|
2006
|
|
|
Hasieran sarrera gai batzuk lantzen dira, ikasleek ez baitute jakiten gauza
|
handirik
ez Euskal Herriaz ez euskal hizkuntza edota kulturaz.
|
|
2007
|
|
|
Bada datu bat urteetan zehar aldaketa
|
handirik
ez duena, hau da, emakume eta gizonezkoen arteko aldea. Izan ere, emakumeak baitira irakasleen artean nagusi, 1995% 67,48, eta 2005 ikasturtean% 69,45 direlarik.
|
|
|
Aipatu gabe ezin utzi gobernuak zuzenean kudeatzen ez dituen euskaltegietan euskara ikasten duten milaka ikasle horien balioa eta merezimendua. Matrikula prezioen etengabeko igoera jasan behar izan dute eta gutxi balitz, gobernuaren eta udal
|
handienen aldetik
ez dute inolako errekonozimendurik jasotzen, ez behintzat beka sistema moduan.
|
|
|
Izan ere, Gasteiz da, Araban, 100.000 biztanletik gorako tamaina duen udal bakarra eta –esan bezala– bere euskararen erabilera %4koa da; aldiz, dimentsio txikiagoak dituzten beste udaletan %6 %8, 9 bitarteko erabilera antzeman da. Horrela aztertuta, Gasteiz eta gainontzeko udalen arteko aldea berretsita eta areagotuta ikusten dugu (horrela ere, oso
|
handia
ez izan arren), tamaina txikiagoa duten udaletan Gasteizko balioak eragiten ez duelako eta Arabako batez bestekoan, aldiz, bai.
|
|
|
Herriz herriko agerpen horrek begi bistara atentzioa ematen duten datu batzuk ditu, Zizur Nagusian eta Berriozarren gazteek izan duten erabilera hutsala, kasu. Zizur Nagusiaren kasuan% 3,9ko erabilera batetik jaitsi da( [2001] 3,9_ [2006] 0) eta pentsatzekoa da, arestian aipatu bezala, euskaldunak% 10 inguru diren udalerrietan neurketaldian zorizko edozein faktorek aldarazten ahal duela emaitza, areago ere lagina
|
handia
ez denean, aipatu bi kasuetan gertatu den bezala (Berriozarren 64 gazte baino ez ziren neurtu eta Zizur Nagusian 84).
|
|
2008
|
|
|
Oro har aldea
|
handia
ez bada ere, handia da euskara lehen hizkuntza bakar gisa hartzen dutenak %76, 2 direla kontuan hartzen badugu eta, aldiz, euskara gaztelaniarekin batera hartzen dutenak %16, 2 direla. Beraz, transmisioaren portzentajea %90etik gorakoa izan dadin, bi bikotekideek euskaraz ondo hitz egin behar dute, eta gutxienez bietako batek lehen hizkuntza euskara izan behar du.
|
|
2009
|
|
|
Zuei soziolinguistika gustatzen zaizuenez, soziolinguistikari buruzko bat kontatuko dizuet. Gure garaipenik
|
handiena
ez zen izan puntu cat lortzea bakarrik, baizik eta katalanez hitz egiten duten katuak daudela aitortzea merkataritza kontratu batean. Estatubatuarrak oso bereziak dira.
|
|
|
Helburua zehaztutakoan, proiektua bera martxan jarri behar izaten da, giza baliabideak eta baliabide ekonomikoak aurkitu eta metodologia finkatuz. Artikulu honen hasieran ikusi dugunez, aurrekari
|
handirik
ez dago nazioarte mailan eredu gisa erabiltzeko. Berariazko lanketa oso eta propioa garatu behar izan du beraz Etxeberri egitasmoak.
|
|
|
Energian zaharrenak dauka altuena, beste bien artean kasik ez dago alderik. Azkenik, hizkera eta artikulazio erritmoetan, alde
|
handirik
ez dagoen arren, motelena gazteenak erakusten du eta biziena ostera beste biek; gainera, artikulazio erritmoari dagokionez, edadearen arabera biziagotu egiten dela esan daiteke.
