|
2001
|
|
|
|
Bai
adinean aurrera doan jende askok, baita miopia edo astigmatismoa arazo bilakatzeraino nozitzen duten pertsona ugarik ere, pantailan irakurtzea zailtasunez josiriko eginkizuna dute.
|
|
2002
|
|
|
Haur hazitxoagoak, baina oraindik bularretik kendu gabeak, hankartera eramaten zituen, amaren bularrera bezala, halako atsegina maite baitzuen bai izaeraren
|
bai
adinaren kariaz. Arrazoi beragatik, Atalanta Meleagrori ahoaz atsegina ematen agertzen zuen Parrasioren margolan bat eskaini ziotenean esanez, gaia gustuko ez bazuen, miloi bat sestertzio emango zizkiotela haren ordez, nahiago izan zuen margolana, eta are bere logelan jarri zuen.
|
|
2005
|
|
|
Haien izenak, askotan, nahasi egiten gaituzte, bai generoagatik
|
bai
adinagatik
|
|
2007
|
|
|
Eta gazteen izaera bestelakoagoa da oraindik zeren, lehen lau urteetan zeharo gailendu ondoren, %1, 6tik %5, 1era igoz, geroztik antzeko mailan mantentzen da (%5, 2). Datu horien irakurketa fidagarri bat egitea zaila da, gora-beherak handiak izateaz gain, joera kontraesangarriak ageri baitira,
|
bai
adin taldeen artean, bai adin talde bakoitzean.
|
|
|
Eta gazteen izaera bestelakoagoa da oraindik zeren, lehen lau urteetan zeharo gailendu ondoren, %1, 6tik %5, 1era igoz, geroztik antzeko mailan mantentzen da (%5, 2). Datu horien irakurketa fidagarri bat egitea zaila da, gora-beherak handiak izateaz gain, joera kontraesangarriak ageri baitira, bai adin taldeen artean,
|
bai
adin talde bakoitzean.
|
|
|
Maurice Amestoy, Jean Barbier (53 urte), Albert Constantin (55 urte), Louis Dassance (40 urte), Michel Diharce (14 urte), Dominique Dufau, José Eizagirre (47 urte), Mayi Elissalde (29 urte), Jean Etchepare (45 urte), Michel Iriart, Georges Lacombe (49 urte) eta José López de Mendizabal (49 urte). Berauekin hainbat gai jorratzeko aukera izan zuen La, ttek, pertsonaia helduak baitziren gehienak,
|
bai
adinez, baita zientziaz ere:
|
|
|
Bainan, alaba etortzen bazaio, segur izan hadi ondoko urtean hemen izanen dukala, kexu, denak hausteko prest, izorratu dukala erranez, ezbeharrezko dirua bilduz, eta nik dakita zer ixtorio. Orduan, ainhitz estakuru emanez,
|
bai
adina, bai aroa, osagarria edo nahi dukana, aitortzen duk bakarrik ez dukala gogoan ordu hetan errana, bainan, beharrik, kuadernoan idatzia huela errantzun xuxen eta ezin ukatuzkoa. Orduan, kaierra zabaltzen duk berer erakusteko zer idatzia huen eta" alaba" hitza ikusiko die...
|
|
2008
|
|
|
Hitzetan neurtutako esaldien luzerarekin ikusitakoaren antzera,
|
bai
adinaren eragina (F (2, 935)= 88,7; p < 0,001) bai hezkuntza mailaren eragina (F (2, 935)= 3,22; p < 0,05) eraginkorrak izan dira biak. Adinak aldakortasunaren% 16 eta amaren hezkuntza mailak% 8 azaltzen dute.
|
|
2009
|
|
|
Aipatzen den beste parametro interesgarri bat, bai genero bereizkuntzan
|
bai
adinaren bereizkuntzan, bokalen formakinetan eragineko desberdintasunak aztertzea izan daiteke (Biemans 2000).
|
|
|
Gariak izan dira denboran zehar, eta gaur egun ere
|
bai
adin bitarte batzuetan, azalean, ageriko lekuetan askotan, irteten diren azaleko orbanak. Berri-emaileek fruituekin kentzeko osabidea azaldu digute, fruitua eta fruituaren lurperatzea oinarri duen erremedioa.
