|
2020
|
|
|
Halere, ez omen dago ezer literarioagorik errealitatea bera baino eta, bizitzen
|
ari garen
pandemia sasoi honetan behintzat, Blade Runner filmak ezarritako paisaia eta balizko geografiaren iruditeria jada gainditu duela ez dago zalantza izpirik ere.
|
|
|
Hain zuzen, ikusi dute, horren ondorioz, laguntza berandu eskatzeko joera dutela, eta horrek berak gaixotasuna larriagotzen du. Muturreko obesitatea duten pertsona horiek beste kalte psikologiko eta fisiko batzuk ere pairatzen
|
ari dira
pandemiaren garaian, eta aintzat hartu behar direla aldarrikatu dute.
|
|
|
Koronabirus kasu berriak eta hildakoak etengabe erregistratzen ari dira oraindik Euskal Herriko osasun zerbitzuak, baina azken egunetako datuak arrazoia ematen
|
ari zaizkie
pandemiaren egonkortze fasea hasita dagoela diotenei. Egunetik egunera kasu berri gutxiago baieztatzen ari dira agintariak, eta ospitaleratutakoen kopurua ere behera egiten ari da.
|
|
|
Jokalarien artean ikasleak eta langileak daude, eta ikasleak direnak beste modu batean bizitzen
|
ari dira
pandemia. Kutsatuz gero, 15 egun etxean pasa eta kito, baina langileak direnak, aldiz, kutsatu eta 15 egun etxean pasa beharra ez da gozoa.
|
|
|
Jose Maria Martin Moreno epidemiologoaren iritziz, ez da pairatzen
|
ari garen
pandemia azkena izango: animalien trafikoa, denbora gutxiko bidaia luzeak, hirien masifikazioa, klimaren aldaketa, espezieen desagerpena eta orain arte jenderik bizi ez diren eremuetan bizitzea patogeno ezezagun berriak hedatzeko arriskuak omen dira, besteak beste, pandemia berri bat sortzeko faktore eraginkorrak.
|
|
|
Esan beharra daukat betidanik letrekiko joera izan dudala, baina, noski, ulertzen dut estatistika, grafiko eta datu baseak beharrezkoak direla jasaten
|
ari garen
pandemiari aurre egiteko. Datuak argi eta garbi ordenatzea eta herritarrei ematea nahitaezkoa da.
|
|
|
Gezur eta erdi egi artean, erresaka latza uzten
|
ari zaigu
pandemia; kolokoiaren bidaia txarra. Alabaina, ez da egun bakarreko desfasearena.
|
|
|
Horrela zabaldu zen izu pandemikoa mundura, eta hasieratik gizendutako izu horren ondorioak izugarriak izan dira. Ez dago jakiterik zer izango zen pandemia jende-lotzaile, ingresatzaile eta botikatzaile zoro bat egikaritu izan ez balitz era militarista batean; gertatzen
|
ari zena
pandemia super-hiltzaile gisa hartu ez balitz hasiera-hasieratik; eta hainbeste jende heriotzera kondenatua sentitu ez balitz. Ez dago jakiterik.
|
|
|
" Plantillaren egoera kezkagarria salatu nahi dugu. Egoera hori egunetik egunera larriagotzen
|
ari da
pandemiaren bilakaeraren ondorioz, eta horren ondorioak, langileek ez ezik, herritarrek ere jasaten dituzte".
|
|
2021
|
|
|
Zer eragin ukaiten
|
ari da
pandemia bertsolaritzan?
|
|
|
Orain arte, zorionez gainditzen
|
ari garen
pandemia honen kutsadura zabaltzeko arriskua eta zikinkeria ziren ikusten genituen ondorioak.
|
|
|
Osasun salbuespen egoera baliatuta, gerra salbuespen egoera ezarri digute, finean. Hainbeste hildako eragiten
|
ari den
pandemia baten erdian nekez ulertzen da, bestela, lau milioi euro Ertzaintzaren furgoneta blindatuetan gastatzea eta 700 ertzain berrirentzako plazak ateratzea, diru hori ZIUetako gela gehiagoren eraikuntzan edo arnasgailuetan gastatu eta 700 osasun profesional gehiago kontratatu beharrean.
