|
2010
|
|
|
Arrazoi praktikoen ondoren, eremuen zatiketa etorri zen.
|
Azken
honek, oraindik, ez zion bizikidetzari bide zabala eman, arazoak ezkutatu besterik ez baitzituen egin. Kantek auzia bukatu nahi izan zuen.
|
|
|
Agustin Hiponakoak libertas hobesten zuen liberum arbitriumaren aurretik.
|
Azken
hau aukeratzeko ahalmen hutsa zatekeen, ezdeusa Jainkoaren aukeraren (libertas) ondoan, benetako askatasuna. Marxek, era berean, askatasun burges eta formalen ondoan libertas maior bat proposatzen zuen, komunismoaren askatasuna, hain zuzen ere.
|
|
|
|
Azken
hau kontuan hartu litzatekeela esaten du W Kymlickak. Gizarte multikulturalen egoera ikusirik, kultura guztiak maila berean ez daudela egiaztatzen du.
|
|
|
Nafar ipar aldea osoki euskalduna zela onartu egiten zuten eta beste bat erdi aldea" elebiduna" zela zioten.
|
Azken
honen" elebitasuna" aski dudazkoa zen, zeren eta eskolan ikasten zuten erdara ahazten baitzitzaien askotan haurrei, handik atera bezain azkar, lekuko batek azaldu zuen bezala:
|
|
|
Horrela, herrialdeek nolabaiteko autonomia zuten, Italiako erresumak, Napoleskoak edo Holandak bezala.
|
Azken
honetara Garat lapurtarra (irudian) igorri zuen
|
|
|
Regnum Francorum deitua, gaur egungo Alemaniatik Pirineoetaraino zabaltzen zen.
|
Azken
honetan, hala ere, teorian bakarrik nagusitu ziren, Akitania ez baitzuten nekez eta aldizka baizik kontrolatu.
|
|
|
Feroe uharteetan
|
azken
honen aldaera bat ezagutzen da; hau da || honen bertso bat: '
|
|
|
Konkistatutako lur berrien menpekotasuna mantentzeko zuen teknika aurreratuaren jabe zen, aurrerapen nabarien aurrean miresmena sortzen zuelako, alde batetik, eta kontrola errazago bihurtzen zuelako, bestetik. Artzainen ardibide zaharrak. oinarritzat hartuz eratu zuten bide sare zabala
|
azken
honen adibidea dugu. Sare honek goiti beheiti, ezker eskuin zeharkatzen zuen Euskararen lurraldea, ia ezinbesteko pasabidea zelako penintsula eta kontinentearen artean.
|
|
|
nekazaritzaren sorrera eta hedapenari lotutakoa batetik, planetako iparreko lurraldeen kolonizazioa beste bat, estaltzen zituzten izotz gehienak desagertu zirelarik, eta, azkenik, lurralde zabalen konkista bidez herri hizkuntza, alegiabatzuek bortxatutakoa.
|
Azken
honek gizarte aski antolatu, mailakatu eta boteretsua behar du, historiaurreko azken aroak arte gertatu ez zena.
|
|
|
elurte.
|
Azken
hau elur hitzetik dator, elurra egiten duenean elurtea baitugu:
|
|
|
|
Azken
honen Euskarazko itzulpena Arkeologia eta Mintzaira
|
|
|
|
Azken
honi buruz ez dago garbi gorskoa zen dokumentuetan aipatzen den bezalaedo salatua zuritu nahi ote zuen" agotetxo" beharrean" aroztxo" esan zuela aitortuz.
|
|
|
"... Vitoria Arabako hiriburua da, Gipuzkoa eta Bizkaiaren auzo,
|
azken
honen izenak beste biak hartzen ditu, eta hiri horretan Bizkaiera edo Bascongado, haiek dioten bezala, mintzatzen da, oso hizkuntza zaila ikasteko, aitoren semeek garbi egiten badute ere Gaztelaniaz."
|
|
|
Lehenengoan Euskara" ofiziala" izendatu zen, baina ez Espainola bezain ofiziala,
|
azken
honen beharra eta nagusitasuna Espainiako konstituzioak bermatuta baititu, Euskararena, aldiz, inork ez inon ez. Bertako gobernuak, Eusko Jaurlaritzak, Euskararen lege bat egin zuen 1982an, hiztunak normal bizitzeko gutxienekoak ere betetzen ez dituena eta, hala ere, Madrileko gobernuak haren kontra jo zuen.
|
|
|
Hubert Lyauteyk behin eta berriro eskatuko zituen soldadu eta arma gehiago, bereziki iperita.
|
Azken
honi, Paul Painleve kontseiluko presidenteak baiezkoa eman zion azkenean. Baina, arma kimikorik gabe ere, bonbardaketak ankerrak ziren.
|
|
|
"
|
Azken
huntan aspertu zen, ikusirik bozetan ezartzen zituztela gramatika legeak, bozemaile gisa Arana Goirik 320 lagun ekarri zituelarik bere alde, deus ere ez zakitenak mintzaire jakitateaz.
|
|
2011
|
|
|
(Yi Jing) eta (Shi Jing).
|
Azken
honi esker, El Romancero Chino, gaztelaniazEspainiako Itzulpen saria jaso zuen 1986 urtean. ametsetan
|
|
|
|
Azken
honetan, utzi egin dio behingoz" inongo porturik ez duen ohola" ri kantatzeari; utzi" Hondartza galdua" non ohol hori eta besarkatutako emakumea nahasten diren, eta" portu onera arribatzeko nahiari jarraitu" dio," kresala barruan sentituz", itsasoan barrena ibilian.
