|
2023
|
|
|
3.2
|
ESPAINIAKO
TOKI OGASUNEN BILAKAERA HISTORIKOA 131
|
|
|
Toki autonomiaren printzipioaren aldarrikapenera heltzeko Espainiako antolamendu juridikoak lan handia egin behar izan du eta horren azterketa historikoa egin dut, gaur eguneko egoera ulertzeko derrigorrezkoa baita
|
Espainiako
toki erakundeen bilakaera historikoa ulertzea. Bide hori jorratzean, toki erakundeen gaineko kontrolaren zergatia uler daiteke.
|
|
|
SOSA WAGNER edo FERNANDEZ BALLESTEROS Tokiko Zuzenbidearen gaineko eskuliburuen idazleek edota udalaren historian aditua den ORDUÑA REBOLLOk hausnarketa historikoan ikuspegi berdina dute:
|
Espainiako
toki erakundeen historian zehar, beti egon da udalen autonomiaren eta udalen gaineko kontrolaren arteko 198
|
|
|
Bestetik, TAOL1945ren 67 oinarriak
|
Espainiako
toki erakundeen arauketan klasikoa zen zaintza araubidea zehazten zuen. Zaintza araubide hori udal finantza jarduerarekin lotuta zegoen eta 1945eko Legearekin udala disolbatzeko aukera ere zehaztu zuen.
|
|
|
3.2
|
ESPAINIAKO
TOKI OGASUNEN BILAKAERA HISTORIKOA
|
|
|
Lege honek bertute bat dauka:
|
Espainiako
toki erakundeen toki ogasunentzako abiapuntua da, hots, lehenengo benetako arauketa; eta indarrean mantendu egin zen 2004 urtera arte. Urte horretara arte aldaketa sakonak eta arinak eman ziren, nahiz eta sistemari berari eragin handia izan ez.
|
|
|
Hori horrela, zaintza gauzatzen zuen organoak bere jardueraren bitartez beste organoak zuen jarduteko gaitasun falta betetzeko asmoa zuen.
|
Espainiako
toki erakundeen historian zehar eztabaida askotan eman da, batez ere XIX. mendean zehar, toki erakundeen izaera bera kolokan jartzen baitzen.
|
|
|
Finantza nahikotasuna
|
Espainiako
toki erakundeen garapen historikoaren arazoa izan da beti. Nahikotasuna baino, nahikotasunik eza izan da.
|
|
|
VALENZUELA Villarubiak esandakoari jarraituz, Konstituziogileak toki ogasunen arazoa Estatu mailara igo zuen toki erakunde horien estutasun ekonomikoa adierazteko114 Horren harira oso adierazgarriak dira autoreak erabiltzen dituen hitzak: "
|
Espainiako
toki ogasunaren garapen historikoa[...] berez finantza nahikotasunik eza duen erakunde baten kronika da" 115 Arazoa honako hau da: EKk aipamen huts bat besterik ez du egiten eta 142 artikuluan aipatutakoa TAEHrekin batera interpretatu behar dela.
|
|
|
|
Espainiako
toki ogasunen sisteman bi momentu ezberdin bereiz daitezke eta horien artean une garrantzitsu moduan TOLren onespena dago122 Lehenengo momentu baten eta TOL 1988an onetsi baino lehen, toki ogasunei konstituzio aurreko sistema aplikatzen zitzaien. Sistema hori oso zentralista zen eta toki autonomiarentzat ez zegoen leku askorik, kontrolez gainezka zegoen eta toki autonomiari egokitzen joan zitzaion jurisprudentziaren bitartez.
|
|
|
Lege honek bertute bat dauka:
|
Espainiako
toki erakundeen toki ogasunentzako abiapuntua da, hots, lehenengo benetako arauketa; eta indarrean mantendu egin zen 2004 urtera arte. Urte horretara arte aldaketa sakonak eta arinak eman ziren, nahiz eta sistemari berari eragin handia izan ez.
|