|
2000
|
|
|
Etxe hartarik jalgi nintzenean, portuan ainguraturik genuen untzirantz abiatu nintzen, ez Frantsesen Ostaturantz, lagunekin geratu bezala, artean ez bainengoen neure onean... eta goiti beheiti etsaminatu eta argitu nahi bainuen, bertzalde, neure egoera, eta imajinazinoa dantzan jarri, lagunek biharamunean egin ziezazkidaketen galdegiteei ahalik eta modurik airosenean buru egin ahal izaiteko. Harako bidean nindoala,
|
azken
hiruzpalau orenetan gertatuak ezin sinetsirik, arrai sentitu nintzen, amesgaizto hartarik libratu nintzelako, baina baita bentzuturik eta zapuzturik ere, edonor zapuzteko modukoak izan baitziren, zinez, azken ordu haietan neuri gertatuak... Eta garagarnoan itorik uste nuen harra berriro hasi zitzaidan hizketan kontzientziaren bazter batetik:
|
|
2002
|
|
|
Lan zaila, arriskutsua eta korapilatsua da
|
azken
hiruzpalau hamarkadetako EuskalHerriko mediabalismoaren ikuspegi orokorra aurkeztea. Oso erraza da, errazegia, zerbait edo norbait ahaztea, edo balioespen okerra egitea.
|
|
|
Fenomenoen konplexutasun enpirikoaren markoan, izengoiti horien beharra gizarte modernoa azaltzeko erabili diren tresna analitikoek gizarte garaikidearen elementu eta jazoera berriak azaltzeko gaitasunik ez dutelako sortzen da. Definizioak askotarikoak izan arren, kontzeptu horiek guztiek
|
azken
hiruzpalau mendeetan gizarte modernoa irakurtzeko erabili izan diren oinarri zaharrak mantentzen dituzte. Elkarren artean desberdinak, kontrajarriak, aurkakoak,, kritikoak?
|
|
|
Eta beste biak ere, esperantzarik gabeko egoeran. Eta beste medikuek ere antzeko kasuak izan zituzten
|
azken
hiruzpalau urteetan. Guztiak edo gehienak, drogazaleak.
|
|
2004
|
|
|
Orobat Euskal Herria izena zazpi probintziekin identifikatzea ere ez dela betidanikoa argitu litzateke, baizik
|
azken
hiruzpalau mendeotan finkatuz joan dena, Euskal Herria izenak, jatorriz euskararen lurraldea esan nahi baitzuen. Hortaz Araba edo Nafarroaren erdal zatiak antzina ez ziren Euskal Herritzat hartuko, eta bai ziurrenik Erdi Aroan Biarnon edo Errioxan zeuden zonalde euskaldunak.
|
|
|
Tractatus aren irakurleek dakitenez, liburuaren
|
azken
hiruzpalau orrialdeetan baizik ez ditu Wittgensteinek etika eta mistiko dena aipagai. Eta gainera, ikusi dugunez, oso era trinko, aforistiko eta are enigmatikoan.
|
|
2005
|
|
|
Aurtengoak
|
azken
hiruzpalau urteetako joera hautsi du: 1998tik gaur arte lehen argitalpenaren hazkundean itzulpena azkarrago ari zen gora; aurten ez, aurten bi halakoa da jatorrizkoaren igoera.
|
|
2006
|
|
|
Ados nago Tonirekin, ikuspuntu nazionalista batetik, egun ERCk izan dezakeen ikuspuntutik, PSCren edo PSUCen nazionalismo maila ez dela inoiz nahikoa izango. Baina perspektiba historikotik, ERCk
|
azken
hiruzpalau urtetan lortu duen garrantzia ez da orain arte eman. PSUC hor zegoen, PSC ere bai, komunismoak eta sozialismoak neurri batean izan zuten bere tradizioa Katalunian, baina inoiz ez izaera nazionalarekin.
|
|
|
Baina pentsa liteke, halaber, halakorik egiten ez bada PSOEri ere interesatzen ez zaiolako dela, berak ere justiziaren mailua negoziazioan erabili nahi duelako. Bestela nola uler liteke,
|
azken
hiruzpalau urteetan PSOEk ekimen judizial askotan izan duen akuilu lana. Nola uler liteke Alderdien Legea, Parot doktrina edo De Juanaren auzipetzea moduko ekimenak bideratzea?
