|
2002
|
|
|
|
Espainiako
Neurologia Elkarteak (SEN) salatu du epileptikoak ez direla Espainian espezializatutako unitateetara sartzen. Epilepsia prebalentzia handiko gaixotasuna da, 400.000 espainiarri eragiten die eta urtean 9.600 kasu berri diagnostikatzen dira.
|
|
|
Gaixotasun neurologikoak dituzten pazienteen sintomak larriagotu egiten dira beroaren eraginez; izan ere, inguruneko tenperatura igotzeak nerbio bulkada astiroago hedatzen laguntzen du, eta horrek neke handia eragiten du,
|
Espainiako
Neurologia Elkarteak (SEN) gaur jakinarazi duenez. Zehazki, esklerosi anizkoitza da inguruneko tenperatura igotzean okerrera gehien egiten duen patologia neurologikoa.
|
|
2004
|
|
|
Infartu lakunar ere esaten zaio. Ez dira oso ezagunak, baina mikroinfarto horiek urtean Espainian diagnostikatzen diren 80.000 garuneko infartuen ia %50 dira,
|
Espainiako
Neurologia Elkarteak (SEN) dioenez. Eta horiek dira medikuen eskuetatik pasatzen direnak, horietako asko diagnostikatu gabe baitaude.
|
|
2005
|
|
|
Iktusa, kasuen %18tan zuzenean tabakoari egozten ahal zaiona, ezgaitasun eta heriotza arrazoi ohikoenetako bat da biztanlerian. Horregatik guztiagatik, Garuneko Hodietako Gaixotasunen Taldeak eta
|
Espainiako
Neurologia Elkarteak atzo esan zuten Tabakoaren aurkako Legea, urtarrilaren 1ean indarrean sartuko dena, funtsezko aurrerapena dela espainiarren osasunaren defentsan. Adituek uste dute erretzaileek iktusa izateko duten arriskua handitu egiten dela eguneko zigarro kopuruaren proportzioan, eta handiagoa dela emakumeentzat gizonezkoen aldean.
|
|
2006
|
|
|
Ildo horretatik, iturri berberek adierazi zutenez, “aukera ona izan da zientzialarien, medikuen, profesionalen, familiakoen eta gaixoen arteko beharrezko batasuna sendotzeko, gaixotasunari ikuspegi global eta diziplinartekotasunetik heltzeko bide nagusi gisa”. Gainera, hitzordua Alfredo Kraus auditorioan egin zen, eta “hura sustatzen duten hiru erakundeek —Espainiako Geriatria eta Gerontologia Elkarteak (SEGG), Alzheimer gaitza duten gaixoen senideen Espainiako Konfederazioak eta
|
Espainiako
Neurologia Elkarteak (SEN) — elkarrekin lan egin dute hitzarmen bat sinatu ondoren. Ekimen horren bidez, “Alzheimerra duten gaixoen alde lan egiteko lankidetza bideari ekin diote, gaixotasun hori duten pertsonen senideei aurrerapen zientifikoak gerturatzeko eta ordezkaritza handitzen ari den biztanleria sektore baten bizi baldintzak eta kalitatea hobetzeko”.
|
|
|
«Zenbait epilepsiaz hitz egin behar da. 50 sindrome epileptiko ezagutzen dira, eta horrek hainbat ekintza motarekin botikak erabiltzea dakar», nabarmendu du José Luís Herranz, Santanderko Marqués de Valdecilla ospitaleko neuropediatra eta
|
Espainiako
Neurologia Elkarteko epilepsia aztertzeko taldeko kidea. Tratamendu egokiaren bidez, eta kasu egokietan kirurgia eginez, gaixotasuna behar bezala kontrolatzea eta igortzea lor daiteke.
|
|
|
Kontuan hartu behar da zefaleek populazio orokorrean duten lehentasuna, hain handia izanik lehen mailako arretan egindako kontsulta guztien ia %30aren arrazoia. 2005ean, 4 milioi espainiar ingururi eragin zien, Jordi Matías Guiu
|
Espainiako
Neurologia Elkarteko lehendakariak dioenez, eta horietatik %4 eta %5 artean ia egunero jasan zituen.
