|
2004
|
|
|
Inolaz ere, antologia honetan bildutako euskal egile gehienek poesia landu dute, ia nagusiki. Horregatixe, hain zuzen ere,
|
askotan
idazle hauetako asko ez dira, poesia zaleen ezagun izanagatik, euskal literaturaren zaleak direnentzat oso ezagun.
|
|
2005
|
|
|
Batetik, iritzi nagusiaren ustez ipuinok azaltzen duten mundu literario liluragarria eta irakurlearekiko harreman modua izan dira azken hogei urteotan milaka irakurle erakarri izan dutenak. Bestetik, beste batzuen ustetan, berriz, idazlearen beraren inguruko arrazoi ez literarioek lagundu dute euskal irakurle
|
askorentzat
idazle erakargarri egiten, idazle konprometitua eta disidentea. Edozein modutan ere, garaiko bizkai idazleen artean arrakastatsuena dugu Joseba Sarrionandia.
|
|
2007
|
|
|
Hau da, < Volk> nazioa izan daiteke, edo bulgoa, jendilajea, edo populua, jendea arrunt, edo herria, edo tribua, edo are Estatua(. Völkerrecht?,. Völkerbund?).
|
Askotan
idazlea esanahiaz inseguru ikusten da (nazionala?, popularra?), insegurantzia bera baliabide bat bilakatzen baita literaturan (euskaraz guri zailtasun frankorekin jazotzen zaigunaren moduan). Hala behin J. Grimm kontzeptuekin jolasean ikusten dugu, eta ohartzen gara, egiaz kontzeptuen esanahia zehazten ari dela:
|
|
2008
|
|
|
Eta hala da, neurri handi batean, nire sentimenduez eta nire bizitzaz lehen pertsonan idatzi behar dudalako. Egia da
|
askotan
idazleok gure sentimenduez eta gure bizitzez idatzi ohi dugula, baina gehienetan zeharka egiten dugu. Harkaitz jokalari gaztearen adibidea hona ekarrita, zera esango nizueke, ni ere gaztetan futbolean aritu nintzela, eta, noizbait futbola ardatz duen istorioren bat idatzi banu, lehenik eta behin, oroimenaren kutxan bilatuko nuke, ez istorioaren funtsari dagokionean, baizik eta xehetasunei dagokienean.
|
|
2009
|
|
|
Irudien inflazioak eta ukitu pop ak, orokorrean, ez diote bat ere mesederik egin mezuari. Uste dut irakurlearen atentzioa trebetasun eta txera handiz mantendu behar dituela poemategi batek, eta liburu honetan irakurlea ez, ematen du
|
askotan
idazlea bera aspertzen dela, eta poema zelan edo halan bukatu duela, ideia guztiz borobildu barik. Lerroak azken burura eramatea eta poema bat ontzea ez dira gauza bera.
|
|
|
Baina berez elkarren osagarri dira literatura idatzia eta ahozkoa, biek osatzen dute gorputz bera. Literatura unibertsaleko lan
|
askotan
idazleek, baita handienek ere, herri xeheak kontatu ohi zituen ipuin, kanta eta esaera zaharrak sartzen dituzte.
|
|
2010
|
|
|
Egunak, euskal eguneroko bakarra izanik, zabala izan behar zuen. Denek ulertzeko modukoa eta, han, jatorri
|
askotariko
idazleek izan behar zuten leku.
|
|
|
Jende askok pentsa lezakeenaren kontra, Saizarbitoria eta Aldekoarekin egindako afarietan ez genuen ia inoiz hitz egiten nire tesiaz. Gaia ateratzen zenean Saizarbitoriak desanimatu ohi ninduen eta beti esaten zidan bera baino
|
askoz
idazle hobeak zeudela munduan tesi bat egiteko, eta beste edozeinekin askoz gehiago ikasiko nuela literaturaz, eta nouveau romanaz egin nezakeela adibidez, edo mugimendu horretako idazleetako batez, edo Max Frischez.
