|
2001
|
|
|
2 Ukipen egoerako menpeko hizkuntzen ikaskuntza/ ezagutza (bigarren atala, Arratibel). Sarrera baten ondoren, honako kapitulu hauek bereiziko dira: ukipenezko bigarren hizkuntzen ikaskuntzarekiko eredu teorikoak, jarreraketa motibazioa, bizitasun etnolinguistiko subjektiboaren teoria, euskararenikaskuntza eta ezagutza maila
|
azaltzeko
eredu psikosoziolinguisko berezia, eta azken emaitza eta ondorio teorikoak.
|
|
|
Hori guztia integratuz,, euskararen erabilera
|
azaltzeko
eredu psikosoziolinguistikoa, proposatzen da ondoren:
|
|
2005
|
|
|
6.20 irudia. Kontinenteen apurketa
|
azaltzeko
eredu bat. 1:
|
|
2008
|
|
|
Oraindik Alemanian nengoela, erakusketa bat egin nuen Euskal Herrian industriarekin lotuta dagoen Inasmet Fundazioan eta han azaldu zitzaigun gure lehendakari jauna, enpresariekin hitz egitera. Berak
|
azaldutako
eredua Alemania zen. Zergatik dira gure politikari guztiak totelak?
|
|
|
Unibertsoaren hedapen azeleratua
|
azaltzeko
eredu egokiena mamu energiarena izan daitekeela uste du ikertzaile talde horrek. Besteak beste, Big Bang ez geroztik kosmos osoan barreiatu den hondoko mikrouhinen erradiaziotik eta galaxien banaketaren azterketatik ondorioztatu dute hori.
|
|
|
toriaurrea argitzeko oso garrantzitsua izanik ere, geroko euskararen menpe dagoela erabat, honek ematen baititu soil soilik antzinako lekuko bakanak
|
azaltzeko
eredua eta bidea; antzinako formek, fosilak izango balira bezala, berez ez dute zentzurik, ez bazaie historia luzeago baten barruan bere tokia bilatzen; gerta daiteke antzinakoa euskalkien gainean berreraikitako forma baten berdina izatea, baina gerta daiteke baita ere bakoitzak garai ezberdin bateko egoera erakustea: hitz elkartuetan lehenen go zatiak jasatzen dituen aldaketei dagokienez euskarak akitanierak baino egoera berriagoa erakusten du, giza-, > adibidieetan ikusi daitekeenez akitanieraz ko CISON, SEMBE eta SENI ren aldean; bestalde akitanierazko ANDERE hiru silabadun hitzak aitzin euskararen erro monosilabikoaren egoera garatu du.
|
|
2010
|
|
|
determinatzen dute herrialdeen arteko merkataritzaren maila eta trinkotasuna. Nolanahi ere, merkataritzaren dinamika
|
azaltzeko
eredu horrek alboan uzten ditu ezinbestekoakdiren botere arteko faktoreak eta horrekin lotutako faktore instituzionalak etaerregulazioaren egoera. Mundu mailako arkitektura instituzionala ez ezik herrialdebakoitzeko merkataritza politikak ere erabakigarriak dira merkataritzaren dinamikaulertzeko.
|
|
2011
|
|
|
Ondorengo artikuluan, Martinez de Luna eta Suberbiolak eskolaren testuinguruan euskararen erabilera
|
azaltzeko
eredu bat proposatzen dute. Irakurri eta eztabaidatu:
|
|
2012
|
|
|
14?? Ikasitako babesgabetasuna ulerturik oro har sortzen den egoera psikologikotzat subjektuak hautematen edo uste duenean gertaerak kontrolaezinak direla, horiek aldatzeko ezin dezakeela ezer egin, eta borondatezko erantzuna eta emaitza elkarrekiko independenteak direla (Seligman, 1975);
|
azaldutako
ereduen artean zein izango litzateke egokia Seligman ek zehaztutako egoera gainditzeko. Zer ekarpen egingo zenuke egoera horren kontra egiteko?
|
|
2014
|
|
|
Hori ikusirik, Oyharçabalen proposamenaren aldeko hautua egiten dugu.Haatik, jakinaren gainean gara (25a) n
|
azalduriko
eredu horrek zailtasunak dituelamurriztapen guztiak azaltzeko. Bide hori, alokutiboaren izaera sintaktikoa, alegia, azaltzeke dago, beraz, eta Oyharçabalek hasiriko bideak horretan sakontzeko aukeraegokia ematen duela iruditzen zaigu.
