|
2007
|
|
|
2 Gazteek Euskal Herri mailan, azken 17 urtean herrialdez herrialde, goranzko joera adierazten dute. Zaila da euskara elkarteek eta euskalgintzako bestelako erakunde batzuek haurren artean sustatu dituzten aisialdiko jarduerek emaitza honetan nolako eragina izan duten neurtzea, baina beste batzuen artean, elkarte horien
|
lana
ere hor atzean dagoela pentsa daiteke.
|
|
|
2 Gazteek Euskal Herri mailan, azken 17 urtean herrialdez herrialde, goranzko joera adierazten dute. Zaila da euskara elkarteek eta euskalgintzako bestelako erakunde batzuek haurren artean sustatu dituzten aisialdiko jarduerek emaitza honetan nolako eragina izan duten neurtzea, baina beste batzuen artean, elkarte horien
|
lana
ere hor atzean dagoela pentsa daiteke. horrekin zenbait funtzio sozial betetzeko aukera izan behar du, horrek kulturalki motibatuko du hiztuna. Hezkuntzak mugak ditu erabilera bultzatze aldera.
|
|
2009
|
|
|
Dena sektore pribatuaren borondatearen esku geratzen da. Horrela, hizkuntza normalizatzeko planak egin dituzten enpresek beren diruz ordaindu behar izan dituzte azterlanak, bai eta behar ziren gainerako
|
lanak
ere. zuen. Lehenengo musuak euskaraz izan ziren.
|
|
|
Dena sektore pribatuaren borondatearen esku geratzen da. Horrela, hizkuntza normalizatzeko planak egin dituzten enpresek beren diruz ordaindu behar izan dituzte azterlanak, bai eta behar ziren gainerako
|
lanak
ere.
|
|
|
Esperientzia pertsonalekin batera klaseko jarduerak bideratzeko ere erabiltzen du. Honela bada, ariketa eta ataza batzuk plazaratzen ditu, eta ikasleen
|
lanak
ere bai. Blogaren erabilera didaktikoaren adibide eta ideien iturri dugu Camille Fauque".
|
|
|
Guraso taldea bera ere oso ona izan zen, elkarrekin esperientziak konpartitzeko aukera eta jarrera erakutsi zuten. Bestetik, irakaslearen
|
lana
ere egokia izan zen. Taldea bikain gidatu zuen.
|
|
|
Eta harrezkero idatzi diren guztiak! Orain beste kaskagogor batzuk dabiltza euskarak eskolarako eta plazarako ez ezik,
|
lanerako
ere balio duela esanez. Urte eta ahalegin batzuk pasatu dira dagoeneko eta fruitu batzuk ere eman ditu egindakoak.
|
|
2010
|
|
|
Unibertsitateko irakaskuntzan ingelesa sartzeak gaur egungo beharrei erantzuten die honako arrazoiak tarteko: 1) ingelesa zientzian eta teknologian hizkuntza nagusia denez, beharrezkoa da ezagutza lortzeko argitalpenak irakurriz, adibidez, baita ezagutzak partekatzeko ere kongresuetan erabiliz, adibidez; 2) ikasleen mugikortasuna handitzen ari da etengabe, eta, Europako unibertsitate nordikoetan adibidez, jadanik, 52 programa eskaintzen dira ingelesez; 3)
|
lanerako
ere ingelesaren beharra handitzen ari da; 4) Europako testuinguruan, Bologna Deklarazioaren arabera, Europako goi mailako hezkuntza ingelesa ‘lingua franca’ modura gero eta gehiago erabiltzearekin lotzen da.