|
|
|
" Sustraiak han dituenak" eta" Xorien ihesa".
|
Azken
hau daukat Mikelen" azken hitza" bezala:
|
|
|
Oharra: Bi Urrutinea izeneko etxe izan ziren, bata plazakoa, gaur ere horrela deitzen dena, eta bestea zubiz beste aldean, gaur egun Irisarri deitzen dena(
|
azken
honen testigantza ematen digu 1754ko aipamenak). Bestalde, 1754 urtean honakoa agertzen da:
|
|
|
Oharra: NTEM XLVII ren arabera (130 or.) Sarran eta Sarrankoliñenea bat bera dira, eta
|
azken
honendako Sarrdnkoliñenea (ibid., 131 or.) ebakera ematen du.
|
|
|
Santa Maria kalean zegoen, Etxegorriren atzean, erreka aldera. Hau da, Kaperoaundiko (Migelantonenea edo Minttoneko) eta Etxegorriko tartetik erreka aldera joz eskuinetara gelditzen zen etxea,
|
azken
honen atzean.
|
|
|
Gutxi gorabehera 1761 arte iraun zuen izen honek; gero 1825eko erroldan esaterako Erasunea agertzen da, ustez, haren ordez. Ikus Eratsunea, Medikuaren etxea eta Martisko sarrerak,
|
azken
honekin ere bai baitago nahasterik.
|
|
|
Beste zenbaitetan etxea eta baserria bereizteko,
|
azken
honi borda eransten zitzaion. Esaterako, Alduntzin/ Alduntzinborda, Baztane (ne) a/ Baztanborda, Benaio/ Benaiborda, Bikarionea/ Bikarionborda, Danbolintxonea/ Danbolinborda, Otxolo/ Otxoloborda, Urrizti (enea)/ Urriztiborda.
|
|
2012
|
|
|
Eta hirugarren modu ankerragoa ere badabil gure artean, idazle edo liburu bati kasu zipitzik ere ez egitearena. Eta
|
azken
hau da, seguruenik, txarrena eta krudelena. Eta ez, askotan, kritikoa omen denak apropos egin duelako; hori ere bai baina ez beti.
|
|
2013
|
|
|
Aita Ramon Aita Marqumezi esatera joan zitzaion.
|
Azken
honek bere pajeetako bat baratzera bidali zuen Juliani eta beste gaizkideei alde egin behar zutela esatera, bestela harrapatu egingo zituztela eta. Eguerdian, bazkalaurrean, Olbesek esan zion Linori bidaltzeko emaztea hara bazkaltzera eta oihal zati batzuk ebakitzera.
|
|
|
Muturreko adibide bat jartzearren, maien kulturan sakontzeko kultura indoeuropar espainiar kolonialaren ispilua behar da. Batetik, egungo maien kulturak asko duelako
|
azken
honekiko eraginetik. Eta bestetik, kultura maiak dituen jenio originalez zerbait jakin nahi bada, beste horrekiko nahasketa eta kontrastean ikus daitekeelako ondoen.
|
|
|
Gogoeta, kontakizuna eta probokazioa nahasten jardun dut, eta beharbada
|
azken
honetatik gehitxo sartu dut, baina eztabaida ederra izan da. Aho sabaian geratu zaidan zaporeak, aurreko zatian Topaguneaz idatzi dudanaren doinu bera du.
|
|
|
Botere eta ahalmenen mailakatze askotarikoan denera jokatu da hemen. Handira, txikira, pareetara, jokora eta,
|
azken
honen faltan, puntura. Handira jokatu zaleak gara gehienetan.
|
|
|
Baina berehala bertan bildutakoen artean zurrumurru uholdea barreiatzen hasi da, nondik edo nork ateratakoa den inork ez dakielarik. Ahopetik eta maltzurtasunez xuxurlatzen dutenez, Olatzarko etxekoandrea zeharo burutik joan omen da eta tentel aurpegi zoroa jarri omen zaio Hostape ukitu zuenetik,
|
azken
honek bestela bere buruaz beste eginen zuela mehatxatuta. Isilpean gorde nahi omen zuten Olatzarkoek, baina Eule neskatxak ezin eutsi nonbait, nahiz eta zurrumurruak egiazki aldez aurretik barreiatzen hasita zeuden.
|
|
|
Batzarrea funtsik gabe gelditzen ari da; lehendabizi Aspurzko Mikelio eta bere taldea joan dira; ondoren Kokoherriko hiru klanek eta beren jarraitzaileek alde egin dute; beste talde batzuk, zein bere aldetik, aienatu dira eta dagoeneko oso jende gutxi gelditzen da. Alferrikakoa izan da auzapezaren azken bitartekaritza ahalegina, Jauregikoek haserretuegiak baitirudite eta ospa egin baitute purrustaka, irainka eta azkenik hitz egiten aritu den nerabeari mesprezuka; Hizeri, alegia, eta
|
azken
honek negar zotinka eztanda egin du.