|
|
2017
|
|
|
Ikasle guztiek jarrera positiboa azaldu dute euskararekiko eta, ezagutza maila ona badute ere, ez dute erabilera ziurtatu. galdetzean, lehen kontaktuan erabilitako hizkuntzak duen garrantziaz ere jabetu dira ikasleak, ohiturak aldatzea zaila dela onartuz, nahiz eta ez duten jakin hizkuntza bat edo beste aukeratzearen arrazoia azaltzen. iñaki garciak (2001) erabilera
|
azaltzeko
eredu psikosozialean, testuinguruari dagozkion aldagaien artean, euskaldunen presentziaren garrantziaz ohartu da. oñatitik datorren ikasleak aitortu du kalean euskaraz egiten duela beti, hori delako herriko ohitura. donostiako eta iruñeako ingurune soziolinguistikoetan, hots, euskarak presentzia murritzagoa duen testuinguruetan, ikasleek gaztelera erabiltzeko joera handiagoa agertu dute. gainer...
|
|
|
udako euskal unibertsitatea, pp.117157 garcia, i. (2004). euskararen erabilera
|
azaltzeko
eredu psikosoziala. Soziolinguistika klusterra.
|
|
|
Leticia Garcia Fernandez, Nekane Arratibel Insausti eta Asier Irizar Mezo – Euskararen ezagutza eta erabilera binomioa: ...anitate eta hezkuntza zientzien fakultateko 1.mailako ikasleak ulertzeko gakoak hortaz gain, hizkuntza portaera azaltzeko, identitatearen garrantzia jaso da beste hainbat lanetan (giles, 1977; bourhis, 1979, giles eta Johnson, 1971, 1987; Sachdev eta bourhis, 1990; Clément eta noels, 1996; liebkind, 1999, azurmendi, 1999 in garcia, 2001; iztueta, 2016). iñaki garciak (2004), euskararen erabilera
|
azaltzeko
eredu psikosozialean, bi faktore nagusi bereizi ditu: testuinguruari dagozkion aldagaiak eta norbanakoarenak. lehenengoen artean, euskaldunen presentzia erabaki du azpi aldagai nagusi. eta, bigarrengoen artean, ezagutza, jarrera eta horien arteko zubi den identitatea. arratibelek enpirikoki baieztatutako ikerketan, ukipen egoeran dauden hizkuntzen jabekuntzaren eta erabileraren eremua aztertu du. gurasoen lehen hizkuntzak, jaioterriak, inguruko sareak duen ezagutza mailak, besteak beste, dira subjektu baten sare soziala ahalbidetzen dutenak. horrela bada, sare honek eragina izango du pertsona baten identitatearen eraketan, jarreretan eta motibazioetan. horregatik, subjektu baten sarean euskararen ezagutza eta erabilpena zenbat eta handiagoa izan, orduan eta jarrera positiboagoa eta motibazio integratzaileagoa izango du subjektu horrek euskararekiko. horrenbestez, identitatea continuum batean koka daiteke, talde identitatea eta identitate pertsonalaren artean (garcia, 2001).
|
|
|
3 Espektroen arteko desberdintasunak
|
azaltzeko
eredu teorikoa deskribatzea.
|
|
2018
|
|
|
Azkenik, Xabier Isasik gogoratu nahi izan du badela" Euskara biziberritzea
|
azaltzeko
eredu estatistikoa". Alegia, egilearen iritzian gizarte elebidunetan, zorizko gertaera bilakatzen da hizkuntza gutxituaren erabilera, hau da, probabilitateeredu jakinaren araberakoa.
|
|
|
Xabier Isasi – Euskara biziberritzea
|
azaltzeko
eredu estatistikoa
|
|
|
Seguru asko, berriz, etxeko eta eguneroko jarduera eta eginkizunetan euskaldun baten hizkuntza portaera nahiko egonkorra izan daiteke. Bizimoduaren egoera egonkorretan, hizkuntza portaerak, oro har, aldagaiXabier Isasi – Euskara biziberritzea
|
azaltzeko
eredu estatistikoa tzak baitira. Esan genezake, esate baterako, harreman sare txikia, finkoa eta aldaketa gutxiko bizimodua daraman euskaldun baten hizkuntzaportaera bizimoduaren antzekoa izango dela, egonkorra eta erraz igartzekoa.
|
|
|
Euskara biziberritzea
|
azaltzeko
eredu estatistikoa – Xabier Isasi
|
|
|
Xabier Isasi – Euskara biziberritzea
|
azaltzeko
eredu estatistikoa
|
|
|
Euskara biziberritzea
|
azaltzeko
eredu estatistikoa – Xabier Isasi
|
|
|
Xabier Isasi – Euskara biziberritzea
|
azaltzeko
eredu estatistikoa
|
|
|
Euskaldun kopuruak, elebidunen proportzioa eta etxean erabilitako ohiko hizkuntza (Etxean) zentsuetatik (EUSTAT) Euskararen kaleko erabilera (erabilera soziala) EKBk, SEIk eta Klusterrak neurtutakoa. Azkenik, datuEuskara biziberritzea
|
azaltzeko
eredu estatistikoa – Xabier Isasi sortak osatze aldera, egoera isotropikoan itxaro daitekeen erabilera maila (Pb), tokian tokiko egoera horretan izan daitekeen norbanakoaren goi mailako erabilera (Pbg) eta erabileraren errore tipikoa (σb) Bilboko datuak.
