|
2001
|
|
|
Madrilen ikasiko dut, pentsio batean, eta kalifikazio onak izango ditut. Bulegoa ipiniko dut gero bertan, bederatziak arte
|
lan
egin eta ezkondu egingo naiz berehala. Lau seme alaba izango ditut eta Pedro izeneko gizon batek aitite deituko dit konturatu orduko.
|
|
|
Arte arriskutsua, herioaren mugetan ibiltzen dena. Arnasari eustean dago dena, biriketan luzaro edukitzen ikasi, poliki poliki gastatzen jakin, bihotzak
|
lan
egin eta buruari haizea falta ez dakion.
|
|
|
Beraren aginduz Geetha etxetik atera eta Tiruchiko familia batera igorria izan zen, etxeko
|
lanak
egin eta haurrak jagotera.
|
|
|
Kaleetan emakumeak gurditik tiratzen ikusiko dituzu. Kanpoan
|
lana
egin eta gero etxeko eginbeharrak ere burutu dituzte.
|
|
2003
|
|
|
Baina gogoratzen hasi eta gogoratu zuen ez zuela lanik egingo egun horretan, horixe erabaki zuelako bezperan. Bezperan erabaki zuen ez zuela biharamunean
|
lanik
egingo eta, lanaren partez, beste gauza bi egingo zituela. Erabaki zuen 1) entziklopedia bat erosiko zuela eta 2) Museora joango zela.
|
|
|
Hain arraroa ere ez zitzaion iruditu Matiasi: aspergarria delako informazio gune batean
|
lan
egitea eta Museora inor ez sartzea eta egun osoan egotea informaziorik eman gabe. Eta zelan edo halan eman behar da denbora, eta denbora emateko modu egokia da tangoak kantatzea edo milongak kantatzea.
|
|
2004
|
|
|
–Atzo bertan aipatu nizun. Nirekin
|
lan
egin eta SSetatik atera zen gizona. Hil egin dute.
|
|
|
–Etxeko
|
lanak
egiten eta marrazkiak ikusten.... Nola liteke hori?
|
|
2005
|
|
|
–Bizitza luzea zela esan zidaan eta denerako denbora zegoela: maitatzeko,
|
lan
egiteko eta baita damutzeko denbora ere –piercing en erregina ikusi nuen hurbiltzen eta berarengana zuzendu nuen begirada.
|
|
|
Katuak gehiago espirituak baino. Espirituak dira pertsonak bezalakoak, baina ez dute
|
lanik
egiten eta ez dira dutxatzen, eta gomazkoak dira, gominolak bezala. Eta pertsonak baino inteligenteagoak dira, hilda daudelako, eta pertsonak baino indartsuagoak ere bai, gomazkoak direlako, gominolak bezala.
|
|
2006
|
|
|
Tira egin nion, kostata lortutakoa askatu beharrik ez izateko. Zurrunbiloak bere
|
lana
egin eta berehala itzuli zuen txalupa, ostera. Arin mugitu nituen eskuak eta, soka lodia gorriz tindatuta geratu bazen ere, txirikorda egitea lortu nuen.
|
|
2007
|
|
|
Etxerako hartu genuen, hala ere. Nire prima eijerra, neskaz fidaturik, lasai joan zen Titorekin
|
lan
egitera eta legearen trikimailuak hirian ez ezik probintzian ere erakustera. Nik arrangura bat nerabilen barruan, muinak eta minak sortzen diren alde horretan.
|
|
2008
|
|
|
Eta haren arreba zaharrena hantxe jaio zela, biltegian bertan eta sareen artean, sirena txiki bat balitz bezala, arrain usain eta guzti. Urte batzuk euskal kostaldean
|
lanean
egin eta Andaluziara bueltatu ziren gero denak. Denak ez, arreba Euskal Herrian geratu zen.
|
|
2009
|
|
|
Maria deituko diogu, nornahitsu da. Herri txiki batean jaio da (Euskal Herrian handienak ere herritxoak ditugu), eskolara joan, ezkondu eta haurrak izan ditu, makina bat
|
lan
egin eta hil egin da. Biografia arrunt bat.
|
|
|
–
|
Lan
egin eta urte batzuk pasa. Eta zuk zer?