|
|
2014
|
|
|
Erresumaren egitura politikoan gero eta garrantzi handiagoa irabazten joan zen, Erregegoa eta Kontseilua besterik ez zituela gainetik eta zenbait entzule
|
azken
honetako kide ziren tarteka. XIV. eta XV. mendeetan
|
|
|
Era berean, T eragiketa guztiak izan daitezke, edo ekoizpen eta banaketari eragiten diotenak besterik ez, edota ordainketa edo kontsumorako ondasunetan gastatutako errentak soilik(
|
azken
hau genuke Briscoek hartutako definizioa). Bestetik, V horren kasuan bestelako bereizketa egin beharrean gaude, garrantzi handiagokoa horratio.
|
|
|
Nikolasaren abenturak eta kalenturak, Ramuntxo detektibea, Antonino Apreta, Chuck Aranberri dentista baten etxean, Asto bat hypodromoan, Txitoen istorioa, Jimmy Potxolo, Sugeak txoriari begiratzen dionean, Bi letterjaso nituen oso denbora gutxian, Flannery eta bere astakiloak, Markoniren eta Bambuloren serieak, Xola txakurrarena...
|
Azken
honen ingelesezko bertsioa (The Adventures of Shola) 2013ko haur libururik onenen artean hautatu zuen The Independent egunkariak, eta Marsh Award saria ere irabazi zuen 2015ean. Behi euskaldun baten memoriak, hamahiru hizkuntzatara itzulia, haur eta gazte literaturaren historiako titulurik onenen artean agertu zen 1001 Children' s Books You Must Read Before You Grow Up katalogoan (Julia Eccleshare, 2009).
|
|
|
" Saguak umeak hazten ’tik" koplak, Haika mutil kantuaren iruditeria bera dauka.
|
Azken
honetan leiho eta ateak irekiak daude lau haizetara eta honetan, berriz, baseria sartua, hutsa bete batekin azaldua, bertsoek laket zaizkien antitesiekin. Ederrena azkena:
|
|
|
Bata Juan Antonio Urbeltzi egina zitzaiona bestea Mixel Etxekoparri. Artetik errateko, bitxi badirudi ere,
|
azken
honen solasek baieztatzen dute saio honetan errana, baita Lejournal du Pays basque n eta besteetan, karia berean erran dituen gauzek. Argi utzi genuen Fauxto n kasu eman behar zela prentsarekin, beti gertu dagoelako orijinalak zaizkion gauzak testuingurutik ateratzeko, baina honetan Lejpbkoak erradikalizatzen du Berria k errana.
|
|
|
Gaia minbera zen, eta haur batzuk dantzan. dekalaja sortzen zuen. Burgaintzi Irigoien apezak sortu zuen, jada Garaztarrak egin ondoan eta preseski
|
azken
honek ihes egiten ziolako Elizari, orduko dantzariak, gu, artedrama zaharrari interesatzen zitzaizkiolako. Sortu zuen Burgaintzi berme guziak hartuz, gazteen aldakorkeriaz jabeturik, burasoak delibero guneetan ezarri zituen, eta estetika kontu Olaeta, Etorki ren eredu garbian, dantza eta kantu aldizkatze zirimolatsuak formolaren usainak ezaba zezan.
|
|
|
Testuko deskribapenak gure bolantei pentsarazten dit. Txerreroa eta zamaltzaina,
|
azken
honena ez da hain segur, ero batzuk bezala beztiturik ageri dira. (Paltoa arlekino batena dute, galtzak uxerrarena).
|
|
|
Musikaren arlo esperimentaletik sortuak dira halaber" Hirugarren belarria" entzumenari buruzko ikerketa proiektua edota MRB AMM (Musica Radicral Brasca Auskal Muturreko Musika) topaketa.
|
Azken
honetan bertsolaritzaren praxisa jarraituz Inprobisazio Txapelketa Nagusia antolatu zen 2012ko abuztuan, Artelekun.
|
|
|
Sexualitatea eta publizitatea eskutik helduta dabiltza,
|
azken
honen lehendabiziko urratsetatik. Taberna eta tabako saltokietan aspalditik erabili izan dira emakumezkoen irudi sentsual edota erotikoak; lehenengo marka sexualitateaz baliatzen bere publizitatean Pearl tabako enpresa izan zen 1871ean.
|
|
|
Garai honetako sexualitatea ez dago sexu biologikoak markaturik,
|
azken
hau ez baitzegoen jokabide edo jarrera sexualei loturik, arau sozialek baldintzaturik baizik. Jarrera sexuala generoa, adina edota estatus sozialaren araberako arauetara egokitzen zen nagusiki.
|
|
|
Bestela esanda, etengabe hitz egiten dute sexuaz, kantitateaz, gaitasunaz eta bestelakoez arituz. Trinidad gizarte lizuna bezala agertzen zaigun arren, sexuaren inguruko askatasun bortitza baino ez da agertzen duena —transgresio sexualen kopurua ikaragarri handia da— Horrenbesteko garrantzia du sexuak osasuna ere
|
azken
honekin lotzen dela zuzen zuzenean. Zenbat eta harreman sexual gehiago orduan eta osasun hobea.
|
|
|
Diego Valor, el piloto del espacio eta sekulako desgraziak eta sufrikarioak kontatzen zituen beste bat, Un arrabal junto al cielo.
|
Azken
honek atxiki ninduen.
|
|
2015
|
|
|
Kutxaren argitalpen seriatuek ez zuten etenik, eta urte haietan guztietan argitara eman ziren La Hoja del Sabado eta Calendario.
