|
2016
|
|
|
eskeleto baten oroimenak Koldo Izagirrek itzulia, Mark Twain-en Tom Sawyerren abenturak eta Jack London en Oihanaren deiabiak Gillermo Etxeberriak euskaratua eta Lewis Carrol en Alizia herrialde harrigarrian Cruz Mujika-k ekarria. Justu orduantxe hasi zen Elkar argitaletxe sortu berria zenbait
|
lan
argitaratzen, baina, gainontzean, aldizkarietan baizik ez ziren argitaratzen itzulpen solteak. Horiei gehitu zitzaien, bada, Pott, baina berau izaki literatur aldizkari bakarra.
|
|
2017
|
|
|
Ondoren ere ortxe eman zizkigun ainbat latin eresi euskerazturik, eta prosazko «Ni naiz bidea», «Igandea», «Onezko amesa», «Gizonen argia», ta «Jainkozko biziera ta ongienera eldutzeko Lasterbide bikaña», Nieremberg Aitak erderaz egiña, euskeraztuta, batez ere. Zenbaki bakoitzean bi
|
lan
argitaltzen zizkioten geienetan.
|
|
|
Lan saritua (Virgilioren I. Bukolikoaren itzulpena, Luzio Arregi urnietarrak euskaratua. Melibeo ta Titiroren arteko alkar izketa? izenburuarekin), 1923an zazpi orrialdeko liburuxka gisa argitaratu zuen Euzko Argitaldariak, urte horietan Euskaltzaindiaren inguruko
|
lanak
argitaratu ohi zituen argitaletxeak; eta, gero, bigarrenez, 1925eko Euskeraaldizkarian argitaratu zen. Euskaltzaindiaren sariketa horietan ez zen berriro, guk dakigula, klasikoak euskaratzea proposatu.
|
|
2018
|
|
|
Lan horretan, euskalkiaren gramatikako hainbat kontu aztertzeaz gain, Mendigatxarengandik bildutako asko ere aurkezten da: 250etik gora esaera zahar, hainbat esamolde, ia berrogei herri kopla, partitura eta abesti batzuk letrarekin eta hiztegi luze bat, non, ziur asko, 1905eko Diccionario vasco español frances
|
lanean
argitaratutakoez gain, Marianok 1909an bukatzeko asmoa zuen hiztegiko hitz batzuk ere agertuko ziren (urte hartako eskutitz batean horrela adierazten du46, baina Azkueren funtsetan momentuz ez da hori dioen dokumenturik agertu).
|
|
|
Artean, bi lan baino ez ziren eginak ikerlerro honen azterketa aipagai zutenak," Euskararen zapalkuntza(" (1982) bata eta" Censura y literatura vasca" (1987) bestea, biak ala biak Joan Mari Torrealdaik berak argitara emanak. Tesi lana irakurri osteko ondoko urteetan ere zentsuraren gaiari heldu zioten
|
lanak
argitaratzen jarraitu zuen Torrealdaik, besteak beste El libro negro del euskera (1998) eta La censura censura de Franco y el tema vasco (1999) saioak.
|
|
|
Ugaltze hau marxismoa euskal gizartean sartzearen ondoriotzat du Torrealdaik. Hala, garai honetan saio
|
lanak
argitaratu zituzten egileak eta hauen lanak ditu aipagai, Joxe Azurmendi izanik idazlerik aztertuena. Hainbat lektore txostenen adibideekin osatua da azterketa.
|
|
|
Lehenago esan bezala, beste ikerketa batzuetatik lortutako datuak argigarri izan daitezke, edo zenbait hipotesi egiteko bide, baina, inondik ere, zentsura aldien eta generoen araberako joerak, zirkuituen araberako kanonak. ez ditugu irudikatuko zentsura artxiboetako liburu itzulien zerrendetatik eta argitaratutako itzulpen zerrenda osatuen arakatze eta erkatze sistematikoak eginez ez bada. Gainera, zerrenda horietako zenbait
|
lan
argitaratu izanaren zergatia ez dugu ulertuko zentsura espedienteen azterketatik (lehenbiziko ikerketa esparruari loturik) eta testu azterketatik (hirugarren ikerketa esparruari loturik) ateratako ondorioetatik ez bada.
