|
2003
|
|
|
1918an, beraz, bururatu zelarik gure burasoen?
|
Azken
Gerla, hura, 5.000 seme bederen, adin ederrean, Iparralde xume honi hartu zizkiona, bazirudien gure kristau fede zaharrari eratxiki zitzaiola erlijio berri bat; Joana Arkekoa iduriko bere saindu propioekin, bere gerlari ohi medailadunen prozesioekin, bere gerlako martirien xingola, bandera eta oroitarriekin, bere Jondoni Martinetako meza nagusi, frantses prediku, soinu, kantu, espantu eta apairu handi guztiekin.
|
|
|
XIX. mendean barna, batzuek eta besteek jasan zituzten bizpahiru gerla gaizto, kalte handiak egin zizkietenak orori: lehen Karlistaldia(), bigarren Karlistaldia() eta Ameriketan Espainiako inperioaren
|
azken
gerla(). Gerla horiek guztiek larriagotu eta gaizkitu baizik ez zituzten euskaldunen eta espainolen arteko gaizki hartzeak.
|
|
2007
|
|
|
Egiazko argia.
|
Azken
gerlako gertakari bat (antzerkia), 1927, 104, 302309, 494 orr.
|
|
|
Eta badakizue zertako? Hezurkina ez delako hain zaharra ohartu baitira, ez batere ez,
|
azken
gerla denboran hila omen den norbait omen duzu!
|
|
2009
|
|
|
Henrikek, bertze Henrike bat, familian? Luis Borboikoa zuen aita, erran nahi baita alderdi erreformatuaren armaden bertze buruzagi handia,
|
azken
gerlan hil zutena. Ez zuen oraino bere aitaren itzalik, baina gider beretik ageri zen.
|
|
2010
|
|
|
Horixe izan zen Mansur-en
|
azken
gerla. Aitzinera, bere erresumak gobernatzera eta bere seme Mahdi ren agintaldia prestatzera emanen zen.
|
|
|
Baitezpadako bilaketa batean sartuak izanik, denboraz kanpoko mezu bat errezebituko dute. Nahiz eta
|
azken
gerlaren denborako mezua izan (1939), gure garaiarentzat ere balio handikoa da. Liburuak irakurlea gonbitatzen du barne oreka baten kausitzera.
|
|
2012
|
|
|
Noizbait europanoek saminki sendituko dituzte gaur elgarri egin zauriak. Ene andrea, Sarah ren aita amak alemanak ziren sorzez, negar ainitz egin du
|
azken
gerla horrek igorri dizkiolarik hango bi lehengusi lurpera!
|
|
|
Horrentzat hoinbeste gizon eta emazteeri bizia galdetua da... Askatasunaren izenean!.. bainan nork?... zer adierazpen du
|
azkenean
gerla baten izaiteak. Nor dira gazteriaren odolaz itzulikarazten dituzten eihera horien jabeak?
|
|
2013
|
|
|
Action Française mugimenduak ere ez zuen behin betiko bakearen baitan sinesmen handirik. Michael Jeismannenarabera, mugimendu hura zen
|
azken
gerla izanen zela amestea alferrik zela zioen bakarra. Azkenean Alemaniak gerla galdu zuen, baina Eskualduna koek eta Action Française koek hein batez asmatu zuten bakea ez zela betirako izanen.
|
|
2014
|
|
|
Beraz, urteko edo behar bada bizpalau urtetako gertakaria zen.
|
Azken
gerlatik landa, hau baita tobera erraldoien muga, autoak sartu dira, jendea hasi da mugitzen eta toberak beste ospakizun batzuekin konkurrentzian sartu dira eta, gehiago dena, jostatzeko beste moldeak badira.
|
|
2016
|
|
|
Maizterren itzulia egiten nuen mandokarrosan, arto, ogi eta biltzeko. Hamazazpi urtez egin dut lan hori eta gero Jatsu Uretarat joan nintzen hango semea Alemaniarat eraman baitzuten preso,
|
azken
gerlan.
|
|
|
Etxezainen itzulia egiten nien mando karrosan, artho eta ogi eta biltzeko. Hamazazpi urtez egin dut lan hori eta gero Jatsu Uretaat juan nintzan hango semia Alemaniarat eraman baitzuten preso,
|
azken
gerlan.
|
|
|
Aldiz bi auzoetako nausiak, gaixuak, juan zitxun haur ttipiekin utzirik emaztiak eta bat tripa handiarekin. Guk, bakotxak beria, eta larrutzeko pundian heen laguntzen bestiak ere bizi ziten. Janaren aldetik bazena
|
azken
gerlan bezala gauza eskasiarik?
|
|
|
Horren aitak zuen ezarri elektrika hemen.
|
Azken
gerla huntan altxatua izan zen eta deportatua, hantxet hil da hura. Ez, ez. Ez takit. Xure senharra, kolpatu ta nun egon tzen ospitalian. Montdor edo holako zeeit. Zonbat denbora eon tzen ospitalian. Geo, etxen sarthu. Ba.
|
|
|
Horren aitak tziin ezarri eletrika hemen.
|
Azken
gerla huntan altxatua izan zen eta deporte, hantxet hil da hua. Eletrika jin aintzin, nola argitzen zinuten etxia. Arrexinaikin. Bi arrexinetaano.
|
|
2017
|
|
|
Carmen Jauch alemaniar orgina eta klabikordio joile ospetsuak, ainitz herrialdetan kontzertu emaiten dabilanak, proposatu du musika emanaldia Bai^orrin emaitea. Labur kondatzeko, bere aitatxi Anton Ohnmatch aleman armadako soldadoa, 1943 eta 1944an hamalau hilabetez Etxauzea jauregian egon zen
|
azken
gerlako okupazio denboran. Hunen seme ttipia Pius Jauch, 2008an etorri zen bere aitatxiren oroitzapenekin Maria eta Ajit Asrani jauregiko jabeekin solastatzera.