|
|
|
Mendean azkartu egin baita, eta erritmo bizian gainera. ...bada ere, eskoletan ikasten duten gazte denek, ez dute erabiltzen hizkuntza hau bere giza harremanetan. euskararen ezagutza eta erabileraren arteko errealitate hau agertzen dute, eusko Jaurlaritzak, nahiz beste zenbait erakundek, egin izan dituzten hainbat ikerketek, horien artean iV Mapa Soziolingüistikoak, 2006ko erroldako datuetan oinarritzen denak. arazo honen inguruan kokatu nuen neure tesi
|
lana
ere (larrañaga n. 1996) eta hartarako, 13 urteko gaztetxoen artean egindako datu bilketan, joera hauxe ikusi genuen; eskolan ikasitako gazte guztiak ez dira euskara erabiltzen dutenak ondoren beren gizarte bizitzan. soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain
|
|
|
bibliako testuen exegesia eta itzulpenena, eta herri hizkuntzan teologia ematearena25; baina ez ziren horiek arriskurik gabeko lezioak26 dena den, batak eta besteak argi ikusi zuten hizkuntza sakratu guztien aparteko bikaintasuna ustezkoa zela, funtsik gabea, eta herri hizkuntzek berdin balio zezaketela eduki biblikoak egoki eta hizkera duin batean emanez gero27 hala ere, urtetan egon zen preso frai luis miretsia(). hori dena tartean zela, gaztelako probintzia agustindarretik aragoikora pasatzeko aukera izan zuen aita pedrok (1572), eta ondoko urteak gaztelatik at emango zituen (gaztelako giro itogarritik ihesi?), zeren XVi. mendean inkisizioaren botere osoa aragoiko erreinuan ez baitzen ezarri kontrako erresistentziarik eta aldeko ahalegin politikorik gabe: ...eke. hala ere, gizona ez zen mugatu zeregin horretara; batetik, betidanik zuen irakats grina zegoen, eta bestetik bizileku guztietan prediku eginbeharretarako mirespenez ikusi zitzaion gaitasuna. burgosko egonaldian erakutsi zuen irakasle lanak egoki eraman zitzakeela, eta hurrengo bizilekuetan unibertsitate katedratan irakasteko aukera izan zuen. huesca n priore zelarik predikari arrakastatsuaren
|
lanak
ere hartu zituen bere gain; baina ondoko bi urteetan unibertsitateak eskriturako katedraz arduratzea eskatu zion() 29 zaragoza() eta bartzelonako() egonaldietan, hiri horietako ikastegi eta unibertsitatean katedra eman zitzaion berriro. pedro Cerbuna teologian Maisuak eta agustindarrak deiturik etorri zen huesca tik zaragozara. Cerbuna hau izan zen hemengo unibertsitatea diruz eta arautegiz birsortu zuena(), eta orduko izendapenpaperetan ageri zaigu Malon etxaide30 hala ere, bartzelonako komentuko priore izendatu zutenez (1586), laburra izan zen hiri aragoitarreko egonaldia. hiriburu katalanean emango zituen, bada, azken urteak, eta bertan hil zen bere liburu inprimatu bakarra kaleratu eta gutxira (1589). idazle, idazleen arTean (1588..)
|
|
2011
|
|
|
Adibide interesgarri horietako bat ematen digute gagnon eta deschoux (2008) ikerlariek. Marrazkidun ipuin elebidunekin hizkuntzak era integratuan nola lan egin ikus daiteke lantxo honetan. eskolako hezkuntza elebi/ eleanitzak heziketaren alderdi guztiak ukitzen ditu eta etxeko
|
lanena
ere bai. Material elebidunak eskolarako ez ezik etxerako ere aukera batzuk ematen dituela erraz ikus daiteke. esaterako, euskal d ereduko guraso erdaldun askoren kexua edo ardura hauxe izan ohi da:
|
|
2012
|
|
|
Aipatutako puntu honekin lotuta, garrantzitsua da bai estrategiak diseinatzerakoan, baina baita eguneroko
|
lanean
ere, ezagutzan (ezagutza zientifikoan) oinarritutako irakurketak izatea. Zoritxarrez, hizkuntza politikari lotutakoetan ez da beti horrela izan, sarri nagusitu baitira iritzitan oinarritutako irakurketak eta politikak.
|
|
|
Ondorengo
|
lanak
ere Nafarroan kokaturiko ikerketa bat du oinarri: Lizarra, euskararen biziberritzetik indarberritzera.
|
|
2013
|
|
|
— Ewaritsa bupatau delakoa irakaslearen koadernoa da, enbereraz idazteko koadernoa alegia, ikastaroan zehar irakasle bakoitzak erabili behar duena eta etxerako
|
lanak
ere bilduko dituena: eguneroko ikaspenak, eguneroko oharrak, etxeko lanak, eta abar.
|
|
|
Bukatzeko, lan honetatik atera beharreko irakaspen garden bat, hauxe da: Euskal ikerkuntza soziolinguistikoan dihardutenak elkarren berri izateko premia sistematikoki asetu beharra; hots, euskal soziolinguistikan nor den guztia bilgune egoki batean erreferentziaturik izatea; baita, nola ez, bere
|
lana
ere. Horrela eginez gero, zenbait abantaila eratorriko lirateke jakin min zientifikotik edota euskalgintzaren militantziatikeuskararen egoeraz zein etorkizunaz kezkatuta ibiltzen diren herrigintzako, herri administrazioko eta ingurune akademikoko eragileentzat:
|
|
|
2 Oharra: Nekaza zait Bibliografia aipatzea, artikuluaren iturriak oso zabalak direlako, diziplina ezberdinetan lantzen direnak, nik aspaldi denik erabilitakoak nire
|
lanetan
ere eta barneratuak ditudanak. Nire ikerketa ibilbidean, adar ezberdinetan, Euskara beti egon da txertatuta, hasieratik (1976).
