|
2015
|
|
|
259. " Akordioa atzerapausoa da", eta" ez dugu Forcem en kutxa bakarra zatitzen utziko" bezalako adierazpenek argi uzten zuten Fradek behartuta sinatu zuela; susma daiteke diru-laguntzen murrizketarekin edo mehatxatuko zituela
|
Lan
Sailak argazkira behartzeko.
|
|
|
Antagonista nagusia Caballitoko gerentea izan zen, bere gain hartu baitzuen gatazka kudeatzeko ardura osoa: jokabide zital bezain irrazionala erakutsi zuen Jose Ignacio Gonzalezek bi urtez irtenbidea buxatzen tematuta, enpresak berrogei miloi eurotik gorako inbertsioa egin ondoren; fanfarroi eta aho bero, zakarkerien jo-puntuan jarri zituen langileak eta ELA, baina ez zien errespetu gehiagorik erakutsi gainontzeko eragileei ere —tartean Jaurlaritzari,
|
Lan
Sailari eta Ikuskaritzari—, enpresak 18 miloi euroko laguntza publikoak jasoak bazituen ere. Badirudi multinazionalaren zuzendaritzak behartuta baino ez zela gerentea akordiora makurtu.
|
|
|
Instituzioen eremuan, ELAk galdegiten duen autogobernuaren garapena erabat baztertuta dute Madrilen, eta Gasteizen ere ez da ikusten garapen hura azkarrarazteko politikarik; Lakuako
|
Lan
Sailaren ardura duen PSE EErekin zerbait egiteko aukera egon daiteke —une hartan Prestakuntza Jarraituaren gaia ari zen negoziatzen, besteak beste—, baina argi dago ez dela aliatu estrategikoa.
|
|
|
Gorabeheratsua bezain betea izan zen ELArentzat 1997ko ekainean izan zen IX. Kongresura arteko biurtekoa: eraso eta salaketa gogorrei aurre egin behar izan zien abertzaleen arteko elkarlanaren alde eta, hortaz, Ajuria Eneako Itunak ezarritako status quo aren aurka egin zuelako; LABekiko harremanari eutsi zion, horrek kide dezente galtzea ekarri zion arren, ertzainen artean batez ere; 379" desberdinen" arteko lankidetza entseatu zuen, PSE EEren esku zegoen
|
Lan
Sailarekin Prestakuntza Jarraituaren euskal akordioa bultzatu zuenean bezala; indarreko markoaren aukerak esploratu zituen —baita mugekin topo egin ere— Espainiako legeriaren izenean akordio hura errespetarazten ahalegindu zenean; erakundeek politika sozialagoa egin zezaten proposamen zehatzak aurkeztu zituen —enplegua, babes soziala eta fiskalitatea bezalako gaietan— eta, ald...
|
|
|
1991ko urrian Ardanza lehendakariak hilabete batzuk baino iraun ez zuen gobernutik EA eta EEko kideak kanporatu eta PSEri sarrera eman zionean, ELAk inoiz uste izango ez zuen aldetik hasi zitzaizkion erasoak lan harremanen esparruari: Eusko Jaurlaritzaren
|
Lan
Sailetik. Aurretik ere Alderdi Sozialista Lakuan egona zen, Ardanzaren EAJ PSE lehen koalizio gobernuan(), baina, koalizio itunean lan esparruaren gaia desadostasun puntu bezala jasoa izan bazen ere, gutxienez Lan Sailaren eguneroko kudeaketa gobernuaren alde nazionalistaren esku geratua zen.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzaren Lan Sailetik. Aurretik ere Alderdi Sozialista Lakuan egona zen, Ardanzaren EAJ PSE lehen koalizio gobernuan(), baina, koalizio itunean lan esparruaren gaia desadostasun puntu bezala jasoa izan bazen ere, gutxienez
|
Lan
Sailaren eguneroko kudeaketa gobernuaren alde nazionalistaren esku geratua zen. 1991ean, aldiz, Paulino Luesma sozialista izendatu zuten Lan sailburu.
