|
2000
|
|
|
zuku brikak, esne brikak...
|
Azken
hauek tolestea komeni da, edukiontzian leku gutxiago har dezaten.
|
|
|
\ Hiesdunen sexuari dagokionez, %74 gizonezkoak dira eta %26 emakumezkoak, baina
|
azken
hauen portzentajea gorantz doa.
|
|
|
Bada, guk nahiago genuke jende horrek hitz egingo balu eta ez horrenbeste Ibarretxe eta Imaz modukoek.
|
Azken
hauek ezin dira prozesuaren ardatzean izan, oinarriak egungo Espainiako markoan finkaturik dituztelako, oso oinarri hutsal eta ahuletan.
|
|
|
Horrela, mendigoizaleek badute senda bilatzearen gustua eta ez diote galtzeari beldurra; berriz, ibiltari organizatuek maite dituzte bide balizatu zabalak, dudarik gabekoak. Biek oinez egiten badute, oilagorren ehiztariek bezala, uso sasoian etortzen diren tropa mekanizatuek pistak nahi dituzte, eta pistazaleak ere dira motozaleak eta artzainak, nahiz eta
|
azken
hauentzat mendizale eta ibiltariei saldu gasnak mozkina garrantzitsua izan. Aipatu gabe lurra saltzeko tirria:
|
|
|
Argiako artikulugilearen ustez, liburu hau fabulak maite dituenarentzat egina da, eta alegiekin batera ateraldiak ere ugari dira, nahiz eta iritzi emaileak
|
azken
hauek liburuaren alderdirik ahulena osatzen dutela uste duen: " ateraldiok umore gutxiko grazia baino haragoko deus ez dutelako." (63 or.)
|
|
|
Batzuetan oso ipuin motzak eskaini dizkigu, eta beste batzuetan bere eleberrigintzaren ildoko ipuinak osatu ditu.
|
Azken
hauetan bere eleberrigintzari buruz hitz egitean aipaturiko ezaugarriak aurki ditzakegu.
|
|
|
Estiloari dagokionez, ironia, umore ikutua eta motiboen errepikapenak nabarmentzen dira:
|
azken
hauen bidez, ipuinen amaieran istorioa hankaz gora utziko duten gertakizunak iragartzen zaizkigu. Zenbaitetan egiturak nobela beltzaren impasse a dakarkigu gogora.
|
|
|
Eta, bestetik, akzioari garrantzi handiago ematen diotenak egonen lirateke.
|
Azken
hauek lehengoaren antz handiago dute, baina ez dira betetzen generoaren ezaugarri guztiak" Pasaia Blues" ez da akzio hutsezkoa. Nobelak baditu, hala eta guztiz ere, hainbat eta hainbat ezaugarri, nobela beltzen ezaugarriekin bat datozenak, adibidez, badu sintesirako ahalmena, esaldi laburrak erabiltzeko joera...
|
|
|
bai pertsonaienak, bai paisaiarenak.
|
Azken
hauekin, egoera animikoa deskribatzeko asmoa nabarmentzen da. Elkarrizketa ugari ere badira han hemenka txertatuak, deskribapenez beteriko narrazioari bizitasuna erantsiz.
|
|
|
EL MUNDO DEL PAIS VASCO, ELPAIS DEL PAIS VASCO eta SUD OUEST.
|
Azken
hauen kasuan azterketarako erabili ditugun unitateak, ez dira artikulu guztiak izan, Euskal Herriarekin nolabaiteko lotura zutenak soilik baizik (batzuk, kanpokoedizio osoan argitaratu arren, Euskal Herriko berri ematen dutelako, eta beste batzuk, Euskal Herriarekinzerikusirik eduki ez arren, bertako edizioan sartzen direlako). Horrek esplikatzen du egunkari horiekazterketaren zati batzuetatik kanpo geratu behar izatea.
|
|
|
Kultura gaietan Espainiak ez du beste gai batzuetan duen presentzia, eztaegunkari erregionalistetan ere (handiena EL CORREOn du, gai honetako albisteenherena Espainiakoak izanik). Bestalde, gai hauek nabarmen uzten dute egunkariabertzaleen eta erregionalisten arteko aldea, DEIA
|
azken
hauen ondoan kokatzendelarik: lehenek Euskal Herria dute erreferentzia nagusi, eta bigarrenek herrialdepropioaren erreferentzia birsortzen dute gai hauen inguruan.
|
|
|
Nafarroan eragina duten auziei buruzko albisteak kasurik hoberenean (gaztelaniazko albistegian) %6 diren bitartean, Euskal Autonomia Erkidegoan eragina dutenak %23tikgora dira. Gainera,
|
azken
hauei hiru herrialdeetako batean eragina dutenak (hotsAraba, Bizkaia edo Gipuzkoan) gehitzen badizkiegu, kopuru hau guztien erdi ingururairisten da. Hartara, Nafarroa ez da erreferentzia ETBko albistegi orokorrentzat.
|
|
|
Konstituzioak idatzita ala idatzi gabekoak izan daitezke.
|
Azken
hauen eredugardena Erresuma Batuko konstituzionalismoan aurki daiteke, non Cromwell engaraietatik() estatu barneko botereen banaketa eta beraien arteko adostasuna ezinbesteko bihurtu zen bertako jendearen babesa bermatu ahal izateko (constitution, commonnwealth, pact, bill of rights, rule of law...); izan ere, testurikgabeko zuzenbide sistema ere badago han (konstituzionalismoa deritzana), Estatu...
|
|
|
Bigarren globalizazioa, XIX. gizaldiaren bukaeran kapital bankarioaren eta kapitalindustrialaren uztartze prozesuarekin formatutako kapital finantzariari dagokio.Ondorioz, Europako herrialdeetako industrializazio prozesuak eta Nazio Estatuberrien formakuntza ditugu.
