|
2000
|
|
|
Urtetan ibili zen euskal idazle eta sermolari. Haren
|
lanak
ere, antzinatik ziren argitaratu gabeak, Ica siquizunac batik bat. Ez, horratio, euskaldunen ahoetan ez deduzko eta ahaztuta, bizi bizirik eta oroigarri baino.
|
|
|
Alderdi horri dagokionez aipatu behar ditut, besteak beste —idazkia asko ez luzatzeko asmoak mugaturik—, Jose Luis de la Granjak (Galeuzca hitzarmenaren eta" propaganda eta nazioarteko politika" bateratuak egiteko sinatzaileek hartu zuten erabakiaren analisia), Xose Estevezek (penintsulako periferiako nazionalismoen arteko harremanei buruz egindako analisian hitzarmenen" nazioarteko" osagaia aipatu zuen atal bereizi batean), Xose M. Nuñez Seixasek (doktorego tesia: ...dako eragina), Jose Maria Lorenzo Espinosak (Irlandako nazionalismoak Euskadikoan izandako eragina), Juan Carlos Jimenez de Aberasturik (Euzkadiko Batzar Nagusiak Londresen gauzatutako ekimenen bilduma dokumentala) eta Koldo San Sebastianek (New Yorkeko Euskal Ordezkaritzaren materialen bilduma) egindako ekarpenak, eta, horiez gain, Iñaki Agirre Zabalak Nazioarteko Harremanen ikuspegitik egindako
|
lana
ere (euskal eremu integratuaren eredu historikoak eta nazioarteko gainerako eremuekiko artikulazioa).
|
|
2001
|
|
|
Lanik beharrezkoena horixe da eta. Eta bai aztertze
|
lana
ere.
|
|
|
New Yorkekoak, hala ere, ez du Jackie Kennedyrenesku utzi bere udako programazio guztia. Eta nahi izan duenak, Johanne Vermeer en
|
lanak
ere ikusi ahal izan ditu —adituek diotenez, optikarentzat hain garrantzitsua izan den kamara ilunaren teknika koadroak egiteko erabiltzen zuen pintore holandarra. Edo baita, orain arte mundu osoan XIX. mendeko William Blake pintore erromantikoari eskainitako erakusketarik zabalena ere.
|
|
|
Txosten horretan bakarrik ez, prentsako hainbat artikulutan jorratu du hizkuntz politikaren gaia Aurelio Artetak. Oinarri soziofilosofikoak aztertu ditu, diskurtso legitimatzailea, eta landa
|
lana
ere egin du, Nafarroan gertatzen zenarri begirik kendu gabe.
|
|
2002
|
|
|
Benetako zirrara sortzen duten artelanak direlako. Eta jakinik, berarekin batera, bere dizipulu batzuen
|
lanak
ere badaudela ikusgai, bereziki Anton van Dyck enak (beste batzuk ezezagunak ziren niretzat), ba zeresanik ez. Barrokoa ren maisuen bidetik abiatu eta jarraitu nahi duenak, Rubensen lanez gain, Rembrandt-enak ere ikus ditzake, oso erakusketa berezi batean, baina horretarako Erromara joan beharra dago, Quirinale jauregira.
|
|
2004
|
|
|
Erlojua rena ez da egia noski. Garai hartan sakelako erlojuak ugaritu ziren, antzerki
|
lanek
ere gaia jorratzenzuten, eta norbaitek fenomeno hori Kantekin lotu zuen. Dena den, bi aldiz utzi omen zion Kantek bazkalosteko ibilalditxoa egiteari, Rousseau-ren Emilelibu rua ekarri ziotenean (Rousseauren erretratu bat zen etxean zeukan edergarri bakarra) eta Frantziako Iraultzaren berri izan zuenean (haren helburuak, Askatasuna, Berdintasuna eta Senidetasuna, bere filosofiaren oinarrian daude).
|
|
|
Itzulpen
|
lanak
ere badira Irakur Sailean; esate baterako, Bertrand Russellen Azken iritziakEiharala rrek burutu zuena, edota Albert CamusenArro tzaliburua, J. M. Agirrek euskaratua. Euskaraz idatzi bakarrik ez, baizik eta euskarara liburuak itzultzea, hizkuntza finkatu berritan, ez al zen lan ausartegia?
