|
2006
|
|
|
Bai Euskal Herrian eta
|
bai
Katalunian une berezi eta, dirudienez, erabakigarriak bizitzen ari gara. Orain arteko bidea ikusita, zein norabide har dezakete Euskal Herriko nahiz Kataluniako prozesuek etorkizunean?
|
|
2010
|
|
|
Bai Euskal Herria
|
bai
Katalunia burujabetzarako bidean garai berezian daudela-eta, bilera egin dute Bartzelonan Eusko Alkartasunako eta ERCko buruek. Bi herrietako egoerak aztertzeko batzartu dira, eta bat egin dute egoeren interpretazioa egiterako orduan.
|
|
2011
|
|
|
Ikaragarria da zer perbertsio diskurtsibo sortzen duen Legearen logikak. Adibidez, Estatuan
|
bai
Katalunian, bai Galizian, bai Euskal Autonomia Erkidegoan gurasoek haurren irakas hizkuntza hautatzeko eskubidearen aldeko taldeak sortu dira, Plataforma por la libertad de eleccion linguistica delakoan bilduak. Autonomia erkidego horietan PSOE, PP eta UPyDk gurasoen hautatzeko eskubidea defendatzen dute.
|
|
2014
|
|
|
Madrilek kontsulta eragozteko mehatxua egin arren, Kataluniaren erabakia ere noizbait iritsiko da, baita Euskal Herriarena ere. Gobernuen, nazioarteko erakundeen, banku eta enpresa handien eta euren terminal mediatikoen jarrera ikusita, ondorio batzuk atera litezke bai Eskozia eta
|
bai
Kataluniaren kasuentzat. Ondorio berak balioko luke Euskal Herriarentzat.
|
|
|
Beraz, erreferenduma ez; baina independentzia bai. Legezkoa ez da izango Espainian, baina zilegi
|
bai
Katalunian eta, agian, nazioartean ere bai (zergatik ez?). Bigarren inkognita hortik dator:
|
|
|
Baina, hainbat herritarren frustrazioa saihestu dute eta ez da gutxi. Helegiteak hor daude eta horien inguruko eztabaida ere
|
bai
Kataluniako eta Espainiako epaile eta fiskalak ez baitira nonbait ados jartzen. Ikusi egin behar zertan geratzen den.
|
|
2015
|
|
|
Bi lurralde horietan izan diren gertakariek autodeterminazio eskubidearen aldera haize berria ekarri dute. Biak dira eredugarriak guretzat, bai Eskozian gauzatu den erreferenduma egiteko lana,
|
bai
Katalunian eramaten ari den prozesua. Alabaina, Euskal Herria ez da Katalunia ez Eskozia, beraz, Irunen azaldutako proposamenaren helburuetako bat prozesua garatzeko gure bidea aurkeztea izan da.
|
|
|
Inoiz baita Nafarroako erregimen ofizialaren zerbitzura ere. Horregatik guztiagatik, bere lagun Javier Tabernarekin batera, Nafarroako lobby ekonomiko ahalguztiduna da, baina hura ez bezala, bere hariak Nafarroako mugetatik harago doaz, bai Madrilgo
|
bai
Kataluniako boterearen ur zabarretara iristen direlako.
|
|
|
Ondorioz PPk ezin izanen du gobernatu koaliziorik egin gabe eta hunen egitea zaila izanen zaio. Ustegabe haundiena Podemosen emaitzak izan dira, boto gehiena biltzen duena,
|
bai
Katalunian, bai Euskadin. Sozialistek ere zaila izanen dute gobernuratzea, nun ez diren Podemosekin biltzen.
|
|
2016
|
|
|
Carl Flesch biolinista eta maisuak, eskalen lanketa irauli zuenak? esan zuen ez dagoela «inpostore batek errazago lor dezakeen profesiorik».Lebrechten ustez zuzendaria existitzen da «gizateriak behar duelako lider ikusgarri bat»?
