|
2000
|
|
|
Iban Zaldua EHUko historia fakultateko irakasleari bururatu zitzaion gaia. Berak dioenez," urte
|
askotan
historia azaltzeko lehengaia testua izan da, irudiaren indarra eta zehaztasuna itzalean utziz. Baina ez dago dudarik irudiak, bere zentzurik zabalenean hartuta, argazkia, komikia eta zinema, tresna baliagarriak direla historia irakasteko".
|
|
2002
|
|
|
Harrezkero, askotan izan gara elkarrekin, aski ongi ezagutzera iritsi arte. Idazle honek, Olga bezalako neska mutil
|
askoren
historiak ezagutu ditu oso gertutik, eta baita beren gurasoek jasaten dituzten une gogor bezain txundigarriak ere. Eta Maria Dolors Salatek liburu hau idazterakoan, sufritzen ari diren gizon emakumeak gogoan, beste batzuen sufrimendua ekiditea izan baldin bazuen helburu, nirea, berak arlo honetan duen ezagutza oinarri harturik, euskal gizarteari ekarpen xume hau egitea izan da.
|
|
|
|
Askok
historian indarrean izan ziren eskuduntzak bezala ulertzen dituzte. Nik, berriz, eskubide historiko horiek ebolutiboak eta aldakorrak bezala ulertzen ditut.
|
|
2004
|
|
|
Eraldaketa garai honetan, gizarte aktore guztiak izan zuten bere protagonismo esparrua. Honela, emakumeak subjektu aktibo modura agertzen hasi ziren,
|
askotan
historia «ofizialean» isilarazi zaien parte hartzea agerian utziz. Ekonomia «berrian» parte hartu zuten, industrian lanean eta beste hainbat ekintzen bitartez bere etxeko lan taldearen sostengua posible eginez.
|
|
|
Halaber historia aztertzeko orduan arteek duten garrantzia ere agerian utzi nahi izan dugu.
|
Askotan
historia bakarrik doan giza zientzia bezala erakusten da, eta lan honekin agerian gelditzen da arteek, argazkilaritzak kasu honetan, historia marrazten eta azaltzen laguntzen dutela. Gainera garaiko politikariek horren kontzientzia izango zutela suposatzen dugu krisi garaian dirua eta denbora argazkilarietan gastatzeko.
|
|
2005
|
|
|
Tradizioaaskotan ez da hain, tradizionala? eta nahiko berria eta aldaketa dezente jasotzendituen elementua izaten da; tradizioak iraganarekiko duen lotura sarritan nominalabaino ez da, tradizio berriek historia erabiltzen dute faktore legitimatzailetzat, nahiz eta
|
askotan
historia hori ere asmatua izan2 Horren inguruan, Eric Hobsbawnhistorialari britainiarrak oso ondo azpimarratzen duen bezala «aldaketa, aldaketada nahiz eta zahar itxuraz mozorrotu» (Hobsbawn, 2002: 13). Modernizazioak ekarritako aldaketak eta antzinako sistema sozialaren krisiak sarritan. TradizioarenAsmakuntza?
|
|
2007
|
|
|
Eta hori talde gehiagorekin ere pasatu da, modernotzat geneuzkan taldeak anbarean azaldu dira, argitu digu Alonsok. Urizaharran topatutako bizidun
|
askoren
historia ebolutiboan ez da aurkitu, oraingoz, hauek baino aztarna zaharragorik. Gainera, gaur egun ordezkaririk ez duten hainbat bizidunen fosilak ere aurkitu dituzte; bizidun haiek ezin izan zuten Behe eta Goi Kretazeoaren muga igaro, iraungi egin ziren.
