|
2000
|
|
|
Hamarkadaren hasieran narratiba lanak kaleratzen hasi zirenek, berriz, jarraikortasunez ekin diote aukera horri, ibilbide zehatzak zedarrituz. Hau da, X. Montoiak lau narratiba
|
lan
argitaratu ditu; E. Jimenezek sei; eta Mujikak zazpi. (ikus I eranskina)
|
|
|
Idazle berriek belaunaldi aldaketa ekarri dutela pentsatzekoa den arren, ez dugu horrelakorik ikusi. Izan ere, hamarkada honetan narratiba
|
lanak
argitaratzen hasi direnen artean, lau besterik ez baitira 70eko hamarkadan jaiotakoak: Harkaitz Cano, Ur Apalategi, Jasone Osoro eta Unai Iturriaga.
|
|
|
Nolabaiteko muga bat jartzearren, 90 urtearen ondoren lehen narratiba
|
lanak
argitaratu dituzten idazleak bakarrik izango ditugu hizpide, sarritan idazle ezagunagoen lanek idazle berri hauen lanak isilpean igaroarazi baitituzte. Izan ere, gure asmoa narratiba berria aztertzea denez, hamarkada honetan argitaraturiko lan guztiak aintzat hartzea zabalegia iruditu zaigu, eta beraz, egokiagotzat jo dugu esparrua murriztu eta lan jakin batzuei buruzko bilduma osatzea.
|
|
|
Hortaz, datozen orri hauetan azken hamarkada honetan ezagutzera eman diren idazleen lanen zerrenda emango dugu urtez urte. Hala ere, 90eko hamarkada baino lehen narratiba
|
lanik
argitaratu ez dutenak ere hartu ditugu kontuan: honela, hurrengo zerrendan 90 urtea baino lehen beste genero batean arituriko hainbat idazleren izenak ikusi ahal izango dira:
|
|
|
hala nola, Luis Mari Mujika, Iñigo Aranbarri, Edorta Jimenez, Xabier Montoia, Jose Luis Otamendi, Manu Erzilla. Hauek guztiek 90 urterako jada poesiazko
|
lanak
argitaraturik bazituzten ere, beraien lehen hitz lauzko lana urte honen ondoren argitaratu izanagatik jaso ditugu zerrenda honetan.
|
|
2002
|
|
|
Datu horien ildotik, guztiz ulergarriak dira generoen artean berriki eman diren fluktuazioak. 1990eko hamarkadan, esaterako, ordura artean poesiazko
|
lanak
argitaratuta zituzten hainbat idazle narratiba lanak kaleratzen hasi zen. I. Gutierrezek (2000: 11) adierazi digunez, egile horien artean dauzkagu:
|
|
|
Basque Writers katalogoan ere, narratzaileak gehiengo dira. Bertan datozen 26 idazleetatik, 9k poesiazko nahiz narratibazko
|
lanak
argitaratu dituzte eta 2k bakarrik poesia lanak (Lekuonak eta Gandiagak).
|
|
|
Hala ere, euskaraz eta gaztelaniaz idatzitako ia 50 liburuek eta ez bestek egiten du beharrezko haren aipamena. Hasieran kazetaritza
|
lanak
argitaratu bazituen ere, laster hasi zen idazten ipuin liburuak, eleberriak, narrazio biografikoak, saiakera, historia eta hizkuntzalaritzari buruzko lanak...
|
|
2003
|
|
|
Zure kazetaritza lan isila, aitatu baino besterik ez bada be, egin daigun. Gazterik hasi zinan Euzkadi-n zeure lehenengo
|
lanak
argitaratzen; gero, Eguna egunerokoan hainbeste lan gogor egindakoa zaitugu. Ez daukazu, ez, ahaztuteko orduko" esperientzi birginea"
|
|
|
San Antongo eleizan batzen ziran domeka ta jaietan, Don Klaudio Gallastegi handiaren magalpean, Bilboko euskaldun fededun asko ta asko, eleizkizunetan euskereari geroago eta leku gehiago emoten eutsela. Abade ospetsu horren babes zabala ta laguntza ugaria izan ebezan, besteak beste, Juan Angel Etxebarria santurtziarrak eta Jose Antonio Retolazak be, euren euskal
|
lanak
argitaratu eta zabaltzeko: Kili Kili aldizkariak bere" osaba" handitzat izan dau beti Don Klaudio.
|
|
2005
|
|
|
Gabriel Aresti ipuin lehiaketa, Imajina ezazu Euskadi eta Donostia Hiria Literatura sarien irabazlea izan da. Bere lehenengo
|
lan
argitaratua Ez dira ilunak (Erein, 1990) eleberri historikoa izan zen, ostean Amodio zoroak (Elkarlanean, 1999) ipuin bilduma etorri zen eta berriki beste eleberri bat argitaratu du, Hamar urte barru (Erein, 2003).