|
|
2005
|
|
|
Diagnosi hau egiteko, hasiera hasieratik mugatu dugu ikerketa Euskal Telebistako produkziora, jakinda ETB1ek bikoiztutakoa ez dela produkzio osoa (esate baterako, zinemarako eta enpresa komunikazio
|
lanetarako
ere bikoiztu baitira lanak). Nahita baztertu ditugu gure lanetik, halaber, beste ikus entzunezko itzulpen mota batzuk, hala nola azpidazketa, ahotsaren gainjartzea eta abar.
|
|
|
Orain nahiko idazten da eta ezin eleberri guztiak irakurri. Zeure
|
lanak
ere ezagutzen ditut, jakina. Bai eta gure herriko Jasone Osororenak ere.
|
|
|
Jon Juaristi ere bai, bere garaitxoan. Jon Kortazarren kritika
|
lanak
ere ez ditut bazterrean uzten. Literatura kritika, ongi egina dagoenean, atseginez irakurtzen dut.
|
|
|
Emakumeak ere, zorionez, poliki poliki munduko bazter guztietan beren eskubideak eskuratzen ari dira, ezkontzeko edo ez ezkontzeko, harekin edo honekin egoteko...
|
Lanean
ere gero eta justizia handiago egiten zaie, oraindik zapalduak egon arren... Dena onartzen dela esan liteke, autodeterminazioa ezik.
|
|
2006
|
|
|
Bilbaok (2003), Ezkurdiak (2004) eta Perez Urrazak (2004) egindako ikerketa
|
lanetan
ere antzeko ondorioak ateratzen dituzte. Euskal Herriko ingurune sozial eta kulturalaren presentzia handiagoa da Euskal Herrian sortzen diren testuliburuetan Euskal Herritik kanpo ekoizten direnetan baino.
|
|
|
Ez geunden ohituta. Musikagile askok euskara baldarra zuten eta haien
|
lanetan
ere bistan zen hori. Zuk, berriz, zaindu egin duzu euskara, batasuna egiteko garaian genbiltzanean ere eta okerrak arra arra egiten zirenean.
|
|
2007
|
|
|
Bilera honetako
|
lanetatik
ere bat bakarra salbatu da antza: X. Mendigurenen" Sozialismua ta agintaritza" (20, 1965, 51).
|
|
|
Gustura irakurtzen duen irakurlearen inguruko kezka da nirea, liburu dendetara joaten den irakurlearen ingurukoa. Idurre Alonsoren
|
lanean
ere nabarmen ageri da irakurleena oso puntu kezkagarria dela egungo euskal literaturan. Gaur egun literaturako ia ia liburu guztiak agertzen dira prentsan, edozein liburuk ditu hiru edo lau kritika Susaren webguneko Kritiken gordailua n.
|
|
|
PPren gehiengo absolutuaren garaian, Espainiako Gobernuaren eta Eusko Jaurlaritzaren arteko erabateko talka instituzionalaren aroan, Madriletik zetorren orok deslegitimazio maila oso handia zeukan euskal gizartean; oso output ahula dator Madriletik eta gainera horri kontrako output a jartzen zaio euskal administrazioaren aldetik: Jaurlaritzak dituen bitarteko guztiak —eta ez gara ari soilik arrantza administrazioaz, adibidez; Euskal Telebista eta irrati publikoen
|
lanaz
ere ari gara— erabiliko dira Aznarren gobernuaren hanka sartze eta porrotak areagotzeko, aldi berean administrazio autonomikoaren ondo eginak azpimarratzen direla.
|
|
|
Kasu honetan, protestaren baliogarritasunari buruz Galizian egiten diren manifestazio handiek, Nunca Mais mugimenduak deiturikoek, eman zuten erantzuna eta hemengo komunikabideek mezu hori anplifikatu zuten. Gero, arrantzaleen ekinbideak esango du boluntarioen
|
lana
ere zeharo baliagarria eta praktikoa izan zela.