|
Azken
hau joan zen mardultzen, eta sailez joritzen, eta 1962rako honako informazioak eskaintzen zituen: data azpimarragarriak, kalendrera katolikoa, barau eta abstinentzia egutegiaz, 2000 urtera arteko festa higikorren egutegia, nafar laborantza, Patronatu laborala, La Hoja del Sdbadoren agente informatiboen lista, goardiako farmaziak, etab.
|
|
|
Amadeo Marko, Julio Asiain eta Anjel Bañonek kanpainari ekin zioten beste hiruen aurka.
|
Azken
honek sintetizatu zituen haien deseinuak gutun batean:
|
|
|
Entitate finantzarioak zeuzkan lokal nasaietan kokatu zen, erretiratuen klubaren ondoan. Jose Maria Jimeno Juriok zuen zuzentzen, Jose Los Arcosen sokorriz, eta hala osatzen zuen bere lanaldia
|
azken
honek. Bibliotekako arduradunak oroitarazi zuenez:
|
|
|
Segituan gobernadoreak ekin zion bere estrategiari, foru jauregirako bidea Urmenetari zarratzeko.
|
Azken
honek berehalaxe jakin zuen Gordoaren jukutriaz, biharamunean berean tokiko kargudun batek gaztigatu baitzion, gobernadorearen erranetan Jesus Aizpun Tuero zeukala" hautagai ofiziala" foru diputaturako. Haren aita Rafael Aizpun Santafe, Justizia ministroa izana zen 1935ean; Rafael Aizpunen anaia ere bazen, zeina Nafarroako Kreditu Bankuko zuzendaria eta Unibertsitateko Zuzenbide Fakultateko irakaslea baitzen; eta Felix Uharteren seme baten koinatua, Felipe Uharte enpresarioarena, zeina —ikusi dugunez— ETAk bahitu baitzuen 1973an, eta hamar egunen buruan libratuko, 50 milioi pezetaren truke, eta langilegoaren baldintza elibat onarturik.
|
|
|
Jakinarazi ere zuten, Tribunal gorenera ere joko zutela, kexan.
|
Azken
honek estonatu egin zituen Gartzia de Enterria eta Urmeneta, delako Goi Tribunalak ez baitu gai elektoralez aditzen, auzi administratiboetako Legeriaren 110 artikuluaren arabera, betiere. Amarru prozesal hau aktibatuz, Ebazpenaren berandutzea nahi zuten, argudiatuz epaia ez zela irmoa, helegite desegoki batzuen beha zegoelako.
|
|
|
Maitenak eta Asiskok erabakirik zeukaten ez agertzea, akort ez egonik Diputazioaren amarru politikoekin sariaren aitzakian.
|
Azken
honek bere alternatiba eman zion ekitaldiari, Argia astekarian burutzen zuen Gora Pro Nobis sailean: Bere aitaren eskeletoak, Domina eskuan, esker ona agertuz:
|
|
|
Aipatu" Larrazken" poesiaz gain, Jose Luis Amadotz, Victor Manuel Arbeloa, Ezekiel Barrikart, Juan Ramon Corpas, Iñaki Desormais, Jesus Gorritz, Juan Gracia, Jesus Mauleon, Alfonso Pascual, Maite Perez eta Kontxita Otsoaren testuak irakurgai zeuden,
|
azken
honek ekarpen zekarrela" Ez nazaala ahantz hire hiri berri horretan".
|
|
|
Eta gurutzefikak eskoletatik atera.
|
Azken
hau zela-eta, Errepublikak dena jokatu zuen Nafarroan.
|
|
|
alde batetik, Ardanzak ez zuen onartzen EAJ eta PSEn arteko gobernu bizikidetza garraztu zezakeen inolako eskuduntza aldarrikapenik, eskumen horiek industria eta enplegu politika eraginkorrerako beharrezkoak zirela garbi zegoen arren; bestetik, elkarrizketa sozialaz eta sindikatuek instituzioen arloan jokatu behar zuten paperaz Jaurlaritzak eta ELAk zituzten ikuspuntuak bateraezinak ziren.
|
Azken
hau zen, ezbairik gabe, arazo nagusia. Jaurlaritzarentzat —Espainiako edo Nafarroako gobernuentzat bezala— sindikatuen parte hartzeak errebindikazioak apaltzeko eta gobernu politikei label soziala emateko balio behar zuen, baina politika horien ildo ekonomiko eta sozialak baldintzatu gabe.
|
|
|
Lan-taldean" errealista" papera jokatu du orain arte, proposamen utopikoegiak moztuz, eta hainbat eztabaida galduz Sauroren aurrean,
|
azken
hau baita taldeko burua eta lege ausarta egin nahi baitu. Ustekabean, nigan aliatu bat aurkitu du artikulu batzuetarako.
|
|
|
Autokudeaketa eta autoeraketa ez dira sinonimoak.
|
Azken
hau sare zabalagoko kontzeptua da, paradigma baten erdigunea adieraz dezakeena, eta erdera nagusiek ez daukate baliokiderik martxan.
|
|
|
Den denek beren buruak zuritu behar dituzte Epaileen aurrean. Mitologia greziarraren arabera, Eacori, Zeus eta Eginaren semeari, dagokio europarrak epaitzea; Radamantisi, Zeus eta Europaren semeari, bere amaren modukoak, atzerritarrak, besteak, epaitzea dagokio; eta,
|
azken
honen anaia den Minosi benetan korapilatsuak —edo aurreko bi taldeetan sartzen ez direnak— diren kasuak dagozkio. Modu analogoan esan dezakegu gure desertu hipermodernoan ere badirela hiru talde.
