|
2001
|
|
|
SOS Deiak etik deitzen zuten.
|
Lan
istripu bat inguruko enpresa batean. Ez zekiten ziur zer zen.
|
|
2006
|
|
|
Diputadue alegia] en nuestra Fábrica, concebiría el Cara al Sol en el órgano de la Iglesia. Y además donde yo escribí el discurso de la Unificación que leería Franco el 19 de abril de 1937" 836 Giménez Caballero tarren papeleran, edo inprentan, edo elektrokimikan lan egiten zuen herriko jendeak (gure aita papeleran hil zen
|
lan
istripu batean) 837 Maisua falangista zen, besoa altxatuta hasten genuen eskola," Isabel y Fernando" eta falangearen kantak kantatzen genituen (eskolako ordu atsegin bakarra), besoa altxatuta eta martxan ateratzen ginen plazaraino. Noizean behin, gaztetxo eta haurren Malagako musika banda edo etortzen ziren herrira eta, beren prakamotx eta alkandora urdin uniforme apainekin, martxa militar musikarekin kalejiran ibili eta gero –begi guztiak lore lore langilekumeok begira–, pilotalekuan kanpatzen zuten, gure inbidiaren aurrean.
|
|
|
Hazten hasitako mutil kozkorra nintzen artean, aita
|
laneko
istripuan hil zitzaidanean.
|
|
2008
|
|
|
Pakok kontatu zuen behin hanka hautsita iritsi zela herrira. Ez zen, baina,
|
lan
istripua izan. Portua egin zuten Irlandan.
|
|
2009
|
|
|
Egun batean,
|
lan
istripu bat izan zen, garraio uhal batean zihoàn altzairuzko pieza bat lauzpabost metrotik erori baitzen, bere bidean ia langile bat harrapatzen zuela: zentimetro gutxi batzuengatik libratu zen.
|
|
|
berearen zain baitzegoen; mutila isilik zegoen, beraz, egunerokotasunaren errutinak ezinbestean aspertzen zuen arren. Domingok berak gerora aitortuko zuen, behin baino gehiagotan, zeinen itogarria gertatzen zitzaion bulegoko espazio hertsia, halako eran, non, erreakzio gisa edo, portuko belaontziak edo Lobos de mar pelikulako hainbat eszena etortzen baitzitzaizkion gogora ia modu automatikoan, askatasunaren bela zuria eta itsasoaren zerumuga amets?, errealitateak noiznahi asaldatzen zuela eta deseroso sentiarazten; Domingok, ondorioz, disimulatu egiten zuen, haren barruan ekaitza osatuz zihoan bitartean, berandu gabe lehertuko zena:
|
lan
istripu baten kariaz izan zen, langileetako bati balbula bat lehertu eta lurrun beroak begiak erre zizkionean, goizeko lehen orduan, Nazario Orbe bulego buruarekin eta Domingorekin bilduta zegoèn une haietako batean, astean behin hirurak biltzen baitziren, aitak semearen jarraipena bertatik egiteko asmotan; are gehiago: une hartantxe ari zitzaion aita semeari bulego buruaren kargua berandu baino lehen hartzearen egokitasunaz?. Gaizki hasi zinen, Domingo, baina harro nago zure bilakaeraz, azken hilabeteotan; hain harro nago, non laster izendatuko baitzaitut bulego buru:
|
|
|
horiek ez zirela hain txikiak. Esperientzien arabera dakigu lobotomia edo lobulu frontalean lesioren bat (tumoreren bat, zauriren bat
|
lan
istripu batean?) izan duten pertsonen nortasuna erabat aldatzen dela. Hitz arrunt batekin azaltzeko, eta Vadim Lucescu neurologia irakaslearen testuei jarraituta, esan daiteke gaixoa, inozotu?
|
|
|
Egun batean,
|
lan
istripu bat izan zen, garraio uhal batean zihoàn altzairuzko pieza bat lauzpabost metrotik erori baitzen, bere bidean ia langile bat harrapatzen zuela: zentimetro gutxi batzuengatik libratu zen.