|
|
|
Esan eta egin, Madrilen indartzen ari zen oldar zentralistaren zerbitzura jarri zuen Luesmak
|
Lan
Saila. Gatazkak goia joko zuen 1993an Luesmaren Sailak Gipuzkoako Eraikuntzako lan hitzarmena —Adegi, ELA eta CCOOk sinatu zutena— atzera bota eta epaitegira bidali zuenean, Eraikuntzako" hitzarmen nazionalaren" aurkakoa zelakoan.
|
|
|
Alderdi politiko abertzaleei dagokienean, denek egin dute bere lan harremanen esparru propioaren aldarrikapena, EAJ EA EEren gobernu ituna adibide. Badirudi, hala ere, —dio Nazio Batzordeak— abertzale batzuentzat bigarren mailako kontua dela gai hau; bestela ez litzateke ulertuko Ardanza lehendakariak burutu duen gobernu birmoldaketan
|
Lan
Saila lan harremanen esparru propioaren etsai nabarmena del PSE EEren esku utzi izana.209 ELAk akats politiko larritzat duen erabaki honek erakusten du euskal sindikalismoarentzako hil ala bizikoa den arazoak ez duela beste batzuentzat gatazka gai izateko adinako garrantzirik.
|
|
|
Baina esangura politiko handieneko eztabaida emaitzak homologatzeko eta proklamatzeko titulartasunaren ingurukoa izan zen: alde batetik UGTk arbuiatu egiten zuen sindikatuek osatutako jarraipen batzordea, eta emaitzen proklamazioa Madrilek egin zezala exijitzen zuen, eta ez EAEko
|
Lan
Sailak; beste aldetik, ELAk sindikatuen batzordea eta ikuskatze sistema —bere ustez emaitzen fidagarritasunaren gakoa zena— defendatzen zituen, eta proklamazio ofizialak Lan Sailaren esku segi zezala galdatzen zuen. Azkenean Jaurlaritzak, istilu eta guzti, 164 babesa eman zion ELA eta CCOOk osatutako jarraipen batzordeari, eta EAEko emaitzak Lan Sailak publikatu zituen.
|
|
|
alde batetik UGTk arbuiatu egiten zuen sindikatuek osatutako jarraipen batzordea, eta emaitzen proklamazioa Madrilek egin zezala exijitzen zuen, eta ez EAEko Lan Sailak; beste aldetik, ELAk sindikatuen batzordea eta ikuskatze sistema —bere ustez emaitzen fidagarritasunaren gakoa zena— defendatzen zituen, eta proklamazio ofizialak Lan Sailaren esku segi zezala galdatzen zuen. Azkenean Jaurlaritzak, istilu eta guzti, 164 babesa eman zion ELA eta CCOOk osatutako jarraipen batzordeari, eta EAEko emaitzak
|
Lan
Sailak publikatu zituen.
|
|
|
Madril ez zen, beraz, Gernikako Estatutua ez betetzearekin konformatzen; lanbide heziketaren transferentzia ezinezko bihurtzeko urratsa ematen zuen. Hala ere —gaitzitu zen ELA— Eusko Jaurlaritzak ez zuen txintik esan Estatutuaren aurkako hain eraso argiaren aurrean, erakutsiz Lakuako
|
Lan
Saila Madrilgo Ministerioaren sukurtsala besterik ez zela eta Jaurlaritzak autogobernu proiektutik kanpo utzia zuela lan arloa.
|
|
|
Gipuzkoan emandako urratsak, gainera, EAEko akordiorako ezinbestekoak ziren bi eragile mugiarazten lagun zezakeen: Confebask, batetik, Adegi bere lurralde erakundearen eraginagatik, eta Eusko Jaurlaritzako
|
Lan
Saila, bestetik, Guillermo Echenique alderdikide sozialista izan baitzen Gipuzkoako Prestakuntza Jarraiturako egitasmoa indarrean jarri zuena. Batzuen zein besteen engaiamendua lortzen saiatuko zen ELA.