|
|
|
Delfoseko orakulua Ama Lurrari zegokion hasieran. Batzuen arabera, Ama Lurrak Febe titanideari utzi zizkion eskubideak, ondoren
|
azken
honek Apolori eskaini zizkiolarik. Beste batzuen arabera, ordea, Piton erail eta berehala lapurtu zion Apolok Ama Lurrari[...].
|
|
|
Itsasoaren hondoan egin zuen bere lehendabiziko sutegia; eta, sutegi hartan egindako altxor baten xarmak lagundurik, berriro ere elkartu ziren Hefesto eta bere ama Hera.
|
Azken
honek Olinpora eraman zuen berriz eta han Afroditarekin ezkontzea lortu zuen. Horren ona zen ama eta semearen arteko harremana, Hefestok bukatu zuela Zeusekin eztabaidatzen.
|
|
|
Zientzialaria gehienen lana kapitalismoaren logikaren barruan ematen den neurrian, egiarengandik nahi beste urrundu daitezkeenez, garapen zientifiko eta teknikoak ez du, jada, bat egiten gizateriaren garapenarekin; are gehiago, Arendten hitzetan, gizateriaren biziraupena ere zalantzan eta arriskuan jartzera ailegatu da eraiki duen jakintza guztia ere arriskuan jarriz. Beldurra eragiteko kontzienteki sortuak ez badira ere, arriskuek beldurtzen dute gizartearen gehiengoa,
|
azken
honek, berriz ere, zientziarengan jartzen dituelarik bere itxaropen guztiak. Fededunak euskarria behar du.
|
|
|
Bosgarrena eta azkena burdinazko arraza zen, ondorengo duingabea.
|
Azken
honek burdinazko teknologia berria ezagutu zuen eta egoera berri horretara egokitu beharreko gerlari berria ekoiztu zen, ezaugarri nazkagarri eta itsusienak zituena. Mito zaharrek, metaforen bidez, ederki ere ematen digute giza-ekoizketa zaharraren berri.
|
|
|
Behin, Nartzisok ezpata bat oparitu zion bere jarraitzaile sutsuena zen Aminiasi, jakin barik
|
azken
honek ezpata erabiliko zuela bere buruaz beste egiteko. Hilzorian mendekua hartzeko erregutu zien jainkoei Aminiasek.
|
|
|
Behin, Zeusek Asoporen alaba zen Egina baitu zuen; Asopo Korintora alabaren bila hurbildu zenean, Sisifok gertatutako kontatu zion Zeusen haserrea piztuz.
|
Azken
honek Hadesi agindu zion Sisifo Tartarora jaurtitzea eta bertan sekretuak azalarazteagatik zigortzea. Baina, Sisifo azkarrak Hades bahitzea lortu zuen Aresek askatu arte.
|
|
2016
|
|
|
Euskal mitologia eta, bere testuinguru historikoa osatzen duen indoeuropar mitologia baino ez ditugu aintzakotzat hartuko aipatu erreakzio kulturalez mintzatzerakoan,
|
azken
honetan Erromako Elizaren bidezko sinesmenak ere sartzen direlarik.
|
|
|
Azkuek, Campionek, Schuchardtek, eta Vinsonek, besteak beste, heldu zioten gaiari XIX XX. mendeko muga inguruan, eta baita gerora Koldo Mitxelenak ere.
|
Azken
honek, aurrekoek egin hainbat oker zuzendu ez ezik, bere ohiko zuhurtziaz zera diosku baita ere, nekez aurreratu ahal izango dugula hiztegiaren azterketa hutsaren bidetik, hainbesteko iluna argitzera datu berririk nonbaitetik etorri ezean.
|
|
2017
|
|
|
Eta gauza bera esan daiteke gugandik gertu dauden mendietako zenbait lagunekin gertatutakoari buruz. Hauek antzinako paganismoaren pentsaera okerretara eta zeharo zaharkituriko ideietara itzultzeagatik, aipatutako ideiak espiritu tematiarekin defendatu nahi izateagatik eta, gainera, bai gurutze santua bai sakramentu miresgarri eta erabat errukiorrean gordetako kristo gure jaunaren gorputz sakratua gurtzeari, baita
|
azken
hau begiratzeari ere, uko egiteagatik hereje setati eta zuzendu ezinak deklaratu zituen euren apezpikuak, ondoren, botere sekularraren bitartez eta legearen zorroztasunarekin bat, sutzarretan suntsituak izateko. Hain egoskorrak ziren hurrengoa kontatzen dela sektako neskato [puella] bati buruz:
|
|
|
108. Latinez ara eta altar aurkitzen ditugu.
|
Azken
honen azpian alta+ ara dago. Bestalde, ez da ahaztu behar bizkaieraz altara esaten dela leku gehienetan.
|
|
|
Nolanahi ere, gorago esan bezala, hipotesi jarraituena izan da Renfrewrena bi edo hiru hamarkadaz historialarien eta hizkuntzalarien artean, arkeologiak eta genetikak, batez ere
|
azken
honek, bazterrean utzi duten arte.
|
|
|
Euskal hizkuntzalariek latinaren mailegutzat jo izan dituzten hainbat hitz edo erro agertzen da Sardiniako toponimian, azeri, soro eta (h) obi, esaterako.