|
|
2014
|
|
|
Bukatzeko, bestelakoak ikerketa
|
lanak
ere egiteko gaitasuna badu Eskolak: azterketak, biografiak, elkarrizketak...
|
|
2015
|
|
|
—
|
Lanean
ere hobera egin da, baina departamentu, zuzendaritza eta atal guztietan ez da berdin nabaritu, departamentu batzuetan lehenagoko legegintzaldietatik ere bazetorrelako bidea eginda (erabiltzaileren batek adierazi du duela 8 urtetik hona ez duela euskaraz aritzeko beldurrik sentitzen). Dena den, sentiberatze berezia eta bultzada nabaritu da, intentsitatea handiagoa eta orokorragoa izan dela uste dute.
|
|
2016
|
|
|
Bestela esanda, euskarak bizi esparru propioa zuen, gizarte bizitzako funtzio gehienetarako erabiltzen zen, esparru hori hurrengo belaunaldiari transmititzen zitzaion, eta, gaztelania/ erdarek ez zituzten arriskutan jartzen ez euskara ezta berak betetzen zituen funtzioak ere. Nolanahi ere, aurreko herri gehienak landa eremukoak ziren, izaera horrek daramatzan ezaugarri guztiekin, hala nola, biztanleriaren zati garrantzitsuena nekazaritza eta basogintzatik bizi zen, dentsitate demografikoa txikia zen eta, ondorioz, bertako gazte askorentzat bertan ez zegoen etxebizitzarik ezta
|
lanik
ere; gainera, herri horien garapenerako jasotzen ziren laguntza administratiboak, biztanle kopuruen araberakoak izaten direnez gero, ez ziren nahikoa azpiegituren berrikuntzarako. Azken hogei urteotan, ordea, urbanizazioa, lurralde antolamendua eta dislokazio sozio-kulturala bitarteko izan direla (Fishman, 1991; Zalbide, 2007a), goian aipatutako herrietatik hiruk baino ez dute arnasguneen definizio operatiboa betetzen; beste bostak, berriz, %50 eta %80 bitarteko udalerri tartea osatzera pasatu dira gaur egun (Eustat, 2006).
|
|
2017
|
|
|
Dn: ez · eee lanean hasi nintzen eta gero lekuetara noanean dendetara edo zerbait erostera noanean · katalanez hitz egiten didanean nik katalanez egiten dut · jada bezero bezala ere egiten dut... harreman pertsonaletan ez guztiz baina bai · eta izatez
|
lanean
ere katalan hiztun direnekin eeh· haienera egokitzen naiz eta nik ere katalanez egiten dut ·
|
|
|
Lau: ez ia denak izan ere · bueno nik nesken lagun talde bat daukat arte eskolakoa dena eta horiekin katalanez hitz egiten dut · baina gero baditut lagunak orain urte asko egindakoak · nerabeak ginenean eta mutil horiekin gaztelaniaz hitz egiten dut · baina tira · hori · agian gaur egun gehiago ikusten ditut arteeskolako lagunak eta ez · besteekin zeren
|
lanean
ere badabiltza eta nahiz orduan · eta lagun neskekin katalanez hitz egiten dut eta katalanez egiten dugu edo agian batzuetan norbait badator eta hitz egiten badugu · nik gaztelaniaz hitz egiten dut pertsona horrekin(...)
|
|
|
ESKER OnA artikulu hau idazteko ebko CoSt sareko kideekin izandako eztabaidak hartu dira oinarri iS1306 New Speakers in a Multilingual Europe: Opportunities and Challenges, baita artikulu honek berak oinarri duen datu multzo handiaren gainean bernadette o’rourke andrearekin elkarlanean egindako
|
lana
ere.