|
|
|
Batik bat prentsak egiten ditu. Arrasaten enpresa ezagun eta indartsuenetakoa izandakoa da, baina
|
azken
hiruzpalau urteotan krisialdian sartu da, batez ere italiarren konpetentziagatik eta banketxeekin dituzten zorrengatik. Azken urteotan krisia larritu egin da eta horregatik jo dute Fagor Arrasatekoengana.
|
|
|
Aurtengora itzuliz, ekoizpen handiena izan dutenen arteko lehen hamarren emaitza produkzio osoaren %51, 3 da. Titulu kopuru orokorrak gora egin, behera egin, hamar handienen produkzio maila %50 pasatxoan mantentzen da
|
azken
hiruzpalau urteotan. Lehenago gorago zebilen, hamar puntu gorago hain zuzen.
|
|
2008
|
|
|
Geroztik ikasle berri gehiago joan da eskolatzen, kubatarrak, argentinarrak, sahararrak, espainolak, marokoarrak, Dominikar Errepublikakoak, brasildarrak, nikaraguarrak, errumaniarrak, portugaldarrak... Baina benetako gorakada
|
azken
hiruzpalau ikasturteetan eman da. Egoera masibo honek ikastetxe mailako plangintza egitera bultzatu gintuen, non denok inplikatuta egon behar genuen.
|
|
|
Bertara etorri ohi ziren bertsolariek esan zidaten beste herrietan ere gaiak jartzera animatzeko, eta horrela hasi nintzen. Hamar bat urte izango dira herriz herri gaiak jartzen hasi nintzenetik, nahiz eta gehienbat
|
azken
hiruzpalau urteetan ibili naizen. Urteen esperientziatik, zure ustez zer ezaugarri behar ditu gai jartzaile on batek?
|
|
2009
|
|
|
Hori gertatzen bada, azken urteotako joera aldatzear da:
|
azken
hiruzpalau urtetan ez da herriko taldea lehen neurketatik pasa eta zaleak horretara ohituta ziren jada. Aurten, ordea, aukera asko dituzte Herriarteko Txapelketako bigarren kanporaketara pasatzeko.
|
|
|
Jon Pello Artetxek aitortu digu ez dutela aurten talde oso ona, bere ustez aurreko urteetan baino kaxkarragoa da, eta hala ere aurten aspaldiko partez lehen kanporaketa pasatuko dute.
|
Azken
hiruzpalau urtetan lehen neurketan jada kanpoan geratu da herriko taldea. Pasatzen baldin badira, Elgoibarren aurka jokatuko dute final zortzirena maiatza hasieran, eta hori oso zaila ikusten du Artetxek.
|
|
|
Euskal Herrian, esaterako, askapen mugimenduak gai eta jarrera horiek guziak oso berezkotzat bizi izan ditu
|
azken
hiruzpalau hamarkadetan, eta oraindik ere ditu bizitzen. Ondorioz, gaur egungo zenbait diseinuzko ezkertzale aurrerakoi bakedunei zera bota behar zaie aurpegira; bat:
|
|
|
Gertatu izan dena zera da:
|
azken
hiruzpalau hamarkadetan diferentzia partikular batek borroka nazionalak, alegia, bera baino gehiago den osotasunaren ordezkaritza asumitu izan duela, kondentsazio prozesu baten bidez. Figura erretorikoa, hemen, sinekdokea izan da. Zehaztapen larregietan sartu gabe, askapen mugimendua aktore historiko moduan konfiguratu da aldarrikapen herritar eta demokratiko batzuen inguruan.
|
|
|
Eta Gabino hurrengo urtean herrira joan zen, anai arrebetatik berak bakarrik nahi baitzuen, bera bakarrik joan zen, aitaren bedeinkapen guztiekin, jakina?, baita uztail ezin hobea pasatu amonarenean ere? Baina amona Ursula ohi baino nekatuago eta konkortuago aurkitu zuen Gabinok, bere egonaldiaren
|
azken
hiruzpalau egunetan batik bat, halako eran, non halaxe esan baitzion handik alde egin beharreko egunaren bezperan:
|
|
|
Eta, beraz, nekatuta egoteaz gain, Kopa bigarren mailan uztea. Halaber, Athleticek
|
azken
hiruzpalau hilabeteetan erakutsitako sendotasuna eskaintzea izango litzateke Caparrosen eta laguntzaileen helburu nagusia. Horretarako, garrantzitsua izango da lesiorik ez izatea.