|
|
2011
|
|
|
Hala ere, abestien letrak ulertzea inporta zaien ere galdetu zaie eta horren erantzunak parekatuagoak izan dira, erdiek baiezkoa esan baitute eta beste erdiek ez ulertzea ez zaiela inporta. Mutilen eta nesken erantzunen artean alde
|
handirik
ez dagoen arren, neska gehiago izan da letrak ulertzea inporta zaiola esan duena.
|
|
|
Abestien ulermena dela eta, elkarrizketetan zehar askok esan dute arazo
|
handirik
ez dutela izaten ingelesez dauden kantak ulertzeko. Horrek indartu baino ez du egiten, gehiengoak inportantziarik ez ematea abestien letrek duten hizkuntzari, ulertu ulertzen dituzte eta.
|
|
|
Geroago musikaren gaiarekin agertuko bada ere, gazteen artean euskara pisu gutxi duen aldagaia dela iruditzen zait. Areago dena, euskararen gaian gazteek ilusio
|
handirik
ez dutela esango nuke eta euskararen normalizazioaren arazoa ez dutela beren arazo sentitzen. Ondo dago euskararen alde lan egitea baina horretarako daude AED (Arrasate Euskaldun Dezagun), euskaltegiak edo ikastoletako irakasleak.
|
|
|
batetik, argazkiak bideoak bezain elementu egokiak direlako errealitatea geureganatu eta biltegiratzeko; bestetik, amerikarrak maisu izan ditugulako bideogintzan ere: ez zen ordurako egia, eta denborak are nabarmenago erakutsi du ikuspegi haren muga, argazkia bakarrik ateratzen zutenik soziolinguista amerikarrek. hizkuntzaren gizarte dimentsioa aztertzerakoan soziolinguista haiek egin duten bideberritzelana irakurri eta aintzakotzat hartu ez badugu gurea da errua, ez bide berritzaileena. hots, ezjakintasun
|
handiz
ez bada ezin esan liteke Charles A. Ferguson, Joshua A. Fishman eta konpainia azterbide estatiko deskriptibora mugatu izan direnik. Fishman enak130 dira, aitzitik, 1964ko" Language maintenance and language shift as a field of enquiry", geroztikako azterbide zinetiko dinamiko askoren iturburua, 1966ko Language Loyalty in the United States erraldoia eta 1985ko The Rise and Fall of the Ethnic Revival.
|
|
|
Fishman enak130 dira, aitzitik, 1964ko" Language maintenance and language shift as a field of enquiry", geroztikako azterbide zinetiko dinamiko askoren iturburua, 1966ko Language Loyalty in the United States erraldoia eta 1985ko The Rise and Fall of the Ethnic Revival. Salakuntza horrek ez du, beraz, erabateko oinarririk. egia da ordea, guztiarekin ere, diglosiaren alorreko artikuluak (bai Ferguson-ena eta bai Fishman-en hasierakoa, ez horrenbeste geroztikakoak) azterbide estatiko deskriptibotik eginak direla nagusiki eta, alde horretatik, esplikazio indar dinamiko
|
handirik
ez dutela131.
|
|
|
" gure izaera kulturala tarteko, intrantsigentziatik ateratzeko nahia, eta eredu akademikoetan eztabaidarako sumatzen d [u] en gabezia neurri batean behintzat arintzeko ahalegina". Aitortza bikoitz hori egin ondoren eta, adostasun terminologikoaren egokitasuna gutxietsi gabe, egileak hori lortzeko zailtasun
|
handiegia
ez ote dagoen planteatzen du. Baita diglosia terminoaren erabilera" okerrak" zuzentzeko ahaleginetan ere.