|
|
|
Ordukoaren ondorengoak gara, eta, zer esanik ez, oinordeko eta partaideak. Hark eman zigun aukera paregabea euskararen ofizialtasuna aldarrikatzeko, eta euskarari, historian gutxitan bezalaxe, eremu eta esparru zehatzak bermatzeko, besteak beste, administrazioan, irakaskuntzan eta komunikabideetan, sustatze lana eta barne normalizaziorako
|
lana
ere baztertu gabe.
|
|
2008
|
|
|
Tituluen homologaziorako, baina, ez da nahikoa ikasketen egitura bateratzea. Izan ere, ikasleek egin behar duten
|
lana
ere berdin neurtu behar da unibertsitate desberdinetan; hau da, neurtzeko unitate bera erabili behar da toki guztietan, eta ECTS kreditua da akademia lana neurtzeko erabiltzen den unitate hori. Ikasle baten 25 orduko lanaldia neurtzen du ECTS kreditu batek, eta lanaldi horren barruan ikasketekin zerikusia duten jarduera guztiak sartzen dira.
|
|
|
Beraz, eskola orduak ditugu alde batetik, teorikoak eta praktikoak, mintegiak barne. Baina horrez gainera, ikasle bakoitzak etxean edo liburutegian egindako
|
lana
ere sartzen da. Izan ere, 25 ordu horietako zati txikiena, hamar ordu baino gutxiagokoa baita, ikasgela, laborategi edo mintegian, irakaslea aurrean izanik, egindako lanari dagokio; baina gehiena etxean edo liburutegian egindako lanari dagokio.
|
|
|
Baina batzuetan ikusten dut prozesua ikastaroak egitearekin nahasi dela. Hain zaila ote da ulertzea gauzak ikasteko ona dela hitzaldiak entzutea, baina etxeko
|
lanak
ere beharrezkoak direla. Hain zaila irakaslea ezin dela apunteak diktatzen egon?
|
|
2009
|
|
|
Euskadiko Dokumentu Ondarearen Zentroak (Irargi) 1988tik 1993ra artean argitaratutako artxibistikari buruzko aldizkariaren 5 zenbakiak jasotzen dira. Horrez gain, Ikerlanak eta Iturriak bildumen
|
lanak
ere eskuragarri daude.
|
|
|
Berrizi buruzkoa argitaratu dugu, eta oraindik argitaratu ez badira ere, eginda eta argitaratze bidean ditugu Uribe Kosta, Galdakao eta Ugao Miraballes Arrigorriaga eta Maruri Jataberi buruzko ikerketak. Etno toponimia
|
lanak
ere egin dira Basaurin, Lezaman, Elorrion, Etxebarrin, Larrabetzun, Mungian eta Zamudion. Labayru Ikastegiaren hedatzea horrelako lanetatik dator.
|
|
|
Oraindik gogoratzen dut eurentzako nolako inpaktua izan zen konturatzea zelan egon zen halako mugimendu bat 1920ko hamarkadan. Barandiaranen
|
lana
ere orduan ezagutu genuen. Bere idazlan batzuk irakurri eta kulturazko ikastaro bat egin genuen, seminarioan bertan.
|
|
2010
|
|
|
Fundazioak aukera eman dit nik nituen euskal kezkak aurrera eramateko, eta egiten ez ziren gauza batzuk egiteko denbora eman dit. Alde horretatik, Fundazioaren idazkaritza daramadan aldi berean, beste
|
lanetan
ere banabil.
|
|
|
Gure Izarra, Jakin, Anaitasuna, Egan, Euskera, RIEV, Sancho el Sabio, Hermes, Hemen, Ikastaria eta Vasconia. Liburu atal, hitzaurre eta epilogoen artean, hirurogeitik gora
|
lan
ere argitaratu ditu.
|
|
|
Asko, eta mamitsuak. Historialaria da, baina historialarienak ez diren hamaika
|
lanetan
ere nabarmendu da. Aitzindaria izan da euskararen historia sozialaren eta Euskal Herriaren historia erlijiosoaren ikerketan, baina aitzindaria izan da historiatik kanpo ere, bereziki euskararen terminologiaren arloan, oso gazte zela Jakin sortu berritik garbizalekeriari aurre egitera ausartu zenean, edota UZEIren sorrera bultzatu eta zuzendu zuenean, gerora.