|
|
|
Egia da krisialdiaren eraginez moteldu dela salgaien garraioa, baina bertze toki batzuetan baino gutxiago.
|
Azken
hiruzpalau urteotan kopurua egonkorra da, eta bi milioi tonaren inguruan dabil.
|
|
|
Eta Gabino hurrengo urtean herrira joan zen –anai arrebetatik berak bakarrik nahi baitzuen, bera bakarrik joan zen, aitaren bedeinkapen guztiekin, jakina–, baita uztail ezin hobea pasatu amonarenean ere... Baina amona Ursula ohi baino nekatuago eta konkortuago aurkitu zuen Gabinok, bere egonaldiaren
|
azken
hiruzpalau egunetan batik bat, halako eran, non halaxe esan baitzion handik alde egin beharreko egunaren bezperan:
|
|
2010
|
|
|
Gauza asko okurritzen zaizkio jendeari eta…”. Nobedaderik ez, baina
|
azken
hiruzpalau urteotan izan diren ekitaldiei eutsi nahi diete: Kuadrillen Egunari, adibidez.
|
|
|
Grafikoan ia ikusezina bada ere,
|
azken
hiruzpalau urtetan pisu pittin bat irabazi du berrargitalpenak. Altuena, hain zuzen, 2008an du:
|
|
|
Zuzenean jotzea eta biran ibiltzea gogoko duten
|
azken
hiruzpalau musikarietako bat zarela esan zenuen behin.
|
|
|
Samaranch santutzen. Aztarrika aritu behar izan da
|
azken
hiruzpalau egunotan estatuko komunikabide handietan, Samaranch santutzera ez zetorren diskurtsorik entzun nahiz irakurri ahal izateko. Kostata topatu ahal izan dira ahotsak gogoratuz frankismoko goi buruzagia izan zela eta 1999an ere Franco goraipatzen jarraitu zuela jendaurrean; kostata, Martin Villa, Franco eta hirurak diosala faxista eginez biltzen zituen argazki siniestroari buruzko aipamenik; kostata, kirol amateurra pribatizatu izanaren salaketa...
|
|
2011
|
|
|
Honen aurrean garbi esan nahi dugu bai Gaztelekua eta bai Gaztelekuko musika ekipoa oñatiar guztionak direla, eta
|
azken
hiruzpalau urteetan ekipo horrek izan duen erabilera txikia ikusita (15 aldiz 2008an, 6 aldiz 2009an, 6 aldiz 2010ean, eta momentuz bi aldiz 2011n), egindako inbertsioa diru galera itzela iruditzen zaigula, guztion poltsikotik ordaindutakoa.
|
|
2013
|
|
|
" Galdakaoko auzo bakoitzarentzat pieza bat idazten ari naiz. Horretan ari naiz lanean
|
azken
hiruzpalau urtetan, eta dagoeneko hamar abesti egin ditut".
|
|
2014
|
|
|
Duela bi urte utzi nuen telesaila, 11 urtez bertan aritu ondoren.
|
Azken
hiruzpalau urteetan pixka bat jaitsita dago, baina garai batean sekulako audientzia zuen, eta normala da jendeak Tximista bezala oroitzea. Dena dela, antzerkian ere dezente ibili naiz, eta hortik ere ezagutzen naute; Azpeitian, esaterako, Sanagustinen eta Soreasun hainbat lan taularatu ditut.
|
|
|
Ikusi dut lantalde bat oso konprometitua, bai federazioan eta bai herrietan. Hain konprometitua, gai izan dela
|
azken
hiruzpalau urteetan eraldaketa prozesu sakonean sartzeko eta horrek eskatzen zuen gainkarga hartzeko, krisiaren gordinenari sendo erantzuten zion bitartean.