|
|
|
Hau da merezidunari emaiten zaion sari goragarriena.
|
Azken
gerla denboran, Poloniara lanera deitua, 97 urte dituen eta oraino hoin pixkor dagon Pierrot k 1943an ihes egin zuen Hegoaldera bertze 23 herritar gazte bezala. Berehala arrastatua, Mirandan preso hartua izan zen.
|
|
|
1945 urtea baino lehen, ez zuten bozkatzeko baimenik ere, zorigaitzez. Alta
|
azken
gerla aitzineko hauteskundeetan parte hartu balute eta emaitzak oraikoen parekoak izan balire, nork daki gerlarik ukanen ginuenez. Betidanik emazteek izigarri sofritu dute, senarrak eta semeak lanjer haunditan zirela jakinez.
|
|
2018
|
|
|
Hizkuntzazko erkidegoa ez da erkidego bakarra, eta haren mugak zehar lerrokoak dira beste erkidego batzuekin, kasu, erkidego politiko eta ideologikoekin. Kontua da, galdutako
|
azken
gerlak, frankismoaren ostekoak, euskotarren kontzientzia nazionalari biziki eragin badio ere, ez du ekarpen handirik egin euskaldunen kontzientzia nazionalaren eraikuntzaz den bezainbatean.
|
|
|
1918
|
Azkenean
gerla ürrentzen da bena beste baten azia jadanik ozitzen ari da.
|
|
|
Akitaniako erregeak gerla berriro hasi zuen germaniar inperio osoko tropa saiatuenen aitzinean.
|
Azken
gerla honek sei urte iraun zuen, latza izan zen. Bi aldeetako presoei lepoa mozten zieten edo bizirik errearazten zituzten.
|
|
2019
|
|
|
Ribetonek dio ez dakiela ea existitzen diren: «Jadanik ditugun horiek eskuratzea biziki zaila izan da».Erakusketak dakarren
|
azken
gerla II. Mundu Gerla da. Gerla garaian, Kanbon eta inguruetan ikusten zituen soldadu alemanak desfilatzen marraztu zituen bereziki.
|
|
2021
|
|
|
ilhabeteren buruko.
|
Azken
gerlaren ondarrerat, lasterrago ere ez othe ziren kaskailtzen. Berri berritarik
|
|
|
Tolosan, hiri hortako karriketan banabil. Badira orai 24 oren ez ditudala aditzen bonben burrunbak, armen tiroak, anbulantziaren zirenak, jendeen garrasiak eta pleinuak.Tolosak ez daki zer den
|
azkenik gabeko
gerla bat; orai bakean bizi gira, 1945az geroztik. Bainan bidaia hori bizi da gure gorputzean eta nik uste gurekin egonen den hainitz urtez..
|
|
2022
|
|
|
Karlisten armada indartsuenak euskaldunez beteak ziren, eta guduka handienak Euskal Herrian baita Katalunian gertatu ziren, nonbaitik ere. Karlistek guduka franko irabazi zuten, haatik
|
azkenean
gerla galdu.
|
|
|
hiruk armadan, komandante graduan; laugarrenak Elioren estatu nagusian eta propagandako arduradun karguan.
|
Azkenean
gerla galdurik, higatua, Elio Pauera erretiratzen da, hor hiltzeko.
|
|
|
kasik miliun bat eta erdi gizon gazte hilik, beste hiruzpalau miliun gaizki jelkirik, estropiatu, gasatu eta abar, berrogei miliun jente baizik ez zuan erresuman; 6.000 euskaldun, haietan 1.100 xiberotar. "
|
Azken
gerla" izan behar zuen, baina hogei bat urteren buruan ondokoa jin zen, lazgarriagoa, lehenaren ondorioa, Hitler naziaren manaspenean.
|
|
2023
|
|
|
|
Azken
gerla mundialaren biharamunera itzuli behar gira oraiko egoera nahasiaren konprenitzeko. Europako herri anitzetik haizatuak eta ihiztatuak izan ziren munduko juduentzat esperantza handia sortu zen.
|
|
|
Nazioarteko presioaren ondorioz laguntza humanitarioa hasi omen da sartzen, urriaren 21etik goiti, Rafahko pasabide bakarretik, bainan sobera emeki, 12 egunez 300 kamioi sartu dira, OMS erakundearen arabera egun bakoitz gutienez 100 bat behar litezkeelarik. Oroitaraz dezagun
|
azken
gerla hau hasi aitzin, egun bakoitz 500 kamioi sartzen zirela Gazako biztanleen beharreri erantzuteko. Hortarik biziki urrun gira eta hondamendia ez dela urrun gero eta gehiago estatuk salatzen dute, milaka kondatzen diren hilen ondoan 10.000 dira artatu beharrak eta ura eskasagatik eritzen ari diren jendeak.
|
|
|
1918 eta 1919 artean bakea espero zuten jende jatorrek erraten zuten: " Lehen, probintzien artean gerla bazen, gero batu ziren nazioak osatzeko; gisa berean, nazioak batuko dira kontinente bakoitzean, gero mundu guzian, eta
|
azkenean
gerla guzien bukaera izanen da". Topiko hau oso zabaldua zen; jende horiek arrazoitzen zuten XIX. eta XX. mendeetan hain erabilia zen estrapolazioaren metodoaren bidez; baina horrela mintzatzen ziren jende jatorrek Frantziaren historia azaletik baizik ezagutzen zuten, eta mintzatzen zirenean ez zuten gogoratzen batasun nazional hori ez zela osatu ahal izan konkista krudelenen bidez baizik.
|