|
2005
|
|
|
Pixkanaka, beraien lekua gizartean, politikan eta esparru askotan lortzen ari ziren, eta aipagarriagoa dena, leku hori benetan onartzen ari zitzaien. Baina, 1936ko altxamendu nazionalak prozesu hori eten zuen, gizon emakume
|
askok
berdintasunaren bidean egindako lana eta izandako ametsak bertan behera utziz. 1939an, bando nazionalak garaipena lortu zuenean eta Francoren erregimen diktatoriala hasi zenean, emakumeen inguruan lortutako aurrerapauso guztiak atzera botatzen hasi ziren.
|
|
2007
|
|
|
Baina iraultzaile horiek aldarrikatzen zuten berdintasuna formala zen (herritar guztiek legearen aurrean berdinak izatea, gizarte klase batzuek Antzinako Erregimenean izandako pribilegioen aurrez aurre; lehen, legeak eta horiek aplikatzen zituzten auzitegiak desberdinak ziren araua jaso behar zuenaren egoera pertsonalaren arabera), eta ez berdintasun materiala (ez zen aldarrikatzen guztiak berdinak izatea ekonomia, gizarte, kultura egoerari eta abarri begira). Berdintasun kontzeptua, hasieran «formala» baino ez zena (berdintasuna «legearen aurrean»), garatu egin da eta berdintasun «materiala» da orain (berdintasuna «legean»); izan ere, gizabanakoen eta taldeen benetako egoerak ez dira berdinak eta, horren eraginez, konstituzio
|
askok
berdintasun hori benetakoa eta eragingarria izatea ezarri diete botere publikoei.
|
|
2015
|
|
|
Apurka, kulturaz eta gizarteaz berba egitean, nazionalismoa agertzen ari zaigu berriro.
|
Askotan
berdintasuna eta unibertsalismoa nazionalismoarekin bateraezin direla esaten da, baina lan honetan denen arteko harremana azpimarratu gura da.15 Euskal nazionalismoa ez da libratu akats horretatik, egia da. XX. mendearen lehenengo herenean erreibindikatzen zen Iberiako Konfederazioan, kasu, une hartan Espainiak eta Portugalek zeuzkaten koloniak ere exijitzen ziren konfederazioaren lurralde bezala, eta ez emantzipazioa eskaintzeko asmoz, kolonia gisa iraunarazteko baizik (horrela eskatzen zuen Agirrek berak).
|
|
2019
|
|
|
Agerikoa denez, eta ikerketa hauetatik erauzten den bezala, berdintasuna da euskal gizartearen prozesu eraldatzailearen eta aztertutako adibide desberdinen atzetik dugun balio sistemaren muina, beste balio garrantzitsu eta konpartituekin elkartzen dena, hala nola, burujabetasuna eta lehiakortasuna, erresilientzia, demokrazia, auzolana eta elkarlana... hala ere, puntu honetan oso garrantzitsua egiten zaigu berdintasuna zer den definitzea. Izan ere,
|
askotan
berdintasun sozialarekin lotzen dugun kontzeptua da, baina, gure gizarteko balio garrantzitsuenetarikoa eta oso kontzeptu zabala den heinean, beharrezkoa eta premiazkoa dugu bere baitan dauden alderdi desberdinak ondo identifikatzea eta definitzea. Adibidez, Elhuyar Fundazioak eta Agirre Centerrek bultzaGorka Espiau Idoiaga eta Itxaso Bengoetxea Larrinaga – Euskararen balioak tutako beste ikerketa batean emakume eta gizonen arteko berdintasuna ez dugulako aurkitu beharrezkoa den garrantziarekin euskal eraldaketa prozesuan.
|