|
|
|
Gauza bat azpimarratu dena:
|
azken
hiruzpalau hamarkada horietanjendea ernatu dela ingurumenaren alde bainan denbora berean haatik gero eta kotsadura gehiago badela munduan gaindi. Genevieve Azam ikerle jakintsuna eta Jade Lindgaard berriketaria ahoan bilorik gabe mintzatu dira, ez jendea izi arazi nahiz bazterrak andeatzen ari ditugula, bainan jendea funtsez argitu beharrez, egiazko behar orduak nun zoin ziren bixtan ezarriz.
|
|
2015
|
|
|
" Eredu ekologikoetan ari diren gazteen egoera oso bestelakoa da produktu tradizionalak saltzen dituzten baserritarren aldean", azaldu du Alvarezek. "
|
Azken
hiruzpalau urteetan Bizkaian baserritarren taldera batu diren ehun bat pertsona horiek ez dute kasik parte hartzen merkatu horietan". Hori guztia dela eta, uste du Bilbon aurkeztutako txostenak" datu interesgarriak" ematen dituen arren ez dela Bizkaiko nekazaritza sektorearen erakusle.
|
|
|
Autokritika ariketa horiek eskertzekoak izaten dira emaitzak onak ez direnean. Baina jokabide aldaketak egitea zaila da, ezinezkoa ez bada, aldaketak gauzatzeko aukera ematen duten gobernuak galtzen direnean.Araban gertatzen ari dena interesgarria da oso
|
azken
hiruzpalau hauteskudeetan. PPk irabazi du Gasteizen, baina Marotok egin duen kanpaina gogorraren ondorioz espero zezakeen baino boto gutxiagorekin.
|
|
|
Gogotik lotu da lan horri. Hamabortz urtez eraman duen ildoa,
|
azken
hiruzpalau urteetan bereziki azkarki jokaturik, artxibo ainitz zilatuz, hots milaka orenen lana, eta hara 385 orrialdeko liburu gotorra atera daukula (Elkar argitaletxea). Mixel Etcheverry Lekuineko auzapezak, sarhitzan, atseginez ikusten du hain herri ttipiak zer historia aberatsa daukan.
|
|
2016
|
|
|
|
Azken
hiruzpalau hamarkadetan, azkarki emendatu da, arras ttipitua izanik egia erran, ur bideen arrakasta eta bi itsasoren arteko hortan bereziki. Arrangura pizkor bat badute haatik.
|
|
|
Bizpahiru urtez segidan, arrakasta pollita ukan zuen. Gero eta jende gutiago jiten zela
|
azken
hiruzpalau urtetan, ez aski aitzina segitzeko, alde bat zerratu dute bainan toki berean oraiko ustez euskal ofiziale herrixka bat sortu behar litake zonbait denbora barne...
|
|
2017
|
|
|
Aurrerapauso asko eman dira 2005ean traineruak atera zirenetik, antolakuntza aldetik. Agian egia da
|
azken
hiruzpalau urteetan antolakuntzan ez dela ezer berririk sortu, aurten Kontxarako zortzi lekuak kenduta. Zaila da pauso bat ematea, telebistatik desagertzeko beldurra ere badagoelako, baina agian Euskotren eta Gipuzkoako ligak bereiziak egitetik beste zerbaitetan pentsatu behar da.
|
|
|
Orduko jokaera iheskorrak duda izugarria ekarriko zion betiko. Nafarroatik bueltatzean emazte gaztearen desagerpenaz enteratu zenean, gizonak ez zuen jakin etxean emandako
|
azken
hiruzpalau ordu haietan andrea bertan zegoen, logelan, senarrarengandik metro batzuetara, edo ordurako alde eginda. Kasu batean zein bestean, gizona Nafarroara joan baino lehen egin edo Bera eta Tutera artean zebilen bitartean egin, ondorioa berbera zen:
|
|
|
|
Azken
hiruzpalau urte horietan, beti ttipituz joan dira gobernuak herrieri eman diru laguntzak... Presidentbozen kanpaina denboran, Emmanuel Macron garbiki mintzatua zen erranez etzela gehiago laguntza horien murrixterik izanen...