|
|
|
Bitartean, euskararen historia sozialarekin zerikusia duten hainbat
|
lanetan
ere jardun zuen: Euskaltzaindiaren Euskararen Liburu Zurian parte hartu zuen, Eusko Jaurlaritzaren Euskal Hitz eta Nafarroako Gobernuaren Euskara Denona erakusketen arduradun izan zen, eta Bidegileak bildumaren aurreneko zuzendaria ere bai, besteak beste.
|
|
2012
|
|
|
Hurrengo urtearen hasieran kaleratu ahal izan zuten liburua. Hori argitaratzeak zuen lehentasun eta guzti, bestelako
|
lanetan
ere ari zen Txillardegi, Jakinek eskatuta: Memmiren liburuaren itzulpena —1974an kaleratu zuten hori ere—, eta Villasantek prestaturiko Axularren Hiztegiako sarreren itzulpen frantsesaren zuzenketa.
|
|
|
Deslileren lanak egunerokoaren itxura zuen, eta umorez zipriztinduta zegoen. Umorea eta ironia dira Deslileren ikur garrantzitsuak, eta bere hurrengo
|
lanean
ere agertu zuen. Pyongyang lanak (2003) Ipar Koreako hiriburuan emandako bizialdia kontatzen du.
|
|
2013
|
|
|
oihalen tailerreko buru bezala agertzen da. Ez da aipatzen garaiko Le Corbusierren modernismoak bultzatzen zuen garbitasun eta gardentasunaren aurka Grayk aldarrikatzen zuen sentsualitate eta intimitatea (hots, beste emakume lesbianen
|
lanetan
ere argia den ezaugarria).
|
|
2014
|
|
|
Instituzioek egiten dutena ordezkatu beharrean, ez baitut uste instituzio batera inportatzeko modukoa denik eredua, instituzioetako lana osotu eta akuilu izan lukete antzeko esperientziek. Erakunde publikoen arreta bereganatu, finean, instituzioak ohar daitezen beraien
|
lana
ere badela gizarte kritiko eta aktiboa heztea. •
|
|
|
Kultura gabekoentzat onartu ohi zen euskaraz predikatzea, euskal liburuak argitara ematea... Eta, gainera, zentsuraren bidez sortzaile eta idazleen
|
lanak
ere mugatu egin zituen eremu jakin batzuetara: kristau dotrina eta herri literatura ia esklusiboki hasieran, eta gero emeki emeki ireki zuten eskua.
|
|
|
Artiumek eta San Telmo museoak elkarlanean ekoitzi duten Suturas
|
lana
ere ildo horretan koka daiteke. Derrigorrezkoa behar luke ikustea, euskal artista garaikideek gure garaia, gure gatazka eta gure nortasuna zein distantzia ironikoarekin bizi izan duten jabetuko bagara.
|
|
2015
|
|
|
Era berean, eleberri askotan gatazka politikoaren gaia bigarren edo hirugarren mailako plano narratiboan kokatu da, baita gatazkari buruzko literatur lan kanonikotzat hartu diren Martutene bezalako
|
lanetan
ere. Auziarekiko distantzia narratiboa hartzeko bitartekoa izan liteke indarkeria politikoa bigarren planoan irudikatzea, baina, paradoxikoa badirudi ere, esango nuke indarkeria politikoaz gehien idatzi den garaian literatura euskaldunaren parte batek bere burua gatazka horretatik kanpo kokatzeko nahia (fantasia?) ere adierazten duela, ez eragileen ez biktima zuzenen aldean ez kokatzekoa, iradokiz euskal subjektua ere hein batean gatazka horren erdigunetik kanpora desplazatu dela, nahiz eta ondorioek etengabe zipriztintzen duten.