|
Azken
hau komentatzerakoan ez dator bat Mitxelenak proposatu eta jarraitzaileek onartu duten foveum etimologiarekin. " La sola presenza del termine in Sardegna esclude tale ipotesi etimologica", dio Blascok (2010a, 112).
|
|
|
Hauen antz txikia dute hizkuntza indoeuroparretako izenek. Egia da zerri eta gazt. cerdo ama berekoak diruditela, baina garbi ikusten da
|
azken
hau ez dela indoeuroparra, porc, pig, schwein.. gisakoak baitira hizkuntza horietan. Bestalde, sard. eta kors. zerru izatea eta eusk. zerri oso deigarria da.
|
|
|
Etorri aurretik aitortu behar banedukan nahiko beldur baina
|
azkenik
hau gertatu da ni uste nuen baino xamur Gazteok sarri kulparik gabe hartu ditugu hainbat egur zuekin behintzat pozik nago ta denoi bihotzetik agur.
|
|
|
Cervantes dragoiak atxilotu zuenez, kaporal izendatu zuen; Orrantia koronelari, destakamenduko burua zenez, Isabel katolikoaren domina eman zion, eta Apodaca erregeordea Venaditoko konde izendatu zuen.
|
Azken
honek ez zuen gogoko jaso zuen sari hura, izendapen horrek zekarren adiera adardunagatik eta eroagatik (‘venado’ edo oreina); are okerrago jaso zuen izendapen hori Apodacaren emazteak, ‘La venadita’ deitzen ziotela jakin zuenean, kargu berriari zegokion ohore eta guzti. Mina hil eta lau urtera Mexikok independentzia lortu zuen.
|
|
|
Cervantes dragoiak Mina atxilotu zuenez, kaporala izendatu zuen; Orrantia koronelari, Mina atxilotu zuen destakamenduko burua zenez, Isabel katolikoaren domina oparitu zion, eta Apodaca erregeordea Venaditoko kondea izendatu zuen.
|
Azken
honek ez zuen sari hura gogoz jaso, izendapen horrek zekarren adiera adardunagatik eta eroagatik (venado edo oreina). Are okerrago jaso zuen izendapen hori, Apodacaren emazteak La venadita deitzen ziotela jakin zuenean, kargu berriari zegokion ohore eta guzti.
|
|
|
Cervantes dragoiak atxilotu zuenez, kaporal izendatu zuen; Orrantia koronelari, destakamenduko burua zenez, Isabel katolikoaren domina eman zion, eta Apodaca erregeordea Venaditoko konde izendatu zuen.
|
Azken
honek ez zuen gogoko jasotako sari hura, izendapen horrek zekarren adiera adardunagatik eta eroagatik (venado edo orein txikia). Are okerrago jaso zuen izendapen hori, Apodacaren emazteari La venadita deitzen ziotela jakin zuenean, kargu berriari zegokion ohore eta guzti.
|
|
|
Alabaina, herritarrek osatutako batzorde horrek ez luke eskumenik izango pedagogian, eskolen planifikazioan eta zenbait edukitan baizik, beti ere udalen errealitatea kontuan harturik. Pedagogia, eskola bakoitzaren eskuetan legoke neurri handi batean,
|
azken
honek irakasleen autonomia moduren batean ere bermatuko lukeelarik, pedagogia ez bailitzateke zuzendaritzaren eskumena, komunitate osoarena baizik, irakasleei autonomia handia utziz, beti ere.
|
|
|
Suntsipen hauen arrazoiak aski ilun daude, baina klima aldaketa gaitzak tartean daudela pentsatzen da, orobat kontinenteen jitoak (2) sorturikoak edota meteorito baten erorketak, bosgarrenean bezala.
|
Azken
hau da dinosauroen desagerpena ekarri zuena.
|
|
|
Neanderthaleko gizakiaz, berriz, duda gehiago dira.
|
Azken
honek laringea hobeki kokatuta dauka, baina ez oraindik Homo motakoena bezain behera. Soinu batzuk egingo zituen eta nolabaiteko" hizkuntza" baliagarria erabiliko zuen komunikatzeko, baina ez egiazko mintzaira, gaur egun ulertzen dugun eran.
|
|
|
Hauen artean Jesus Basañezen Arlotadas dugu edo Candido Testaut Arako-ren Dialogando eta abar.
|
Azken
honetan XX. mende hasierako Iruñerriko herritarren mintzoa agertzen da, holako esaldiekin:
|
|
|
Dena den, oroitu beharra dago izateko borondatea benetan duen hizkuntz nazio baten aurrean ez dagoela legerik bere berreskurapena eragotziko duenik, Quebec eta Irlandako kasu desberdinek erakusten diguten bezala.
|
Azken
honetan, independentzia lorturik, oztopo ziren legeak aldatu zituzten eta, hala ere, ez zuten berreskueuskaraz
|
|
|
Hogeita hamar bat hizkuntzak osatzen dute familia hau Europa eta Siberiako iparraldean, 24 milioi hiztunekin: Suomiera (5,5 milioi hiztun), Estoniera (milioi bat), Samiera (500 mila), Khantyera, Mansiera, Mordvinera (800 mila), Txeremisera (600 mila), Yurakera, Nganasanera. eta geografikoki guztiz isolaturik Hungariera (14 milioi).
|
Azken
honen esplikazioa aspaldidanik gertatutako armaden konkistetan datza.