|
Azken
hauen eredua: Estatua Hizkuntza Nazioa hirukotea da.
|
|
|
Haren arabera, printzipio honetan oinarrituriko gobernuak bakarrik ahalbidera dezake eskubide indibidualen etasubiranotasun nazionalaren garapena. Zentzu honetan, hala Philadelphia koAldarrikapenak (1776an) nola 1793ko Frantziar Konstituzioak babestu egin zutenherriek altxatzeko eta matxinatzeko zuten eskubidea,
|
azken
hauentzat, eskubideetariko sakratuena eta betebeharren arteko nahitaezkoena, zelarik.
|
|
|
Orientazio Taldeanalitikoaren ordezkari nagusia, A. Robin Skinner da, Londresko Familia Terapia Institutuaren sortzailea. Aurrekoak bezala, teoriasistemiko eta psikoanalitikoak,
|
azken
hauek bereziki J. Bowlby k eta S. Foulkes ek eraginak, elkarlotzen ahalegintzen da. Bere sorrera berantiarragoa izatean (Institutua 1976an izan zen sortua), familia eskola psikoanalitikoen, estrukturalen, estrategikoen eta komunikaziozkoen eragin multzo handia du.
|
|
|
Urte hauetan zehar azpian gorderik egon den eztabaida handia, psikoanalisiarekiko jarraipen lerroa defendatzen zutenen eta haustura osoarenaldekoen artekoa izan da;
|
azken
hauen arabera, teorizazio sistemikoek gizajokaeraren azalpenerako paradigma berria eratzen dute, besteak baztertzen dituena.Eztabaida konplexua izan da, sarritan gertatu da, eta oraindik ez da desagertuFamilia Terapiaren eremuan. Eztabaida hau hobeto ulertzeko, honako haugogoratu behar da, alegia, Familia Terapia Psikoanalisitik sortu zela, honek EstatuBatuetako establishment delakoa ordezkatzen zuela, eta komunikazioarenteorikoek teoria sozial berriak aplikatu zituztela terapia lanean.
|
|
|
|
Azken
hauek honela definitu dira: –psikoanalisiak onartutakoaren arabera, fantasiaren bizia antolatzen duten fantaseatutako berezko egiturak, gizabanakoenesperientzia pertsonalak edonolakoak izanda ere; unibertsalak dira, filogenetikokitransmititutako ondarea direlako (nobela familiarra, jatorrizko eszena, amarensabelaren barruko bizia, kastrazioa, sedukzioa...)?
|
|
|
|
Azken
hauen artean kokatzen dira gallegu aize (39 aldiz, denak Hegoaldean), napar aize (22 herritan), gaztela aize (14 aldiz, denak Nafarroan), frantzi aize (8aldiz), manex aize (8 aldiz) eta ahuñ haize (8 aldiz). Lehen hirurak Hegoaldeanerabiltzen dira:
|
|
|
Labur esanda: posible zen,
|
azken
hauentzat, espainolista eta frankista gogorraizan, eta gaztelania ez zen besterik ere erabiltzea, betidaniko mugarik hautsi gabeegiten baldin bazen, behinik behin (B hizkuntzak egoera diglosiko gordinenerakondenatuz) (Benet 1973: 153).
|
|
|
Protagonista nagusiekin batera, erakunde bakoitzeko bigarren eta azken mailakoagintariak ere bazeuden (Gobernariak, Guardia Zibil Buruak; Alkateak, Parrokoak, komentuetako Nagusiak), eta, dena jasan edo gozatzen, Mugimenduko ekintzaileak etakristau eliztar xumeak.
|
Azken
hauek, gainera, norberaren ekimenaren edo gogoarenarabera, ikusle ez ezik salatari ere bilaka zitezkeen.
|
|
|
Kategoria horiek ohikoak dira hizkuntzalarien artean, baina, guztiz berriak dira gure musikariakademikoentzat.
|
Azken
hauengana zuzentzen dira kontzeptuei buruzko azalpenak, ulertzeko bidean lagungarriak izan daitezkeelakoan. Goazen, bada, harira.
|
|
|
= baita, baitit, baitago? (
|
azken
hauek ondo ahoskatzen
|
|
|
Programatzaileak gogor borrokatu behar du bere estazioa jitoan gera ez dadin, hedabide lehiakideek egiten dizkioten erasoei itzuriz eta beste irratikideen beraien erasoei ere zirkin eginez,
|
azken
hauen estrategia programazioen diferentziazioan eta ustekabetasunean datzalarik, gero eta nabariago.
|
|
|
Bigarrena, eszenatoki, leku edo egoera baten ebokatzeari, honetarako aipatutakoak karakterizatzen dituzten soinuez baliatzen garela.
|
Azken
hauek giro bat ematen dute aditzera. Beti, beharbada, ez dute errealitate baten irudi konkretua ematen, baina testuingurua iradokitzen dute, egintza bat gertatzen deneko giroaren parte dira.
|
|
|
Gure Irratiak 5 langile zituen nominan 1990 urtean, eta 60 bat lagun biltzen zituen kolaboratzaile sarean;
|
azken
hauen artean 30 bat berriketari eta egunero gai jakinez jarduten zuten (Oiz, 1990). Gainera, informazio biziagoa emateko asmoz, elkarlana bultzatzeko prest egon da sortu zenez geroztik.
|
|
|
Larreen azalera emendatu egin zen, labore lur eta lekua okupatuz,
|
azken
hauek ia desagertuz eta paisaia homogeneoagoa sortuz. Honekin batera, behi abeltzaintza bultzatu zenez, esne behien gorakada eta ardi buruen beherakada ezagutu zen.