|
|
|
bidaiari nekaezina, Asiako helendarren kultura zahar eta aberatsa erakutsi ez ezik, deskribapen geografiko ugari egin zituen; Itsaso Beltza, Egipto, Babilonia, Nigerreko karabanak, afrikar Mediterraneoko feniziarrak, Krimeako eszitak, Uraletako mongolak... Hango eta hemengo izaera eta ohiturak —zibilizazioak— biltzen ditu382; errege eta gizon emakume ospetsu
|
askoren
historiak, hango eta hemengo botereen gorabeherak, hirien loratze eta endekapenak..., eta guztiak jartzen ditu, prosa eder eta modernoz, ardatz baten inguruan: mendebaldearen eta ekialdearen arteko gatazka383 Metodologikoki ere, biltzen zituen datuak pertsonalki kontrastatzeko xedea hartu zuen eta kronologiak zehaztasunez berreraikitzekoa384 Berari zor zaio historia (istoih, jonieraz) adieraren esanahi arkaikoa:
|
|
2008
|
|
|
Berandu samar, baina ongi etorri. Arazoa dek memoria historikoa aldarrikatzen duten horietako
|
askok
historia hurbila ukatu egiten dutela. Euren aldeko biktimendako dena dek laudorio eta oroitzapena, gure aldekoendako iraina eta ahanztura:
|
|
2009
|
|
|
Nahiz eta Basurderik ez agertu gure kondairetan, seguru
|
asko
historian zehar galdu direlako, Bizkaian, Bermeo inguruan, Ieltxu edo Iratxoak agertzen dira. Txerri txiki basatiak dira, ilunabarrean bidaiariei jarraitu eta korrika egitera behartzen dituztenak, galdu edo ahitu arte.
|
|
|
Hori baino gehiago, ez; baina ezta gutxiago ere. Asko dira gizakiak;
|
asko
historiak eta hizkuntzak; asko munduak eta errealitateak. Letra txikiz idazten direnak guztiak ere.
|
|
2011
|
|
|
|
Askotan
historiaren garrantzia azpimarratu izan duzu gatazkak ulertzeko. Nola manipulatzen gaituzten ulertzeko faktore garrantzitsuena ote da historia heziketaren gabezia?
|
|
2013
|
|
|
Arrats horretan denak zutunik zebiltzan. Eskutik bide aurreko zeramatzaten zakurrak etengabe gelditzen zitzaizkien harlauzak usnatzen, aurreko bizialdiren batean galdutako hezurren bila beharbada, mende
|
askotako
historia baitzegoen harri horien azpian. Ilunpetik begiratuta are ederragoak iruditu zitzaizkidan argi fokuen dirdaien pean plazara begiratzen zuten eraikinak, iragan arranditsu baten lekuko harroak.
|
|
2014
|
|
|
Baiña bueno, ia temia etara dokela, ba, gauza bat esango dostat! Diktadore eta agintari
|
askok
historiarako obra faraoniko batekin oroituak izatia gura izaten daue, eta kasu hontan AHT da zuen obra faraonikua. Zuen Valle de los caídos.
|
|
2015
|
|
|
Ezetz, Ataungoa naizela. . Ta zetako ai zea ba hoi idazten??,, ba zuen ama zeatio etorri zan, ta nola bizi dan kontau nahi detelako?; ez diot, baina, jakin mina ase mutikoari, esan niezaiokeen bere amaren historia bere arruntasunagatik eta ohikotasunagatik interesatzen zaidala, etorkin
|
askoren
historia izan daitekeelako, lanera etorri den familia baten historia arrunta; esan niezaiokeen zehazki interesatzen zaidala bere amaren historia, senarraren atzetik etorri zenez juridikoki, emigrante pasibotzat, kontsideratua dagoen arren, langilea delako izan gaur egun, eta bilakaera hori interesatzen zaidala, inserzioak beregan pertsonalki eta sozialki izan duen eragina ezagutu nahi dudala; edo esan niezaiokeen bere amaren kasua paradoxikoa iruditzen zaidala, bakartuen zegoen garaian gizarteratuen sentitu delako; eta bertakoen sentitu denean orduan bere nortasunaren parte bat bistaratu duelako; edo bere amaren inklusio ahalegina estimatzen dudala esan niezaiokeen.
