|
2009
|
|
|
Normala da: administrazioa
|
sortzen
eta euskararen estandar bat indartzen enplegatu ditugu azken urteotako indar nagusiak. Estandarizazioak erantzun bizkorrak eman behar zizkion administrazioaren hedapenari, eta geure buruak zoriontzeko moduko lorpenak irabazi ditugu bidaia horretan.
|
|
|
Nire bizitza osoan Hirutasun Sainduaren miresle izan naiz. Hain da misterio zoragarria, hain enigmatikoa, hain sinesgaitza non ez Homero, ez Cervantes, ezta Shakespeare ere, ez ziren gauza izan hori bezalako metafora bat
|
sortzeko
eta imajinatzeko. Ez baitidazue ukatuko kontu honek ez daukala grazia izugarririk:
|
|
2010
|
|
|
«irakurle hoberena itzultzailea da. Gauza da testua xehe xehe egiteko, larrutzeko, muin muinera sartzeko, puskatu eta desegiteko, eta, gero, beste bat
|
sortu
eta hari bizia emateko».4
|
|
2011
|
|
|
Erdara hutsez dagoen idazki honetan, zirkulazioa debekatzen zen egun horretan Guadalupe fabrikaren eta Arzabalza baserriaren artean, eta tolosarrei eskatzen zitzaien Gobernu Zibilaren zirkularraren aginduak bete zitzaten. Baita, lasterketa ikustera zihoazenek besteen jabetzetan kalterik ez
|
sortzeko
eta inolako gehiegikeriarik ez egiteko. Eta azkenik, beren kultura, zentzutasuna eta, hala egokituko balitz, beren onberatasuna atzerritarrei erakusteko.
|
|
2013
|
|
|
Espainiako hango eta hemengo bazterretatik zetozen asko, Arabako herri txikietatik eta inguruko euskal lurraldeetatik besteak. Fabrika handien arrimura bildutako emigrante gazte haiekin
|
sortu
eta hazi zen auzo berria. Eta bertan jaio nintzen ni, trenbideaz bestaldeko baserri lurretan altxatu ziren lehen pisu blokeetan.
|
|
|
Azken batean, euren gurasoei eta inguruan dauden espezie bereko kideei entzunez ikasten dute abesten txori gazteek, eta entzuten dutena da ikasten dutena. Horrexegatik
|
sortzen
eta finkatzen dira nahikoa erraz dialektoak txori horiengan. Eta aldi berean, oso erraz gal daitezke.
|
|
|
Gaur egun jende gehiena da kritikoa gure zibilizazioak hartu dituen formekin, eta kritika hori medio kontserbadoreenetan ere kabitzen da, baina ikuskizunaren eta hitzarennegozioaren parte moduan, eragilea ez den bitartean. Arazoa hutsaltasun horretan ikustendut, kulturaren espektakuluan diskurtsoak kritikoak eta ederrak direnean ere horretangeratzen direla; espektakuluaren kultura horretan hitzak, dialogoa
|
sortzen
eta komunitatea egiten lagundu beharrean, erakusketa publizitario moduko zerbait bihurtzen direla.
|
|
|
Liburuaren egilea Mattin Etchamendy da, Ezterenzubin 1939 urtean
|
sortua
eta 1961urteaz geroztik Ameriketan bizi dena. Mattin Etchamendyk, inolako dudarik gabe, liburu gogoangarri bat eskaini digu euskaldunoi.
|
|
2015
|
|
|
Ezberdintasuna longue durée naztertzeko ariketa honek EuskalHerriaren iraganaren gainean (iraganeko izen handi eta loriatsuen inguruan batik bat) oraindik indarrean dauden hainbat mitorekin hausten du: Peñaflorida kondea eta haren modukoak
|
sortzea
eta mantentzea ahalbidetu zuen sistema ez zaigu hain zuzena, hain loriatsua iruditzen, baina jakina, jazartuei, hizki larriz idatzi ohi den historiatik kanpo geratu direnei, ahotsa eman behar zaie bestelako (h) istoriak sortu ahal izateko.
