainetan. Gainera, istripu eta bidaia laguntzako aseguru sorta zabala eskaintzen du, doan.
|
|
|
Irudia: Rednuht a Inbertitzaile batzuek beren akzioak saldu eta %5eko, %12ko, %20ko errentagarritasuna lortzen dute… Baina errentagarritasun hori ez da hain errentagarria, tituluak gordeta dauden finantza erakundeak aplikatzen dituen komisioak deskontatu behar baitira,
|
bai
erosketa eragiketetan, bai salmenta eragiketetan. Horren berehalako ondorioa burtsa eragiketan lortutako hasierako irabazia gutxitzea da.
|
|
2010
|
|
|
Diru gehiago behar duen elikagai bat jatean plazer gehiago sentitzeak azalpen neurobiologikoa izan lezake garunean, eta horrek adierazten du produktua hobeto hautematen eta baloratzen dela garestiagoa delako. Salneurria kanpoko eragile ere izan liteke, eta horrek balioko lieke administrazioei osasun publikoko estrategia gisa elikagaiak eskuratzean eragiteko, bai osasuntsuenen kontsumoa sustatzeko,
|
bai
erosketa murrizteko eta, beraz, osasungarritasun gutxien dutenak jateko.
|
|
|
Estatuak etxebizitza eskubide bezala bermatzeko, zerga presioa halaber handitu litzateke, afera sozialetarako bildutako diru kopurua handituz. Baina BOE eredua ez da tranpa bat, baizik eta klase ertain eta txiroen ahalmen ekono mikoari zuzendua den neurria, bai alokairuan
|
bai
erosketan. Neurri hau ez da merkatuaren arauen arabera mugitzen, zer bitzu publikoa baita, nahiz eta merkatu librearekin lehiatzeko indar aski izan.
|
|
2011
|
|
|
Elikagaiak modu ordenatuan bereizi,
|
bai
erosketak egiterakoan, bai etxera eramaterakoan.
|
|
|
Gure artean, ia etxe guztietara heldu da. Sareari esker, bai bidaiak,
|
bai
erosketak baita lagun taldeak ere kudeatzen hasita daude etxeko nagusiak; gaztexeagoak, sarean bertan bizi dira, bizi. Facebook dela, Twitter dela, mezuak direla, argazkiak eta bideoak direla, Interneten itsatsita dauzkate nerabeek eta gazteek beren hatzak eta bihotzak.
|
|
|
3 Etxebizitza: erosketa eta alokairua Ogasuneko kenkariei buruzko kapitulu nagusia etxebizitza da,
|
bai
erosketan bai alokairuan. Hain zuzen ere, 2010eko Deklarazioa (orain kanpainan) izango da etxebizitzaren fiskalitate osoa jasoko duen azkena (2011n jada murriztu dena).
|
|
|
Askoz lehenago, 1955ean, salmenten analista zen Victor Lebowek argiztatua zuen guztion etorkizuna: " Hain izugarri produktiboa den gure ekonomiak eskatzen du kontsumoa bihurtzea gure bizieraren muina, erritual bihurtzea
|
bai
erosketa nola ondasunen erabilera, kontsumoan bilatzea gure asebetetze espirituala eta gure egoaren betetasuna... Guk gero eta erritmo biziagoan behar dugu gauzak kontsumituak, erreak, ordezkatuak eta baztertuak izan daitezen".
|
|
2012
|
|
|
PLOk horri buruz ezer ez dioenez, arau orokorrera jo da eta, horren ara bera, mandatu bat jasotzen duen norbaitek ezin du besteren esku utzi, ez baldin badu, behintzat, mandatu emailearen onespena (Merkataritza Kodearen 261 artikulua). Horrenbestez, PLOk «agentzia»rako ematen duen definizioan oinarritzen bagara, agentziak berak kontratatu du hedapena (iragarleak berak ardura hori hartzen ez badu), bezeroaren mandatu zehatza jaso ondoren, bai agentziaren beraren bitartez
|
bai
erosketen banagune baten bidez.
|
|
|
Ikuspegi horrek hutsune handia salatzen du legedian, bai esklusiba kontratuei dagokienez
|
bai
erosketen banaguneek hitzartzen dituzten kontratuei dagokienez. Bulego horiei dagokie publizitate euskarriak kontratatzea.
