|
2022
|
|
|
—Alarma egoeraren epea bukatzeaz batera, hiriburu eta gune urbanoetan bereziki, guda egoera batetik
|
atera
bagina bezala, prebentzio neurri guztiak ahaztu eta araurik ez balego legez, jarrera ausartak azaldu dira hainbat lagunengan, gazteriarengan batez ere. Holakoentzat, gaztelaniaz" temerario" hitza erabili dute askok behin eta berriz.
|
|
|
Ikasle munduan, oker handi barik esan daiteke: txuleta
|
atera
, txuleta harrapatu, txuleta ondo gordeta eduki bezalako kontestuetan erabiltzen da. Hitz hori saihesten euskaraz ere ez da erraza, isileko kopia paper hori izendatzeko.
|
|
|
Zertara jo? Hiztegi batzuek laga aditzari onura
|
atera
diote; jo dute, lagapen edo lagatze eratorriak bultzatuz. Badira utzi eta eman aditzetara jo dutenak ere.
|
|
|
· Arnasa, hartu aditzaz ez ezik,
|
atera
edo bota aditzekin ere uztartzen da: arnasa atera, arnasa bota.
|
|
|
· Arnasa, hartu aditzaz ez ezik, atera edo bota aditzekin ere uztartzen da: arnasa
|
atera
, arnasa bota. Pedro Antonio Añibarro idazle klasikoak idatzi zuen bezala:
|
|
|
Pedro Antonio Añibarro idazle klasikoak idatzi zuen bezala: " Entzun gura izan zenduan ixi ixilik, arnasea
|
atera
bagarik" (Eskuliburua, 1821).
|
|
|
Erdarazko esamoldea ahaztu, zeinda ez balego bezala, eta guk geutara nola espresatuko genukeen hori pentsatu. Emai tza hobea
|
ateratzen
da ia beti.
|
|
|
Rücklaufsperre, euskaraz atzerabide langa, atzerabide muga edo atzerabide ba rrera itzul daitekeena. Hizkuntza hori, beste kontzeptu askotan bezala, garbizaleago ageri da, hizkuntzaren barne erroetatik
|
ateratako
ordain hitzen zaleago. Euskara bera ere, kultura hitz askotan jokabide horren zaleago ageri da gaur ere, XX. mendeko lehen hereneko aranismoaren bidetik izan ez arren.
|
|
|
· Danbada (edo daunbada): tiro hotsak
|
ateratzen
duena, kasurako.
|
|
|
—Kataluniako" Process" eta ERCrekin elkarrizketak abiatzearen beharra dela eta, errelatorearen —gaztelaniaz" relator" — delakoaren figura mahai gainera
|
atera
da berriro, eta errelatoa egitearen premia. Euskaraz zer izen eman horri?
|
|
|
—Gaztelaniaz" brindis al sol" irudiaz zeozer egitea adierazten dela esan daiteke, baina berez zeozer esatea irudikatzeko erabiltzen da. RAEk zehazten du, esaten den hori, edo onuraren bat, etekinen bat
|
ateratzeko
usteaz esaten dela, nahiz eta aldez aurretik jakitun egon, ahalegin antzua eta alperrekoa izango dela, edo ondoriorik izango ez duena. Eguzkiari topa egitea poetikoa izan daiteke, baina hutsean gelditzen da.
|
|
|
Bat da ustel hitzarekin irudiaz ustel irten edo ustel
|
atera
. Esan dezaket:
|
|
|
Esan dezaket: Itxaropen handiak nituen urlia politikariarekin, baina ustel irten edo
|
atera
zaigu.
|
|
|
—Iranen Qasem Soleimaniren hiletetan jendea uxaldian bezala korrika
|
atera
eta dozenaka lagun hil dira. Eta Euskadi Irratian ez dugu asmatu nola esan.
|
|
|
Eta Euskadi Irratian ez dugu asmatu nola esan. Esaldi luzea
|
atera
zaigu eta horrek titularretarako balio ez.
|
|
|
—Borroka politikoan aste honetan
|
atera
den kontzeptua dugu" carroñerismo político" delakoa, eta ez dugu asmatu euskaraz nola eman. Iñigo Iturrate EAJko parlamentarioak berak, gaztelaniaz" carroñerismo político" aipatu zuen, eta euskarazko adierazpenetan" joku zikina".
|
|
|
" Carroña" hitzetik adierazi nahi dugunerako etekinik
|
ateratzekotan
, haratustel hitzetik abiatuko ginateke. Haratustela, haragi ustela da, euskaraz hanhe men era askotara izendatzen dena:
|
|
|
—" Carroñerismo", irudi gisa gizakietara ekarrita, nolabait bada, hildakoez bal iatzea, aparteko arrazoiengatik hildakoez, horretatik probetxu
|
ateratzeko
.
|
|
|
Elkar izenordainari ere
|
atera
dakioke genero kontu honetan onura pitin bat, ar eta eme biak hartzen baititu. Horren bidekoak ditugu elkartasun eta Iparraldean elkargo.
|
|
|
Azterketak ere, irakaskuntzan edo oposizio eta lehiaketak
|
ateratzeko
egi ten direnak, test bidez egin ohi dira sarri.
|
|
|
Amaitzeko, gogora dezagun, zenbat jenderi gertatu zaion euren etxeetatik
|
atera
beharra, etxeak hustea, zorigaiztoko ebakuazioa. Eta errautsen irudi berberaz esan daiteke, etxeak, auzoak, herria erraustu zaizkiela; suntsitu, birrindu, triskatu.
|
|
|
Jo daiteke, Mogel klasikoak txit maite zuen aztarren [azterren] izenari bizi berria emanda: azt arre nak
|
ateratzen
ibiltzea.
|
|
|
Arte munduan ere irudimenari etekina
|
ateraz
, gogotik ekin diote kantariek telekantuan, antzesleek teleantzerkian eta nork bere trebetasunak urrunetik etxeetara hurbiltzen.
|