|
|
|
Urteetan han hemen narrazio ugari idatzi arren, Desira Izoztuak (Elkarlanean, 2000) izeneko liburua izan da Ana Urkizaren lehenengo bilduma eta lehenengo
|
lan
argitaratu garrantzitsua. Ana Urkiza idazle gazteen belaunaldikoa genuke, eta milurteko berriaren atarian bai narratiban bai olerkigintzan argitaratzeari ekin dion idazle berrietako bat.
|
|
|
Autonomia politikoaren lehenengo urteak ziren eta politika kulturala ere berritzeko bidean sartu zen. Lehiaketek betetzen zuten zeregina zera da, batetik, idazleentzako lagungarriak ziren laguntza ekonomikoaz gain
|
lana
argitaratuko zen segurantzia eta, bestetik, lehiaketok literatur genero jakin batzuk promozionatzen zituzten. Narratibari dagokionez, zer esanik ez, ipuinak aparteko lekua hartu zuen.
|
|
2008
|
|
|
Arazoa oso konplexua da: promozio falta, egilea entzutetsu ez izatea, edota bera baino entzutetsuago direnen itzalean bere
|
lana
argitaratzea (batzuetan ez dakit Durangoko Azokarako argitaratzea lagungarri ote den, baldin eta X k eta X k lan berriren bat argitara ematen duten). Izan ere, euskal irakurleria ez da oso handia, eta gorago esan bezala, aukera egiterakoan gaia baino idazlearen izena du kontuan irakurle askok.
|
|
2015
|
|
|
Infernutik alde egin eta Sorian zorriak zaintzen ipini ziren, eta haren ondoren herrian zabaldutako izua deskribatzen du, herriko neskek izandako" hileodol hustutze" amaigabe eta orokortu baten harira. Bistan denez, kontakizun aski fantastiko eta surrealista dugu, eta egun itzultzaile eta editore ezaguna den Olarraren sormen
|
lan
argitaratu bakarrenetakoa dugu. Orduan, ordea, hogeita hiru urte eskas zituen gazte hark oraindik itzulpenik argitara eman gabea zen.
|
|
|
Prozesu hori Oh! Euzkadin gauzatuko da osoki, zeina, ikusi dugun moduan, aldizkari kulturala zen ia literatur aldizkaria bainoago, eta ez zuen apenas sormenezko
|
lanik
argitaratzen. Horrek guztiak eraman gaitzake pentsatzera Saizarbitoria politika eta literatura uztartzearen aldekoa zela.
|
|
|
Haiek arduratzen ziren aleen inprimaketaz, banaketaz eta abarrez. " Ez ginen Euskadiko Ezkerraren kolektibo bat, eta, hala ere, Mujikak hartu egin gintuen Euskadiko Ezkerraren ildo politikoko
|
lanak
argitaratzen zituen Lur Hordagon, eta ez errekuperazio politikoa egiteko asmoz" (Izagirre, 2014).
|
|
|
55 Beren kabuz zenbait
|
lan
argitaratu ondotik, Pamielaren baitan txertatu zen aparteko bilduma batean.
|
|
|
Hastapen garai haietan, Donostiako Udal Liburutegiak antolatutako lehiaketa batean saria eman zioten ipuin bategatik, nahiz eta ipuin hori ez zen gerora publikatu. Sariketa hartan aurkeztutako poema batzuk bai publikatu zituen gero Karmel aldizkarian, eta haiexek izan ziren bere lehen literatur
|
lan
argitaratuak. Handik gutxira ezagutuko zuen Atxaga eta abiatuko ziren Panpina Ustela idaztera.
|
|
|
Euskaldunok ez dugu azken urte hauetan kultur aldizkaririk eta badirudi oraingoz ez dugula izanen. Eta haien hutsunea nola hala betetzeko erabiltzen den zenbait aldizkarik gure
|
lanak
argitaratzeko jartzen dituen eragozpenek ez digute egoera samurtzen. (Sarasola, 1973, 6).
|
|
2019
|
|
|
" Gaur" Soziologia Azterketa taldean ere aritu da. Arlo honen inguruan hainbat
|
lan
argitaratu ditu. Soziologian lan handia egin duen arren, idazle izateagatik eta batez ere, euskal eleberrigintza modernoan egindako ekarpenagatik egin da ezagun.
|
|
|
Prousten eragina literatura arloan nabarmena izan da bere
|
lanak
argitaratu zituenetik, Joyce eta Kafkarekin batera, eleberriaren berrikuntza ekarri zutelako. Saizarbitoriari, baina, Prousten lanak ekarriko dion elementu nagusietako bat memoriaren berreraiketa da.
|