|
2013
|
|
|
Hezkuntza Sailean diharduen EIMAko Ikasmaterialen Aholku Batzordea aipatu nahi dut, EIMA berorrek aurretik abiatutako lana sakontzen lagundu duena zenbait lan tresna argitaratuz eta euskal irakaskuntzako testuen zuzentasun eta egokitasuna zainduz. Aipaturiko Ikasmaterialen Aholku Batzordearen lanari esker, orain arte honako liburu hauek argitaratu dira: Ortotipografia, Kalko okerrak, Letra larriak erabiltzeko irizpideak, Onomastika, Izen zerrendak, Morfosintaxiaren inguruko zalantzak eta argibideak, Estandarizatu gabeko solasak..., Puntuazioa eta laster agertzekoak dira Ahoskera eta
|
lanak
ere, besteak beste.
|
|
|
Kritikak olerkari sena aitortu izan dio beti, baita prosazko
|
lanetan
ere, baina ez dugu eduki haren olerki bildumarik zer, zelan eta zenbat idatzi zuen jakiteko bera hil ostera arte. 1992an Bizkaiko Foru Aldundiak omendu zuen bizi osoko ibilbidea saritzeko, eta jabetuta olerkiak sakabanatuta zituela han agindu zion bilduma egitea, gerora Goizean eta arratsean.
|
|
|
EIZIEren eta Eusko Jaurlaritzaren bildumatik kanpo berrargitaratutako
|
lanik
ere bada: Elkar etxeak berrargitaratu zuen 2008an Altxor uhartea (Maria Garikanok LUrako 1991n egindako itzulpena).
|
|
|
zenbait aldiz ageri da. Hortaz, eskuartean dugun
|
lanean
ere euskaldunarengandik, burdin herrian jatorria izateagatik, hizkuntza oker erabiltzea espero da. Errege hil berriaren irudikatzea aurrez aurre oposatzen zaio euskaldunaren horri.
|
|
2015
|
|
|
Parisen egona zen eta bertan antzokietako antzerkia ezagutzeko parada izan zuen, armadako lagunekin antzerki
|
lanetan
ere aritua zen. Baina horretaz ia ia ez zuen deus kontatu.
|
|
2016
|
|
|
Horretaz gain, baina, euskal nazionalismo tradizionalarekiko aldentzea argi eta garbi zertu zen Pott bandaren proiektuan. Atxagak Euskadi Ofizialari egindako kritika zuzenak gisa horretan ulertu behar ditugu, eta baita itzulpengintzaren alde egindako
|
lana
ere, maila teorikoan zein praktikoan.
|
|
|
Hizkuntza politika makro horien despertsonalizazioa maiz erakusten da Irlandako Errepublikako gaeleraren garapen arazo nagusietako bezala, bertako hiztunen/ hizkuntzaren garapen ez aktibo, hankamotzaren kausetako, bat, bederen? (besteak beste, baita aipatu ditugun autoreen
|
lanetan
ere: Albarez 1990, Azurmendi 1977, Moriarty 2015, O' Riagáin 1992, 2001, Walsh 2011).
|
|
2018
|
|
|
Soziatiboko reki aldaera sarri ageri da XVI. mendean Nafarroako erdialdean, baina Iruñean agitutako justizia auzibideetan txandaketa dago, nahiz eta sudurkaririk gabeko forma dirudien ohikoena: orrequin ageri da 1535ean, baina maynguequi 1563an, mutilarequi 1596an eta orrequi 1612an, eta Beriainen
|
lanean
ere reki da nagusi, baina bestekotik ere badu (Reguero, 2017, 577). Reguerok (2015, 593) azaltzen duenez, sudurkaririk gabeko soziatiboa hegoaldeko goi nafarreraren ezaugarria da lehen testuetarik5, baina ez bide da nafarrera osoarena, eta bai, ordea, nafarreraren eremutik lan5 Izan ere, Iruñeko justizia auzibideetan XVI. mendean dagoeneko badugu.
|
|
|
Laugarren atal nagusia zentsuraren inguruko bibliografiari eskainia da. Hautaketa bibliografiko honetan, literatur zentsuraren azterketari dagozkion lanez gain, zineari zein alor juridiko politikoari dagozkien
|
lanak
ere bilduak dira. Era berean, frankismoak aurrera eramandako hizkuntza politikaren azterketari eskainiak diren lanak ere badira, frankismoaren historiari dagozkionekin batean.
|
|
|
Hautaketa bibliografiko honetan, literatur zentsuraren azterketari dagozkion lanez gain, zineari zein alor juridiko politikoari dagozkien lanak ere bilduak dira. Era berean, frankismoak aurrera eramandako hizkuntza politikaren azterketari eskainiak diren
|
lanak
ere badira, frankismoaren historiari dagozkionekin batean. Bosgarren eta azken atal nagusia, aparteko liburuki batean gehitua dena, hasieran aipatu dugun eranskinen atalarekin osatua da.