|
|
|
–, baina Maneirok, halaxe deitzen hasi baitzitzaizkion marinelak geroztik? berandu gabe irabazi zuen langileen errespetua, haiek adina
|
lan
eginez eta umorea behar bezala erabiliz, burua hotz eta mihia zorrotz?, Domingok atsegin baitzuen barre egitea, bere kontura ez ezik, besteen kontura ere; egun batean, marineletako bat hurbildu zitzaion, erretzaile porrokatua bera, hortzeria, zikina baino zikinagoa, sitsak jandako zura bezala zuena, zulo bat hemen eta zulo bat han:
|
|
|
Brasse 1940ko abuztuan atxilotu eta Auschwitzera bidali zuten, preso politiko gisa. Bi asteko berrogeialdia eta sei hilabeteko bortxazko
|
lanak
egin eta gero, Erkennungsdienst zerbitzuan jarri zuten, identifikazio zerbitzuan alegia. Alemanen obsesioa dena ondo dokumentatzea zen, eta 1941eko ekainean Auschwitzen ere identifikazio zerbitzua ezarri zuten.
|
|
|
erosotasuna hark, ordea, deseroso sentiarazten zuen batzuetan, lasterketa batean abantailarekin irteten den korrikalaria senti daitekeen bezala, Domingok ikusi egin nahi baitzuen noraino irits zitekeen, bere buruaren ahalegin hutsez, bide hartan barrena; marinel batzuek, hasieran, ederki jotzen zioten adarra, bai jantzien kontura –aski zen txamarraren kalitateari erreparatzea, alkandora, jertse eta galtzei, zapata eta galtzerdiei, mutil hura beste klase batekoa zela ohartzeko–, eta bai eskumotzaren kontura ere –haien artean bazen galiziar bat, ezizenak asmatzen espezialista, behin batean Domingori esan ziona, bere galiziar azentu itxiarekin: " Pues si te falta la mano, te tendremos que llamar Domingo Maneiro" –, baina Maneirok –halaxe deitzen hasi baitzitzaizkion marinelak geroztik– berandu gabe irabazi zuen langileen errespetua, haiek adina
|
lan
eginez eta umorea behar bezala erabiliz –burua hotz eta mihia zorrotz–, Domingok atsegin baitzuen barre egitea, bere kontura ez ezik, besteen kontura ere; egun batean, marineletako bat hurbildu zitzaion, erretzaile porrokatua bera, hortzeria –zikina baino zikinagoa– sitsak jandako zura bezala zuena, zulo bat hemen eta zulo bat han:
|
|
2011
|
|
|
Arratsaldeko errelebuan ibili zen beti fabrikan. Goizean, ukuiluko
|
lanak
egin eta gero, zaldi karroa hartu eta kalera jaitsiko zen: esnea partitu; barazkiak baldin bazituen, merkatuan saldu; dendatik etxeko mandatuak ekarri; eta bazkaritara, amarenera berriz.
|
|
|
Ezkondu eta dendatxoa ipiniz geroztik ilusioz bizi izan ziren. Gerlaondoa ez zen oso zoriontsua ia inorentzat izango, baina gizonak fruta denda gobernatzen zuen eta andereak enkarguz bordatzen zuen, eta euren etxetxoan kontent bizi ziren
|
lan
eginez eta aurreztuz. Ez zitzaion hainbeste axola andereari bainu modernorik ez edukitzea, nahiz eta auzokoek etxeko bainu berriak ezagutzera gonbidatu, aurreztu egin behar baitzuten.
|
|
|
Aipatzea merezi duen bat, garrantzitsua: elkarren etsai amorratu izandako jendeari, elkarrekin
|
lan
egin eta batak bestearengan gizatasuna aurkitzen zuenean, zail gertatzen zitzaion etsai izaten jarraitzea. Herrialde osoan bake batzordeetan zeuden aurkariak barkazioaren ahalmenaz ikasten hasi ziren.
|
|
|
Tuercasek ez zuen
|
lanik
egiten eta, amak langabeen bulegoan eta ETT guztietan izena ematera behartu zuen arren, eguna kalean ematen zuen zerbezak edaten eta zigarroak erretzen.
|
|
2012
|
|
|
Agian aldaketa bat batekoegia izan zela azaldu zion psikologoak, eta horregatik sentitzen zela hain gaizki eta estu. Oposizioetarako ikasten igarotako urteetan ez zuen denbora librerik izaten, goiz eta arratsaldez bulego batean
|
lan
egin eta gauez ikasi egiten zuen. Eta bat batean berarentzako bakarrik ziren ordu haiek guztiek, lasaitasuna eta bakea eman beharrean, antsietatea sortarazi zioten, eta orduak nola bete jakin gabe igarotzen zituen arratsaldeak.