|
|
|
azken aldi honetako literaturan ere gaztelerazkoa da ugariena, eta hizkuntza horretan egiten ari dira ahaleginik handiena ETAren historia gatazka politikoaren inguruabarrean kokatzea eta aztertzea propaganda nazionalista dela diotenak, indarkeria guztien biktima guztiak aintzat hartzea ETAren biktimei irain egitea dela argudiatzen dutenak. Bestelako
|
lanik
ere argitaratu da bestelako ikuspegietatik, baina pisu berezia dute arazoaren sustrai politikoa ukatu edo desitxuratzen dutenek. Ingelesezko lanetan oreka bestelakoa da.
|
|
2016
|
|
|
Unibertsitate ikasketak egitera kanpotik etorritakoek ere izan zuten eragina prozesu horretan, dudarik gabe. Eta horren aurretik, noski, frankismoaren itzalpean euskaraz ikasteko eskolak sortzeko lanetan ibilitako haiek denek eta ondorengo urteetan euskaltegiek egindako
|
lanak
ere bai.
|
|
|
Hau da, kulturgintzan, sarritan, militantzia eredu ez sustengarrietan erortzen gara. Joera hori oso errotuta daukagu Euskal Herrian, baita
|
lanean
ere, baina ez dauka etorkizunik. Iraun beharrak ezin dezake edozein prezio ordaindu.
|
|
|
Langileen lana algoritmo eta automatizazioez ordezkatzen bada, pertsonen
|
lana
ere aldatuko da. Batzuek lan horiek ordezkatzearekin amesten badute ere, behar berri asko ere sortzen dira aldi berean.
|
|
2017
|
|
|
Informazio, Komunikazio eta Teknologiarekin lotuta agertzen zaizkigu belaunaldien arteko ezberdintasun, ezin ulertu eta gatazkazko iruditeria eta antsietate berriak. Duela hiru urte luze, 2013an, egin nuen doktore tesiko landa
|
lanean
ere hala azaltzen ziren adin taldeen arteko mesfidantzak, kezkak, esperantzak, mespretxuak eta mirespenak. Beti elementu objektibo edo objektibagarrietan oinarrituta (pantaila interfaze plataformen erabilerak, zaletasunak, praktikak, (ez) gaitasunak), baina beti elementu subjektibo edo subjektibagarrietan ardaztuta(" guk bai baina haiek ez dute kriteriorik"," engantxatuta bizi dira"," konformakorragoak dira"," pazientzia gutxiago daukate"," makinei erabat lotuta daude"," ez dute telebista itzali ere egiten"...).
|
|
|
Bertso jardunarekin lotutakoak aletu ditut gehienbat oharrotan, neure buruari halako plazan ezertaz hausnartzeko eskubide zalantzatia aitortu badiot, ezagutzen dudan gaia jorratzeko izan baita. Bestelako
|
lanetan
ere ibili izan naiz eta banabil sormena deritzogun eremu sorgin horren barnean, arinaiztarraren graduan, ordea. Eta, gainera, berbak zurian beltz jartzeak geroz eta bertigo handiagoa sortzen dit, haizetara jaurti eta desagertzen ikustera ohitu naizelako izango da, beharbada.
|
|
|
Aurreiritzi horiek apurtzea garrantzitsua da, nire ustez. Kanpotar bezala, gure
|
lana
ere bada, baina bertakoek ere irekita eduki behar dituzte belarriak eta begiak.
|
|
2018
|
|
|
Langileok soldatapeko zein prekariookbagarela ahantzarazi nahi digute. Langileak turismoan aritzen diren gehienetan,
|
lana
ere egiten dute turismoko marken eta aisia industriagintzaren artean. Saltzen diguten eskarmentu berezirako egiten dugu lan, eta gero ordaindu.
|
|
2019
|
|
|
Kultur politikaz ari, erakunde publikoetatik kanpo egiten den
|
lanean
ere bada non murgildu. Instituzioek bezala, kultur politika egiten dute kultur plazako gainontzeko agenteek, eta hor ere egosten dira botere harremanak.
|
|
2020
|
|
|
Horrez gain, aurton Eztena jaialdirako sortu ziren lan eszenikoen emaitza dramaturgikoak jasotzen dituen Preposta eta Leihoen afasia
|
lanak
ere hortxe daude. Lehena Amets Badiolak sinatua, eta bigarrena Alaia Martinek idatzia.