|
|
|
1.1 Hizkuntza aniztasuna giza mailan eleaniztasuna edo hizkuntza aniztasuna esaten da munduan nahiz gure artean hizkuntza bi edo gehiago elkarren ondoan ukipenean bizi direla adierazteko. egoera komuna izan da betidanik hainbat lekutan, (Indian edo Amazoniako hainbat herritan, Yapu eskualdean esate baterako), eta egoera komertzial nahiz politiko ugarietan ere bai mendeetan zehar. Siguán zenak sarri aipatzen zuen Bartzelonako portuan erdi Aroan hogei hizkuntza baino gehiago hitz egiten zirela, eta itxuraz elkar ulertzeko arazo
|
handiegirik
ez zuten. XIX mendeko nazio/ estaduen eraikitzearen ondorioz nazio bat hizkuntza bat politika zabaldu eta inposatu da, bereziki europan, eta haren eragineko beste herrialde askotan ere bai, estatu Batuetan, esaterako. hainbestekoa izan da ideologia honen eragina eta arrakasta, non zentzuzkoena eta zabalduena den ustea, sentidu komunekoa esango zaio erdaraz, normala, elebakarra izatea dela.
|
|
2012
|
|
|
Beraz, dinamika xumeak proposatzen dira. dinamika xumeak, errazenetatik hasi eta ibilian ibilian zailtzen joango direlako. ...uen poltsikoko hiztegiak sortu eta zabaldu dira Auzokideen artean. horrela, dinamiketan erabiltzeaz gain, Auzoko taldeetatik aparte euskara praktikatzeko euskarri fisiko bat izan dute erabilgarri. entzumena lantzea ezinbestekoa da hizkuntza barneratze prozesuan, eta errepikapenaren bitartez, euskara murduskatuz, pixkanaka pixkanaka euskarara hurbiltzen joatea da helburua.Gainera, dinamikek azalpen
|
handiegirik
ez izatea komeni da, komunikazio zailtasunak sortu baititzake:
|
|
|
" Esplikazio
|
handiegirik
ez dutela behar, azkenean jokuk konplikatu bat egiten bazu gero esplikatu egin behar da. Regla asko baldin badaude...". 21
|
|
|
Bestela esanda, guraso euskaldunen erdiek darabilte euskara. ...uskaraz dakiela aitortzen du (Iturria www.eustat.es). emaitza horiek, euren osotasunean eta orokorrean hartuta, onak dira, behinik behin beste testuinguru soziolinguistiko bateko ikastetxe batek lortzen dituenekin konparatuko bagenitu. demagun, Sestao edo Barakaldo, Gasteiz edo etxebarriko ikastetxe batek lortutako emaitzekin parez pare erkatzen ditugula, Lekandapen gehiena eginda dagoela, zeregin
|
handirik
ez dela gelditzen pentsa genezake, eta, horixe bera entzuten dugu sarri. emaitzak, ordea, ez dira bi ikastetxeen artean konparagarriak baldin eta beste hainbat aldagai berdinak ez badira, eta ikastetxearen kokagune soziolinguistikoa da lokailu horien artean garrantzitsuenetariko bat.
|
|
|
Gainontzeko eremuetan ez bezala, nahikoa da etxeko kide batek euskaraz ez jakitea, etxeko hizkuntza erdara izan dadin. Hala ere, guraso askok, baita euskaraz hitz egiteko erraztasun
|
handirik
ez dutenak ere, euskara erabiltzen dute seme alabekin, batez ere umeak diren bitartean.
|
|
|
Bi iturri nagusi horietatik ez ezik, beste iturri batzuetatik ere edatea (zentsuak, CIES, irakaskuntzaren estatistikak...) euskararen erabileraren geroz eta argazki osoagoa, sistematikoagoa eta zehatzagoa egiteko. kundeentzat eta baita estatistika horien erabiltzaile garen guztiontzat ere. Azken batean, bi eragiketa horiek metodozko prozedura ezberdinekin eta eragile ezberdinek bultzatuta eta gauzatuta egin direla jakinda, emaitzetan kontraesan
|
handirik
ez izateak bi eragiketa horien sendotasuna frogatzen baitu.
|
|
|
Dena den, daturik asaldagarrienak hirugarren lurraldekoak direla uste dugu, Bizkaikoak hain zuzen. Ehunekoei begiratuz gero, beherakada hain
|
handia
ez dela pentsa genezake, 2,1 puntu haurren artean (2,3 puntu duela 10 urteko datuekin konparatuz) eta 0,3 puntuko igoera gazteen artean (alabaina 1,6 puntuko jaitsiera duela 10 urteko datuekin alderatuz). Ez dugu ahaztu behar, ordea, Bizkaia dela populazio handiena duen lurraldea, biztanleriaren ia %40a bertan bizi dela, beraz, ehunekoen jaitsiera gainontzeko lurraldeen antzekoa bada ere, hiztun kopuruaren beherakada bortitzagoa da Bizkaian.