|
|
2011
|
|
|
Azken urte hauetan Euskal Herrian gaindi ibilia zen, Baionan eta Itsasun, Errobiko Festibalaren sailetan, munduaz eta herri kulturen harremanetaz mintzatzeko. Herri menperatu
|
askoren
idazle eta gogoetatzaileen antzera jazarketa eta partekatzearen jomugetan ibili zen. Kolonialismoaren ttipikerien biktima izan zen ere, asignazio eta atxilotze eta atzerriratzeen artean:
|
|
2013
|
|
|
Literaturak adierazten dituen kezkak eta sentimenduak askotan unibertsalak dira. Horregatik da interesgarria jatorri, garai, adin edota lurralde
|
askotako
idazleen testuak irakurtzea. Literatura txinatarraren kasuan, testu mota eta estilo ugari topa daitezke.
|
|
|
Antiherioi posmoderno baten istorioa kontatzen du Fermin Etxegoienek (Oñati, Gipuzkoa, 1966) Autokarabana nobelan, eta
|
askok
idazlea bera ikusi duten pertsonaiaren atzean. Bere eleberriaren esanahiaz, idazteko prozesuaz eta bere bizitzaren eta pertsonaiaren gorabeheren arteko harremanaz mintzatuko da gaur idazlea bera, Zumaiako Foronda kultur etxean.
|
|
2014
|
|
|
Haren uste zuhurrean, hizkuntza ona eta bizia baina, ez zetzan lexiko garbi eta sintaxi arau hertsietan, baizik eta herriko jende jatorren eguneroko eta ohiko erabileran, eta hortik ikasi eta edan beharra zegoen, eta ez garbizalekeriaren predikatzaile maiz er daldunengandik. Hortaz, etorkizuneko euskaldunei herri jarioko iturri fidagarria eskaintzeko, Mokoroa belarriz jendeagandik eta begiz era
|
askotako
idazle jatorren obretatik fraseologia mate rialak biltzen aritua zen bakarka. Urteak eta urteak eman zituen lan horretan, baina gure gizona zahartuz zihoan eta eskolapioen ikastetxean esku artean zerabiltzan irakasle zereginek (frantsesa irakasten zuen berak) kasik ez zioten astirik uzten bere lexikogra fia lana amaitzeko.
|
|
|
Bakarlariek euskal kulturan literaturaren esparruarekin izan dute harremana, baita euskal kantagintza berriaren garaian ere. Bakarlari
|
askok
idazle edo poetaezagunen letrak kantatu dituzte, edo elkarlanean ere garatu izan dira proiektu asko.Bide horretatik, musikaren bitartez idazleen lanak jendarteratu dira, zabaldu, etamusikariaren lanak literaturaren kapital sinbolikoa edo prestigioa hartu du. Joanetorriko truke sinbolikoa.
|
|
|
Idazleari nire iritzia,
|
asko
Idazleei nire iritzia, asko eskertuko lidakete. Idazleari gure iritzia., asko Idazleei gure iritzia, asko Idazleari zuen iritzia, asko eskertuko lizueke.
|
|
|
Idazleari nire iritzia, asko Idazleei nire iritzia, asko eskertuko lidakete. Idazleari gure iritzia.,
|
asko
Idazleei gure iritzia, asko Idazleari zuen iritzia, asko eskertuko lizueke.
|
|
|
Idazleari nire iritzia, asko Idazleei nire iritzia, asko eskertuko lidakete. Idazleari gure iritzia., asko Idazleei gure iritzia,
|
asko
Idazleari zuen iritzia, asko eskertuko lizueke.
|
|
2015
|
|
|
Karia hortara oroitarazia izan da nolako euskalduna zen: artikulu eta liburu
|
askoren
idazle, Baztango hiztegiaren moldatzaile, mutil dantzetan maixu, bertsularier gai emaile eta xapelgoetan epaile, bai eta garai batez Baztango hautetsi.