|
|
2019
|
|
|
Txillardegik, Villasantek eta Mikelek euren
|
lanak
argitaratu zituenetik hona argibide asko eskeini izan jaku. Deklinakera bat bakarra erabiltzearen alde aurkezten jaku Mikel, baina hemen ere zabal jokatu gurarik agertzen jaku, lekuan lekuko izatearen aurka joan barik:
|
|
|
Ez, hemen hautatuak ziren lekukoek denek euskara lantzen dute: euskara eta euskaraz erakasten dute, euskaraz idazten dute eta beren
|
lana
argitaratzen, kazetariak dira, ahozko edo idatzizko itzulpen lanak egiten dituzte, euskara teknikariak dira tokiko kolektibitateetan, etab. Hots, Ipar Euskal Herriko bizi publikoan euskara" modelo" emaleak dira, bakoitzak bere modelo propioa eskainiz. Beren lanbidearengatik, euskararen transmititzaile publikoak dira eta, gainera/ ondorioz, zuzenki irakasleak bezala edo zeharka, preskribatzaileak dira3 Lanean hizkuntza hautuak egin behar dituzte.
|
|
2020
|
|
|
Ez da hori bakarrik: gaur egun euskarak irakaskuntzaren maila guztietan eta jakintza arlo guztietan du indarra; euskararen historia osoan baino gehiago eta hobeki idazten da; itzulpen asko egiten dira, literaturan eta gainerako esparruetan; literatura
|
lanak
argitaratzen dira; terminologia berezia eskatzen duten arloak lantzen dira; doktore tesi andana bat ere badugu, jakintza arlo guztietan; hemengo ikasle anitz kanpora joan da espezializatzera; komunikabideetan hogeita lau orduz entzun daiteke euskara, ongi prestatutako kazetariei esker eta abar. Eta, horren ondorioz, inoiz baino lan eta testu masa handiagoa dugu eskura, corpusetan bildua.
|
|
|
Asmoa zen orduan liburuxka hori bezalakoak sortuz joatea: " Ale honekin ematen diogu hasiera batzorde honetara aurkezten diren
|
lanen
argitaratzeari". Eta segitzen du:
|
|
2021
|
|
|
2022 urtean Nola atondu (dudan nire) gela bat norberarena
|
lana
argitaratu du Miren Agur Meabek HEA kultur elkartekoek sortutako Zaldiarri bildumako 11 atalean, Virginia Woolfi zuzeneko erreferentzia eginez. Ezaguna denez, Virginia Woolfek Gela bat norberarena (1929) lana argitaratu zuen, emakumezko idazleek nobela onak idazteko zer behar zuten galdetu ziotenean.
|
|
|
2022 urtean Nola atondu (dudan nire) gela bat norberarena lana argitaratu du Miren Agur Meabek HEA kultur elkartekoek sortutako Zaldiarri bildumako 11 atalean, Virginia Woolfi zuzeneko erreferentzia eginez. Ezaguna denez, Virginia Woolfek Gela bat norberarena (1929)
|
lana
argitaratu zuen, emakumezko idazleek nobela onak idazteko zer behar zuten galdetu ziotenean. Esan daiteke obra garrantzitsua izan dela emakume idazleei dagokienez, eta bere fruituak ere eman dituela.
|
|
2023
|
|
|
Kito. 1880eko hamarkadan ez zen Euskal Errian euskarazko beste kazetari
|
lanik
argitaratu. Otaegi hil eta gutxira, 1891n, euskaraz argitaratu zen Durangoko eliz ekitaldi bati buruzko kronika bat, erlijio kutsu handikoa, sinadurarik gabe(" Egun zorioneko bat Durangon"), baina hurrengo urteetan ere ez zen molde horretako beste kronikarik argitaratu euskaraz.
|