|
|
|
" Aitak sarjentu putakume hura bezalakoa nahi nau neure egitekoetan, baina hori bai ezetz...!"; hitzak, beraz, ez zuen jada Domingo behartzen, baina, hitza jateko behar adina arrazoi izan arren, ez zuen hori askitzat jotzen, gauza bakoitzak baitu bere mementoa eta bere abagunea, eta bera –Domingo– berearen zain baitzegoen; mutila isilik zegoen, beraz, egunerokotasunaren errutinak ezinbestean aspertzen zuen arren –Domingok berak gerora aitortuko zuen, behin baino gehiagotan, zeinen itogarria gertatzen zitzaion bulegoko espazio hertsia, halako eran, non, erreakzio gisa edo, portuko belaontziak edo Lobos de mar pelikulako hainbat eszena etortzen baitzitzaizkion gogora ia modu automatikoan, askatasunaren bela zuria eta itsasoaren zerumuga amets–, errealitateak noiznahi asaldatzen zuela eta deseroso sentiarazten; Domingok, ondorioz, disimulatu egiten zuen, haren barruan ekaitza osatuz zihoan bitartean, berandu gabe lehertuko zena:
|
lan
istripu baten kariaz izan zen, langileetako bati balbula bat lehertu eta lurrun beroak begiak erre zizkionean, goizeko lehen orduan, Nazario Orbe bulego buruarekin eta Domingorekin bilduta zegoèn une haietako batean, astean behin hirurak biltzen baitziren, aitak semearen jarraipena bertatik egiteko asmotan; are gehiago: une hartantxe ari zitzaion aita semeari bulego buruaren kargua berandu baino lehen hartzearen egokitasunaz –" Gaizki hasi zinen, Domingo, baina harro nago zure bilakaeraz, azken hilabeteotan; hain harro nago, non laster izendatuko baitzaitut bulego buru:
|
|
2010
|
|
|
–Bulegoko emakume bat saiatu da biak apartatzen, eta berak jaso du egundoko kolpea buruan. Ospitalera eraman dugu,
|
laneko
istripu bat izan dela esanda.
|
|
2012
|
|
|
Gaixotasunarena, esan nahi dut. Kafkak medikuak ezagutzen zituen Pragan,
|
lan
istripuen arloko aseguru konpainia batean baitzegoen enplegatuta; ez zuen oztopo handirik izango ziurtagiriren bat lortzeko. Tuberkulosia baino bide hoberik ezin aurkitu bere heriotza simulatzeko.
|
|
|
Urteak kostatu zitzaion Ernsti idazkera hartaz jabetzea, eta horretarako ipuinak, eskutitzak, egunerokoak eta are
|
lan
istripuen aseguru konpainiarako idatzitako testu burokratikoak irakurri behar izan zituen behin eta berriro, Kafkaren estilo primitiboa guztiz menderatu arte. Soilik une horretan ausartu zen Aaronek entregatutako testuen alemanerako itzulpen oso bat saiatzera.
|
|
2014
|
|
|
–Barkatu, aita beldurrak airean zagok.
|
Lanean
istripua izan nuela kontatu nioan, baina uste diat ez duela irentsi.
|
|
2015
|
|
|
|
lan
istripuetan hiltzen dituen
|
|
|
Aurpegiaren erdia erre nuen larri. Ospitale batera eraman ninduten, eta
|
lan
istripua gertatu zitzaidala esan behar izan nuen. Ukendua emateko agindu zidaten, eta denboraren poderioz, harrigarriro, erabat berregin zitzaidan azala.
|
|
2016
|
|
|
Espetxeko mundua berezia da. Delitua lanbide arrunt gisa bizi dute, hildakoak
|
lan
istripuak dira haientzat eta espetxea langabezian gelditzearen antzeko zerbait. Barruan dauden bitartean birziklatzen saiatzen dira edo, hobeto esanda, beren buruak kualifikatzen.
|
|
|
–
|
Lan
istripua, erantzuten dio Lonek, burua berriz paperetan murgilduz?. Itxuran.
|
|
|
|
Lan
istripuaren
|
|
|
Espainiako
|
Lan
Istripuen
|
|
2017
|
|
|
Txiki txikitatik esan zioten familiaren iraupen ekonomikoa haren eskuetan egongo zela. Bada, Mohamedek, Omarren aitak,
|
lan
istripu bat izan zuen, eta gertaerak eskuineko besoa paralizatu zion.
|
|
|
Horren ostean, Mendebaldeko Europan barrena hedatu ziren gizarte segurantza sistemak (Tomka, 2003). Izan ere, 1901ean, Mendebaldeko Europako herrialde guztiek eskaintzen zuten, gutxienez,
|
laneko
istripuekin, osasungintzarekin edo adin zaharrarekin lotutako segurantzaren bat, eta Lehen Mundu Gerra iritsi zenerako, hiru arriskuak biltzen zituen programaren bat eskaintzen zuten gehienek. Hona hemen ELGAko kide diren 18 herrialdetako gutxieneko pentsioa zenbatekoa zen, tratamendu industrian ari ziren langileen soldataren portzentaje moduan aurkeztuta:
|
|
|
Batxilergoa, berriz, Gasteizen egin nuen, eta hango lagunek maila ekonomiko altuagoa zuten, eta haien kezkak bestelakoak dira. Unibertsitateko lagun batek agian ikerlari lanetan arituta du argindarra ordaindu, eta eraikuntzan aritzen den Legutioko kuadrillakoak
|
lan
istripu bat izateko beldurra izango du. Bakoitzak bere arazoak ditu, eta berriro diot, nire arazoak pribilegiatu batenak dira.