|
|
|
Datu horiek ikusiz, Azpiazuk baieztatu du Euskadiko ekonomia uste baino zaluago
|
ari dela
pandemia aitzineko heinera itzultzen, bereziki industriaren eta zerbitzuen hobekuntzari esker.
|
|
|
Ondoren, bi urtez segidan urterik urte gibeleratu dute, lehenik 2021era, eta ondoren 2022ra. Orain berriz, ikusirik gaiztotzen
|
ari den
pandemiaren egoerarekin ez dela plan segurrik egiten ahal holako ekitaldi batendako eta ez jakinik nola egonen giren 2022ko uztail-abuztuan, eta oharturik kantzelatu eta heldu den urtera pasatzen bada 2023a 2025eko edizio arruntetik sobera
|
|
|
Horrenbestez, politika publikoetako esku hartzea funtsezkoa izaten
|
ari da
pandemiaren krisiaren eragin kaltegarrienak leuntzeko, AEEEek eta gutxieneko diru sarreraren lerroek erakusten duten moduan. Oxfamen txostenak neurri sorta zabala proposatzen du desberdintasunaren igoera honen errotzea sahiesteko.
|
|
|
Boulevard-en zabiltzanetik, koronabirusak markatu du gaurkotasuna. Nolako esperientzia izaten
|
ari da
pandemia betean saioa gidatzea?
|
|
|
Ardoaren mundua ez da desberdina izan horretan. Mahastizainek eta ardogileek ere pairatu dute eta pairatzen
|
ari dira
pandemia nazkagarri honek ekarritako eta ekartzen jarraitzen dituen ondorioak. Ostalaritza, taberna, hotel zein jatetxeak jasaten ari direna hertsuki lotuta dago mahastizainek zein ardogileek sufritzen dutenarekin, kate bereko katebegiak baitira.
|
|
|
Behar beste egiten ari gara enpleguaren defentsan? Ondo kudeatzen
|
ari da
pandemia. Ba al dugu estrategia garbirik?
|
|
|
Egunetik egunera, koronabirusaren transmisioaren geldotzea gero eta agerikoagoa da Hego Euskal Herrian. Indarra galtzen
|
ari da
pandemiaren hirugarren olatua; hori erakusten dute eguneko positiboen datuek. Nafarroako Gobernuak eta Eusko Jaurlaritzak eskainitako informazioaren arabera, joan den abuztuaren 4tik aitzina izan den kutsatu kopururik apalena atzeman zen igandean Hegoaldean:
|
|
|
Euskal administrazioan diharduten milaka langile publikoren behin-behinekotasunaren arazoa inoiz baino gehiago ikusten
|
ari da
pandemiak eragindako muturreko egoeran. Arazo horrek izen-deiturak ditu:
|
|
|
Eremu industrialean, desindustrializazio prozesua ematen
|
ari da
pandemia baliatuz. Enpresa handiak egoeraz baliatzen ari dira plantillak murriztu eta finantzazio publikoa exijitzeko euren dibidenduak handitzeko helburuarekin.
|
|
|
Urtebete baino gehiago luzatzen
|
ari den
pandemiaren testuinguruan oraindik, pixkanaka loratzen ari dira ekitaldi kulturalak, eta baita herrietako zein auzoetako jai herrikoiak, formatu txikiagoan bada ere. Gasteizko auzoen kasuan, Txagorritxu, Arana, Judimendi edo Lakua Arriagaren esperientzia pilotuen ostean, bata bestearen atzean iristen ari dira proposamenak.
|
|
|
Argi adierazi izan dute azken asteotako covid19 kasuen gorakadaren errudunak ez direla ostalariak. Auzitegiek behintzat bide eman diote momentuz, sektorearen eskaerari; ikusteke dago azkenean, ostalarien eskaerak benetan onartuak izango ote diren.Itxi berritan berriz zabaltzeko aukeraEgoera ulerkaitz asko bizitzen
|
ari gara
pandemia honetan. Gaur Usurbilen ostalaritza sektorea bizitzen ari dena, horren adibidea dugu.
|
|
|
Bai, ekonomikoki kolpatuta aterako gara ziurrenik, eta baliteke horrek eragina izatea. Hala ere, jende asko dirua aurrezten
|
ari da
pandemia tarteko. Izan ere, ezin dute ezer egin, ez oporrik, ez aisialdirik… Bezero askori entzun izan diet mugak irekitzen dituztenean ikaragarrizko bidaia egiteko asmoa dutela.