|
|
|
Malguagoa da egungo bidea,
|
bai
adinari dagokionean eta bai bestelakoetan.
|
|
|
Tximaluze bat etorri da euskal ipuinen artera, Peru Tximaluze jarri diote izena, Alemaniatik dator eta 164 urte beteko ditu aurten.
|
Bai
adinez zaharra da, baina mutiko izaten jarraitzen du oraindik. Eta mutiko delako bihurrikeriak egiten ditu, gizabide arauak oraindik ez dakizkielako, edo inork erakutsi ez dizkiolako, batek daki.
|
|
2010
|
|
|
Haurrak babesteko joera dago, baina
|
bai
adin txikikoek bai Down sindromea duten helduek, bereziki azken horiek, kontrakoa eskatzen dute: bizitza normalizatua izateko laguntzak, beren erabakiak hartzeko.
|
|
2011
|
|
|
Baldintza horietako batzuk oso antzekoa dira leku guztietan: adina (60 urte inguru edukitzea); zentroa dagoen udalerrian erroldatua egotea (zenbateko antzinatasuna behar den, hori aldatu egiten da erkidego batetik bestera); adinekoak ez izatea hilurreneko egoeran jarri duen kutsabidezko eritasunik edo eritasun kronikorik, zeinak behartzen baitu ospitale batean zaintzera; eta, beharrezko balitz, laguntza ekonomikoa behar duela egiaztatzea,
|
bai
adinekoak berak edo bai familia unitateak.
|
|
|
Herri euskaldun batekoa (nik ez dut batere meriturik izan euskalduna izaten) eta beti sentitu naiz oso normalki euskalduna eta nik uste dut horrek ere bere garrantzia baduela. Eta gero, hor bizitu nituen esperientzia gehienak, haurtzaroko denak eta gero gaztarokoak ere
|
bai
adin bat arte, eta hor hasi nintzen sentitzen tipo nahiko bakartia eta hor hasi nintzen nire buruari galderak egiten. Izugarrizko paseoak ematen nituen Oiartzungo inguruetan barrena.
|
|
2012
|
|
|
Eta datuak ez datoz bat, batetik fenomeno ezberdinak neurtzen dituztelako eta bestetik behaturen eta aitortuaren arteko alde hor dugulako (eta logikoa den bezala, ISLren emaitzak sistematikoki azaltzen zaizkigu EHKNren emaitzak baino apur bat gorago). Baina alboratze hori kontuan hartuta, koherentzia ia erabatekoa da bi iturrietako datuen artean, bai denboran gertatutako bilakaera deskribatzerakoan,
|
bai
adin taldeen portaera joera bereziak azaltzerakoan eta baita lurraldeen arteko ezberdintasunak deskribatzerakoan ere.
|
|
|
Baina, koherentzia ia erabatekoa da bi iturrietako datuen artean, bai denboran gertatutako bilakaera deskribatzerakoan,
|
bai
adin taldeen portaera joera bereziak azaltzerakoan eta baita lurraldeen arteko ezberdintasunak deskribatzerakoan ere.
|
|
|
Bigarrena, ez dagoela alderik sexuen artean, baina
|
bai
adinari erreparatuta: 20 eta 24 urte arteko gazteen% 10ek neurriz kanpo erabiltzen dituzte teknologia berriak edo haien mende daude oso, eta 14 eta 19 urte arteko nerabeen% 78k arriskua dute etorkizunean jokabide obsesiboak izateko.
|
|
|
Horregatik, garrantzitsua da neurriak muturreraino eramatea, haurra gal ez dadin. Haur baten galera egoera larrigarria da eta traumatikoa izatera irits daiteke,
|
bai
adin txikikoarentzat, bai berarekin doazen helduentzat. Haurra hondartzan jantzi deigarriekin janzteak haurra aurkitzen laguntzen du, galduz gero.