|
|
|
Soziolinguistika Klusterra bat aldizkariaren 105 zenbaki honetan hauSnartu Soziolinguistika lehiaketaren X. edizioan (2017) irabazle izan diren hiru lanak argitaratu dira. horiez gain, argitalpen batzordeak egoki ikusi du lehiaketan parte hartu duten beste bi
|
lan
ere argitaratzea, zenbaki monografiko hau osatuz. hauSnartu lehiaketari eskainitako aleetan, aldizkarian ohikoa dena baino artikulu luzexeagoak publikatzen dira, hain zuzen, lehiaketa horretan jasotako ikerketen gaineko informazioa sakonagoa izan dadin. aurten, ordea, bada beste bereizgarri bat ere, izan ere, urte berean bi zenbaki eskaini dizkiogu lehiaketari, helburu zehatz batekin:... lehiaketa egiten den urte berean lanak publiko egitea. horrela, 2017ko lehiaketako lanak urte bereko bat aldizkariaren azken zenbakian eskainiko dira. lehiaketaren lehen saria Urko Ikardo euskara teknikariak jaso du" Ikastoletako guraso erdaldunak eta euskararen jarraipena Lapurdiko kostaldean" izeneko lanarengatik. ikergaia gaur egungo euskal soziolinguistikarentzat oso berezia den lurraldean kokatzen da, bai geografiari dagokionean eta, baita, edukiari dagokionean ere.
|
|
2018
|
|
|
Ebidentzia horien beste adibide bat da sendagile paziente komunikazio eraginkorrak osasun arretaren emaitzetan, zehazkiago, tentsioaren eta diabetesaren kontrolean eragina zuela agerian utzi zuena (Kaplan et al. 1989). Komunikazio klinikoaren ikerketan, sendagile paziente interakzioa aztertzen duten ikerketak gailendu dira, baina badira bestelako profesionalak eta pazienteak inplikatuta dauden komunikazio egoerak aztertu dituzten
|
lanak
ere: erizainak (Crawford et al. 1998), farmazeutikoak (Pilnick 2003), fisioterapeutak (Wallin et al. 2009), odontologoak (Kadanakuppe 2015).
|
|
2019
|
|
|
askotan hor bakarrik. euskaraz egiten da hor, erabat edo nagusiki, etxean eta kalean, lagunartean eta tabernan, auzoan eta herriko plazan, eskolan eta udaletxean. euskara da nagusi, hitzez behintzat, gizarte giro zabalean (jai ospakizun eta auzolan, elizkizun eta parkeko jolasaldi, kultura ekimen eta eztabaida politiko, kirol eta bertso saio).
|
Lanean
ere bai partez, inon baino maizago. b) arnasguneetan bizi den jendeak bitxitasun seinalerik edo salbuespen markarik gabe egiten du euskaraz, bertan eta arnasgune horren hainbat ingurutan. aparteko esfortzu, ordain-sari, autozentsura edo sakrifiziorik gabe egiten du euskaraz, hitzez ari delarik. zergatik. Inon idatzi gabeko gizarte arau honegatik:
|
|
|
Arnasguneek azaltzen dute argien, euskaraz" normal" bizitzea zer den. hiri eta herrietako d ereduko irakasleen jarduna, eskola esparruan) aski zartaturik, indargabeturik eta maiz galdurik, dago norma sozial hori. arnasguneetan bizirik dago, erabat edo hein handi batean, eguneroko bizimoduaren espazio nagusietan (etxean, auzoan, familian, lagunartean, plazan eta tabernan, mezetan eta udaletxean47, eskolako jolaslekuan eta frontoian, herriko festetan eta ezkontzahiletetan,..) hitzez ari garelarik48" euskaraz egitea" agintzen duen bertako gizarte araua. c) euskal hiztun elkarte beregaina, eguneroko jardun arrunta euskaraz bideratzen duena, ingurumen horietan bizi bizirik dagoela erakusten dute arnasguneek. argi antzematen du hori edonork. errespetu handia eragiten du euskarazko jardun arruntaren berezko bizitasun horrek, bai euskaltzaleon eta bai euskaltzale ez diren (bertako zein kanpoko) askoren artean49 euskaldunok euskaraz bizi garen espazio geoterritorialik izan badela erakustea funtsezko eginbeharra da, euskal hiztun elkarteak etorkizunik izango badu. arnasguneek azaltzen dute argien, euskaraz" normal" bizitzea zer den. hizkuntza normalkuntzaren bila bagabiltza, arnasgune horietan gaude osasun oneko hiztun elkarteen eguneroko mintzajardun normaletik hurbilen. gain-kostu txikienaz eta kritika bide murritzenaz hor atera dakioke euskalgintzari, bide batez jardunik50 batez ere, etekinik hoberena. d) euskaldun garbien sorgune oparoa da arnasgunea. eguneroko bizi-pozak eta beldur gorrotoak, esperantzak eta atsekabeak, bizigiro informal intimoaren gertaerak, pasadizoak eta gora-beherak aparteko graziaz eta hitz etorri onez azaltzeko gai diren hiztun beteen sorburu eta agergune dira arnasguneak. Funtsezko oinarri izan ohi da hori, hizkuntza formal landuaren garapen
|
lanerako
ere. ez da batere harritzekoa, hortaz, euskal profesional asko (beraiek edo beren gurasoak) arnasguneetatik etortzea. Bizi izatera kalera jaitsi badira ere profesional horietariko gehienak, arnasguneen background horretatik datorkie euskal hizkuntzaz airoso, zalu eta dotore baliatzeko doai aparta. hitz etorri oneko euskaldun trebe landuen harrobi dira arnasguneak. altxor preziatua da hori, oso, ahuldutako hiztun elkarteontzat51 e) eguneroko mintzajardun arruntean, euskara da arnasguneetan nagusi.