|
bai
Katalunian independentismoa bideragarri egiteko, bai Espainian 78ko erregimena amaitzeko, bai Hego EHn ezker subiranista biziberritzeko, bai Katalunian Ahal Duguren emaitza eskasak En Comú Podem ekoekin emendatzeko?. Irudi luke ezin dela ekidin musika tresnarik jotzen ez duen, zaratarik egiten ez duen eta txalo guztiak, baita musikarienak ere?
|
|
|
Carl Flesch biolinista eta maisuak, eskalen lanketa irauli zuenak? esan zuen ez dagoela «inpostore batek errazago lor dezakeen profesiorik».Lebrechten ustez zuzendaria existitzen da «gizateriak behar duelako lider ikusgarri bat», bai Katalunian independentismoa bideragarri egiteko, bai Espainian 78ko erregimena amaitzeko, bai Hego EHn ezker subiranista biziberritzeko,
|
bai
Katalunian Ahal Duguren emaitza eskasak En Comú Podem ekoekin emendatzeko?. Irudi luke ezin dela ekidin musika tresnarik jotzen ez duen, zaratarik egiten ez duen eta txalo guztiak, baita musikarienak ere?
|
|
2017
|
|
|
Badakit, ezin dirala hiru adibideak maila berean ipini, baina argi ikusten dodana da independentistek, bai Eskozian eta
|
bai
Katalunian burutu daben burruka dialektiko sakona, guk be hemen planteatu dogula. Eta kanta harek esaten dauan moduan “hik bultza gogor hortikan eta nik bultza hemendikan…” praktikara eroaten badogu, Estadu espainiarra dantzan jarriko geunke, eta ez leuke beste erremediorik eukiko nazinoarteko araudiek esaten daben moduan, autodeterminazio eskubidea aitortzea baino.
|
|
|
• Elkartzeko eta manifestatzeko eskubidea mugatua izan da,
|
bai
Katalunian bai Espainian, eta erakunde zibilek jazarpena jasan dute, sedizioa egotzita.
|
|
2018
|
|
|
Zalantzarik gabe, Abenduaren 21eko hauteskundeen emaitzetan eragin zuzena izan du Junqueras espetxean izateak, eta orain ere eztabaida politikoaren erdi erdian dago bere kaleratzeak edo espetxeratzea mantentzeak izan ditzakeen ondorio politikoak. Ebazpenak baldintzatuko du
|
bai
Kataluniako Parlamentu berriaren osaketa, hilaren 17rako dago deituta osoko bilkura?, baita gobernuaren eraketarako zein inbestidura saiorako presidentegaia nor izendatu aukeratzea ere.Baina epaitegiak ez dira Estatua erabiltzen ari den tresna bakarra. 155az gain, Urriaren 1ean bereziki, baina baita aurretik eta ondoren ere, Estatuaren zutabeetako bat diren indar armatuek izan zuten jokabidea ere norabide eta tonu berdinean doa.
|
|
2019
|
|
|
Eragin handiko gune politiko eta mediatikoetatik ereiten ari da eta sustraía hartzen fundamentalismo gisako bat, era berean doktrinarioa eta intolerantea. Burdinezko sapaia jartzen dio indarrean den Konstituzioari eta talka egiten du gehiengo politikoekin
|
bai
Katalunian zein gure herrian bertan, izan Euskadiko Autonomi Erkidegoan edo Nafarroako Foru Komunitatean.
|
|
2021
|
|
|
" Beti izan gara terrorismoaren aurkakoak,
|
bai
Katalunian sor zitekeena, bai kanpotik letorkeena. Poliziaren arduradun guztiek ahalegin handia egin behar dute hori borrokatzeko, beldurrezko klima bat ezar ez dadin".