|
|
|
ziurtatzeko, probintzia bakoitzeko buruak izendatuak ziren, beste arrazoi batzuen artean, Estatuak oinarrizko irakaskuntza garatu eta zabaltzeko hartutako erabakiak burutu zitezen ardura hartuko zutenak alegia, kontrol eta zaintze funtzioak nabarmenduz. Hitz batean esanda, Estatuaren makineria muntatuta eta prest zegoen, Administrazioaren eta tokian tokiko botereen arteko artikulazioa
|
azken
hauen buru makurtzearen bidez ziurtatuz155.
|
|
|
" Ralph" ezizenez ere ezaguna den aktibista honi hamar atentatu egozten zaizkio, gehienak Ipar Irlandan, baina baita Errepublikan egindakoak ere.
|
Azken
hauen artean dago iragan urteko uztailaren 13an Lahinchen burututakoa, zeinetan bost..."
|
|
|
Totalitaristek —naziak eta faxistak kasu honetan— hilketarantz zuzendu zuten bere ikusmoldea; Zirkulukoek, aldiz, humanismo zientifikorantz. Harrezkeroko historiak ez die
|
azken
hauei arrazoirik kendu. Beren galdera gakoa," zer nahi duzu esan horrekin?", ez zen batere tribiala:
|
|
|
Schlicken ustez, zientziak entitate errealak maneiatzen ditu, batzuk esperientziarenak izanik, eta beste batzuk ez.
|
Azken
hauek sentimen datuetan oinarrituz era daitezkeen eraikin logiko lez uler ditzakegu, baina sekula ez ezagutza zuzena bailiran. Schlicken jarrerak, honetan, bi oztopo ikusi zizkion auzi honi buruzko Russellen ikusmoldeari:
|
|
2001
|
|
|
Beste batzuek berriz, haserretu egiten dira, beraiei adarra jotzen ari zaizkielakoan.
|
Azken
hauek dira niretzat ulertzeko zailenak.
|
|
|
sozialdemokrazia, eurokomunismotik zerbait eta ezker iraultzailearen adar desberdinak.
|
Azken
hauek jorratuko ditut. Lehenik borroka antikolonialak; gero m l izenekoak, Txina, Vietnam, Albania eta beste toki batzuetan planteamendu iraultzaile jakin batekin kritikoak zirenak; IV Internazionala ere hor zegoen; Parisko 68ko maiatza zela eta sortu ziren mugimendu antimilitaristak, ekologistak eta abar; eta, azkenik, hor ziren Alemania eta Italian ari ziren RAF eta Brigada Gorrien gisakoak.
|
|
|
Ekoizleak sailkatuz, alde batetik industriak ditugu, urtean 100 tonatik gora gazta egiten dituztenak eta esne guztia erosten dutenak, beste alde batetik kooperatibak, 10 tona ekoiztu eta esnea beraiena eta erositakoa nahasten dituztenak, eta azkenik, artisauak (artzain edo baserritarrak) izango genituzke, esne guztia beraiena izanik batez beste lau bat tona (2.600 gazta inguru) ekoizten dituztenak.
|
Azken
hauen artean, bateren batzuek mendian egiten jarraitzen dute, baina kontrolatutako gazta guztia baserrian ekoizten da, artzain baserritarraren eta bere emaztearen artean.
|
|
|
MARGARITA Uria ez da Espainiako Botere Judizialeko Kontseilu Nagusiko kide izango PPk organu horretan egoteko betoa jarri diolako EAJri. Kide hauek Espainiako Legebiltzarrak izendatzen ditu eta PPk gehiengoa osoa badu ere, Kontseiluko kideak PSOErekin negoziatu ditu, hori bai jeltzaleei atea guztiz itxiz, eta
|
azken
hauen ustez Aznarren aginduz gainera.
|
|
|
" Musu lapurra" liburuak
|
azken
hauetaz dihardu. Bertan, aita batek banan banan azaltzen dizkio bere alabari zenbait jende zoriontsu egiten dituen gorabeherak.
|
|
|
Estudioen digitalizatzeak emisore handi eta txikien arteko aldea murriztu duen bitartean, emisio digitalera heltzen garenean
|
azken
hauen desagerpena etor liteke. Ez bihar, baina bai agian etzi edo etzidamu.
|
|
|
Emozio biologikoak gutxi batzuk dira, sei bat nire iritziz, eta horien artean leudeke errabia, tristura, beldurra... Pailazoek
|
azken
hauekin egiten dugu lan. Ikusleak gure pertsonaiarekin identifikatu egiten dira guztiz, esan bezala, denontzat berak diren sentimenduak ukitzen ditugulako.
|
|
|
M. MARTORELL. Gai hauetan sartzen hasi nintzenean oso zaila iruditzen zitzaidan talde islamisten arteko desberdintasunak bereiztea. Batzuk erreformistak ziren, beste batzuk fundamentalistak eta
|
azken
hauen artean batzuk kontserbadoreak eta beste batzuk aurrerakoiak. Hauen artean mugimendu islamista asko dago, baina batzuek ez dute boterea eskuratzeko inongo asmorik, beren ideiak gizartean zabaldu behar direla uste dute eta kito; eta beste islamista askorentzat pertsona erlijiosoak ez du inondik inora politikan sartu behar, eta hori eremu pertsonalean edo kofradietan garatu beharreko kontua da.
|
|
|
Kotxearen gidagailuko arazoak ere ohiko kontuak dira, gurpilen konbergentziakoak bezalaxe(
|
azken
hauek, matxuragatiko aurrekontuen %10 osatzen dute).
|
|
|
|
Azken
hauek nabarmen agertu dira, zalantzarik sortu gabe ikus ditzazun.