|
|
2016
|
|
|
Baina, arestian esan bezala, belaunaldi berri bat sortu zen behin behineko loraldi hartan geunden bitartean, arte eszenikoen prekariotasunak akuilatuta eta gazte izatearen adoreak bultzatuta. Kurioski, azaleratze prozesu hartan ere soziolinguistika kontuek agindu zuten gazte belaunaldi hura euskararengandik
|
sortua
eta euskararengatik kezkatua izango zela. Jaiotzetiko ezaugarri bikoitz horrek hainbat ondorio osasungarri ekarri zuen euskal antzerkiaren eremura, gazte haiekin errotik ezabatu baitziren antzerki konbentzionalean gehiegitan sufritzen ditugun ahoskera, prosodia eta intonazio arazoak, eta ez bakarrik antzezleen jatortasunagatik, aktore jatorrak ere baditugu ohiko eremuan?, baizik eta muntaietako zuzendariek. Ander Lipus eta Fuchs anaiek nagusiki?
|
|
2018
|
|
|
Primo de Riveraren garaia zen. Hark dekretu baten bidez
|
sortu
eta izendatu zituen Espainiako gaztelaniaz besteko hizkuntzetako akademikoak, Real Academia Española erakundean sartuko zirenak. Euskarari zegokion alorrean, Julio Urkixo eta biok aukeratuak izan ginen 1927 urtean eta sarrera hitzaldia ere urtebete geroago irakurri nuen, Algunos rasgos característicos del vascuence comparados con los de otras antiguas lenguas izenburupean.
|
|
|
Arazo politikoei pertsonalak gehitu zitzaizkien. Hiru euskaltzain hil egin ziren erakundea
|
sortu
eta gutxira, eta dimisiorik ere izan zen. Kide berriak aukeratu arren (Damaso Intza, Karmelo Etxegarai?) haietako batzuekin ostera ere zoritxarrak gertatu ziren.
|
|
|
Euskal Telebista bere sorreraz geroztik gaur arte baliatu izan balitz etenik gabe, eta ez, egin den bezala, tarteka marteka eta planifikazio zehatzik gabe? euskaraz
|
sortutako
eta euskaraz bikoiztutako, eta kasu batzuetan euskaraz azpititulatutako, film eta telesail interesgarriak emateko, eta horien bitartez ahozko euskara estandarrean bide esanguratsua egin balitz, euskarazko prentsaren eta literaturaren bitartez, euskaraz sortutakoaren zein itzulitakoaren bitartez?
|
|
|
Baina utopiak amets egiteko direnez, amets egin dut bigarren alfabetatze kanpaina handi bat jarri dela abian, Bernardo Atxagak berriki proposatu duen bezala, eta kanpaina horretan bat egin dutela Euskaltzaindiak, Eusko Jaurlaritzak, Nafarroako Gobernuak, Ipar Euskal Herriko Elkargoak eta zazpi lurraldeetan euskararen alde egiten duten eta euskaraz aritzen diren erakunde, elkarte, hedabide eta abar guztiek, eta denek batera, euskararen historian etenik gabeko presentzia duen garbizalekeriaren aurkakotasun egoskorrari dotore aurre eginik?, sekulako arrakasta lortu dutela, kanpainaren ikur gisa zer eta erlatibo anaforikoa hartuta. Alfabetatze kanpaina horretan garrantzi handia izango luke, dudarik gabe, euskaraz
|
sortutako
eta euskarara bikoiztutako zabalkunde handiko ikus entzunezkoen zaparrada atergabe batek, horietako asko erlatibo anaforikoz ondo kargatuak. Bien bitartean, ikusirik diozun horretan zuzen zabiltzala, saiatuko naiz erlatibo anaforikoa orain den baino neureago egiten, baina jakinik ingurua ez dudala horretarako batere lagungarri.
|
|
|
Atzera begirada. 3.Izateko
|
sortu
eta sortzeko izan nahi: bat baldin badut, horixe dut goiburu bizit Geure hizkuntzak, geure kulturak eta geure bizitzan besteengandik jasotzen ditugun begi radek eta hitzek osatzen dute geure ibilbidearen norantza.
|