|
|
|
Herria desberdinago eta iritzia ageriagoa. Adibide bat, demagun Parisen urte luzetan pertsona batek bere auzokidea izorratu duela telebista ozenegi jarriz, posta lapurtuz, kotxean arrastoak eginez... eta halako batean
|
azken
honek txispa hartu eta tiro egin dio lehenengoari. Egunkariek halako zerbait idatz lezakete:
|
|
|
Erromak utzitako hatza sakona izan zen bertako kulturan, lanabesetatik hasi, gizarte antolakuntzan eta sinesmenetan segituz, hizkuntzan bukatzeko.
|
Azken
honetan Latinaren eragina hiztegian bereziki garrantzizkoa izan zen. Latinetik hitz piloa iragan zen Euskarara, bertako soinuetara egokitu ondoren; erdarazko flor eta Euskarazko lore hitzek, adibidez, ez dute antz nabarmenik eta, hala ere, biak Latinezko florem hitzetik datoz:
|
|
|
batzuek interesik ez dutelako (edo kontrako interesak dituztelako, jakina) eta beste batzuek informazio faltagatik.
|
Azken
honek nire betiko kezka areagotzen zidan: dibulgazioaren beharra.
|
|
|
Xabier Arrizibita, Izaskun Etxeberria, Nerea Larraza, Aquilino Legarreta, Jonan Urisabel eta, batez ere, Migeltxo Monfort adiskideekin. NASA eta FLASA erakundeekin, bereziki
|
azken
honen Pablo Mandazenekin, Pamiela etxearekin eta, modu batean edo bestean, lagundu duten guztiekin.
|
|
|
Hau da bigarren hizkuntza bat ikasi nahi duenaren kasua.
|
Azken
honetan normalean ezagutza mugatuago batekin aski du ikasleak (ulertzea bakarrik, irakurtzea, bidaietan moldatzea.). Zirkuitu osoa egiteko adinako motibapena berezia da, gizarte berrian integartu nahi duen etorkin baten kasua izan daiteke edo haurtzaroan galdu edo ez ikasitako mintzaira propioa errekuperatu nahi duenarena.
|
|
2018
|
|
|
beste zenbait arrasto filologiko nahiz arkeologikok ere zeltiberiartzat salatuko bide lituzke Ebro arroko hiriok, ez baskoitzat. Hizkuntz arrastoei dagokienean, ik. Untermann, 1975, I, 1, 86, 90, 258, 267; 1995, 82, beronen eritziz, Calagurris eta Graccurris izenak, baita
|
azken
honen lehenagoko Ilurcis izena ere, iberikoak lirateke, itxura guztien arabera. Ik., halere, egungo Alfaroren Ilurcis izen protohistoriko horri buruz, Gorrochategui, 1987, 439; 1995, 190), honentzat, izen hori zonaldea lehenago kultura baskoi iberiarrean murgildurik egon izanaren lekukoa bide da(" testigo de la anterior pertenencia de la zona a una cultura ibero vascona") oraingoz, kontuan izanik ilu osagai toponimikoaren izaera zehazgaitza, beste zehaztapenik emateko aukerarik ikusten ez badu ere, Gorrochategui, 1987, 443; Velaza, 2012, 75 Arrasto arkeologikoei dagokienean, berriz, ik. Fatas,, 387 eta 396, bertan gainerako aipu bibliografikorik ematen baita.
|
|
|
Karrikiri elkarteak maiatzean argitaratu zuen Karrika 202 aldizkarian leku nabarmena eman zitzaion ekitaldiari, ekimenaren kartela, niri egindako elkarrizketa, jardunaldien agenda eta Zaldieroaren komiki bineta argitara emanez. Hain zuzen ere
|
azken
hau ekarri nahi izan dut egun hartako egunaz oroigarri.
|
|
|
Pregon (Iruñea), Elgacena (Lizarra), Traslapuente (Tutera) eta, bereziki, Rio Atga literatur aldizkarietan idatzi zuen(
|
azken
honen sortzailea eta zuzendaria izan zen). Trantsizio garaian, erdaraz aritzen ziren poetek non idatzi bazuten ere, euskal literaturarentzat ez zegoen leku handirik (urte batzuk falta ziren oraindik Korrok eta Euskaldunon Egunkariaren Nafarkaria gehigarria sortzeko).
|
|
|
211. Gai honi buruzko produkzio bibliografiko oparoaren artetik
|
azken
honetan egindako laburpen batzuen egileak eta errepresio frankistari buruzko ikuspegi konplexua eta askotarikoa aurkezteko ikerlan aitzindari batzuen egileak azpimarratuko ditugu jarraian: Arostegui (2012), Casanova (2002 y 2014), Espinosa (2010), Gomez Bravo y Marco (2011), Mir (2000), Preston (2011) eta Vega (2011).
|
|
|
Artearen historia Jose Luis Molinsek landu zuen (1974), eta historia kulturala Carlos Claveriak.
|
Azken
honek XIX. mendearen lehen erdiko Iruñeko Amigos del Pais elkartea ikertu (1974) eta Miguel D’Ors XVIII. mendeko antzerkigintzara hurbildu zen (1974, 1975).
|
|
|
Gainera, karlismoaren berrantolaketan aldarrikapen foralak alde batera utzi zituzten buruzagiak nagusitu ziren, Vazquez de Mella kasu, eta horrek azaltzen du integrismo eta foralismo euskaltzalearen agerpenak.