|
|
|
Lortutako esentzia olioak hutsean egiten den distilazio zatikatu baten bidez birfintzen dira, terpenoak galduz. Terpeno horiek berez polimeriza daitezke denbora joan ahala, eta usain eskasagoa duten polimero batzuk ematen dituzte;
|
azken
hauek ez dira alkoholetan disolbatzen, eta horren ondorioz uherdurak agertzen dira perfumeetan.
|
|
|
Potxa babarruna barietate preziatuenetako bat da, kanpoko azalaren fintasunagatik eta ukimenarekiko leuntasunagatik.
|
Azken
hauek tamaina handikoak, luzangak eta kolore berde argikoak dira. Nutrizio balioa:
|
|
|
Garbitasuna, nonbait eta norabaiteraino beti behar den garbitasuna, modu hagitz ezberdinez neur daiteke. Gainetik eta gaingiroki neurtzen genuen guk, esaldien axalean ager zitezkeen erdaratikako hitz eta esaeren,
|
azken
hauek txit bigarren mailako zirelarik, arabera. Gure ustez, ordea, egiazko garbitasuna eta ez alegiazkoa sakonago zegoen (Chomsky argitara baino lehenago ari ginen), jatortasunaren osinean ezkutatua.
|
|
|
Sarasolaren Euskal literaturaren historia argitara zeneko hartan, cartesiano baino barthesianoago dugun iritzi emaile ezagun batek, liburu hau goretsi ahala, izan zituen aitzindariak beheratzen zituen3 Izan ere, zioen gure kritikoak,
|
azken
hauek ez omen zuten filologia eta kritika" semantikoa" (gaiari bakarrik dagokiona delako ustetan gelditu nintzen) baizik, autorearen bizitzarekiko zenbait ttantta zebiltzala nahaste, ez zutelako hartu oinarri gisa, literatur soziologiaz kezkatu beharrean. Euskarara bihurtu ditut berriz lehen erdarara itzuli nituenak, baina ez dut uste alde handirik dagoenik harako hartarik honako honetara.
|
|
|
Bai eskualdeen eta baita eskualde hizkuntzen kontra ere.
|
Azken
hauen kontra aldezturiko argudioak frantsesaren kontraere berdinbe rdin erabil zitezkeela gogoratzen zuen Piarres Lafittek:
|
|
|
" Imanaren" irudia erabiltzen da hemen: jainkoa gizartearekin erlazionatzen da, baina erlazio mota hau imanarena da, hau da, gizakiak alde batetik bestera mugitzen ditu,
|
azken
hauek indar horiekiko inolako kontrolik gabe ageri direlarik. Platonek kohesio mota honen indarra onartzen du, baina beraren justifikazioa ez, ordea.
|
|
|
Baina aberastasunak alferkeria dakar berarekin; eta inolako altematibarik eskaini gabe bizimodu tradizionala deuseztatzen du, gainera. Pertsonaia handien semeek ez dute jada familiakoen heziketarik jasotzen,
|
azken
hauek familiaz kanpoko zereginetan jarduten baitira.
|
|
|
Familia gutxi batzuen inguruan eta lur jabetzaren arabera antolaturiko gizarte esklusibo batetik, behe klaseek (nekazari txiki, artisau...) gero eta botere politiko handiagoa duten gizarte berri batera igarotzen gara.
|
Azken
hauek hiriaren gobernuan partaidetza handiagoa lortuko dute. Gisa honetara, K.a. VI. mendea ezaugarritu zuten borroka eta tentsio sozialak (desagertu ez baziren ere) baretu ziren.
|
|
|
Olerkari batek Musa baten beharra du eta beste batek beste Musa batena —eta honi" menpean izatea" deritzogu, hots," norbaitek hartua" izatea—, beste batzuk lehenengo eraztun hauen, olerkarien, beharrean daude, eta
|
azken
hauetatik batzuk Orfeoren beharrean eta beste batzuk Museoren beharrean daude, baina gehienak Homeroren beharrean daude, hau da, Homerok hartu egiten ditu. Zu, lon, azken hauetako bat zara, zu Homerok hartzen zaitu.
|
|
|
Olerkari batek Musa baten beharra du eta beste batek beste Musa batena —eta honi" menpean izatea" deritzogu, hots," norbaitek hartua" izatea—, beste batzuk lehenengo eraztun hauen, olerkarien, beharrean daude, eta azken hauetatik batzuk Orfeoren beharrean eta beste batzuk Museoren beharrean daude, baina gehienak Homeroren beharrean daude, hau da, Homerok hartu egiten ditu. Zu, lon,
|
azken
hauetako bat zara, zu Homerok hartzen zaitu. Norbaitek beste olerkari baten pasarteren bat abesten duen bakoitzean, loak hartzen zaitu eta ez dakizu zer esan; baina norbaitek olerkari haren kantu bat abestu orduko, esnatu eta zure bihotza pozez saltoka hasten da, esateko gauza asko dituzularik.
|
|
2002
|
|
|
Ezaugarri jakin batzuk betetzen dituzten nobela historikoak soilik idazten dituzten idazleez gain, badira beste hainbat lanen artean iraganean kokatutako lanak ere idatzi ditutzen idazleak ere.
|
Azken
hauen bi adibide eder dira, esaterako, Marguerite Yourcenar-en «Memoires d' Hadrien» edo Gabriel Garcia Marquez en «El general en su laberinto» Simon olivar en inguruko nobela historikoa.
|
|
|
Diskurtsoak, finean, alderdikerietan erortzen dira, Batasunaren nahiz PPren aldetik.
|
Azken
hauek sinatu bai, baina Alderdien Segurtasun bilerara ez dira joaten. Orduan, hemen bakoitzak bere erara agertzen du akordioa, hori da tristeena.