|
|
|
Xabier Isasi – Euskara biziberritzea
|
azaltzeko
eredu estatistikoa
|
|
|
Euskara biziberritzea
|
azaltzeko
eredu estatistikoa – Xabier Isasi bitartean, anisotropiatik isotropiara igaro da hizkuntza egoera. Okerrera.
|
|
|
Xabier Isasi – Euskara biziberritzea
|
azaltzeko
eredu estatistikoa
|
|
|
Euskara biziberritzea
|
azaltzeko
eredu estatistikoa – Xabier Isasi
|
|
|
Xabier Isasi – Euskara biziberritzea
|
azaltzeko
eredu estatistikoa
|
|
|
Euskara biziberritzea
|
azaltzeko
eredu estatistikoa – Xabier Isasi
|
|
|
Hau da, tokian tokiko erabileraren parametroak kalkulatu: baXabier Isasi – Euskara biziberritzea
|
azaltzeko
eredu estatistikoa tezbestekoa eta desbiderapen estandarra. Halaber, banaketak balio du neurtutako erabilera mailak ebaluatzeko.
|
|
|
Euskara biziberritzea
|
azaltzeko
eredu estatistikoa – Xabier Isasi
|
|
|
Euskara biziberritzea
|
azaltzeko
eredu estatistikoa
|
|
|
Xabier Isasi – Euskara biziberritzea
|
azaltzeko
eredu estatistikoa
|
|
|
Xabier Isasi – Euskara biziberritzea
|
azaltzeko
eredu estatistikoa
|
|
|
Euskara biziberritzea
|
azaltzeko
eredu estatistikoa – Xabier Isasi
|
|
|
Xabier Isasi – Euskara biziberritzea
|
azaltzeko
eredu estatistikoa
|
|
|
Esan dugunez, hizkuntza gutxituaren erabilera sozialeko gaindiezineko muga, hiztun elebakar euskaldunik ez dagoenean, elebidunen proporEuskara biziberritzea
|
azaltzeko
eredu estatistikoa – Xabier Isasi
|
|
2019
|
|
|
" Beste arte diziplina batzuekin hainbat zubi zabaldu dituen bertsolaria da. Diziplina anitzen arteko konexio hori
|
azaltzeko
eredu zoragarria izan daitekeela pentsatu dugu". Izan ere, besteak beste, musika, arte biziak, arte bisualak eta fikzioa uztartu ditu.
|
|
2021
|
|
|
Pandemia aurretik ere landua duten zaintza ereduaz ari da Garcia eta aitortu du ez dutela ezer asmatu. Alabaina, pandemia betean urtebete daramagula, Pilares Fundazioko langileak
|
azaldutako
eredua orain dugunarekin alderatuz gero, bere esanek barruak errazago astintzen dituzte. Menpeko diren adinekoen zaintza eredu duin batetik zein urrun gauden barneratzeko ariketa interesgarria da Garciaren gogoeta irakurtzea.
|
|
2022
|
|
|
Sistema hori, programa neoliberalaren fruitu mamitua, enpresen irabaziak ahalik eta gehien handitzeko sortu zen, eta ez argindar sistemaren eraginkortasunaren, produktibitatearen eta kontsumitzaileen interesen mesedetan. Hain zuzen, elektrizitatea azken hilabeteetan horrenbeste garestitu izana ezin da
|
azaldu
eredu marjinalista kontuan izan gabe; are, Pedro Sanchezen gobernua ere saiatu zen hura bertan behera uzten, baina Europako Batzordeak ez zuen babestu.
|
|
|
Settler colonialism egitura teorikoa oso baliogarria suertatu da artikulu honen kasua tratatzeko orduan. Palestinako kolonizazio sionistak aurretik
|
azaldutako
ereduen ezaugarri batzuk betetzen ditu eta beste batzuk sionismoak berak erabiltzen dituen berezitasunetan oinarrituta daude. Hurrengo atalean ikuspegi historikotik abiatuta Palestinaren kolonizazioaren prozesua aztertuko da.
|
|
2023
|
|
|
Sormenaren eta umorearen arteko erlazioa esanguratsua da (Edgar eta Pryor, 2003). Umorearen eta sormenaren arteko harremana
|
azaltzeko
ereduak garatu dituzte hainbat ikerlarik (Amabile, Hill, Hennessey eta Tighe, 1994; Fredrickson, 2004; Suls, 1972; Wyer eta Collins, 1992). Umorezko filmak ikusteak edo umorezko ingurune batean erraztu dezakete haurren sormena (Ziv, 1976, 1983) eta umoreak sormenean duen eragina heda daiteke helduengana ere (Fernández Abascal eta Díaz, 2013; Filipowicz, 2006).
|