|
|
|
Urtarrilaren 21ean, ibiakoitzez, atsaskari batera gomitatuak zituen AIBA elkarteak
|
azken
hiruzpalau urte hautan Aldudeko ibarrera etorritako" biztanle berriak". Gomita hori, joan den urriko ate idekien kari sakondu den" Integrazioa/ herrian laketu" gaiaren segida bezala zen.
|
|
2018
|
|
|
Egundokoak eta bi egin ditugu Bertsozale Elkarteak bere ekarpenak egin ahal izateko eta beste kultur genero batzuekin elkarlana sustatzeko eran proiektua bideratzen. Kantua, ipuina, antzerkia, bertsoa… elkarlanean jartzea lortu dugu
|
azken
hiruzpalau urteotan. Baita ikerketa proiektuak eta tesiak Laboa Katedrarekin elkarlanean abiarazteko modua egin ere, bertso munduko gazteak ikerketan eta euskaran entrenatuz… Baina ez da aski, nonbait, gure bidelagun ditugun erakunde zenbait eta Administrazioa asebetetzeko edo beste batzuen begietara interesgarri izan gaitezen.
|
|
|
Ohartua zinen horretaz, Stevens? Ohartua zinen halaxe izan dela
|
azken
hiruzpalau urteetan gutxienez?
|
|
|
Gainera, teknologia berriek bidea eman digute, berrikiago, hiztunen hizkerak grabazioen bidez erregistratzeko. Hiztunei euskaraz eginiko elkarrizketa eta inkestak nahi baino gutxiago eta nahi baino beranduagokoak diren arren,
|
azken
hiruzpalau hamarkadotan abian jarritako hainbat ikerketa proiekturen bidez milaka ordu grabatu dira. Nafarroan, besteak beste, Euskaltzaindiaren Euskal Herri Hizkeren Atlasa proiekturako eginiko grabazioak aipa daitezke, Nafarroako Gobernuak Mediatekan jasotakoak edo Ahotsak.com proiektukoak.
|
|
2020
|
|
|
|
Azken
hiruzpalau urtetan, berriz, laringektomia egin behar zitzaien pazienteekin aritu dira, Biocrucesekin batera. Laringektomizatutakoek ahots esofagikoarekin hitz egin dezakete, baina, elkarlan honen bidez, medikuek informazioa ematen zieten pazienteei, ebakuntzaren aurretik grabaketa egiteko.
|
|
2021
|
|
|
Gauzak honela, krisian dagoen beste alor batean egindako lanaren emaitzei esker lortu da 75.000 inguruko urteko aurrekontuak orekatzea:
|
azken
hiruzpalau urteetan hirukoiztu egin dira publizitateko sarrerak.
|
|
|
Telebistari uko egin zitzaioneko abaguneak laburbiltzen du ondoen jende multzo horrek egosi zuen gogoeta eta praktikaren taxua. Demagun ez dela ariketa txarra izan
|
azken
hiruzpalau hamarraldietakoa, eta hor nonbait jarraitzen dugula, masa kulturaren itsasoarekin jolasean baina kanpoan, kanpoan baina itsasoan.
|
|
|
Egia da azken urteetan halako ezegonkortasun bat izan dugula elastikoaren babesleen gaian, baina gurearen moduko klubei gertatzen zaie sektore jakin batekoak gerturatzen direla, eta kluba haietakoren batekin lotzen dela.
|
Azken
hiruzpalau urteetan apustu etxeak izan dira, eta guk uko egin genion horri. Horrek ezegonkortasuna ekarri du, garai hartan aukera eduki arren baztertu egin genuelako.
|
|
|
Lortu ditudan datuak nire taldekideei esker lortu ditut.
|
Azken
hiruzpalau urteetan izan ditudan taldekideak eta taldea oso onak izan dira. Bai entrenatzaileak, baita jokalariak ere.
|
|
|
Ikusiz gizartean agertzen diren protestak
|
azken
hiruzpalau urteotan, sentitzen da Polizia hor dela boterean direnak babesteko. Terrorismoaren aitzakiarekin, militarrak ikusten ditugu karriketan Poliziaren lana egiten.
|
|
|
Eta hemen zegoen erraldoia.