|
|
|
Baina gu talde homogeneoa ginen, eta geure gorabehera txikiak eduki arren, eguneroko martxan ondo konpontzen ginen; alde horretatik, oso gomuta ona daukat. Bakoitza bere
|
lanetan
ere aritzen zen: ikasketetan saiatzen ginen, edo idazten...
|
|
|
Gure kasuan ez. Guk euskaraz ikasi genuen eta literatur
|
lanak
ere euskaraz irakurtzen genituen. Orduan, normalizatuagoa izan da gure ibilbidea.
|
|
|
pornoan postpornoa sortu da, kapitalismoan eta estatuan bertan harago doazen bizipraktikak, identitate merkatuan merkantzia ez den diferentzia anomaloa. Ez da lehengoaren hondar hutsa, sozialki bizi behar dutenen sormenezko
|
lana
ere badelako. Adibidez, euskal zeraren momifikazio espektakular edo komertzialaren aldean, euskal zeraren gorpua sormenez biziarazten bizi direnen kasuan (areago kontuan hartzen badugu diferentzia subalternoak, beregain izan dadin, izan denetik bereizi eta desberdindu beharra duela, hura fetitxe eta momia bihurtu duten neurrian).
|
|
|
Aitzitik, Sokratesen gaineko isla ohikoa dugu. Xenofonen
|
lanetan
ere ikusgai dago filosofoaren ezaugarri hori; edonola ere, ziur aski Sokratesen bitxikeria modu nabarmenenean irudikatzen duen obra Aristofanesen Hodeiak izango litzateke. Bertan, Sokrates hezkuntza forma berri baten ordezkari nagusitzat aurkezten zaigu.
|
|
|
Argitaratzaile
|
lana
ere egin zuen, bestalde. Lur argitaletxea sortuko du, arrakasta handiz, eskutitz batean Txillardegiri adierazi dionez:
|
|
2021
|
|
|
Batxilergoko lehenengo azterketak hantxe prestatu nituen.
|
Lan
ere egiten nuen, noski, beti oso argi izan dudalako ez niola inori ezer ere eskatuko, ezta etxean ere. Etxeak garbitzen ibili nintzen Tolosan, gero liburu saltzaile.
|
|
|
Baina, ikasteaz gain,
|
lan
ere egiten zenuen, esan duzunez. Bai, Labayrun.
|
|
|
Baserriko
|
lanak
ere egin zenituen.
|
|
|
Ez, ez zen garbi esaten ezin genuela euskararen aldeko lanik egin; baina, gero, horrela izan zen, bestelako
|
lanak
ere agintzen zizkigutelako. Oso gaizki pasa genuen denok, ez genuelako gure lana egiteko modurik.
|
|
2022
|
|
|
Denboraren joanarekiko eta zahartzaroarekiko esperientzia bital bizia, estua, indartsua, ez gutxitan erreboltatua bizi zuen. Eta, hala, bere
|
lanean
ere han eta hemen ageri dira gai horren bueltako gogoeta, aipamen zein aldarriak.
|
|
|
Merkatuak bere mesedetan jokatzen baitu beti. Borondate onenarekin ari den artista profesionalaren
|
lana
ere baldintzatzen du, bere jarduera artistiko ordaindu horren araberakoa baldin bada ahora eramatekorik izanen duen ala ez. Herrigintzaren eta merkatuaren epeak, moldeak eta helburuak ezberdinak direla argi da.
|
|
2023
|
|
|
Euskal Herrian tradizio handia duen mugimendu feministaren urteetako lanaren ondoriotasuna izatea, elkarte feministek udal instituzioekin lankidetzan diharduten espazioak baitira. Esan dugu orobat etxeetan zerbitzu mota desberdinak eskaini ohi direla, eta, jorratzen diren jarduera asoziatibo, administratibo eta asistentzialez gain, heziketa mailan, etxeetan txertatuta dauden Ahalduntze Eskolen
|
lana
ere azpimarragarria dela. Noiz edo noiz, jarduera horien guztien ondorioz, elkarte edo plataforma feminista berriak ere aktibatzen dira.
|