|
|
|
Dena den, nahiz eta gutxiago, idatzi zuen bestelako antzerkirik ere, lau lan denera, eta horiek atseginak izendatu zituen.
|
Azken
hauetakoa da «Candida», Jon Agirre Garaik euskaratu duen idazlana. «Candida»n, emakume batek bi gizonen artean aukeratu beharra dauka.
|
|
|
Galsoro, esparrago landareak eta berriki sarturiko mahatsondoak nagusi.
|
Azken
hauek etorkizun oparoen dutenak, ondoko Arinzanoko Jaurerriak agintzen baitu, eta ez bakarrik Lizarra aldean.
|
|
|
Arrieta, M. A. Mintegi, M. Erzilla...), baina badira bere lehen lana eleberriaren arloan kaleratu duten idazle gazteak ere.
|
Azken
hauen artean, Ixiar Rozas (1972) eta Unai Elorriaga (1973) nabarmendu nahiko genituzke, lehenengoaren Edo zu, edo ni (Erein, 2000) eta bigarrenaren SPrako tranbia (Elkar, 2001) eleberriei guztiz aipagarriak baiteritzegu.
|
|
|
3), sistema hitza Claudio Guillenek erabili zuen lehenengoz 1971n, eta, gerora, teoria enpirikoak eta polisistemen teoriak erabiltzen duten terminologiarekin bat etorri da. Esan beharrik ez dago,
|
azken
hauek, hots, teoria enpirikoak eta polisistemen teoriak, euren izaera zientifikoa defendatzen dutela eta behin eta berriro azpimarratzen dituztela beren hurbilpenetan dauden oinarri epistemologiko
|
|
|
Estatu espainolean, balio merkatua barik, bankuak izan dira garrantzitsuenak.
|
Azken
hauen eta industriaren arteko lotura estua izan da krisiaren agerpenera arte.
|
|
|
Nafarroaren kasuan Nafarroa guztia izango litzateke, Iruñea izan ezik. Beste gauza bat da Europako Batasunak eskualde lagungarriak zehazteko erabiltzen dituen irizpideak (1 helburuko eskualdeak, 2 helburukoak, 5b eskualdeak, etab.).
|
Azken
hauetan gobernuen laguntzak beste lekuetan baino handiagoak izan daitezke, eta Europarenkofinantzapenak parte hartzen du. Azken eskualde hauek gero eta gutxiago diraEAEn zein Nafarroan.
|
|
|
EAEn 359.548 hektarea baso daude, hau da, lurralde osoaren %54 da basoa: 155.038 (%43) hostozabalez beteta, eta gainerako 204.509 ha (%57) koniferoakdira;
|
azken
hauek, esan dugunez, bereziki Bizkaian eta Gipuzkoan daude kokaturik.Oro har, 182 milioi zuhaitz daude eta ezin da ahaztu 2.185 enpresa ari direla basoetatik egurra ateratzen, 6.467 langile dituztenak. 1999an, adibidez, 1.081,8 milioi euro fakturatu zituzten enpresa horiek; hau da, sektore ekonomiko garrantzitsua osatzen dute.
|
|
|
Hegaluzea edo atun zuriaren kasuan, 2000 urtean ez zen murrizketa berezirik ezarri, ez Europako Batasuneko uretan ezta nazioarteko uretan ere; dena den, arazo larriena arrantza arteetan egon da. Euskal arrantzaleek amua bizirik edo kurrikan erabiltzen duten bitartean, Frantziako arrantzaleek bolantak erabiltzen dituzte, eta
|
azken
hauek, jito sareak? (noraezeko sareak) dira; ondorioz, sarritan kilometro batzuetako luzera dutenez, edozein espezie gera daiteke harrapatuta berenmailetan.
|
|
|
Bestalde, lan sozietateetan lan harremanak hitzarmen kolektiboen bidez arauturik daude, eta bazkide langileak Gizarte Segurantzaren erregimen orokorrean sartuta daude (goi mailako lanpostuetan dihardutenak izan ezik,
|
azken
hauek autonomoen erregimen berezian sartuta baitaude).
|
|
|
Hortaz, prestazio ez kontributiboak aurrerapauso bat dira gizarte prestazioen arloan unibertsaltasuna lortzeko.Dena dela, maila hau oso mugatua da espainiar estatuan, eta, gainera oso berandusortutakoa, 1990ean hain zuzen. Maila honek ezinduak eta kontribuziozko mailansartzen ez diren baliabide gabeko urtetik gorakoak baino ez ditu bere gainhartzen(
|
azken
hauek, gehienetan, prestazioetako eskubidea izateko behar direnurteak ez kotizatzeagatik).
|
|
|
Horren ondoan, gizarte zerbitzuei dagozkien gizarte segurantzaren prestazioen eskumenak transferituak izan dira, (elbarrien berreziketa eta birgaikuntza, eta zahartzaro laguntza) eta baita erretiroko eta elbarritasuneko prestazio ez kontributiboen kudeaketa ere. Prestazio horien kudeaketa ekonomikoa transferitzekojarrera eta, ostera, prestazio kontributiboena ez transferitzeko espainiar gobernuenjarrera desberdin horren zioa honako hau da, alegia,
|
azken
hauen garrantzia paregabeki handiagoa dela eta, horri loturik, legebidezkotasun sozial handiagoa ematendutela.
|
|
|
Erregioentzat eskumenen banakuntza hobea izan liteke Konstituzio europarberri batean, gaur egungo Konstituzio nazionaletan baino.
|
Azken
hauek berenindar sinbolikoa gal lezakete, Konstituzio europar horrek Estatuen Konstituzioakbaino maila altuagoa bailuke.