|
|
2013
|
|
|
Hiru herrietan elkarrizketatutako hiru pertsonen artean, desberdintasun
|
handirik
ez da agertzen erantzunetan. Halere, Baigorriko pertsona, zenbait erantzunetan desberdintzen da, Senpere eta Mauleko pertsonen erantzunak berdinak direlarik galdera guztietan.
|
|
2014
|
|
|
— Jon (15 urte): Aitak euskaraz gaitasun
|
handia
ez izan arren, etxeko hizkuntza euskara da. Euskararekiko atxikimendua, kontzientzia eta ardura erakusten ditu.
|
|
|
Euskara gehien erabiltzen den herrietan ere, gazteek erregistro kolokiala, eroso, adierazkor eta ekargarria, erdaratik hartzeko joera dute, are gehiago, euskaren presentzia
|
handia
ez den lekuetan. (Zabaleta, 2007:
|
|
2015
|
|
|
Ez da kalera asko irten, baina euskararen kontrako eraso bakarrak irratian entzun izan ditu, nahiz eta garrantzia
|
handirik
ez eman" horrelako gauzei".
|
|
2016
|
|
|
Alde handia 1986tik: orduan biztanleen %10 soilik zen alfabetatua, eta %81, partzialki alfabetatua5 Adinaren araberako alde
|
handirik
ez dago hizkuntza gaitasunean. Emakume euskaldunen portzentajea lau puntu altuagoa da gizonezkoena baino.
|
|
|
PB= 0,69, alegia, ehunetik 69k euskaraz egingo lukeela espero daitekeela Aiako hizkuntza gaitasunean oinarrituta; neurketa honetan ikusi dugun %64k baino gehiagok, alegia. Horrek esan nahi du, aldea
|
handia
ez bada ere, euskaldunek ez dutela euskaldunekin euskaraz egiten horretarako aukera duten guztietan.
|
|
|
Formulazio landu (xeago) horiekin jarduteko, berriz, gainerako zientzia adarretan bezala kontzeptu aproposak behar ditugu aldez aurretik: bestek dagoeneko prestaturik eta han hemen emaitza argiz aplikaturik dituen kontzeptuak, ahal delarik21; lehendik prestaturik daudenek" hemengo eta oraingo" errealitatea esplikatzeko argi-indar
|
handirik
ez dutenean22, berriz, geure kontzeptu propioak lantzen eta borobiltzen saiatu dugu. Hurrengo zenbait puntutan heltzen zaio eginkizun horri.
|
|
|
Hala izan liteke, ondoko hiru elementuok gertatzen badira horrekin batera: a) ET hiztunen burujasotze portzentuala adin talde gazteenetan agertzea; b) ET hiztunen burujasotze portzentuala batez ere mintzajardunaren151 belaunez belauneko jarraipenaren euskarri diren etxe auzo lagunarte (eta, adin batetik gora, lanbide) alorretan agertzea; c) ETren gorabide horrekin batera E4tik E3rako trasbase
|
handirik
ez gertatzea. Bestela, balio mugatukoa izan liteke goian esandako burujasotze hori:
|
|
|
• Iparraldean, 25 urtetik gorako adin talde guztietan luze zabaleko mintzaldatzea, language shift ezaguna, ari da itxura osoz gertatzen. Demografiazko (eta, horren ondorioz, demolinguistikazko) aldaketek eragindako distortsio
|
handirik
ez baldin badago tartean, segurutzat eman liteke baieztapen kezkagarri hori. Gaur egun Iparraldean euskaraz mintzo den jende gehiena, proportzioz ugariena eta, seguruenik, euskarazko harreman sarez, solaskidez eta mintzagaiz aktiboena, zaharr (en) a da adinez.
|
|
|
22 Argi-indar
|
handirik
ez dutenean edota, zenbaitetan, halakorik ez dutela iruditzen zaigunean. Zail izaten da, beti beti, kontu hauek aldez aurretik zorrotz erreparatzea.