|
|
|
Goiz batean, bere gelara joateko dei egin zidan, han baitzuen lotua hezueriak, eta gai horretaz demanda egin zidan modu onean. Galdegin zidan zein nituen arrazoiak, han hemenka ibiltzeko grina hutsa ez bazen, aitaren etxetik eta jaioterritik alde egiteko, han ongi kokatua egoteko aukera izanda eta,
|
lan
egin eta saiatuz gero, baita aberastekoa ere, eta bizitza erosoa eta atsegina izatekoa. Esan zidan zoritxarrekoak, alde batetik, edo aberastasun handiak lortu nahi zituztenak, bestetik, joaten zirela atzerrira abentura bila, gauza berriei ekinez bizimodua hobetzera, eta eguneroko bidetik kanpoko eginkizunei esker ospetsu bihurtzera.
|
|
2013
|
|
|
Hamabost urterekin, Gamey enpresan lanean hasi zen, eta orduan piztu zitzaion «kontzientzia soziala», arrebak dioenez. Sindikatuetan
|
lan
egiten eta enpresak kaleratutako langileen aldeko protestetan parte hartzen hasi zen. Garai hartan atxilotu zuten lehen aldiz, 1976an.
|
|
2014
|
|
|
–Zentzuz jokatu beharra zagok. Dirurik ez badaukak,
|
lan
egin eta emakumeengandik aparte geratu behar duk.
|
|
|
Oraina zen garrantzizkoena:
|
lana
egiteko eta baten bat maitatzeko. Ez gehiegi maitatzeko, hala ere, zeren bazekien nolako kalteak egin ziezazkiokeen aita batek alaba bati, edo ama batek seme bati, hura motzegi lotuz gero:
|
|
|
Oro har, jendeak ez du pentsatzen eta ez du pentsatu behar; jendearen ordez pentsatzeko intelektualak daude. Jendeak egin behar duena da
|
lan
egin eta sakrifikatu, intelektualak libre egon ahal izateko (lan materialetik libreak). Horrela ulertzen du Renanek bere rola.
|
|
|
Mozkortu eta loak hartu zuela? Ez zuela bere
|
lana
egin eta horregatik operazioak huts egin eta militante bat hil zela. Horren ordez, Guardia Zibilaren segadari iskintxo egin zion heroia bihurtu zen.
|
|
|
Ez, ez zuen inor ikusi.
|
Lan
egin eta haurrez arduratu besterik ez zuen egiten. Arazorik ez, arazorik ez.
|
|
2015
|
|
|
Presoa kartzelara itzul dadin presioa ez da gehiegi apaldu. Batez ere orain, minbiziaren kontrako tratamenduak bere
|
lana
egin eta gizona askoz hobeto dagoen honetan. Presoak preso jarraitzen du, etxetik irten gabe ospitalera joateko ez bada, baina abokatuek ez dute esperantza galdu.
|
|
|
ez dakidala nola lortu zenuen lehenengo proban sartzea... Gainera, ez dio inporta, zeren eta ikusita lau hilabetera utzi zenuela... ez, ez zaitut ulertzen... argi dago bai, zurea ez dela jendaurrean
|
lan
egitea eta kamerei esker lortutako ospeari eustea....
|
|
|
124 Arriskuaren gizartean bizi garela dio Ulrich Beckek, eta ez soilik teknologiaren arriskuagatik. Gizarte hori ulertzeko, eta bere gain
|
lan
egin eta erabakiak hartzeko asmoz, aspaldian arriskuaren zientzia eta politika desberdinak ari dira garatzen. López Cerezo eta Lujánek (2000) saio interesgarria idatzi zuten horiei buruz, Kristin Shrader Frechetteren ideia ugari kontuan hartuz.
|
|
|
Baita MITeko Joseph Weizenbaum informatikaria ere. Horren arabera, «teknikoki posible da pazienteekin harremanak izan ditzakeen konputagailu sistema bat egitea, kliniketan
|
lan
egiteko eta pazienteen profil osoak egiteko gai izango dena».29 Ziur?
|
|
|
Harri eta burdinen pisua eta erresistentziak kalkulatzen ibili ordez, emakumeen hanka tartean sartuta ibiltzen naiz beti. Material hotz eta bizigabe artean nahi nuen nik
|
lan
egin eta hemen nago alderantzizko lekuan, bizitza bera sortzen duten odolezko iturriak aztertzen espezializatua.
|
|
|
Gaztetan, euren adinkide hippiak maitasuna eta bakea egiten ari zirenean, edo estudiatzen ari zirenean,
|
lan
egin eta aurreztu egin behar zuten Angelek eta Jeanek, euren seme alabak amerikanoak bezala hazi zitezen. Horrelaxe deskribatzen du Angelek bere bizimodua San Franciscon:
|
|
|
Beraien, historia? lanera etorri den familia baten historia arrunta dela dio,
|
lan
egin eta jendearekin ondo konpondu nahi duen familia baten historia. Txirrina jo dute.