|
|
|
Herrialde garatu gehienetan nagusi den pribatizaziorako joerak ondorio kaltegarriak izango ditu estatuaren azpiko zenbait lurraldetan, baldin
|
azken
hauek berensare produktiboa sortu nahi badute, beren sare produktiboaren egituraketa kontrolatu nahi badute eta, azken finean, beren garapena gidatu nahi badute.
|
|
|
Eskola horiek, dena den, ikasle talde txikiakbiltzen zituzten, Eskola publikoekin alderatuz.
|
Azken
hauen kasuan, euskalduntze prozesua mantsoagoa izan zen, eta beti ere erdarazko lerroa mantenduz, aurrekoetan ez bezala. Euskararen ezarrera 1981ean hasi zen, berau irakasgai gisa hartuz; baina sistema horrek ikasleak euskalduntzeko bere ezintasuna azaldu zuen.Bestetik, Donostiako eta Bilboko Eskolen kasuan posible zen 1982tik aurrerakarreraren ikasgai gehienak euskaraz jasotzea.
|
|
|
Ondoko Trikuaizti IIan, berriz, gure ustez, erdiko egituraren zantzu bakarra arbelezko harlauza puskatu batizan genuen. Ez dugu zalantzarik
|
azken
hauek trikuharriak zirela esateko, nahiz etahoriei buruzko artikuluak argitaratu genituenean, lehengaiak ezarritako mugen etakontserbazio arazoen ondorioz (batez ere Trikuaizti IIan), tumulu gisa sailkatu.
|
|
|
eta kriminaltasunaren mundua. Biek adierazten digute zein ziren garaibateko balio kulturalak,
|
azken
hauek onartuak ala ukatuak izan ziren, eta zeinneurritan onartu zituzten gizarte jakin bateko kideek.
|
|
|
Bigarrenean, Jaka eta Lizarrako tradiziotik at geratzen diren beste populazio gutun asko.
|
Azken
hauek LuisJ. Fortun-ek bildu eta ezagutarazi zituen.
|
|
|
Solasaldietako batzuetan literatura kritikoaren lana egiten du, batik bat poeta zahar (Plauto, Katulo, Luzilio) eta berrien (Virgilio, Vario edo bera) artean soilik
|
azken
hauek defendatuz eta poetaren lanaren balioa eta garrantzia erakutsiz. Gai hau lantzen duen lan ezagunena II, 3 gutuna da, Ars poetica:
|
|
|
Hala pasarte narratiboak nola tragiko patetikoak bildu behar dituen arren,
|
azken
hauek dira zalantzarik gabe bere gustukoenak. Zentzu honetan, Zizeronen ideiak jarraituz, lan artistikoa egin nahi du, poesiaren parekoa, eta askotan erritmo daktilikoa du bere prosak, hexametroak osatzeraino.
|
|
|
Erregela sistemen kontrola nahiko erraza den bitartean, eskala errealeko lexikoa izugarri handia izan daiteke, hiztegietan agertzen diren lemez gain, aurrizkiak, atzizkiak eta hiztegietan ez dauden forma flexionatuak hartu behar baitira kontuan.
|
Azken
hauek morfemen bitartez sortzea posible bada ere, batzuetan errazagoa eta azkarragoa da osorik ematea. Horrela gertatzen da, adibidez, euskarazko aditz laguntzailearekin.
|
|
|
Baterakuntza mekanismoek sintaxian erabili ohi diren ezaugarrietan oinarritutako gramatikak aintzakotzat hartzen dituzte, eta, ondorioz, malguagoak dira, tratamendu morfologikoa edo morfosintaktikoa errazten dute, baina konplexuagoak dira konputazioaren ikuspuntutik, eta, beraz, motelagoak abiaduraren aldetik.
|
Azken
hauek, eredu paradigmatikotik egindako hurbilpenak dira askotan, objektuei zuzendutako ereduetan ohiko diren herentzia bezalako kontzeptuak erabiltzen dituztenak (de Smedt, 1984; Calder, 1989; Zajac, 1997). . Aldaketa morfofonologikoak adierazteko modua.
|
|
|
Sintaxiaren aldetik bi lerro mota bereizten dira: batetik LEXICON hasiera dutenak, azpilexikoak edo jarraitze klaseak definitzeko, eta, bestetik, gainontzekoak, osagaiak adierazteko;
|
azken
hauek?;, bereizgarriarekin bukatzen dira.
|
|
|
Korrespondentzia (cp), karaktere bikote bat da. Karaktere hauek konkretu nahiz abstraktuak izan daitezke, eta
|
azken
hauek erregelen orokortzea ahalbidetzen dute. Gehienetan bikote konkretuak dira.
|
|
|
Bait aurrizki kausala adizki jokatuei itsastean,
|
azken
hauen hasierako herskari ahostuna ahoskabe bihurtzen da. Bi norabidetan gertatzen da erregela hau.
|
|
|
lexikoarena, erregela estandarrena eta aldaerena. Lexikoan forma estandarrak eta ez estandarrak daude, baina
|
azken
hauek markatuta eta dagozkien estandarrekin lotuta daude, ez estandarrak direla jakin ahal izateko69.
|
|
|
lema eta erroak batetik, hitza osatzeko ezinbestekoak direnak, lexikotan eta hiztegietan agertzen direnak, eta hizkiak bestetik, aurrekoen modifikatzaileak direnak.
|
Azken
hauek 3 motatakoak izan daitezke: hitzaren hasieran agertzen diren aurrizkiak, hitzaren bukaeran kokatu ohi diren atzizkiak eta hitzean zehar txertatzen diren artizkiak.
|
|
|
Lazkao Txiki
|
azken
hauetako bat zen, nonbait. Honatx zer irakurri nion Auspoan liburu bati:
|
|
|
Izan ere, pertsonen esparru psikologikoan, badira jende batzuk ereduaren alde hazten eta garatzen direnak, eta badira, aldi berean, ereduaren kontra hazten direnak. Sergio
|
azken
hauetakoa zen. Esan nahi baita Sergiok aita zuela eredu, eta ereduaren kontra hazi zela.