|
|
2022
|
|
|
Okupazio datuak parekatzen
|
ari dira
pandemia aurreko garaietara; Ezkurdiak esan duenez," pandemia baino lehenago ere jada bazegoen udarako datuetan igoerarako joera bat Bizkaiko landa ostatuetan. Hori indartu egin da pandemian izan dugun egoera dela eta; jendeak gero eta gehiago nahi ditu natura beteko kokapenak, multzo handietatik urruntzea eta pilaketarik ez dagoen ostatuetan erreserba egitea:
|
|
|
Sindikatuek salatu dute Osakidetza" baliabiderik, antolakuntzarik eta plangintzarik gabe"
|
ari zaiola
pandemiaren seigarren uhinari buru egiten. Halaber, manifestaldiaren antolatzaileek diote Eusko Jaurlaritzak ez duela urratsik egin arazoak konpontzeko.
|
|
|
Azkenaldian, SARS-CoV-2ak mundu osoan hedatuta jarraitzen duen arren, gure inguruan, agintari batzuen diskurtsoetan eta komunikabide askotan, zabaltzen
|
ari da
pandemia-fasetik endemiara igarotzen ari garela. Danimarkak dagoeneko adierazi du pandemia amaitu dela herrialde hartan, eta bertan behera utzi dituzte COVID-19ari aurre egiteko murrizketa guztiak.
|
|
|
Hazkunde ekonomikoaren eskutik suspertzen
|
ari dira
pandemian galdutako lanpostuak ere. Enplegua, lanaldi osoko baliokidetzako lanpostuetan neurtua,% 0,9 gehitu da aurreko hiruhilekoaren aldean.
|
|
|
Makina-erremintaren sektorean diharduten enpresak euskal industriaren «oinarria» direla uste du Cesar Garbalena AFM klusterreko presidenteak, «haien ekoizpena hobetzeko, azkartzeko eta eraginkorragoa egiteko lurra» direlako. Bada, makina-erreminta susperraldi nabarmena izaten
|
ari da
pandemiak eragin zion zulo handiaren ostean, eta 2021 urteko %18tik gorako hazkundeak segida izango du 2022 urtean, beste %7 -10 igoko baita fakturazioa. Hala, pandemia aurreko salmentak gaindituko ditu sektoreak, bi urteren ondoren.
|
|
|
Batera edo bestera, makina-erremintan susperraldi nabarmena gertatzen
|
ari da
pandemiak eragin zion zulo handiaren ostean, eta 2021 urteko %18tik gorako hazkundeak segida izango du 2022 urtean, beste %7 -10 igoko baita fakturazioa. Hala, pandemia aurreko salmentak gaindituko ditu sektoreak, bi urteren ondoren, eta 1.700 milioi euro inguruko fakturazioa lortuko du.
|
|
|
Pandemiak erakutsi al digu totalitarismo berri baten aurpegia? Harariren supergizakiaren benetako jitea agertzen
|
ari zaigu
pandemia honetan. Aurreko totalitarismoak ânazismoa (faxismoak) eta estalinismoa (komunismo marxistak) â ezagutzen ditugu.
|
|
2023
|
|
|
Aipatutako lehendabiziko erreferentziari arriskutsua deritzot; gazteon artean gertatzen
|
ari dena
pandemia bezalako terminoarekin izendatzeak lanketari aukera kentzen diola uste baitut. Nire aburuz, suizidioak ez luke modu biologiko eta zentzuzkoan zabaltzen den horrekin zerikusirik eduki behar, zabalkuntza biologiko bat baino, gaur egun, inguruan, nahi gabe sakondu edo ez ikusiarenak egiten finkatu diren arrakalen eta egoeren isla baita.
|
|
|
Pixkanaka bada ere, euskal industria
|
ari da
pandemia aurreko mailara gerturatzen. Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako bigarren sektorea gorako bidean da berriro, nahiz eta oraindik urrun dagoen osasun krisiaren aurretik BPG barne produktu gordinean zuen pisutik.
|
|
|
Ikusten
|
ari gara
pandemiak ekarri duela ikus-entzunezkoen kontsumoa biderkatzea erdaraz, etorri berri direnen inguruan ere erronka berriak ditugula. Hor daude globalizazioa eta indibidualizazioa ere.
|