|
|
|
Espainiako
|
Lan
Istripuen Legea
|
|
2018
|
|
|
Beste bi semeak, gau hartan etxean ez zeudenak, azkenean Antalya turkiar hiri turistikora joan ziren, eraikuntzaren sektorean lan egitera, beste kurdu asko bezala. Urte batzuen buruan, seme haietako batek bizia galdu zuen
|
lan
istripu batean. Haren ehorzketara, eraikuntzan lan egiten zuen beste anaiaren familia baino ezin izan zen joan.
|
|
2019
|
|
|
Albisteen artean batez ere itsas gertakariak interesatzen zitzaizkion britainiarrari: naufragioak, itsaspekoen erasoak, portuen arteko trafikoa eta abar, baina ez zituen baztertzen lehorreko gorabehera ustez apalagoak, hala nola liskar sozialak edo
|
lan
istripuak. Edonola ere, bazen jazoera mota bat neurriz kanpora asaldatzen zuena:
|
|
2020
|
|
|
Ekarpen horri kotizazio soziala esaten zaio, eta, horri esker, beharginak eskubide bat irabazten du babes ekonomiko bat izateko etorkizunean gerta daitezkeen hainbat egoeratarako: langabeziarako, gurasotasun baimenetarako,
|
lan
istripu eta gaixotasunetarako, alarguntasun eta zurztasunerako, eta erretirorako. Batzuetan, gerta daiteke langileen kotizazio sozialen ekarpena nahikoa ez izatea momentuko pentsio guztiak ordaintzeko, eta, horrelakoetan, estatuak beste bide batzuk bilatzen ditu diru sarrerak ugaritzeko:
|
|
|
" Sozializatua izateak esan nahi du ez dagoela erabateko baliokidetasun bat kotizaziotan langileak eta enpresek egindako ekarpenaren eta pentsiotan jasoko duzunaren artean, zeren birbanaketa elementuak daude sisteman", argudiatu du. " Hau da, batetik, aurrez gutxi ala asko kotizatu, beti kobratuko duzu pentsio publiko bat, esate baterako
|
lan
istripu bat, heriotza bat edo gaixotasun edo mendekotasun egoera bat etortzen bazaizu; bestetik, kotizazio eskubideez gain, zaintza aktibitate batzuk ere aitortzen dira, modu mugatuan bada ere; eta, azkenik, pentsio minimoak ere kotizazioagatik legokiokeen baino handiagoak izaten dira, birbanaketari esker".
|
|
2022
|
|
|
Hura zen bizimodua!". Seme alabek 16 eta 18 urte zituztela, baina, senarra hil zitzaion
|
laneko
istripu batean. " Kolpe latza izan zen hura.
|
|
|
Nire lehengusina batek, erraterako, erretiroa hartzeko adina badu, baina ez da erretiratu, urte haietako kotizaziorik gabe ez duelako pentsiorako eskubiderik eta urte batzuk falta zaizkiolako erretreta soldata jaso ahal izateko. Emakume hark berak hatz hezur bat galdu zuen
|
laneko
istripu batean. Ohikoa izaten zen hori kontserbagintzan.
|
|
2023
|
|
|
Añorgan ba omen zen Hankaputa esaten zioten gizon bat.
|
Lan
istripu batean ezkerreko hanka galduz geroztik, hartaz hitz egiten zuen bakoitzean esaten zuen" hanka puta", hortik ezizena. Tabernan pasatzen omen zuen eguna, eta mingainean ez ei zeukan herrenik batere.
|
|
|
Egia da Ongizate Estatua ez dela egun batetik bestera sortzen den fenomenoa. II. Mundu Gerraren aurretik estatu gehienak joan ziren, modu batera edo bestera,
|
lan
istripuekin edo zahartzaroarekin zerikusia zuten aseguru legeak onartzen. 1929ko krisiak, era berean, zalantzan jarri zuen estatuaren eskuhartzerik gabeko ekonomia eredu liberala, eta Roosevelt-en New Deal ak ezarri zituen, esate baterako, honen lehen pausoak6 Baina politika hauen zabaltzeak eta eskubideen hedatzeak egonkortzea suposatu zuten aldiari begiratuko diogu, Ongizate Estatuaren fenomenoaz beraz hitz egin ahal izateko.
|