|
2007
|
|
|
Arloaren diagnosia eta beharrak egin ondoren taldeetako irakasleek eta animatzaileek urrats kualitatiboaren beharra ikusi zuten, beren lana emankorrago izateko. Hegoaldean
|
sortu
berri zen AEK federazioarekin naturalki harremanetan sartu ziren eta 1980ko azaroan Iparraldean ere egitura xutik ezartzea erabaki zuten. 500 ikasle 24 herritan banaturik eta 50 bat irakasle bildu ziren AEKn.
|
|
|
Hegoaldean
|
sortu
berri zen AEK federazioarekin naturalki harremanetan sartu ziren eta 1980ko azaroan Iparraldean ere egitura xutik ezartzea erabaki zuten. 500 ikasle 24 herritan banaturik eta 50 bat irakasle bildu ziren AEKn.
|
|
2008
|
|
|
23). Duela gutxi ere Euskararen Erakunde Publikoak (EEP),
|
sortu
berri den egitura publikoak, triptiko hori bere printzipio orokorretan erabili du, oinarri teoriko gisa6 Euskararen irakaskuntza eta lehen ikaskuntza EEP ren lehentasunetan sartzen dira, bere hizkuntza politika proiektuaren lema" Hiztun osoak helburu, haur eta gazteak lehentasun" dela jakinez.
|
|
2010
|
|
|
" Galeseko Unibertsitateetan galesera sustatzearen pozak eta frustrazioak" izeneko artikuluarekin Colin H. Williamsek galeseraren sustapenean hizkuntza politika eta plangintza formalaren beharra azpimarratzen du. Unibertsitatean galeseraren eskaintzaren inguruan
|
sortu
berri diren eztabaidak eta ekimenak aztertzen ditu ondorengo bost esparruetan: gutxiengoaren hezkuntzari buruzko diskurtsoa, galeseraren eskaintzaren eraginkortasuna, hizkuntza egitasmoak, goi mailako hezkuntza sistemako erakunde autonomo baten sorrera eta berdintasun politikari buruzko legedia.
|
|
2011
|
|
|
zenbait lekutan" hori eta hori" gertatzen da hizkuntza kontuan, eta gertaera horri diglosia esaten zaio. horra hor, gauzak esanik, bere planteamenduaren muina115 Bide horretan barrena jardun zuten Ferguson-ek (1959), gumperz ek (1962, 1964), Fishman-ek (1967) eta, handik gutxira, heinz kloss ek (1976): soziolinguistika
|
sortu
berriaren kontzeptu giltzarrietako bat bihurtu zen diglosia, eta gainerako zientzia jardun gehienetan bezala neutraltasun ebaluatiboz erabili nahi izan zen terminoa. hankaz gora jarri zen ikuspegi hori soziolinguistika katalanean, okzitaniakoan eta, handik aurrera, mundu zabaleko hainbat hiztun herri minorizatutan: tartean, hemen.
|
|
|
Eta horrek euskararen aurkako diskurtsoa elikatzen du. tuta egin ditu, kasu honetan, Bilboko zenbat gara elkartea. hori izan ez balitz Orhipean edo Orekan ez ziren izango, ezta liburu horien gaztelaniazko eta ingelesezko bertsioak ere. eta hori kontuan hartzeko modukoa da. Beste adibide bat jarriko dut. garabidek,
|
sortu
berri den elkarte batek, azken 50 urteetako euskararen berreskuratze prozesua erakusten duen dVda eta liburuxka argitaratu ditu 4 hizkuntzatan. kontua da, askotan buru belarri lanean ari garenok ez dugula dibulgazioa egiteko modurik izaten, eta beste nonbaitetik etortzen zaizkigula gero materialak. garabideren liburuaren harira, paradoxikoa da Ikastolen elkarteak halako lanik orain arte ez argita... Beraz iruditzen zait eskerrak emateko modukoa dela, bide ofizialetik izan gabe ere, egin egiten direlako dibulgazio lanak.
|
|
2012
|
|
|
Landa eremua eta eskolaz gain, arnasgune dira kultur elkarteei erreparatuz, bertso eskola, zintzo Mintzo euskaltzale elkartea, euskarazko irakurle taldea, mintzalagunak, zumarragako trikitilariak eta oraintsu herrian
|
sortu
berri den kantujira taldea. elkarte horiek kontuan hartuko ditugu eta besterik ere bai baldin bada gure helburuekin bat datorrena. kirol elkarteei dagokienez: herri kirolak, ostadar mendi taldea eta pilota eskola aipatu behar.
|
|
2014
|
|
|
Erdi Aroan, Europan lehen hirigintza iraultza gertatu zen.
|
Sortu
berri ziren hiri errenazentistetan hiria hazi egin zen, eskalaz handitu, harresiak hautsi eta kale estu eta ilunak hiribide zabal eta zuzenak bihurtu ziren.
|
|
|
Erlijioaren eta militarren botere eta pentsaeretatik eraikitako harresi barruko formak, errepikapen eta babesean oinarritutakoak, hautsi ziren.
|
Sortu
berri ziren hiri errenazentistetan hiria hazi egin zen, eskalaz handitu, harresiak hautsi eta kale estu eta ilunak hiribide zabal eta zuzenak bihurtu ziren; Erdi Aroko baratzeek lorategi aberatsei bide eman zieten, eta eskailera luze eta zabalek Estatuaren boterea azpimarratzeko erabili ziren.
|
|
|
Eraldaketa sakon eta azkar horien ondorioz
|
sortu
berri ziren hiringuru horietan arazo asko azaldu ziren. Aurreikuspenik gabeko hiritar gizartearen haziera azkarrak osasun eta garbitasun baldintza egokirik gabeko hiri inguruak sortu zituen.