|
|
|
Ez da ahantzi behar, Gerra Zibila hasi aurretik, Emakume Abertzale Batza (1922) abertzaletasun ideien zabalkundeaz arduratu zela, betiere gizonezkoek egiten zuten lanaren osagarri modura, eta Bigarren Errepublikako urteetan(), kulturaren esparruan eskolak eta hitzaldi zein mitinak emateaz aparte, antzezten eta teatro idazle
|
lanetan
ere aritu zirela batzuek. Baina, frankismoak usadio hertsi eta eskuindarrak berraldarrikatu zituen garaipena lortzearekin batera.
|
|
|
biltzen hasia zen ondareak eskuragarri jar zitzakeen identitate kolektiboaren garapenerako erabilgarri ziratekeen errealitatea eta erreferente andana hurrengo atalean Ahozko Ondare Kulturala (AOK) izanen dugu hizpide. Bertzetik, bihurketaren gibelean ziren, baita ere, baliagarritasunaren bulkada lagundu zuten komunitateko jardunak, kulturgile eta kideak; eremuko parte aktibo zirenez, beren
|
lana
ere ezinbertzekoa izan zen.
|
|
|
Hori horrela, eta Torrealdairi jarraiki (1999: 14), zentsurak nolabaiteko literatur kritikaren
|
lana
ere burutzen zuen, nahiz eta euskarazko liburuen kasuan, salbuespenak salbuespen," iritzi literario nagusienak Donostiako Delegazio Probintzialean buruturiko irakurketetan gauzatu ziren, ziurrenik A. Arruek eginak"; aldiz, irakurlego zentralizatuen kasuan, balorazio literarioak oso urriak dira eta testu mota guztietan ebazpen edo ikuspegi politikoa gailenduko da. Izan ere," literatura ez da ezagutzaren garapenerako tresna gisa epaitzen, kanon erlijioso, moral, eta politiko zehaztugabeei men egiten dien neurrian baizik" (Larraz, 2014:
|
|
|
Omenaldi honekin Joan Mari Torrealdairen lanari egin nahi izan diogun aitortzarekin bukatzeko, Joan Mariren liburu ugari aipatu dira eta pentsatu dugu egokia izango litzatekeela liburu horietatik haritxo batzuk irakurtzea. Horretarako, euskal kulturgintzan ezagunak diren gonbidatuak ekarri ditugu, Joan Mari ez ezik, bere
|
lana
ere ongi ezagutzen duten gonbidatuak, hain justu. Gaur gurekin izango ditugu:
|
|
2019
|
|
|
Etxean, eskolan, kalean eta aisialdian euskaraz mintzo dira arnasguneetako biztanleak eta, ahal duten heinean,
|
lanean
ere bai. Molde horrek pitzadurak jasan ahala, arnasgunea eraldatuz joango da.
|
|
2021
|
|
|
Esana dugu, aurreko ataletan, badirela elebitasunak abantaila kognitiboak ekartzen dituela ondorioztatzen duten ikerketak eta baita horiekiko zalantzak eta kritikak aurkezten dituzten
|
lanak
ere, horien artean batzuk kontzeptualak direnak eta beste batzuk baliozkotasun ekologikoa zalantzan jartzen dutenak. Lan horien oinarrian, aurretik ere esan dugun moduan, psikologia kognitiboan nagusi den ikuspegi indibidualistaren ideia topatzen dugu.
|
|
2022
|
|
|
Badira, hala ere, aldez aurretik egindako saiakerak, izan solasaldiak edo ikastaroak (Egaña 2010: 7), baita idatzi diren literatur
|
lanak
ere. Isa Castillo Etxanok eta Iratxe Retolazak (2013) koordinatutako Genero ariketak.
|
|
|
Hau da, adituek Thomson Reutersek edo Scimagok egindako sailkapenen barruan dauden aldizkarietan argitaratu behar dituzte euren lanak, baloratuak izango badira; eta, gehienak, ingelesezko lanak bakarrik argitaratzen dituzten aldizkariak dira. Sailkapen horietatik kanpo gelditzen diren aldizkarietan argitaratutako
|
lanak
ere baloratzen dira, baina askoz maila apalagoan.
|
|
2023
|
|
|
Klaudio Otaegi ez zen edozein XIX. mendeko euskal letren munduan. 1836an Zegaman jaioa, nerabezaroan sorterrian organo jole aritua, Hondarribiko eskolako maisua izan zen bizitza osoan, 1859an hasita, baina astia izan zuen ogibidetik kanpoko
|
lanetan
ere aritzeko, eta nabarmentzeko.
|
|
|
Otaegik, ordea, kazetaritza
|
lanak
ere argitaratu zituen. Sei kronika behintzat idatzi eta sinatu zituen Euskal Errian, denak euskaraz, 1880 eta 1887 artean.
|