|
|
|
Lanik eza gero eta handiagoa da, eta, horren ondorioz, Espainiako familien %10 langabezian dago gaur egun. Guztira 1.737.900 dira familia koadro bat duten etxeak, non lanik eza nabarmena den, bai familia guneko gazteenen artean,
|
bai
adinez nagusienen artean. Artikulu honetan zehar, egoera zail hori gainditzen saiatzeko arrastoak ematen dira:
|
|
2013
|
|
|
Sexu batekoen eta bestekoen joerak alderatuta, ez dago alde nabarmenik, baina
|
bai
adinaren arabera.
|
|
|
Badira gure gastronomiako platerak, baina ez dute huts egiten. Batez ere, «publiko» ugaria eta anitza dugunean, bai mahaikideen kopuruagatik,
|
bai
adinagatik. Kasu horietan familiako bilerak, lagun edo ustekabeko gonbidatuekin egindako bazkariak, plater neutroak hautatzea komeni da, besteen gainetik osagai bat gailentzen ez direnak, eta zati batekin nahikoa lan egiten dutenak.
|
|
|
Probintziaka, Mantxan, Valentzian eta Errioxan galdekatu ziren guztiek ziurtatu zuten etiketak irakurtzen zituztela, elkarrizketatutako hamar galiziar, kantabriar eta gaztelauetatik baten aurrean, inoiz ez zutela irakurtzen. Ez dago alde nabarmenik sexuaren arabera, baina
|
bai
adinaren arabera. Irakurketa hori baieztatzen dutenen artean, 18 eta 34 urte arteko gazteenak dira gehien irakurtzen dutenak, %58 Bestalde, 55 urtetik gorakoen %47k batzuetan bakarrik aztertzen dituzte etiketak.
|
|
2014
|
|
|
Haurrek beren jostailu zaharrak alda ditzakete beste haur batzuekin, doan Horretarako antolatutako azoka txikietan edo sarearen bidez, trukearen sistema beti bera da: haurrak dagoeneko erabiltzen ez dituen jostailuak hautatu eta beste haur batzuei ematen dizkie,
|
bai
adinagatik bai asperduragatik, eta trukean beste jostailu batzuk lortzen ditu, bere egungo beharretara hobeto egokitzen direnak. Kasu batzuetan, jokoaren balorazioa egiten da, eta, horren arabera, trukea egiten da.
|
|
2015
|
|
|
Baina, gainera, Turismoaren Mundu Erakundea (OMT) zeregin estrategikoa izan du alderdi horiek mundu osoko sektorean zabaltzeko eta, betetzen ez badira, gizarteratzea biztanle askorena. Izan ere, pentsatu behar da irisgarritasuna ezgaitasunen bat dutenei ez ezik, mugitzeko zailtasunak dituzten pertsona guztiei ere egiten die mesede,
|
bai
adinagatik, bai aldi baterako. Hiri inguruneetan, segurtasun arrazoiengatik izan ezik, ibilbide unibertsalak eta normalizatuak gomendatzen dira, alternatiboen aldean.
|
|
2016
|
|
|
" Konturatu gara indibiduo gisa ezin duzula ezer egin, taldean handiagoa zarela". Biharrian eko kideentzat garrantzitsua da sinergiak sortzea, bai diziplina ezberdinen artean eta
|
bai
adin ezberdinen artean ere. Ia ehun urteren aldea dago gerturatu zaizkien lagunen artean:
|
|
|
Datuek erakusten dute badutela beren eragina
|
bai
adinak, bai sexuak eta baita, argiago, jatorriak ere. Aipatu dut, halaber, lekuaren arabera aldeak badirela.
|
|
|
Sintoma ohikoenen artean aipatzekoak dira pisua eta jateko gogoa galtzea, goragalea, gonbitoak, beherakoa eta distentsio abdominala, sabeleko mina, nekea, hazkuntzaren atzerapena (haurren kasuan) eta izaeraren alterazioak, suminkortasun, apatia edo tristura uneak izan ditzaketenak. Hala ere,
|
bai
adin txikikoetan bai helduetan, seinale horiek atipikoak, arinegiak edo kanpoan egon daitezke, eta horrek diagnostikoa zailtzen du. Eritasun zeliakoaren diagnostiko fidagarriena odol analisia egiten da lehenik, eta heste biopsia ondoren.