|
|
|
– Baltasar Nieto karmeldar oinetakoduna izan zen Andaluzian, gero karmeldar oinutsa eta Pastranako nagusia, azpijoko eta amarru
|
askoko
historia duena.
|
|
|
interes ekonomikoetan arreta gehiegi jartzeagatik. Haren ustez, inperialismoa Estatuen hedatzeko berezko joera da, kasu
|
askotan
historian zehar grina irrazionalen edo instintiboen ondorioz gauzatu dena.
|
|
2016
|
|
|
Hots, Euskal Herrira etorritako etorkin esplotatuen gaztelania ere euskara forma bat bezala ulertu genuke, eta beraz beste euskalki bat bezala onartu. Gaztelania subalterno hori euskaldun etorkin
|
askoren
historiaren hizkuntza da, eta hala onartu genuke eta gozatu. Hots, gaztelania hori (eta askotan asturiera, aragoiera, eta beste hizkuntza subalterno etorri berriagoak ere, hala nola, arabiera) ez da estatuko instituzioek ofizialki erabili duten bera; horiek bi hizkuntza desberdin dira eta horrelaxe berezi genituzke.
|
|
|
Inolako bereizgarrik gabeko bandera zirenek pisu eta garrantzi handia hartu dute. «Bandera batzuek urte
|
askoko
historia dute atzean. Ez dute egile jakinik, baina inork ez ditu zalantzan jartzen.
|
|
|
Eskolan,
|
askorentzat
historia ikasgai astunetako bat izaten da. Hori irakasten den moduagatik dela diote irratsaioko kideek.
|
|
|
—" Buda" errealizatu dena da, pertsona
|
asko
Historian zehar. Ezagutuko duzu lehengo gobernu militarraren ondoko jatetxe txinoa, bai?
|
|
2017
|
|
|
15. Etnia da hastapeneko eredua, eta ziur
|
asko
historia guztian erregistratuta dagoen faserik zaharrena?. Anthony D. Smith, Nacionalismo, 2004, 131
|
|
|
Sanjuandegiko krosak urte
|
askotako
historia du, baina orain dela hiru urte aldaketa nabarmena izan zuen. Urte askoren ondoren, ordura arte lasterketa antolatzeko ardura zutenek utzi egin zuten egiteko hori.
|
|
2018
|
|
|
Galdera da iraganean gertatutakoa zertarako baliatu orain. Hori baita
|
askorentzat
historiaren funtzio nagusia: etorkizun justu, inklusibo eta solidarioa eraikitzeko heldulekua, norberaz ikasteko eta hobetzeko ispilua.
|
|
2019
|
|
|
Beharbada bere kontakizuna laburtu besterik ez du egin nahi izan, pentsaturik ezen, hainbeste mende pasa eta gero, garrantzizkoa dena gertaera nagusiak kontatzea dela. Gaurko jendeak ez du pazientziarik, ez denborarik, buru barruan gorabehera eta xehetasun historikoak sartzeko, jardun hori ongi legoke On Afonso Lehena erregearen garaikideentzat, bazutelako, noski,
|
askoz
historia gutxiago ikasteko, zortzi mende gutxiago ikasteko haien alde, ez da ahuntzaren gauerdiko eztula, gu salbatzen gaituztenak ordenagailuak dira, ordenagailu barruan sartzen dugu entziklopedia eta hiztegia den oro, eta horrela ez dugu oroimenik eduki behar, baina gauzak ulertzeko modu hau, esan dezagun guk geuk beste inork ohartarazi aitzin, erabat eta izugarri erreakzionarioa da, zeren gure... Omen.