|
|
|
Orduan pisu bat alokatu ahal izan zuten. «Ez genuen herritarren eskuzabaltasunaz gehiegi baliatu nahi;
|
lana
egin eta geure kabuz aurrera atera nahi genuen?. Armandok ez zuen lehen urtean apenas lanik aurkitu.
|
|
|
Argi zuen Claudiak ez zuela hori nahi beretzat,, ez nuen porrot egin nahi. Etorri banintzen,
|
lana
egin eta dirua aurreztuta itzultzeko etorri nintzen, ez lehen nuena baino zulo handiagoa eginda itzultzeko?.
|
|
|
Barruan gorde ezin izan nuen galdera hura urtebete geroago paperean bueltaka dabilkidanean, egunkariak osatu dit Omarren azalpena. Europan
|
lana
egin eta dirua irabaztearen ilusioa aipatzen zuen Omarrek hainbeste gaztek emigratzearen arrazoi. Sedukzioa deitzen dio horri Abdelfattah Kilito idazle marokoarrak, berripaperak egin dion elkarrizketan.
|
|
|
Sabelean dantza egiten zion urduritasunak, eta burua asmo bakarrak betetzen zion Omarri, abioira igo zenean: ?
|
Lan
egin eta denbora gutxian dirua egingo nuela pentsatzen nuen, gero Senegalen ondo bizi ahal izateko?. Sweet promised land. Horixe da Senegalen kontinente honi buruz duten irudia:
|
|
|
–Bo, nire arrebak ez zuen ikasi nahi, hotel batera joan zen
|
lan
egitera eta hilabetero laurehun mila irabazten du.
|
|
|
Kazeta horrek garrantzi berezia izan zuela adierazi digu Allande Sokarros kazetariak, Zuberoan Le Miroir de la Souleren hegemoniari kontrapisua egiteko lehen saioa izan zelako. Arño Hegiaphal Jeikiren sortzaileetako batek Sokarrosen berbak berretsi dizkigu, 78 Jeiki RPR alderdi politikoari eta Le Miroir de la Soule kazetari aurre egiteko sortu zutela aitortu digu eta.79 Horretarako, gainera, esparru zabal bateko jendea elkartu zen, abertzaleek akuilu
|
lana
egin eta gero: PSkoak, PCFkoak eta abertzaleak eurak (Roger Idiart, Manex Pagola edota Pierre Bordazarre Etxahun Iruri moduko euskaltzale ezagunek idatzi zuten, besteak beste, Jeikin).
|
|
|
|
Lan
egiteko eta lan berdinagatik
|
|
2016
|
|
|
Adanek eta Ebak ezin zuten paradisuan gertaturikoa ahantzi, batez ere, nola sagar inoxente bat jateagatik zigortuak izan ziren, berak amatzerakoan oinaze latzak edukitzera kondenatu zuela eta senarra
|
lan
egitera eta ogia bere izerdiz irabaztea ere. Halere, Kain eta Abel amatu zituenean, ez zuen sobera oinazerik sentitu, eta igarritakoak hainbestekoak ez zirela pentsatu zuen orduan.
|
|
|
Muñoa zen bezeroa, astelehen, asteazken eta ostiraletan seietatik zazpietara. Asteazkenetan, andreak ez zuen arratsaldean
|
lanik
egiten eta etxean egoten zen; horregatik ginen han: astelehena zen.
|
|
|
Eta ez al naiz emakume bat? Gizon batek adina
|
lan
egin eta jan nezakeen, jana lortzen nuenetan?, eta berdin jasaten zartailua! Eta ez al naiz emakume bat?
|
|
|
jotzen dituzte emakume beltzak, eta irudi hori ez da metafora hutsa, inondik ere. Hegoafrikako legediaren arabera, emakume beltz langabeek debekatua dute eremu zurietara sartzea (herrialdearen %87 da eremu zuria!), eta debekatua dute, baita ere, kasu gehienetan, beren senarrek
|
lan
egin eta bizi diren hirietara sartzea.
|
|
|
Gizonek bezala, beren gain hartu dute familia hornitzeko ardura. Etxetik kanpo
|
lan
egin eta borrokatzearen ondorio dira ezaugarri ez ortodoxoki femeninoak, hala nola tinkotasuna eta independentzia. Ezaugarri horien jabe izategatik, sarri goratu dituzte emakume beltzak, baina sarriagotan errieta egin.