|
|
|
Zorionez, badaude luma ausartak han hemenka sakabanaturik, izen potoloei beldurrik ez dietenak iritzi egiazki pertsonalak kaleratzeko orduan. Garai batean baino libreago ari dira
|
azken
hauek, autozentsura gutxiagorekin, euskal sistema literarioa sendotu den heinean ez delako defendatu beharrekoa argitaratzen den oro.
|
|
|
Batetik, unibertsitate tradizio luzea duten lizentziaturak daude, zientzi ezagupenen multzoen inguruan egituratuak. Ingeniaritza bezalako beste batzuek lanbideak dituzte helburu;
|
azken
hauetan, zientzi ezagupenak eskuratzea baino, prozedurak eta trebetasunak dira lortu behar direnak.
|
|
|
Ez da oso zabala, mila irakasle inguru, baina esperientziaduna eta ondo formatua da; jakintza alor anitzeko eta unibertsitate irakaskuntza maila guztietako irakasleak dauzkagu (lehenengo zikloetatik doktoregoraino). Irakasleriaren banaketa aztertu gabe badago ere, dauzkagun datuen arabera giza eta gizarte zientzietan hobeto gaude osasun zientzietan eta zientzietan baino, nahiz
|
azken
hauetan oso txarto egon ez. Problema da irakasleria euskalduna gain zamaturik eta sakabanaturik dagoela, baina horiek ez dira arazo konponezinak.
|
|
|
Militarrek nazioarteko erakundeen beharra, zilegitasun minimo bat lortzeko.
|
Azken
hauek GKEen presentzia haren existentzia humanitarioa irudikatzeko. Eta GKEen lanak benetan eredu bakarraren garapena lurralde guztietan modu" etiko" batez bermatu dezan.
|
|
2003
|
|
|
batetik, erreka askeetan korrontearen aurka, bizkor eta lerden igeri egiten duten izokinak aipatzen zituen; eta bestetik, arrain haztegiko amuarrainak.
|
Azken
hauek, noski, geldoak izan ohi dira, eta egunero ziurtatuta duten dosiagatik soilik arduratzen dira, nahiz dosi hori gero eta txikiagoa izan, jabeak erabakitakoa baita. Erreketan dabiltzanek, ordea, bizirik irauteko jakia bilatu eta harrapatu behar dela badakite.
|
|
|
Orain arte ezagutu ditugun merkatu zabal horiek, erosketak egin bitartean harekin edo honekin hizketan egoteko aukera ematen ziguten horiexek desagertzen ari dira eta trukean supermerkatuak eskaintzen zaizkigu.
|
Azken
hauek pasilo estuak dituzte, doi doi orgarekin pasatzeko aukera ematen dutenak, eta musika ozen dago, erosleak lehenbailehen gauzak erosi eta bertatik alde egin dezan
|
|
|
Indautxu auzoan zen Karmengo Elizaren eraikina begiz jo, bertakoekin tratua egin eta filmak asteartero emateari ekin zioten. Han baina, ez zen zineklubaren bulegoak sartzeko lekurik eta
|
azken
hauek beste toki batera eramatea deliberatu zuten. Gastuak biderkatu ziren, eta diru sarrerak bere berean mantendu, apal.
|
|
|
Hari gabeko telefono konbentzionalen moduan, telefono hartune batera entxufatuta dagoen euskailua eta aurikularra dira bi osagaiak;
|
azken
hauetatik, euskailutik hamarka (areago, ehunka) metrora jaso edo egin daitezke deiak.
|
|
|
Dirudienez Belaren agindupean soldadu ere izana zen. Eta beraz
|
azken
hauen historia aristokratikoak abiapuntutzat hartuz, euskal populu osoaren historia orokor bat,, hüskaldunen kondaira jeneral, bat idaztea proposatu zuen.
|
|
|
mendialdeetan harkaitzak, larreak eta sasitzak; etxolak (egur eta buztinez eginak) eta landutako zonalde txikiekin (gari, zekalea, Araba aldean), trikuharriren bat? Animali talde basatiez gain, kontrolatuak egongo ziren (abelgorri, arresa, ahuntzak, txerriak),
|
azken
hauek gehituz joango ziren, ehiza baztertuz zihoazen heinean; hala ere, Eneolitikoan ere gizonek noizbehinka ehizan egingo zuten (basahuntz, orein eta basurdeak kasu). Ibilkariak ere baziren, zonalde baten barruan eta kilometro gutxi mugituz.
|
|
|
Batzarretan periodikoki biltzen zirenak prokuradoreak edo ahaldunak ziren. Probintzia mailako edozein gatazka mota konpontzen zuten
|
azken
hauek: erakunde lokalen arteko gatazkak, errepideen eraikuntzak planifikatu, probintzietako zergak ezarri, aginpide ezberdinak hautatu, eta abar.
|
|
|
Betikoak, Jakin taldekoak, andereño zenbait eta ikasle andana bat.
|
Azken
hauk irakasle titulua erdiesteko batik bat». Ez zen hori larriena, ordea, «Ifarraldeko irakaslerik eza, kasik, eta Nafarroarekiko (eta nafar ekintzekiko)
|
|
|
Dozena erdi bat lagunek bazekiten Ajar eta Gary idazle bera zirela, Paul Pavlowitch ek noski, Ajar en pertsonaia jendaurrean antzezten zuen bere ilobak, Leila Chellabi bere azken bizikideak, Diego bere semeak, Jean Seberg emazte ohiak eta honen senarrak, Martine Carré idazkariak, Robert Gallimard argitaratzaileak, Gisèle Halimi abokatuak eta gaztetako zenbait adiskidek ezagutzen zuten egia.