|
Azken
honen bilakaeraren ondorioz, Nafarroan euskal abertzaletasunaren hastapenak gertatuko dira.152
|
|
|
1951 urtean, Frantziako Estatuak Eusko Jaurlaritza Parisko egoitzatik kanporatu eta enbaxadore frankistari eman zion. 1953an, diktadurak Itun bana sinatu zituen Vatikanoarekin eta AEBekin eta,
|
azken
honen ondorioz, Nafarroako Bardean militarrentzako tiro eremua sortu zuen. 1954 urtean, halaber, François Mitterrand barne ministroak Euzkadi Irratia ixteko agindua eman zuen.
|
|
|
Hala ere, munizipalizazio bidea hartu zuten ikastolen kili kolozko egoera ez zen bukatu, eta urteetan zehar jarraitu behar izan zuten Udalari egoitza egokiak eta behar adinako irakasleak eskatzen. Bestalde, Udalak babesa ematearekin, Hezkuntza Ministerioarekin harremanetan jarri behar izan zen behin eta berriro,
|
azken
honek ez baitzien ematen Udalak sortu berria zuen udal ikastetxe elebidunetarako formula juridikorik. Definizio ezaren auzi hori 1979/ 80 ikasturtearen hasieran gurasoek Patronatuarekin egindako bilera batean aurkitzen dugu.
|
|
|
Ondoren, Udaletxera joatean, klarinen soinuaz egiten zitzaion harrera, eta protokoloari jarraiki Kontsulta aretora jotzen zuen. Hor, Errejidore nagusiarekin diskurtsoa trukatu ostean,
|
azken
honek venera edota domina zintzilikatzen zion lepotik, kargua hartu zuenaren seinale. Era berean, Hiriko armak dituen zilarrezko zigilua ere ematen zion gaur egun ere oraindik mantentzen dena, hartutako erabaki guztiak sinatzeko, bai eta Batasun pribilegioaren ale bat ere.
|
|
|
Positoa sinplea zen, eta arkitekturari dagokionez inongo meriturik eduki ez arren, oso erabilgarria. Bertan" erraz gorde zitezkeen 120.000 gari lapurreta beheko solairua okupatzeko beharrizanik gabe;
|
azken
honek, ingurune osoan ataripea duen patio edota plaza bat osatzen du barnealdean, eta bertan kokatzen dira haragi edota jaki mota guztietako bulego zein dendak". Ez zegoen dena bateratua, ordea:
|
|
|
Horretarako Senpereko jaunaren alaba oinaztarren buruzagi Pero Lopez Amezketakoarekin ezkontzea erabaki zuten.
|
Azken
honek, Ezpeletako jaun bat hil zuen, bere ezkontza egunean. Guduak eta ezkontzak geroago ere izan zirenez, gipuzkoarrek Lapurdin eragina izan zuten, gisa hartan.
|
|
|
Nafarroako azken erregeek ahalegin franko egin zuten Nafarroa Garaiko lurrak berreskuratu beharrez. Une batean Frantziaren babesa izan zuten, baina Gaztelak ituna izenpetu zuen Frantziarekin 1514an,
|
azken
honek uko egin ziezaion Nafarroa laguntzeari. Pedro Esarte Muniainek dio Frantziak ere ez zuela interesik Nafarroa independente bat egoteko.158 Nafarroako erregeen ahalegin guztiek huts egin zuten, izan Noainen edo Amaiurren.
|
|
|
Hurrengo urtean berriz hasi ginen kultur astea antolatzen, Iruñean ezagutu berri genuen Jose Ma Sanchez Carrion, Txepetx, elebitasunaz mintzatzeko hitzartu genuen, Aezkoako folkloreaz elekatzeko Benito Lertxundi. baina,
|
azken
honen ordez, gure kideek berriz ere politiko bera behartu zuten egitarauan. Aski, guk prestaturikoa bertan behera utzi genuen.
|
|
|
Baina hara non ikasi genuen klimak ondorioak ere bazituela hilabete izenetan. Hasteko urtarrila izotzaren hilabetea da Aezkoan —izotzil—; irailik ez dago eta haren lekuan urria dugu aitzinatuta,
|
azken
honen beharrean azaroa dago eta bi abendu: lemixiko abendua eta bigarren abendua.
|
|
|
Parte hartu zuten Basilio Lacortek, Luis Cantabranak eta Juan Irigaraik. Badirudi
|
azken
honek herritarrei Euskaraz laburtu ziela lehenbiziko biek erdaraz errandakoa, hori bederen xila daiteke prentsa irakurtzerakoan. Jendeketa gaitza bildu omen zen ibarreko herri guzietatik joanik.
|
|
|
Militarren egonaldi luzeak bi arrazoi nagusi zituen: makiak eta Lmea P.
|
Azken
honek mendilerro guzia horma pasaezina bilakatu nahi omen zuen, Kataluniatik Euskal Herriraino 10 000 bunker eta tiro tokiak eraikiz 1939 eta 1948 artean. Horietarik 6000 inguru burutu zituzten baina sekulan erabili ez.
|
|
|
Gurrutxarrin guardiak deitzera alkatea behartu zuten eta, komandantea ateratzen hasi zelarik, tiroketa hasi zen. Guardia bat hilik erori zen, alkateak eta emazteak ihes egiten zuten bitartean,
|
azken
hau zauriturik. Makien artean Felipe Zelai abaurrearra zegoen.
|