|
|
|
Kickstarterreko nire babesleei. Eskerrik
|
asko
historia hau nobela moduan kontatzeko ideiaren alde egiteagatik. Horien laguntza benetan estimatzen da.
|
|
2021
|
|
|
Erlijioak ez ezik, indar militarraren erabilerak ere baldintzatu du herri
|
askoren
historia [25] [26].
|
|
2022
|
|
|
1977an Greenblatt izeneko konputagailuak Bobby Fischer, orduko txapeldunaren aurka hiru norgehiagoka jokatu eta hirurak galdu zituen, Cambridgen, AEBetan Massachusettsen. Bera da
|
askorentzat
historiako munduko jokalari onena. Pertsona eta “makinaren” arteko azken lehia, Gari Kasparov eta Deep Blue programaren artekoa izan zen 1997an.
|
|
|
Estatu kolpe hark huts egin zuela kontatu ziguten gero, eta orain errege emeritua den gizonak demokraziaren balioak goraipatu zituen, traje militarra soinean. Lau hamarkada ez dira
|
asko
historiaz ari garela, eta elkarbizitza modako hitza dugu orain. Bada, urrun joan gabe jaso genitzake gurekin batera bizi direnen gaineko pistak.
|
|
|
Hainbat kultur sistemaren artean erraz dabilena da itzultzailea, hizkuntza batetik bestera joan etorriak egiten dituena etengabean, eroso dagoena herri
|
askotako
historian eta kulturan murgilduta, eta bereganatu eta nahasten dituena batzuen zein besteen tradizioa. Itzultzailea ezinbestean da zubigile, eta, idazlea ere badenetan, haren testuek halabeharrez islatzen dute nahasketa hori.
|
|
|
Hainbat kultur sistemaren artean erraz dabilena da itzultzailea, hizkuntza batetik bestera joan etorriak egiten dituena etengabean, eroso dagoena herri
|
askotako
historian eta kulturan murgilduta, eta bereganatu eta nahasten dituena batzuen zein besteen tradizioak. Itzultzailea ezinbestean da zubigile, eta, idazlea ere badenetan, haren testuek halabeharrez islatzen dute nahasketa hori.
|
|
|
Batetik, feminismo
|
askotarikoek
historiaren joanean proposatu izan duten zerbait da, zaintza lanengatiko soldata, oraindik ere erabakitzeko dagoen eztabaida bat; baina mugimendu sozialek indar handiz ezarri zuten oinarrizko soldataren auzia, erantzun bat eman ahal izateko, larrialdiko gutxieneko diru sarrera familiarra —berrogeialdian gobernuak eman zuen diru laguntza— ezartzearekin bat agertu zen pertsona andana hari... Estatuaren aurreikuspena zen hiru milioi pertsonak eskatuko zutela, baina hamaika milioik eskatu dute.
|
|
|
Eta nazionalismo espantsionistaren ondorioz gehiengo izatetik gutxiengo bihurtu direnen egoera soziolinguistikoa iraultzeko eskubidea ez onartzea ez ote da indar okupatzailearen kontakizuna zuritzea? Hori ez da Ukrainan bakarrik gertatu, euskaldunoi eta jatorrizko beste herri menderatu
|
askoren
historia da.
|
|
|
Ibilbide honetan, merkatarien inguruko ikerketa berritzaile asko plazaratu dira, zeinetan, merkatariei ikuspegi eta perspektiba berrietatik heldu izanagatik, ondorio berrietara, eta beraz, merkataritzaren konplexutasun maila altuagoak kontenplatzeko aukerara iritsi den. Ikuspegi zabal hauetako
|
asko
historiara eta zehazki, Aro Berriko merkataritzako, itsasoko, hiriko jendeak ikertzera baliatu den Sare Sozialen Analisiaren (SSA) metodologiari esker egin dira. Berritzailea izan gabe, historiako ikerketako hainbat esparruetara iritsi eta erabiltzeko maila eta denbora desberdinak izan dituena.
|