|
Azken
hiruzpalau urteotan, arreta guztia Noviercaseko makroproiektuak bereganatzen zuen bitartean, Europako behitegirik handiena etxean zegoen, Euskal Herriko hegoaldean. Ez da erraza hara iristea, kokagune diskretu batean baitago; Caparrosoko lur eremuetan (Nafarroa), baina herritik urrun, Alesbesko, Martzillako eta Bardeako mugatik gertu.
|
|
|
Hau da, Euskal Herritik Euskal Herrirako hezkuntza proiektuak ez dira jada nagusi, bertako editorialek lantzen duten curriculum proiektuak ez baitu gehiengoa hartzen. Aitzitik, bien bitartean,
|
azken
hiruzpalau hamarkadatan hedatu diren euskarazko testuliburu gehienak (areago erdarazkoak) kanpoan landutakoak izan dira.
|
|
2022
|
|
|
Eta ene begiek ez dute negar handirik isuriko horregatik, ez baitakit zer den.
|
Azken
hiruzpalau urteetan sekulako arrakasta zuen nahierako telebista zerbitzuak, eta ondorio hau ez dut ateratzen inongo ikerlanetako datuen irakurketatik, konklusio horretara heltzeko aski baitut entzutea kafe tenoreko elkarrizketen nondik norakoa, barra izkinakoak ala bulego ziloetakoak. Prezio miserable batengatik, omen, telebista zerbitzu erraldoia eskaintzen du Netflixek eta konkurrenteen aldean zerbitzu anitzez hobea.
|
|
|
«Industria iraultzatik lehen aldiz ikusiko dugu erregai fosilen gailurra.
|
Azken
hiruzpalau hamarkadetan, energia iturrien %80 erregai fosilak ziren, eta 2030 inguruan %70 azpikoa izango da, gaur egungo energia politika mantentzen baldin bada», adierazi du Fatih Birol IEAko zuzendari exekutiboak. Txostenak ondorioztatu du 2050erako %60koa izan daitekeela erregai fosilen erabilera, egungo energia politikak indarrean jarraitzen badu.
|
|
|
«Industria iraultzatik lehen aldiz ikusiko dugu erregai fosilen gailurra.
|
Azken
hiruzpalau hamarkadetan, energia iturrien %80 erregai fosilak ziren, eta, 2030 inguruan, %70 azpikoa izango da, gaur egungo energia politikari eusten baldin bazaio», adierazi zuen Fatih Birol IEAko zuzendari exekutiboak atzo. IEAko ikertzaileek ondorioztatu dute 2050erako %60koa izan daitekeela erregai fosilen erabilera, egungo energia politikak indarrean baldin badirau.
|
|
|
Hego Kurdistaneko Hakurk eta Zap eskualde menditsuetan berehala ekin zien gerrillari kurduen aurkako operazioei, eta Kandileraino jarraitu zuen.
|
Azken
hiruzpalau urteotan, presio horrek, aire erasoekin eta lurrez ere joz Irakeko lurraldean, ez du etenik izan.
|
|
2023
|
|
|
Auzo beldurgarria bilakatuko da Sasoeta astearte iluntzean. Lehen, Atsobakarren ospatu ohi zuten Gau Beltza edo Halloween, baina
|
azken
hiruzpalau urteetan Jaizkibel plazako merkatari eta ostalariek antolatu ohi dute Txus Alonsoren esanetan" gero eta presenteago dagoen ospakizuna". Arratsaldea izugarria izan dadin prestatu dituzten jardueren berri eman dute ostiral arratsaldean Gaztelekuan, festaren erdigunea izango den lekuan.
|
|
|
EAEn, 2010 inguruan hamar ikasletik bi joaten ziren unibertsitate pribatura, eta gaur egun hamarretik hiru," eta pribatuaren aldeko joera gorantz doa", azaldu digu Diazek: " Unibertsitate publikoaren zenbakiak berdin mantentzen dira eta pribatuarenak %5 igo dira urtero,
|
azken
hiruzpalau urteetan". Nafarroan," pribatua beti egon da goitik", esan digu:
|
|
|
" Mugimendua" hasia zegoen.
|
Azken
hiruzpalau ilaretan bikote batzuk musu eta musu ari ziren, elkar agurtzen. Musu arinak artean, baina, nolabait esatearren, sakonagoen iragarleak.
|