|
|
|
Elisa ez zen emakume beltz ohikoena, inoiz Elisarik izan bazen. Elisak ez du, inondik ere, emakume beltzen esperientzia islatzen, haiek nagusien zartailua pairatu baitzuten, beren familien alde
|
lan
egin eta babestu baitzituzten, esklabotzaren aurka borrokatu baitziren, jipoitu eta bortxatu baitzituzten, baina sekula azpiratu ez. Emakume haiek ondare garrantzitsu bat helarazi zieten beren ondorengo emakume izenez askeei:
|
|
|
Berreskuratu 7 planifi kazio jarduerako fi txak; emanaldiaren prestatze
|
lanetan
egindakoak eta
|
|
|
Abere hiltegian ofizioz
|
lana
Egin eta etxean baratzezain fina. Arantzolan Mattinen laguntzaile ona, Gu guzientzat zara ahantzi ezina!
|
|
|
Elkarrekin
|
lan
egin eta Ez etsi, ez uka! Hitza hitz!
|
|
|
zaizu haiekin
|
lan
egitea eta problema berriak ebaztea.
|
|
2017
|
|
|
158). Aldi berean, gizon emakumeen kontzeptu berri bat errotu zen, eta estatuarentzat
|
lan
egin eta umeak hazten zituzten lehengaitzat hartu ziren (Spengler 1965: 8).
|
|
|
Europan, Bigarren Mundu Gerraren ostean, merkaturatutako emakumeek etxera itzuli behar izan zuten, soldatarik gabe
|
lan
egitera eta eskubiderik gabe (jabetza, dibortzio, hezkuntza eta lanbide eskubiderik gabe); baina, orduan, erresistentzia eta borroka politikoa piztu zen berriro ere; mugimendu feministak politizatu egin zuen egoera hura, eta kontra egin zion eredu sozial eta ekonomiko patriarkalari, zeinean emakumeak gizonen mendeko baitziren, biziraun nahi bazuten. Gauzak aldatu diren arren, gaur egun ere, emakumeak egiten ditu oraindik etxeko lanak eta zaintza lanak, nahiz eta gizona langabezian egon (Esping Andersen, 1999:
|
|
|
Opus Dei elkarte katolikoak Euskal Herrian duen eskola gutxietako bat da Gazteluetakoa, eta elkarte horretako numerarioa da akusatutako irakaslea. Prelaturan erlijio
|
lanak
egin eta elkarteko beste kideak hezteko konpromisoa hartzen duten pertsonak dira numerarioak, zelibatu apostolikoan bizi direnak. Euskal Herrian elizaren ordezkari batek umeen aurka egindako sexu abusu delituengatik egingo den epaiketa gutxietariko bat izango da Gazteluetakoa.
|
|
|
1999an ez zen Suitzaren parte hartzerik izan; bilera izan zen ETAren eta Madrilen artean, baina Suitzaren esku hartzerik gabe. 2005ean Oslon eta Madril ETA prestaketa
|
lanak
egin eta 2006an Loiolako elkarrizketa gunea hautsi ondoren, 2007an Genevan eseri ziren, aurrez aurre, ETA eta Espainia. Batasuna ere han zen, PSE EErekin?, eta Suitzako Gobernuaren proposamenaren pean egon ziren mahaian nazioarteko eragileak. Azkeneko saio hori Henri Dunant zentroarekin hasi zen. Genevan du egoitza?:
|
|
|
–Amorrua? sentitu zuen atzemandako herritarrengatik, baita,, hainbeste
|
lan
egin eta gero, ekimena zapuztu, zutelako ere,, horrek zituen ondorioekin?.
|
|
|
Larunbatetan lanean ari zelakoz... Funtsean, ez zuen astean egun batez baizik
|
lan
egiten eta hain xuxen larunbatarekin! Baina hori aitzinetik banekien.
|
|
|
Herriko baserrien jabe aberatsenak berak entzuten nituelarik, beldurra ematen zidaten. Zorrez itoak zirela eta, sekula ez zutela hainbeste
|
lan
egin eta... gainera, gehienetan emazterik gabe gelditu eta... Hots, desesperamendua irakur zitekeen haien begitarte goizegi zaharkituetan.
|
|
|
Ez nengoen prest berriro Martarekin bezala egiteko. Dohainik
|
lana
egin eta inolako esker onik ez jaso gero. Aitorrek eskuaren keinu batekin uxatu zuen aukera hori:
|
|
|
–Guretzat hori da krisitik ateratzeko errezeta magikoa. Hain desegituratuta dagoen lan merkatu horretan, jendeari
|
lan
egiteko eta lan egiteko esan zaio. Esplotazioa jasanda, lortuko duela zerbait.