|
|
2017
|
|
|
116). ustez, aldagaiak biltzen edo korrelazionatzen ari direlarik, praktika inguru baten ezaugarriak ematen ari dira. ondo dago praktika inguru horiek zehaztea eta neurtzea, baina ez da zuzena inguru horien ezaugarriak eragile independente gisa hartzea. bestela ere, interesgunea ez dago hor, kontrara doazen kasuetan baizik: nonbait, etxe batzuetan nahiz eta euskaldun asko ez egon, euskaraz gaitasun
|
handirik
ez izan eta gune erdaldun batean bizi, euskaraz egiten omen da.
|
|
|
5.2 nerabeen hizkuntza praktikak: gaztelania nagusi nahasketa giroan gaztetxoen hizkuntza sozializazioari dagokionez, lezon eta pasaian garatu dudan ikerketan nahiko argi ikusten da nerabeei euskarak gauza
|
handirik
ez diela eskaintzen euren gazte identitatea eraiki ahal izateko: euskararekin lotzen duten guneak batez ere eskola eta etxea (neurri txikiagoan) dira. baina nerabezaroan gune horiek garrantzia galtzen dute aisialdiko jardueren aldean. eta aisialdi eremuan garatzen dituzten praktika nagusienetan (kirola, musika, komunikabideak...) euskararen presentzia oso apala da. horrek, nire ustez, ondorio logiko bat dauka:
|
|
|
Lezon eta Pasaian garatu dudan ikerketan nahiko argi ikusten da nerabeei euskarak gauza
|
handirik
ez diela eskaintzen euren gazte identitatea eraiki ahal izateko: euskararekin lotzen duten guneak batez ere eskola eta etxea (neurri txikiagoan) dira.
|
|
|
Nesken artean eta mutilen artean gaztelania entzuten da nagusiki, eta, aldiz, elkarrizketa mistoak direnean, aldaketa
|
handia
ez bada ere, sarriago hautatzen da euskara berbaldietan, hamarretik bostetan. ikasleen artean behatutako elkarrizketak 268 izan dira, horietatik 101 lehenengo mailakoen artean eta 167 gainontzekoen artean. oro har, euskara maizago entzuten da fakultatean urte luzeagoz ari direnen artean, ia 6 puntuko aldearekin. bai 1.mailakoen artean eta baita gainontzekoenean ere neskak dira gutxien erabiltzen ... Mutilen arteko solasaldietan zein elkarrizketa mistoen artean, ordea, datuak nahiko parekoak dira, beti ere lehenengo mailakoekin konparatuz puntu baten bueltako igoera izanik 2 eta 3 mailakoen elkarrizketetan. oro har, nesken artean eta mutilen artean gaztelania entzuten da nagusiki, eta, aldiz, elkarrizketa mistoak direnean, aldaketa handia ez bada ere, sarriago hautatzen da euskara berbaldietan, hamarretik bostetan.
|
|
|
Nesken artean eta mutilen artean gaztelania entzuten da nagusiki, eta, aldiz, elkarrizketa mistoak direnean, aldaketa handia ez bada ere, sarriago hautatzen da euskara berbaldietan, hamarretik bostetan. ikasleen artean behatutako elkarrizketak 268 izan dira, horietatik 101 lehenengo mailakoen artean eta 167 gainontzekoen artean. oro har, euskara maizago entzuten da fakultatean urte luzeagoz ari direnen artean, ia 6 puntuko aldearekin. bai 1.mailakoen artean eta baita gainontzekoenean ere neskak dira gutxien erabiltzen dutenak eta elkarrizketa mistotan izaten da euskara gehiago entzuteko aukera, %55 inguruan hain zuzen. nesken artean, hamarretik hiruk baino ez dute egiten gure hizkuntzan fakultateko lehen urtean, eta urteak pasa ahala, hamarretik lau dira euskara hautatzen dutenak. Mutilen arteko solasaldietan zein elkarrizketa mistoen artean, ordea, datuak nahiko parekoak dira, beti ere lehenengo mailakoekin konparatuz puntu baten bueltako igoera izanik 2 eta 3 mailakoen elkarrizketetan. oro har, nesken artean eta mutilen artean gaztelania entzuten da nagusiki, eta, aldiz, elkarrizketa mistoak direnean, aldaketa
|
handia
ez bada ere, sarriago hautatzen da euskara berbaldietan, hamarretik bostetan.