|
|
|
Zumaiako Kirol Patronatua
|
sortu
berria da, eta kiroldegiko jarduerak enpresa baten bitartez bideratzen dira. Ikastaro piloa antolatzen dira, horietako asko musikarekin, eta euskara gutxi izaten da horrelakoetan:
|
|
2015
|
|
|
Nazioartean 34 unibertsitatetan egon da 2014/ 15 ikasturtean Euskara eta Euskal Kultura ikasteko aukera. Europako 23 unibertsitatetan (horietariko 5 Espainiar Estatuan), Hego Amerikako 6 unibertsitatetan, Ipar Amerikako 4 unibertsitatetan, eta aurten
|
sortu
berri den Tokioko irakurletzari eske, lehen aldiz baita Asiako unibertsitate batean ere.
|
|
2018
|
|
|
Lapurdi, Baxe Nafarroa eta Zuberoan, hizkuntza politika publikoa lehen urratsetan da oraindik, eraikitze eta esperimentazio fasean. Baina,
|
sortu
berri den elkargoarekin, berregituraketa bat eta lidergo berriak diseinatuko dira. Fase horrek aukera berriak zabalduko dituela pentsatzen dute askok.
|
|
2021
|
|
|
2006an, euskara teknikari bakarra zen (Hendaian); orain 20 dira lurraldean banatuak. 2006an Euskararen Erakunde Publikoa (EEP)
|
sortu
berria zen; geroztik egin du bide Estatua, Eskualdea, Departamendua eta Herri blokea kide dituen instituzioak. 2006an Ipar Euskal herriko 158 herriak barnebilduko zituen erakunde bat aldarrikatzen zen karrikan, sinetsi gabe Parisek onartuko zuela; orain badugu Herri Elkargoa eta bere potentzialitatearen parte txiki bat baizik ez du agerian eman oraindik.
|
|
|
Hala gertatu zen ere beste eskualde batzuetan, haien hizkuntza propioaren aldeko neurriak garatzerakoan. Adibidez, Bretainiako familia liburuxka elebidunen aurka agertu zen Estatua4, edo sortze agirietan
|
sortu
berrien izenak bretoi edo euskal grafian idaztearen aurka (Zabaleta, 2020). EusEstatuak berak, euskararen aldeko neurri batzuen inplementazioa oztopatu ahal izan du, neurri horiek hartzeko dispositibo eta printzipio orokorrak onartu zituelarik lehenago. karari loturik ere, haurtzaindegietan edo aisialdi zentroetan euskara hutsezko harrera ereduek tentsio juridikoak sortu dituzte5.
|
|
2022
|
|
|
Helburu horiek aintzat harturik ari dira lanean Topagunea eta euskara elkarteak hainbat esparrutan: kulturgintza, aniztasuna, aisialdia(
|
sortu
berri den Kukulaisi federazioaren bidez), sektore sozialen euskalduntzea, Euskaraldia, sentsibilizazioa eta formazioa... edo tokiko hedabideak, Tokikomen koordinaziopean. Esparru bakoitzean asko dira lantzen diren egitasmo eta ekintza konkretuak, baina ez gara orain zehaztapenetan sartuko.
|
|
|
Hauxe da egitekorik eta kezkarik nagusienetakoa. Mugimenduaren elikadura zaintzen ahalegintzen gara, hausnarketa, formazio edo proposamenen bidez, esparrukako koordinazio guneak antolatzen dira (horietako batetik
|
sortu
berri da Kukulaisi), elkarte berriak sortzeko edo zaharrak suspertzeko bideak jorratzen dira... Baina, beste mugimendu askotan gertatzen den bezala, elkarte berriak sortzea kosta egiten da, daudenetan euskaltzaleen parte hartzea aktibatzea ez da beti erraza, eta begien bistakoa da antolatzeko eta parte hartzeko modu berriak arakatu behar ditugula.
|
|
2023
|
|
|
EITBren sorrerako legean (5/ 1982) erakunde
|
sortu
berriaren lau helburu nagusi aurki ditzakegu (Pavón & Zuberogoitia, 2013):
|
|
|
1987an argitaratu zuen Jose Maria Sánchez Carrión" Txepetx" ek" Un futuro para nuestro pasado", hizkuntzen galera eta berreskurapen prozesuak aztertzen dituen doktore tesia. Txepetxen ekarpena euskal soziolinguistikarentzat eta
|
sortu
berriak ziren euskara elkarteentzako oinarri teoriko garrantzitsua izan zen (Sánchez Carrión 1991).
|
|
|
1987an argitaratu zuen Jose Maria Snchez Carrin" Txepetx" ek" Un futuro para nuestro pasado", hizkuntzen galera eta berreskurapen prozesuak aztertzen dituen doktore tesia. Txepetxen ekarpena euskal soziolinguistika rentzat eta
|
sortu
berriak ziren euskara elkarteentzako oinarri teoriko garrantzitsua izan zen.
|
|
|
2008an, CRICek atariko azterketan ezarritako metodologia hartu zuen Kultura Ministerioaren Aniztasun Etnolinguistikoa Babesteko Programa (PPDE)
|
sortu
berriak. PPDEk hauxe planteatu zuen bere ibilbidearen laburpenean:
|
|
|
Gaur egun, umeek eskolan hizkuntza ikastea lortu da, eta hizkuntza irakasleak trebatzeko unibertsitateko ikastaroak eskaintzen dira. Tŝilhqot’in irratia ere
|
sortu
berria dute, eta Nenqayni ch’ih zko saio batzuk ematen dituzte.
|