|
|
|
Bada azken urteotan kezka eragiten dien beste kontu bat ere: . Gero eta gehiago dira herrian
|
lan
egin eta beste nonbait bizi diren nekazari eta abeltzainak. Herri txikiren batean dute ustiategia eta Iruñean, Lizarran edo beste herri handiren batean bizi dira?.
|
|
|
Iruzkin horiek idatzi dituen kazetariari iruditzen zaio naturala dela emakume guztiak bere ingurukoak bezalakoak izatea. Feminitate horrek ez duela ez arrazarik, ez klaserik, ez dagoela politikoki eraikia, uste du emakumeak beren kasa utziz gero, naturalki diren hori izan daitezen, manerarik poetiko eta miresgarrienean bihurtuko direla bere inguruan
|
lan
egin eta afaltzen duten emakume horiexek bezalakoak: burges zuri petoak, behar den bezalaxe.
|
|
|
|
lan
egiteko eta langabeziaren aurkako babesa izateko.
|
|
2018
|
|
|
Are gehiago, argi geratu zen parte hartzaileetako batzuk konferentziarako ezarritako hiru egunak baino lehentxeago iritsiko zirela, bidea zelaitzeko eta beste gonbidatuen aldartea haztatzeko astia hartzeko, baina zehazki zer egunetan iristekoak ziren, orobat, ez zegoen jakiterik. Bistan zen, bada, lantaldeak, gogotik
|
lan
egiteaz eta erne egoteaz lekora, ohi baino malguagoa izan zuela. Izan ere, aldi batez uste izan nuen aurrean geneukan desafioari eusteko nahitaezkoa izango zela kanpotik langile batzuk ekartzea.
|
|
|
Pisua uzten zidan karrera ikasi bitartean, are lan bat topatu arte ere. Baina bera Lanzarotera zihoan, baietz, bazihoala, meditaziorako erretiro gune batean bizitzera, bertan
|
lan
egitera eta pertsona gisa haztera. Jada nagusia nintzen, hamazortzi urte bete berriak, ez nuen amarik behar, aita nuen gertu gainera, emergentzietarako, baina hura ere ez nuen, zertarako, hamazortzi urte.
|
|
|
Ni, berriz, handik oso urrun nengoen: Basurtu ospitaleko Unitate Funtzional Obstetriko estreinatu berrian atrapatuta hain zuzen ere, prostaglandina tanpoiak bere
|
lana
egin eta lehenengo uzkurdurak sentitzen hasi nintzenean.
|
|
|
Edozelan ere, seme alabei egingo zaien kalte bikoitza da lehenetsi beharrekoa edozein erabaki hartzerakoan. Nire defendatuari familiaz arduratu eta hainbat urtez egunero bete duen
|
lana
egiten eta etxera soldata bat eramaten utziko dion badaezpadako beste neurri arinago bat eskatzen dugu, beraz. Nahikoa deritzogu gaueko zortziak eta goizeko zortziak bitarteko etxeko atxiloaldia.
|
|
|
Izan ere, hiri kartzela berriek alderdi guztietatik egindako hobekuntzak uztartu dituzte: lege urraketen araberako mailaketa ahalbidetzen dute, barneko auzo antolamenduari esker; gaitasun ekonomikoaren araberako mailaketak ere
|
lan
egiteko eta birgizarteratzeko gogoa piztu eta norberaren ahaleginaren arabera egoera hobetzeko aukera eman du; espetxe barruan diharduten eskola, baratze, negutegi, tailer, lantegi eta bulegoei esker, zigorra murrizteko eta hura amaitutakoan gizartearentzat probetxuzkoa izateko aukerak biderkatu dira; maila guztietan finkatutako hierarkia eta diziplina zorrotzek kanpoko gizartean norberak bete be...
|
|
|
Amarekin bizi zirenean baino bizimodu osoagoa ez izan arren, gutxienez eguzkiak eta ilargiak argitutako bizitza zuten. Alaba Nagusia eta Bigarren Alaba atzeratuak baziren ere, gaixotasuna ageri ez zenean gai ziren josteko,
|
lan
egiteko eta hamar arte kontatzeko. Bazekiten diru bueltak itzuli arte itxoiten gatza erostera joaten zirenean.
|
|
|
Lotsa ematen zion bere burua pantailan ikusteak. Horrenbeste
|
lan
egin eta gero, horixe zuen saria, estreinaldia, baina, era berean, gaizki egindakoak ere agerian geratuko zirela ohartzen zen eta horrek ikara ematen zion, jendearen iritziak eta epaiak. Bakarrik egon nahi zuen telebista aurrean.