|
|
2017
|
|
|
Mailatuta dauka pilota jaurtigailuaren ahoa. Hamasei urte,
|
bai
adin polita. Ez zenuke erre behar.
|
|
2018
|
|
|
Nicolas Arbizu Gabirondo lanen koordinatzaile izan zen. Atzerriko gazteekin batera herrietako boluntarioak izan ziren, bai gazteak
|
bai
adinez nagusiak ere. Bakaikuko beheko basoan 50 metrotan azaleratu zuten galtzada.
|
|
2019
|
|
|
Era berean, adierazten dute adin txikiko eta nagusiko pertsonek egungo gizarte aldakorrean badituztela nolabaiteko arazoak beren lekua eta rolak aurkitzeko. Ondorioz,
|
bai
adin txikiko eta bai adin nagusiko pertsonak bakardadea eta isolamendua pairatzeko arriskuan aurkitzen dira (Kaplan, 2001). Hori dela-eta, aldarrikatzen da BA atxikimendua berreskuratzea, lotura sozialak indartzeko eta oroimen partekatua eta elkartasuna bultzatzen dituen komunikazioa positiboa sustatzeko.
|
|
|
Era berean, adierazten dute adin txikiko eta nagusiko pertsonek egungo gizarte aldakorrean badituztela nolabaiteko arazoak beren lekua eta rolak aurkitzeko. Ondorioz, bai adin txikiko eta
|
bai
adin nagusiko pertsonak bakardadea eta isolamendua pairatzeko arriskuan aurkitzen dira (Kaplan, 2001). Hori dela-eta, aldarrikatzen da BA atxikimendua berreskuratzea, lotura sozialak indartzeko eta oroimen partekatua eta elkartasuna bultzatzen dituen komunikazioa positiboa sustatzeko.
|
|
2020
|
|
|
Senideen artean hika erabiltzeko dagoen joerari begira jarrita, desberdintasunak ikusten dira
|
bai
adin multzo bateko eta besteko parte hartzaileek emandako erantzunetan eta bai genero bateko eta bestekoekin gertatzen denaren artean. 3 taulan ikus daitezke kopuru zehatzak:
|
|
|
Neba edo anaiari hika egiteko ohitura gehiago dagoela erakusten dute datuek,
|
bai
adina eta bai generoa edozein izanda ere. Baina horren baitan badaude desberdintasunak kasu batzuetatik besteetara.
|
|
2023
|
|
|
Klasean landutako hautazko errefortzu gisa, gamifikazioa beste aukera interesgarri bat izan daiteke; izan ere, aukera ematen dio ikasleari berrikuntzaren bidez ikasitakoa finkatu edo indartzeko eta ikaskuntza prozesuari joko dosi bat gehitzeko. Logikoa denez, neurri horietako edozeinek ikasgelaren aniztasunera egokituta egon behar du,
|
bai
adinaren arabera, bai multzoaren nortasuna edo gizarte elementuak kontuan hartuta.
|
|
|
Aurretik esan bezala, Errezabal egoitza, San Lazaroko etxebizitzak, etxez etxeko zerbitzuaren hobekuntza… guzti hauek beraien autonomia ahalik eta luzaroen mantentzeko helburuarekin. Bai haurren eta
|
bai
adin nagusikoen kasuan, zaintzak pisu handia hartzen du, eta bide horretan, Udala gaur egun ZaintzaHerriLab proiektuan murgilduta dago, zaintzaren ekosistema propioa izateko helburuarekin. Bide hori da gurea, eredu propioa izatearena.
|
|
|
Lantalde berria, indarberritua, prest udaletxeko erronkei aurre egiteko eta lanerako gogoekin, herria hobetzeko gogoekin. Talde anitza da,
|
bai
adinagatik eta baita prestakuntza aldetik ere, esparru guztietan aurre egiteko gaitasuna duen taldea sortu dugu.
|
|
|
" Nire taldea nire oinarria da, beraiek gabe nire hautagaitzak ez luke zentzurik edukiko", aitortu digunez. " Talde anitza da,
|
bai
adinagatik eta baita prestakuntza aldetik ere, esparru guztietan aurre egiteko gaitasuna duen taldea sortu dugu".
|