|
|
2022
|
|
|
Ildo horretan, argi utzi du EAJk" Kataluniako arazoa elkarrizketaren, negoziazioaren, akordioaren eta herritarren gehiengoaren borondatearen errespetuaren bidez konpontzen dela". EH Bildu demokraziarekin engaiatua da, herrien erabakitzeko eskubidearekin eta estaturik gabeko nazio guzien autodeterminazio eskubidearekin,
|
bai
Katalunian, bai Euskal Herrian, bai Espainiako estatu osoan eta bai mundu zabalean.
|
|
|
Aste zinez zalapartatsua izan dugu, Martxelo eta Maria,
|
bai
Katalunian eta bai Espainiako Estatuan. Hemen, Hauteskunde Batzordeak Pau Juvilla CUPeko diputatua kargutik botatzea erabaki izanak sumina piztu du, baina baita alderdien arteko bereizketa tamalgarria ere, jada hain ohikoa.
|
|
|
PSC horrek, 2017ko iraileko egun historikoen ondoren, eztabaida politikoa kriminalizatu zuen Espainiako Auzitegi Konstituzionalera joz, Kataluniak frankismoa legez amaiarazi zuenean parlamentuan. PSC horrek laguntza ezinbestekoa eman zuen bai 155 artikulua onartzeko,
|
bai
Kataluniako gobernu erdia espetxeratzeko eta beste erdia erbesteratzeko —PP ez zen ausartuko hori bakarrik egitera— Azken finean, PSC horrek espiatu ditu Pegasusekin independentista katalanak, eta PSC horrek jaso ditu Pedro Sanchezen txaloak parlamentuan, aste honetan bertan.
|
|
|
Oraingo honetan, erabakitzeko eskubidea berriro ere eztabaida publikoaren erdigunean kokatu nahi dute. Izan ere, bai Euskal Herrian eta
|
bai
Katalunian, erabakitzeko eskubidea lehen lerroetatik atera da azkenaldian, hein batean bestelako gai batzuek hartu dutelako zentralitatea: pandemia, inflazioa, egiturazko krisia, Ukrainako inbasioa, eta beste zenbait kontu.
|
|
|
2012an, Resnickek adierazi zuen" estatu multinazionaletan etengabeko tentsioa dagoela hertsadura federalen eta konfederalen/ deszentralizatzaileen artean. Bai sozialista katalanek eta
|
bai
Kataluniako Convergencia i Unió (CiU) alderdiko aurreko gobernuak Espainiaren izaera plurinazionala, plurikulturala eta eleaniztuna aitortzearen aldeko presioa egin zuten, baita Generalitateak bere eskumeneko eremuetan EBn parte hartzearen aldekoa eta Kataluniak Europako Parlamentuan eta UNESCOn zuzeneko ordezkaritza izatearen aldekoa ere" (Resnick, 2012: 72) 164.
|
|
2023
|
|
|
Eta europar plangintzak interkonexioak handitu nahi ditu, Errusiarekiko gatazka dela-eta, hornidura bideak biderkatzeko. Pirinioak erdian izanik, horrek dakar bi ertzak,
|
bai
Katalunia eta bai Euskal Herria, lerro energetiko handien pasabide izateko arriskuan egotea. Hortik datoz Gatika Bordele itsaspeko kable bidez lotzeko proiektua, edo gasaren interkonexio gaitasuna handitzeko asmoa.
|
|
|
Haatik, badituzte zamak, mugimenduaren onarpen publikoan eragina dutenak, esan dezadan errespetuz. Bai hemen eta
|
bai
Katalunian sarriegi hartzen diegu susmoa batez ere subiranismoari aurre egiteko aktibatzen direla soilik, hirugarren bidea izan beharrean (federalisten ohiko esaera) beste bietako baten (zentralismoaren) aldaera bat besterik ez direla. Adibidez, euskal autogobernua (hiru lurraldeen erkidegoari buruz ari dira) eta Espainiako Konstituzioa lorpentzat hartzea zilegi da, jakina, baina ezin da Gernikako Estatutua dagoen bezala egotea tirabira huts gisa hartu, distantziakidetasun erosoan kokatuz.
|