|
Azken
hauetako batek, Lynda Nöel ek, Gros Calin, Ajar ek argitaratu zuen nobela handiaren eskuizkribua bere begiz ikusi zuen Garyren Mallorcako etxean eta Paris erdiari kontatu zion aurkikuntza, zaila baita sekretuak gordetzea, kontatzea da hilak biziongandik bereizten gaituen ezaugarri nabariena. Batzuek ahopeka eta besteek agerian zabaldu zuten berria, baina inork ez zien entzun, inork ez zien sinetsi.
|
|
|
Eztabaidarako adibide bat ematearren eta bidea urratsez urrats egiten joan ahal izateko, Euskal Autonomi Erkidegoak bere Lurralde Historikoen Legea alda zezakeen zirkunskrip  zio probintzialak gaindituko lituzkeen zirkunskripzio linguistiko zabalagoak sortuta,
|
azken
hauen esku uzteko zenbait eskumen, administrazio euskalduna sortzeko helburu eta horizontearekin; pausoz pauso joan liteke: eskumen batzuekin hasi eta gora jotzea litzateke bidea.
|
|
|
Baina honek ikuspegi aldaketa sakona dakarkie
|
azken
hauei, eta hori ez da erraza, bestalde, zeren urte luzeetan irakaskuntzaren inguruan antolatua izan baita beren jarduera. Urteetako inertziak eta tradizioak, nahiz eta egungo egoerari dagoeneko ongi egokitzen ez zaizkion, hortxe diraute temati.
|
|
|
Horiekin batera, aipatzekoak dira, bertzeak bertze, urte horretan bertan Iruñean egindako Euskaltzaindiaren agerraldi publikoa eta adierazpena, Nafarroako udaletako hautetsiena, Unibertsitate Publikoan izandako erantzunak, Euskara Kultur Elkargoak eta Behatokiak egindako zenbait helegite, Parlamentuan agertutako desadostasunak, izandako eztabaidak, etab. Garrantzitsuak eta aipagarriak denak, baina bertze aterabide batzuk ere planteatzeko ordua iritsi dela dirudi. Euskal alderdietako ordezkari politikoek egiten duten lanabaliagarria da ezbairik gabe, baina mesedegarria izanen litzateke, edo beharbeharrezkoa nahi bada, esparru horretanbe rtze urrats batzuk egitea. Euskararen geroa nafar guztienerantzukizuna denez gero, euskaltzaleak direnena eta ezdi renena alegia,
|
azken
hauen euskararekiko erantzukizuna berpizten saiatu beharra dago. Lan erraza ez bada ere, ezin da erran ezinezkoa dela, Nafarroan lehendik ere horrelak oak egin direlako eta, oraingo egoerari aurre egiteko, nahitaezkoa delako Parlamentuan oinarrizko adostasunetatik abiatu eta helburu zabalagotara eramanen gaituen sareabilbatzen hastea.
|
|
|
Bizitzaren une horretan, Sokrates maitea —esan d zuen Mantineako atzerritarrak—, noizbait hala bada, merezi dio gizakiari bizitzea, edertasuna bera ikusiz. Noizbait ikusten baduzu, ez zaizu urre, janzkera, mutiko ala gazte ederren araberakoa denik irudituko, eta orain
|
azken
hauek ikusterakoan zeharo liluratuta gelditzen zara eta prest zaude, zu eta beste asko, maiteei begira eta beraiekin egoten beti, nolabait ahal balitz, jan eta edan gabe egotera, begira eta elkarrekin egoten bakarrik. Zer uste dugu bada litzatekeela bati edertasun bera ikustea gertatuko balitzaioke, garbi, aratz, nahasgabe, eta haragi gizatiae rrek, koloreek eta gainerako txorakeria hilkor anitzek kutsatu gabe, edertasun jainkozko paregabe bera ikusi ahal izango balu?
|
|
|
Norbait hori ezik beste edozer gauzaren atzetik joateagatik eta lortu nahian ekintza horiek egitera ausartuko balitz, filosofiaren irain handienak jasoko lituzke. 183 Baina batek norbaitengandik dirua hartu edo kargu ala beste edozein agintetan jardun nahian maitaleek maiteekiko egiten dituzten ekintza berberak egin nahi izango balitu, eskaeretan erreguak eta arrenak egin, zinak egin, ateen aurrean etzan eta esklabo batek ere onartuko ez lituzkeen esklabotzak onartu nahi izan, bai lagunek eta bai etsaiek ekintza horrela egitea eragotziko liokete,
|
azken
hauek koipekeria eta doilorkeriaz gaitzetsiz, eta besteek errieta egin eta b ekintzez lotsatuz. Hori guztia egiten duen maitaleak ordea badu graziarik eta usadioak irainik gabe egiten uzten dio ekintza guztiz ederra egingo balu bezala.
|
|
|
Erraz epaituko da horien egiazkotasuna, horretarako baitira gure espirituan zer nolako zirrara egin behar dizkiguten, hala Jainkoak erlijioaren bidez argitu dizkigun egiak, nola gure berezko arrazoiak erakusten dizkigunak; esan ere, esan daiteke legeen lehen printzipioek egia izaera badutela, eta beste giza zientzienak baino alderago jartzen eta lerratzen dutela gizakia.
|
Azken
hauenak eta euren ondorioenak, bihotzarenak ez ezik, arrazoimenaren objektuak ere badira eta halako ulermen gaitasuna behar da eurotan sakontzeko. Legeenak, aldiz, eta berezko zaizkien erregelenak, halako egia izaera dute, eta ez dago eurok ezagutzeko gai ez denik.
|