|
|
|
1995ko urtarrilean osatu zen Ardanzaren gobernu berrian Ramon Jauregik hartu zuen aurreko legegintzaldian Luesmaren esku egon zen
|
Lan
Saila. Jauregik gertutik ezagutzen zuen lan esparruen gatazka —ez zen alferrik Euskadiko UGTen idazkari nagusi izana() — eta auziari irtenbideren bat eman nahi zion, Langileen Estatutuaren 84 artikuluaren aldaketan ikusi zen bezala.
|
|
|
Jauregik gertutik ezagutzen zuen lan esparruen gatazka —ez zen alferrik Euskadiko UGTen idazkari nagusi izana() — eta auziari irtenbideren bat eman nahi zion, Langileen Estatutuaren 84 artikuluaren aldaketan ikusi zen bezala. Jarrera hori baliatu zuen ELAk
|
Lan
Sailaren konpromisoa bilatzeko; Jaurlaritzaren babesa ezinbestekotzat jotzen zuen ELAk, argi baitzuen euskal erakundeen babes politiko eta ekonomikoa bermatzen bazitzaion, Confebaskek eta, ziurrenik, Forcem eko sindikatuen euskal adarrek ere, Prestakuntza Jarraiturako sistema propioarekin bat egin beste aukerarik ez zutela izango. ELAren asmoen mesedetan, abagune hartan PSE EE urruti zegoen UGTen itxikeriatik:
|
|
|
Jose Maria Fernandez Etxegarai, Jauregiren sailburuordeak hartu zuen korapilo hura askatzeko ardura: lehenengo Confebask konbentzitu zuen akordioa sina zezan, ELA eta LABen babes sindikala baino lortzen ez bazuen ere; 258 gero bi sindikatu espainolei ziurtatu zien
|
Lan
Saila prest zegoela akordioarekin aurrera egiteko bere sinadurarik gabe.
|
|
|
Gauzak horrela,
|
Lan
Sailak Confebask eta sindikatuak azken bilerara deitu zituen irailaren 27ko arratsalderako; ez zegoen jada atzerabiderik, hurrengo goizerako deituak baitzeuden hedabideak Prestakuntza Jarraituko euskal itunaren sinadura ekitaldirako. Arratsaldez hasitako bilerak biharamun goizerarte luzatu zen:
|
|
|
ELAren idazkari nagusiaren arabera, lortutako akordioak erakusten zuen, euskal esparruan bizi zen konfrontazio eta sumindura giro itogarrian ere, adostasun guneak topatzea posible zela; horretarako, esklusioaren estrategia baztertu eta beldur eszenikoak gainditu behar ziren, bat etortzeko eta elkarrekin aritzeko aukerak jorratu, eta irtenbideak adosteko lanari ganoraz ekin. Berariaz goraipatu zuen Elorrietak Ramon Jauregiren Sailak akordioa gauzatzeko eta Prestakuntza Jarraituaren ereduaren egokitasuna bermatzeko erakutsitako engaiamendua; ezinbestekoa zen esker oneko aipamena, ELAk jarri zizkion ildoei jarraitu baitzien, oro har,
|
Lan
Sailak auzi hartan izandako jokaerak.
|
|
|
Ordurako, baina, ELA aspertzen hasia zegoen palazioko kontuekin. ...n emandako babesaren ordainean gai ekonomikoetan urratsak eman baziren ere, Estatutuaren" ELAren partea" 270 bete gabe zegoela; are okerrago, Madrilek ez zuela erakusten enplegua, formazioa edo gizarte segurantza bezalako gaietan Estatutuak agindutakoa betetzeko inolako asmorik; eta Madrilek eman nahi zituen apurrak kudeatzen saiatzea —Langai" txiringito informatikoarekin"
|
Lan
Saila egiten ari zen bezala271— sasi irtenbidea zela.