|
|
2018
|
|
|
Ez da hazkunde homogeneoa izaten ari. Alde
|
handiak
ez ezik, joera desberdinak ere izaten ari dira lurralde, adintalde edota erabileraeremuaren arabera.
|
|
|
Ez da hazkunde homogeneoa izaten ari. Alde
|
handiak
ez ezik, joera desberdinak ere izaten ari dira lurralde, adin talde edota erabilera eremuaren arabera. Baina, gaur egun duela 25 urte baino euskal herritar gehiagok erabiltzen du euskara.
|
|
|
UNESCOk ez du alferrik iragarri munduan hitz egiten diren 6.000 hizkuntzetatik asko desagertzen ari direla. Ez du alferrik esaten euskara hizkuntza zaurgarria dela.1 Euskararen, edo, hobeto esanda, euskararen hiztun elkartearen ajeak eta arazoak munduko beste edozein hizkuntza gutxituaren antzekoak dira, gutxienik,
|
handiagoak
ez badira. UNESCOren esanak ez dira alferrikakoak:
|
|
|
Oro har, urte hauetan guztietan bildutako datuak nahiko egonkorrak dira, aldaketa
|
handirik
ez dute islatzen. Datuek, bere gordintasunean azterturik, erakusten dute euskararen kaleko erabilera nahiko aldagai egonkorra dela.
|
|
|
Euskal Herria 2016 izeneko txostenean generoari dagokion atala. Aldeak
|
handiak
ez badira ere, egun emakumezko haur, gazte zein helduek euskara gehiago erabiltzen dute:
|
|
|
2001etik Euskal Herrian hizkuntzaren beste hiru Kale Neurketa egin dira, eta, alde
|
handia
ez bada ere, joera finkatu eta orokortu da egungo egoerara iristeko: emakumezkoen euskararen erabilera gizonezkoena baino handiagoa da lurralde guztietan, herri gehienetan eta, nagusiak izan ezik, adin tarte guztietan.
|
|
|
Adinekoetan izan ezik, gainontzeko adin tarteetan emakumeen erabilera gizonen erabileraren gainetik dago. Hamar urtetan finkatu den egitatea dela esan dezakegu eta, aldeak oso
|
handiak
ez badira ere, badirudi zertxobait handitzen ari direla. Gainera, diferentziak askoz argiagoak dira haur eta gazteen artean.
|
|
|
" Txanponaren beste aldean", alde kezkagarrian, euskaldunen tipologian ematen ari den aldaketa jarri zuen Arregik. Euskaldunen %51 erdal elebidunak dira Nafarroan, askotan euskaraz mintzatzeko erraztasun
|
handirik
ez dutenak. Ezaugarri horri egotzi zion erabileraren igoera (beheranzko joera etetea ekarri duena, bestalde), ezagutzaren areagotzeari legokiokeena baino apalagoa izatea.
|
|
2019
|
|
|
Beste era batera esanik, lehentasun osokoa da arnasguneen euste, osatze eta zabaltze lanean zentraturiko euskalgintza. gainerako saio asko lagungarri da kasurik onenean, eta denbora pasa huts okerrenean. arnasguneetatik kanpora ere bada, jakina, lehentasun handiko esparrurik66:
|
handiagokorik
ez ordea, gure ustez.•
|
|
|
" arnasgune erasanak" tipologiak norabide zentzu argia du. hori ematen du aditzera kategoriaren izenburuak berak, eta horixe baieztatzen du testuak ere: " euskarazko hiztun talde hurbila, aurrez aurreko interakzio bizikoa, kontzentrazio dentsitatez ahultzen ari da..." (zalbide, 2019: 64). zalantza
|
handirik
ez dago gaur egun errealitatea hori izango dela kategoria horretan sar ditzakegun herri guztien kasuan. udalerri horiek guztiak orain baino euskaldunagoak eta arnasguneagoak ziren lehen. tankera honetako sailkapen bat lantzen denean, argigarria izan ohi da finkatzea zer islatu nahi dugun, une jakin bateko egoerak (argazkiak) edo bilakaera joerak (filmak). gure iritziz, sailkapen honen xede nagusi...