|
|
2016
|
|
|
Adibide bat aipatzearren, hortxe dugu Alexander Tapia Perurena alde batetik eta Iruña’tar Alexander bestetik, bi olerkari ezberdin bailiran, pertsona bera denean. Edozein modutan ere, jakin badakigu zenbat arazo suertatzen diren gerra aurretiko euskal idazle gehienek erabilitako goitizenak bakoitza zeini dagokion asmatzen,
|
askotan
idazle bakar batek ezizen bat baino gehiago erabiltzeko ohitura zuelako esate baterako Agerreren Gurbindo, Zirt zein Jurgi edota Aingeru Irigarairen Apat Etxebarne zein Irular—, eta beste askotan, goitizena hain baitzelako ilun ezen tamalez huraxe baizik ez zaigun iritsi esaterako Lepazar, Lindatxikia edota Oianondo.
|
|
2019
|
|
|
Eta hala da, neurri handi batean, nire sentimenduez eta nire bizitzaz lehen pertsonan idatzi behar dudalako. Egia da
|
askotan
idazleok gure sentimenduez eta gure bizitzez idatzi ohi dugula baina gehienetan zeharka egiten dugu. Harkaitz jokalari gaztearen adibidea hona ekarrita, zera esango nizueke, ni ere gaztetan futbolean aritu nintzela eta noizbait futbola ardatz duen istorioren bat idatzi banu, lehenik eta behin oroimenaren kutxan bilatuko nuke, ez istorioaren funtsari dagokionean baizik eta xehetasunei dagokienean.
|
|
|
Zuk ere antzekoa esaten zenuen eskutitzean Milena Jesenskári buruz. Hura ere
|
askorentzat
idazle ezagun baten maitalea baino ez zela.
|
|
|
IDAZTEARI UZTEKO metodorik zabalduena, idazleen artean, heriotza da (idazlearena berarena), eta, drastikoa irudi badezake ere, %100era doi hurbiltzen den eraginkortasuna frogatuta dauka. Ranking eko bigarren aukeraren, isiltzearen, hautua
|
askoz
idazle gutxiagok egiten dute. Ez da inondik inora lehenbizikoa bezain efektiboa, besteak beste, itzulgarria delako eta gauza gutxi daudelako isiltzea bezain obratzen gaitzak.
|
|
|
Ez, Cortázarren itzulpenean ez dago kronopiorik. Gertatzen da Cortázarren irakurle
|
askok
idazlea bilatzen zuela Yourcenarren itzulpenean, ez itzultzailea. Entretenimendu polita da konparazioak egiten hastea Cortázarren nobeletako estiloaren eta Memorias de Adrianokoaren artean.
|
|
|
Jende
|
askorentzat
idazle juduek egina da hogeigarren mendeak eman duen literatura onena, batez ere Erdialdeko Europan, eta, neurri batean, baita Ameriketako Estatu Batuetan ere. Alemanez, frantsesez, polonieraz, hungarieraz, errusieraz, italieraz, eta, noski, yiddishez...
|
|
|
Baina duela zortzi bat urte konturatu zen, aspaldi lagunak eta bikotekideak izan ziren arren, dagoeneko ez zutela elkar ezagutzen, eta berari erakutsi beharrean, Mari Jose Olaziregiri erakutsi zion Bidean ikasia liburuaren lehen bertsioa. Egun ez du harreman
|
askorik
idazleekin, aparte dabil: “Nik aspaldi onartu nuen ez nintzela sekula nire belaunaldikoak bezalakoa izango, izango nintzela bitxikeria bat”.
|
|
2020
|
|
|
Kontrakoa eman arren, Euskal Idazleen Elkartearen arduretan ez dago beti literaturarako astirik. Aitzitik, nahiz eta
|
askotan
idazleon habia atsekabearen eskergaiztxoko bilakatu zure alegeratasunak zabaldutako pozaldia izan da maiz gure aterpe onena, eta ahaztezina. Lanean nahiz kezketan, bileretan nahiz buruhausteetan buruko mina irriberaz ezabatzen bazenekien.