|
|
|
Sofan eserita, aita, lo. Ostiral arratsaldeetan ez zuen
|
lan
egiten eta lo kuluxkatxoa egiteko aprobetxatzen zuen.
|
|
|
Hamarretatik hamaikak arte. Ordu horretan bere amak alde egiten zuen hondartzako kantinan
|
lan
egitera eta bakarrik geratzen ginen. Atea itxi bezain laster biluztu eta bere ohera eramaten ninduen.
|
|
|
–Alde batetik, agiriak legeztatuta dituztenak daude:
|
lana
egiteko eta bizitza normal bat izateko aukera dutenak. Beste aldetik, paperak edo agiriak ez dituztenak daude.
|
|
|
Baina azken urteotan ongi bai ongi ezagutu ditugu ekonomia berri honen mirariak: zerbitzuetan lan egiten duen jende askok zortzi orduz
|
lana
egin eta ez du bizitzeko lain irabazten, datuak hor daude: kontratuak motzak dira, lanak eskasak dira, kaleratzeak gero eta errazagoak.
|
|
|
Hamarretatik hamaikak arte. Ordu horretan bere amak alde egiten zuen hondartzako kantinan
|
lan
egitera eta bakarrik geratzen ginen. Atea itxi bezain laster biluztu eta bere ohera eramaten ninduen.
|
|
|
Sofan eserita, aita, lo. Ostiral arratsaldeetan ez zuen
|
lan
egiten eta lo kuluxkatxoa egiteko aprobetxatzen zuen.
|
|
2019
|
|
|
Txikitatik, Jon oso mutil manipulagarria zen. Ideia bat bi aldiz errepikatzea nahikoa izaten zen Jonen garunak belaki
|
lanak
egin eta informazio guztia gordetzeko.
|
|
|
gizonen interes berak dituen emakumeak bakarrik izan dezake halako segurtasuna,, negozioetan, ekinean edo artean? gizonek bezalaxe
|
lan
egin eta arrakasta biltzen duen emakume batek bakarrik. Gertrude Steinek, adiskideak hartzen zituenean, gizonei bakarrik egiten zien jaramon, eta Alice Toklasen esku uzten zuen emakumeez arduratzea.
|
|
|
Hauxe izan zen ezinago kaltegarria emakumearentzat: gizon langilearen lankide bihurtu ez zenez, giza mitseinetik bazter geratu zen; emakumea ahula eta produzitze indar apalagokoa izateak, ordea, ez du esplikatzen bazterketa hori; gizasemeak ez zuen pareko gisa onartu, hain zuzen, emakumeak ez zuelako bat egiten gizonen
|
lan
egiteko eta pentsatzeko moduarekin, eta biziaren misterioen mende segitzen zuelako; gizonak onartzen ez zuenez gero, emakumeak haren begietan beste segitzen zuenez gero, gizona ezin zen izan emakumearen zapaltzailea besterik. Gizonaren hedatze eta menderatze borondateak madarikazio bihurtu du emakumeen ezgaitasuna.
|
|
2020
|
|
|
Bertan bizi zen Oierren eta zakur beltz, mehatxagarri batzuen konpainian. Emakume bat zetorkien goizetan etxeko
|
lanak
egin eta jateko zerbait prestatzera.
|
|
|
Eraldaketa horren eragile nagusiek nabarmentzen dute zailtasun handieneko une batean ezin dela ekintza itundurik egin24, tartean diren eragile guztiek eta, oro har, herritarrek ez badute sentitzen berdintasunean oinarritutako erantzuna ematen ari dela. Berdinak bagara, elkarrekin
|
lan
egin eta emaitzak ekitatiboki25 banatu behar ditugu. Beraz, koherentzia dago garai hartan euskal gizarteak partekatutako balio sistemaren, sineste horiek adierazteko erabilitako narrazioen26 eta hainbat arlotan hartutako erabaki estrategikoen artean, hala nola manufaktura aurreratuaren aldeko apustua, gizarte ekonomia, Diru sarrerak Bermatzeko Legea (DBE) abian27 jartzea, euskara berreskuratzea28 edo euskal gastronomiaren29 berrasmatzearen aldeko apustua.
|
|
|
Orduan ere bera baino argiagoa zen; bere aitaren nahiaren aurka egin zuen batxilergoa Marivik, ahizparen laguntzari esker, eta, gaur egun, bere aldean, emakume eskarmentuduna da: zapata denda batean
|
lan
egin eta idazkari ikasketak egiten ditu gauez. Ezin izan du unibertsitatera joan, etxean modurik ez dutelako.