|
|
2021
|
|
|
Motibazio instrumentalari loturiko aldeko jarrerak ere badira, izan ere, pertsona asko ohartu da testuinguru euskaldunetan
|
lanerako
ere inportantea dela oso, euskaraz hitz egiten jakitea.
|
|
|
Horretarako aurkeztutako ebaluazio txostenean, helburu horri% 67an heldu zaiola aipatzen da, baita berariaz Bortzirietako Euskara Mankomunitateak egindako
|
lana
ere:
|
|
2022
|
|
|
Lan honekin hasi eta aholkularitza talde askok eskaintzen dituzten saioez, tailerrez eta formakuntzez ohartzean, hezkuntzan zegoen hutsune batekin, hau da, irakasleen formakuntza faltarekin, lotu genuen, ikasleekin lanketa hori irakasleak egin behar duela interpretatu baikenuen. 6.2 atalean hutsune edo gabezia hori erreala dela ikusi badugu ere, ulertu dugu ezinbestekoa dela kanpo eragileen
|
lana
ere," freskotasuna" eramaten baitute teknikariek geletara; beti ere, irakasleek egiten duten lanketa osatzeko bada eta ez lan hori ordezkatzeko. Bestalde, eta kontuan izanda kanpo eragileen artean eta irakasleen artean lankidetza falta sumatu dugula, soziolinguistika eta hizkuntza ekologiaren lanketa ahalik eta eraginkorren izan dadin hezkuntza komunitateko eragileen arteko saretzea ezinbestekoa da.
|
|
|
Askotan aipatu diren beste momentu batzuk euskararekiko kontzientzia hartzerako momentua(% 57,6) eta lagun euskaldunak egiteko momentua(% 48,9) dira. Gainera, beste askok
|
lana
ere aipatu dute(% 33,2k).
|
|
|
Lan munduan euskara bultzatzeko hasierako ahalegin haiek egin zirenean, akuilu nagusia identitarioa izan zen, eta halaxe aitortzen dute orduko sustatzaileek: euskara gurea zen eta
|
lan
ere euskaraz egin nahi zuten. Urteak pasatu dira, eta ikerketa lanean egiaztatu ahal izan dugunez, arrazoi nagusi hark gaur egun ere berdin jarraitzen du eta horixe da pizgarri nagusia, euskarak gutxiagotuta jarraitzen duelako eta badagoelako zer egina.
|
|
2023
|
|
|
Laneko hizkuntzen erabilera ez ezik,
|
lanetik kanpokoa
ere galdetu zitzaien. Galdera horri erantzuteko lau aukera zituzten:
|
|
|
Baina, kontuz, egindako
|
lana
ere jarri nahi genuen mahai gainean eta aurretik ibilitakoei ere omentxo egin. Hori dela eta, gogoeta prozesua egiten ari ginen bitartean, aurreko talde eragileetan ibilitako jendearekin ixte ekitaldi bat egin genuen.
|
|
|
Etaparik luzeena izan zen, eta egin beharreko
|
lana
ere zehatza zen: datuak eta ahalik eta kalitate oneneko argazkiak erregistratu eta sistematizatzea.
|
|
|
1 Ikerketa hau egiteko Zumaiako ikastetxe guztietako lankidetza ezinbestekoa izan da (Zumaiako Herri Eskola, Zumaiena Ikastetxea eta Oikiako Eskola); era berean, Zumaiako Udalaren laguntza ere garrantzizkoa izan da, finantzazioaz gain, baita koordinazio
|
lanetan
ere, asko lagundu duelako. Ikerketa taldean Larraina Elkarteko kideekin batera, datu bilketan neurtzaile gisa aritu direnak aipatu behar dira.
|