|
2008
|
|
|
|
Azken
hiru belaunaldien joanean, pixkanaka pixkanaka ikusi dugu, gure herri eta hirietara orain arte ezagutzen ez genituen beste kontinente, estatu eta herrietako pertsonak eta kolektiboak iristen direla, kolore eta azentu desberdina zutenak. Kolektibo horiek eta Euskal Herrira orain arte etorritakoek eta etortzen jarraitzen dutenek badituzte elementu komunak; baina, hala ere, badituzte zenbait berezitasun eta gure herrialdean bizikidetzarako beste erronka bat izatea eragin dute, baita gehienek eskatzen duten autodeterminaziorako eta" normalizazio" politiko eta kulturalerako ere.
|
|
2009
|
|
|
Unescoren txostenak ohartarazi du
|
azken
hiru belaunaldietan 200 hizkuntza baino gehiago desagertu direla. Gainera, munduan dauden 6.000 hizkuntzen artean, 538 egoera oso larrian daude, 502 arrisku handian, 632 arriskuan eta 607 ahul.
|
|
|
" ahuldutzat edo zaurgarritzat" jotako seiehun eta zazpi hizkuntzetariko bat da euskara, sailkapen horren arabera. "
|
Azken
hiru belaunalditan desagerturikoak" dira (200 hizkuntza) beste muturrean ageri direnak, bosgarren kategorian alegia. Tartean dira, laugarren kategorian zehatz esanda," egoera kritikoan" daudenak (538); hirugarren kategorian, berriz," arrisku larrian" daudenak (502), eta bigarrenean" arriskuan" daudenak (632).
|
|
2010
|
|
|
" ahuldutzat edo zaurgarritzat" jotako seiehun eta zazpi hizkuntzetariko bat da euskara. "
|
azken
hiru belaunalditan desagerturikoak" dira (200 hizkuntza) beste muturrean ageri direnak, bosgarren kategorian alegia. tartean dira, laugarren kategorian zehatz esanda," egoera kritikoan" daudenak (538); hirugarren kategorian, berriz," arrisku larrian" daudenak (502), eta bigarrenean" arriskuan" daudenak (632). aitzitik, 2001eko atlasean, espainiako partean" ... hobera egin du euskarak. gainera, aurreko atlasean ez bezala, unescok euskararen hiru lurraldeetako balorazio bakar eta bateratua egin zuen 2009koan, lurraldekako desberdintasunik egin gabe. horrela, bada, bistan da euskal autonomia erkidegoko hobekuntzari esker pasatu dela 2001ean" arriskuan" edo" arrisku larrian" egotetik 2009an" ahulezian" egotera oro har. euskal autonomia erkidegoko hobekuntza jarraituak konpentsatu ditu iparraldeko atzerakada etengabea eta nafarroako aurrerakada motela, eta, zentzu berean, nafarroako moteltasunak eta iparraldeko atzerakadak utzi dute eaeko euskararen egoera oraindik ere unescoren atlas horretan presente. euskararen egoera, bada, batzuk aitortzen dutena baino hobea eta askok nahiko luketena baino ahulagoa da. hazkunde baten kronika izan arren euskararena, eta galtzeko arrisku bizian dauden milaka hizkuntzen talde kide ez izan arren, euskarak atzera egiteko arrisku nabarmen eta ukaezinak ditu. euskara urrun dago berarentzat nahiko genukeen neurriko bizi indarra izatetik. horretara hurreratzen joateko, bidea etengabe eta gogotik urratzen saiatu beste erremediorik ez dago, etenaldirik gabeko hobekuntza iraunkorrak baino ez baitu areagotuko pixkanaka gure hizkuntzaren indar eta presentzia soziala.
|
|
2012
|
|
|
"... a biographical account in which the narrator makes the language, or rather languages, the topic of his or her narrative —in particular the issue of how language was acquired and how it was used" (Nekvapil 2003: 63). elkarrizketa egituragabea izaten da eta, kontaketa biografikoa den aldetik, metodo egokia zaigu ikerketa diakronikoa egiteko,
|
azken
hiru belaunaldiak (ego edo berriemailea bera, haren seme alabak eta gurasoak) hartu eta haien bizi esperientziak biltzea ahalbidetzen baitu. Nekvapilek hizkuntza biografiek komunitatearen historia irudikatzeko duten balioa defendatzen du. hala bada, norbanakoen hizkuntza biografietatik komunitatearen hizkuntza biografia tipoa osa liteke.
|
|
|
“kaltebera”, hau da, oraindik ez dago galzorian. Hala ere, arduradunek adierazi dute
|
azken
hiru belaunaldietan, hogei urtean, %30 inguru murriztu dela biztanleria. Aditu batzuen ustez, lehoiak aurki lor ditzake Zerrenda Gorriko kategoria beldurgarrienak, eta desagertu egingo da hurrengo hamarkadetan.
|