|
|
2021
|
|
|
Dena dela, lanen helburu praktikotik harago, beste zerbait zen funtsezkoa niretzat: lana lanagatik; lana gorputzak eta adimenak diziplinatzeko; lana
|
lan
egitera eta, batez ere, men egitera ohitzeko. Eta setatienen ozarkeria apaltzeko, armak eurak baino eraginkorragoa zen haurrak haien bistatik urrun nire eskuetan izatea.
|
|
|
Handik astebetera Altaben dago, Teo Telletxea eskultore famatuaren tailerraren ate aurrean. Zorioneko sentitzen da gehien miresten duen artistarekin
|
lan
egiteko eta ikasteko aukera izatearekin, eta aldi berean oso urduri dago tipoa ezagutzeko, takarraren eta bitxiaren fama ere irabazia duelako azkenaldian. Txirrinaren bila dabilela aldameneko eraikineko arkudun atetik bistaratu da artista ezaguna.
|
|
|
Camilo Jose Celarena okerragoa izan zen: faxismoaren zentsore moduan
|
lan
egin eta gero eman zioten saria.
|
|
|
Baina denok behar ditugu gure momentuak:
|
lan
egitekoak eta hausnartzekoak. Eta bakoitzak erabaki behar du nola ordenatu nahi duen baterako zein besterako denbora.
|
|
|
Eta ohartu zen berak uste baino askoz zailagoa izango zela bere burua errege aldarrikatzea, eta bere estatu kolpeaz gogoeta egiten zuen bitartean, esanak egin zituen, eta Itsuen Herrialdeko portaerak eta usadioak ikasi. Gauean
|
lan
egin eta hara eta hona ibili beharra oso astun egiten zitzaion, eta erabaki zuen horixe izango zela lehendabizi aldatuko zuen gauza.
|
|
|
Itziar Amezagaren bizitza kontatzen zuen biografia txiki bat: andre ingeniaria, Arrasaten
|
lan
egin eta Ermuan bizi zena.
|
|
2022
|
|
|
Dozena bat ausart dira, ezinduak asko. Baina betebehar prebentiboa barik apaingarria daukate, suhiltzaileek beraien
|
lana
egin eta gero hurbiltzen baitira hondamenera, txirrindu lasterketetako auto erratzak bezala. Gibelean biltzen dituzte istiluek erakarritako azken ikusleak, festetako dianak gaupasan dabiltzanak nola.
|
|
|
Berasak marrazkiarekin
|
lan
egin eta Jokintxok bere kromoak sailkatu bitartean, nik artikulua idatzi nuen. Inspiratuta ibili nintzen:
|
|
|
–Goazemak etxeko
|
lanak
egitera eta, ondoren, hankak apur bat luzatzera. On eginen ziguk.
|
|
|
bostetik batek gainditzen zuen prozesua. Aldi berean, militargaiei eskatzen zieten elkarrekin eta ofizialekin sozializatzeko, gogotsu agertzeko, ordu luzez
|
lan
egiteko eta Aireko Indarraren moldeetara egokitzeko. Haiengandik espero zenaren artean zegoen ezkontzea, basetik gertu bizitzea eta etxe patriarkalak edukitzea beren lanarekin ezkondutako emazteekin.
|
|
|
Agerikoa da ez naizela zuzen aritu. Gogor
|
lan
eginez eta guztia emanez behar zenuten guztia lortuko zenutelakoan nengoen". Eta nire arrebek eta amak gogor egin zioten.
|
|
|
Imajinatu panorama! Ahotik ura sar ez zedin
|
lanak
eginez eta orain begietatik malkoak isurtzen... Nola lehortu malko horiek itsasoaren barnealdean?
|
|
|
" Zer naiz:
|
lan
egiteko eta umea zaintzeko makina bat. Non daude galdu ditudan espazioak?
|
|
|
Bi ume gehiegi ziren amaren kargu uzteko. Gatazka handia genuen gai honekin etxetik kanpo
|
lan
egin eta militantzian bat egiten genuen emakumeok. " Zertarako joango zara lanera, etxerako beste emakume bat hartu behar baduzu?
|
|
|
Baina erronkarik handienaren aitzinean ere ez da erraz kikiltzen dena, Libe, eta aitzinerat egin behar zuela deliberatu zuen. " Pariserat joatea pentsatu nuen,
|
lan
egin eta frantsesa ikasiko nuela. Izeba bat nuen han.
|