|
|
|
9 Katearen begi bakar bati buruzko ikerlanak egin baditu ere, ikuspegi luze zabala darabil: " Gehienetan edo maiz iritzi emaileak idazleak direla kontuan hartuta ezinbestekoa ere izan daiteke, baina iritzi
|
asko
idazlearengan zentratzen dira, bera bailitzan liburugintzako ez soilki protagonista nagusia baizik eta bakarra. Ikuspegi horrek idazlea jainko txiki bihurtzen du, eta edizioko gainerako eragileak bere zerbitzuko lirateke" (2007:
|
|
2021
|
|
|
Francoren heriotzatik aurrera, euskararen normalizazioa ere hasi zen, eta horrek ikastolak behartu egin zituen edukiak sortzera. Irakasle
|
asko
idazle bihurtu ziren, eta irudiak ere behar zituzten. Denborak aurrera egin ahala, egokitu egin zen jarduteko modua:
|
|
|
Ez da erraza euskaraz nazioartean ohikoa bilakatu diren moduko liburu osoak topatzea, gehiago dira ipuin eta poema solteak. Susa argitaletxearen webgunean eta armiarma.eus atarian topa daitezke hainbat testu irakurri, horietako
|
asko
idazlearen ahotsean. Wikipedian ere entzungarri daude literatur testu batzuk, horiek ere idazleen ahotsetan.
|
|
|
Ur Apalategik idazleen eta mundu literarioko akademiaren banitateari, haien arteko lehiakortasunei eta idazleen bekaizkeriari eskaini zien Euskadi saria irabazi zuen ipuin liburu oso bat, Fikzioaren izterrak izenekoa. Iban Zalduaren narrazio
|
askok
idazlea izan ohi dute protagonista, eta antzeko bideak jorratzen dituzte.
|
|
|
Paul Austerrek, The invention of Solitude izeneko nobelan(" Bakardadearen asmakuntza"), esperientzia ia magiko honi buruzko gogoeta egiten du, ispilu joko honi buruzkoa. Haren zirriztu eta zokoek jakin mina pizten diote; izan ere, urte
|
askoan
idazleak beste idazle batzuen liburuak itzultzea izan du ogibidea. Bere idazmahaian eseri, liburu bat frantsesez irakurri, eta, ondotik, ahalegin handiz, liburu bera idatzi du ingelesez.
|
|
|
Gure lan honen asmoa ildo horretan urrats bat eman eta Meaberen lan poetikora hurbiltze kritiko monografikoa egitea da, geroagoko ikerketa konparatuei oinarria eskaintzeko helburuz. Gisa berean, nabarmena da emakume idazle eta bereziki poeten kopuruaren igoerak estilo eta molde
|
askotariko
idazleak ekarri dituela: Pili Kaltzada (1970), Goizalde Landabaso (1970), Karmele Jaio (1970), Ixiar Rozas (1972), Aitziber Etxeberria (1973), Castillo Suarez (1976), Sonia Gonzalez (1977), Leire Bilbao (1978)...
|
|
2022
|
|
|
Kazetari, (Zeruko Argian, Euskaldunon Egunkarian, Argian, Jakinen, Gernikan, Abil en, Ekaitzan) artikulu eta liburu
|
askoren
idazle, kulturzale, (maskarada eta pastoraletan aritua, Sü Azia elkartean parte hartzalea), euskaltzale, euskalzain urgazle, itzultzaile (Maule Herriko Etxeko dokumentuen euskaratzalea, EEP Euskararen Erakunde Publikoarentzat ere bai), Xiberoko Botzan ere hainbeste emankizun, bainan hori guzia jada ainitzek aipatu dute. Bizitza osoan, atxiki duen herriarekiko maitasuna eta euskal kulturarekiko engaiamendua agertzen dira lan guzi hauetan.
|
|
|
Seguru
|
asko
idazle triestearrak ez zuen ezagutu Freudek bere egunkari pertsonalean jasotako gogoeta neurritsua bere teorien kontra ari zirenen eraso sekulakoen erdian:
|