|
|
|
Gaur, ohikoa da haiek baino euskaldun petoagoek gazteleraz edo ingelesez kantatzea, merkatu arrazoiengatik, irismen edo estetika argudioengatik" (in Del Amo, 2016, 115). dena den, urtero argitaratzen diren diskoen artean euskaraz kantatzen jarraitzen da nagusiki. Aldaketa
|
handirik
ez, zentzu horretan. Baina hautu hori egiteko arrazoietan hasi da aldaketa. horregatik izango da interesgarria gai hori ikertzea, eta jakitea belaunaldi berriko musikariek nola argudiatzen duten euskaraz kantatzeko erabakia.
|
|
2020
|
|
|
Nola erakarri eta nola eutsi talentuari geure komunikazio egitasmoetan, horixe da Jordi Fonten kezka nagusietako bat. Areago, hainbat aldiz azpimarratu zuen une honetan aurkitzen duen arazorik
|
handiena
ez dagoela erlazionatua ez teknologiarekin, ez eta kazetaritzarekin ere, bere ustez egungo arazo nagusia, antolaketarekin dago erlazionatua. Izan ere, aldaketa garaia bizitzen ari garen honetan lantaldeetan aldaketarako erresistentzia handiak topatzen ditu eta era berean, jakitun da giza baliabideetan dagoela arrakastaz lehiatzeko gakoa.
|
|
|
Negozio ereduarekin lotutako galderen erantzunak beraz, beste bide edo eremu batzuetan bilatu dira. Carmina Crusafón en arabera 5G teknologiak hainbat aukera eskain ditzake eremu honetan, izan ere, hedabide txikiek abantaila dute egoera berrietara egokitzeko unean eta frogak egiteko ere
|
handiek
ez dituzten aukerak izan ditzakete, beti ere, alde horretara begira jartzen badira eta beharrezko inbertsioak egiten badituzte.
|
|
|
Akatsa litzateke erabiltzaile gutxiago dituzten horietan arretarik ez jartzea. Irakurketa globala egitea ezinbestekoa da; etorkizunari begirako joeren kontrakoa bailitzateke esaterako, egun ordainpeko telebista kanalak ala zerbitzuak erabiltzen dituztenen kopurua
|
handia
ez izanagatik ez kontuan hartzea. Zerotik% 23ra igo baita aldagaia oso denbora gutxian, eta horren jakitun dira Atresmedia edota Movistar bezalako enpresa erraldoiak.
|
|
2021
|
|
|
Lehena, irakaskuntza euskaraz hartzen bada, bigarrenak noski perpendikularki jotzen duen ertza aztertuko luke, hau delarik, euskara irakaskuntzan. Baina horrek ez luke zentzu
|
handirik
ez bada irakaskuntzaz haratago joaten eta beraz hezkuntza eta hizkuntzaren arteko harreman, lotura edo ere laguntasuna aipatzen.
|
|
|
Mentoreak topatzeko zailtasunak izan ditugu eta zenbaitetan, mentoreak izanik, programan parte hartu nahi zuten familiak falta izan dira. Horrez gain, mentoretza egitasmoetan garrantzitsua da mentorearen eta parte hartzen ari den haurgaztetxoaren artean adin tarte
|
haundirik
ez izatea. Izan ere, mentoreak zaintzaile, begirale edo hezitzaile roletik aldendu behar du, gehiago laguntzaile adinkide izateko.
|
|
|
Profil horretako haurrak eta familiak, euskararen ezagutza apala izateaz gainera, bertako kulturarekiko, hizkuntza ohiturekiko eta bizimoduarekiko urruti egoten dira maiz. Baina aipatu ere dugu, ikastetxeek hala baloratuta, euskaraz ez dakiten bertako gurasoen seme alabak egitasmoan parte hartzen ari direla; eskola orduz kanpo euskara indartzeko egitasmoen beharra dute horiek ere, kultura eta hizkuntza distantzia hain
|
haundia
ez bada ere. Etxean euskara erabiltzearen eta hizkuntzaren gaineko balioak transmititzearen garrantzia eta beharra berresten digu horrek.