|
|
2015
|
|
|
Ataundarrek beti euskaldunengana jotzen zuten beti,
|
bai
erosketak egiteko, bai hitz egiteko... baina orain egoera aldatu da eta erdaldunekin harreman ona dute.
|
|
|
Kreditu txarteletan, aurrezteko finkatu beharreko parametroak, dirua ateratzeko gehiegi kobratzen ez dutenak, oso bestelakoak dira. Batez ere, kreditu linea erabiltzeko kostuari erantzun behar zaio, interes tasa jakin bati lotua, bai kutxazainetan,
|
bai
erosketetan,% 12 eta% 20 bitartekoa baita. Ordainketa geroratua ere aukera daiteke (hilean 30 euroko kuotatik erabakitako saldoaren% 5 gutxienez), edozein unetan alda daitekeena ordainketak malgutzeko.
|
|
|
Gainera, zordunketa txartelaren kontratua kontsultatu behar da, eguneko eta hileko muga zehatz mehatz egiaztatzeko, eta bakoitzean aldatu egiten da. Eguneroko muga,
|
bai
erosketetan eta bai kutxazainetan, 1.000 euro ingurukoa da modelo estandarretako zordunketa txarteletarako, eta hilean 3.000 euro ingurukoa. Hala ere, plastikorik esklusiboenek marjina horiek handitzen dituzte, eta titularrek malgutasun handiagoa dute eragiketak kaletik egiteko.
|
|
2016
|
|
|
11870 Aplikazio honekin, herrialdeko hirietan puntuazio eta iruzkin onenak dituzten lekuak aurki daitezke. Baina taberna, jatetxe eta hotelez gain, zerbitzu honen direktorioan mota guztietako establezimenduak bila daitezke,
|
bai
erosketetakoak, bai aisialdikoak, arropa dendetatik liburu dendetaraino. Gainera, leku gogokoenak agendan gorde daitezke, beti eskura izateko.
|
|
2017
|
|
|
Hala, euroaren eremutik ateratzea erabakitzen dutenek komisioari aurre egin diote, kutxazain automatikotik benetan ateraz. Izan ere, aurreko puntuan azaldu den bezala, saihestu egin daiteke, dibisa aldatzeagatik komisioa ordaindu behar baitute, bai dirua ateratzerakoan,
|
bai
erosketa egitean. Baina, berriro ere, ez dago dena galduta.
|
|
|
Gainera, iruzurraren aurkako sistemak dituzte. Nahi izanez gero, kreditu txartela ere erabil daiteke ongarriak egiteko, baina hori ez da arriskutsua, baina bakarrik
|
bai
erosketa lekua fidagarria da. Nola egiaztatu?
|
|
2018
|
|
|
Gellingerra Kreditu txartelak Espainiatik kanpo erabiltzea Las kreditu txartelak atzerrian erabiltzeko komisio gehiago dituzte:
|
bai
erosketetan bai eskudirua eskuratzeko, komisioak eta dibisa aldaketa kobratzen dituzte eta kutxazainaren jabe den erakundearena. Gainera, ez dago komisio horiek kobratzen ez dituen kreditu txartelik herrialdetik kanpo erabiltzeagatik; beraz, ez da komeni bidaia batean erabiltzea.
|
|
2019
|
|
|
Erdi Aro Berantiarrean, gaztelu gehienak erret ondarearenak ziren, bai errege erreginekeraikiak izateagatik, beharrek exij itzen zuten heinean, eta
|
bai
erosketa, permuta edo donaziozlortuak izateagatik (Martinena Ruiz, 1994: 119).
|
|
2021
|
|
|
Edozein produktu ordaintzeko kuota oso baxuak aukeratuz gero, erraza da bat batean hilabete txiki askorekin ikustea. Gainzorpetzea saihesteko gakoa da zor guztien(
|
bai
erosketa txikienak, bai proiektu handienak) hileko kopuruak gure diru sarreren herena baino gehiago ez izatea. Horrela, 1.000 euro kobratzen baditugu, ez genuke 300 euro baino gehiago erabili hilean kuota desberdinak ordaintzeko.
|