|
|
|
Ekainean Nazio Kontseiluak Euskal enplegu zerbitzu publikoa ebazpenean, INEMen berehalako transferentzia exijitu zuenean, arrapostu zakarra jaso zuen sozialisten esku zegoen
|
Lan
Sailetik: ELAren eskaera —Gernikako Estatutua bete zedila, ez besterik—" errealitatetik kanpo zegoen" eta" jarrera abertzale erradikalaren" ondorio baino ez zen.
|
|
|
Baina esangura politiko handieneko eztabaida emaitzak homologatzeko eta proklamatzeko titulartasunaren ingurukoa izan zen: alde batetik UGTk arbuiatu egiten zuen sindikatuek osatutako jarraipen batzordea, eta emaitzen proklamazioa Madrilek egin zezala exijitzen zuen, eta ez EAEko Lan Sailak; beste aldetik, ELAk sindikatuen batzordea eta ikuskatze sistema —bere ustez emaitzen fidagarritasunaren gakoa zena— defendatzen zituen, eta proklamazio ofizialak
|
Lan
Sailaren esku segi zezala galdatzen zuen. Azkenean Jaurlaritzak, istilu eta guzti, 164 babesa eman zion ELA eta CCOOk osatutako jarraipen batzordeari, eta EAEko emaitzak Lan Sailak publikatu zituen.
|
|
|
164. ELArentzat garrantzia handia zuen hautes-barruti bakoitzeko aktak Madrila ez bidaltzeak, hautes batzorde zentralak aktak bere esku bazituen, EAEn aplikatu ziren irizpideen ordez bereak aplikatu eta euskal emaitzak nahierara aldatzeko aukera izango baitzuen. Akten jabetzaren ingurukoa izan zen, hain justu ere, Lan Ministerioaren eta
|
Lan
Sailaren arteko tirabira gogorrena; Espainiako Gobernuaren ordezkaria aktak jasotzeko enkarguarekin Lakuara iritsi zenean, oximoron bitxi batekin erantzun omen zion gaiaz arduratzen zen Gomez Etxebarria Lan Zuzendariak, berak azaltzen zuenez: " le he dicho claramente que ni que si ni que no"; kontua da aktak ez zirela Madrila bidali.
|
|
|
irailean, EAren Ajuria Eneako Itunari buruzko kritikekin eta HBrekin batera udaletan bultzatutako independentziaren aldeko mozioekin aspertuta, Ardanzak jaurlaritzatik bota zituen EAko hiru sailburuak; Euskadiko Ezkerreko bi sailburuetako batek, berriz, Martin Auzmendi Lan sailburuak, dimisioa eman zuen. EAJk sozioz aldatzea erabaki zuen eta lehendakariordetza eta bost sailen ardura PSE EEren eskutan utzi zituen, haien artean —ELAk oso larritzat jo zuena—
|
Lan
Saila; espero zitekeen legez, lan eta gizarte eskumenei buruzko konpromisorik ez zen agertzen EAJ eta PSEn arteko gobernu itunean.
|
|
2019
|
|
|
Gerora begira, asmoa beste
|
lan
sailetara zabalduz, prebenitu egiten da miseria. Usurbilen lagun batzuek egin zuten estudio batetik ondorioztatzen zenez, mila lagun urte osoan oinarrizko bizigaitan hornitzeko, 10 hektarea behar dira.
|
|
|
Emakumeek, gizonen moduan,"
|
lan
sail guztietan" presente eta aktibo izan behar direla dioeneko diskurtsoa, diskurtso gaiztotua da," lan sail" horietan, hots merkatu lanetan paratzen baititu begiak eta gogoak, ez baititu begiak eta gogoak elkar zaintzan, haurrengan... bizitzan inportanteak diren zeretan ipintzen.
|
|
|
Emakumeek, gizonen moduan," lan sail guztietan" presente eta aktibo izan behar direla dioeneko diskurtsoa, diskurtso gaiztotua da,"
|
lan
sail" horietan, hots merkatu lanetan paratzen baititu begiak eta gogoak, ez baititu begiak eta gogoak elkar zaintzan, haurrengan... bizitzan inportanteak diren zeretan ipintzen.
|