|
|
|
Ezinbestekoa da parte hartzen duten gazteak euskara gehiago erabiltzen saiatzeko prest egotea, neurri eta modu ezberdinean bada ere: batzuk benetako eraldaketa handia izango dute helburu eta beste batzuk, agian," euskara ez galtzea", baina zelanbaiteko interesa izanez gero, denek izan dezakete aukera holako babesgune baten eraldaketa prozesu bat bizitzeko, hizkuntza praktiketan aldaketa
|
handirik
ez badute ere, euskararekiko posizionamenduan behintzat. Gazteek eurek iniziatiba hartu eta proiektuen diseinuan esku zuzena hartuz gero esperientzia arrakastatsuak izateko aukerak biderkatzen dira.
|
|
|
Hots, Europan Frantzia hizkuntza propioei buruzko kudeaketan salbuespen bat egoten da oraino. Iduriz, lege berri horrek laguntza
|
handirik
ez dio ekarriko hizkuntza horien biziberritzeari (Ipar Euskal Herrian adibidez), lurralde batzuetan indarrean diren hizkuntza politika ekintza zenbait bermatzen baldin baditu ere eta, ondorioz, besteetan indarrean jartzeko aukera ematen baldin badu ere.
|
|
2022
|
|
|
Auzo bizitza
|
handirik
ez dago gaur egun inguru horretan; herrigunetik 3 km-ra dago, jende gutxi bizi da eta azpiegiturak ere oso oinarrizkoak dira: elizaren inguruan plazatxo bat, pilotaleku estalia eta komun bat.
|
|
|
26 biztanle berri besterik ez zituen gehitzen planak eta, beraz, aldaketa
|
handirik
ez zekarren herri osoko datuak aintzat hartuta. Euskararen proiekzio indizea da, hauskortasun indizea 5,33koa (2 balio duena) eta bilakaera indizea positiboa da, beraz:
|
|
|
• Kopuru absolutuari begiratuz gero, Zabalgana, Salburua, Sansomendi eta Lakua Arriaga ere nabarmentzen dira. Atzerritarren ehunekoa horren
|
handia
ez izan arren, auzo jendetsuak diren neurrian, horiek ere kontuan hartzekoak dira.
|
|
2023
|
|
|
Izan ere, hizkuntza batean lasai aritzeko ezagutza nahikoa izatea da, azken finean, gaitasuna izatea. Motibazioak pisu
|
handiegirik
ez duen kasuetan, gaitasuna izango da erabilera bultzatzen duen palanka (edo galga). Ez da nahikoa entrenatzaile gazteekin motibazio lanketak egitea:
|
|
|
Nenqayni ch’ih k probintziako hizkuntza bizitasun mailarik handiena erakusten du, hiztun kopuru
|
handia
ez ezik (4.352 Tŝilhqot’in en %19, 9; 864 pertsona inguru), hiztun gazteak ere badituelako.
|
|
|
Tŝilhqot’in ek Nenqayni ch’ih (Tŝilhqot’in hizkuntza) dute mintzaera; Dene (Atabaskera) familiako hizkuntza bat da, eta Tŝilhqot’in lurraldean hitz egiten da. First Peoples’ Cultural Council ek 2018an argiratutako Columbia Britaniarreko hizkuntza indigenen egoerari buruzko txostenaren arabera (FPCC 2018), Nenqayni ch’ih k probintziako hizkuntza bizitasun mailarik handiena erakusten du, hiztun kopuru
|
handia
ez ezik (4.352 Tŝilhqot’in en %19, 9; 864 pertsona inguru), hiztun gazteak ere badituelako (FPCC 2014; FPCC 2018k, 38). Dena den," severely endangered" (arrisku larrian) kategorian kokatuta dago (FPHLCC 2010: 13), eta Fishman-en Graded Intergenerational Disruption Scale eskalan" Stage 7 Shifting" (7 aldaketa fasea) dago sailkatuta:
|