|
|
|
Buruko minak ere ez du diskimatzen adinagatik, eta, azken urteetan, haurtzaroan zefaleak ugaritu egin dira.
|
Espainiako
Neurologia Elkartearen Gida Ofizialaren arabera, buruko minak haurren ia erdiei eragiten die (haurren %38 eta %46 artean daude). Haurren diagnostikoa oso konplexua da, ez baita erraza sintomak identifikatzea eta baloratzea, pubertarotik hurbil egon arte haurrek ez baitakite zehatz mehatz buruko minaren ezaugarriak deskribatzen, eta, beraz, orientazio faktoreek gidatu behar dute.
|
|
|
Nork ez du inoiz buruko minik izan? Datuen arabera, guztiok jasan dugu, neurri handiagoan edo txikiagoan, egonezin desatsegin hori; izan ere,
|
Espainiako
Neurologia Elkartearen arabera, helduen %90ek aurreko urteko egunen batean zefalea izan du. Baina, zer da benetan gaitz hori?
|
|
2007
|
|
|
Nolanahi ere, 55 urtetik beherako jendeak ere geroz eta maizago nozitzen du iktusa hainbat arrisku faktore ugaltzen ari direlako: hipertentsioa, tabakismoa, diabetesa, bizimodu sedentarioa, odoletan kolesterol gehiegi izatea, gatz edota gantz gehiegi izatea dietan eta hainbat gaitz kardiobaskular nozitzea edo nozitu izana,
|
Espainiako
Neurologiaren Elkarteak (ENE) gogoratu duen legez.
|
|
|
Iturria:
|
Espainiako
Neurologia Elkartearen Gaixotasun Zerebrobaskularretako Ikertaldea
|
|
|
Egilea: Santiago Giménez Roldán, Madrileko Gregorio Marañón Ospitale Orokorreko Neurologia Zerbitzuko burua,
|
Espainiako
Neurologia Elkarteko lehendakaria eta Word Federation of Neurology eta Movements Disorders Societyko kidea. Interpretazio neurobiologikoa Fenomeno histerikoak eguneroko praktika klinikoan existitzen dira eta garuneko mekanismoren bati behar bezala erantzuten diote.
|
|
|
Hamar pazientetik lauk migraina kronikoa dute; neurologoek kopuru hori eskandalagarria dela uste dute, eta automedikazioari, tratamenduetan ez agertzeari eta prebentzio neurririk ez izateari egozten diote. Hala ondorioztatzen da
|
Espainiako
Neurologia Elkarteak (SEN) gaur prentsaurrekoan aurkeztutako azterlan baten ondorioetatik, Espainia osoko berrehun bat adituk eta 1.800 gaixok emandako erantzunetatik abiatuta. Rogelio Leira doktoreak, Santiagoko Ospitale Kliniko Unibertsitarioko Neurologia Zerbitzuko Zefaleen Unitateko arduradunak, adierazi duenez, gaixo horien %40k, gehienak emakumeak, buruko min kroniko handiak izaten dituzte hilean hamabost egun inguru.
|
|
|
Baina jende askok ez du ezagutzen. Hain zuzen, 2006an Migrainaren aurkako Borrokarako Ekintza Planerako egindako inkesta baten arabera,
|
Espainiako
Neurologia Elkarteak (SEN) eta Espainiako Gaixotasun Neurologikoen Fundazioak (FEEN) parte hartu dute. Inkesta horretan, migrainekin elkarrizketatutako pertsonen %61ek uste dute ez dutela nahikoa informaziorik gaixotasunari eta hori larriagotzen duten faktoreei buruz, besteak beste, zenbait elikagaik izan dezaketen eraginari buruz.
|
|
2008
|
|
|
CONSUMER EROSKI Adituek diotenez, gaixo horientzako itxaropen bakarra da ikerketa biomedikoan aurrera egitea, gaitzaren arrazoiak aurkitzeko, garaiz antzemateko markatzaileak aurkitzeko eta sintomak arintzeko gaur egun dauden terapiak hobetzeko.
|
Espainiako
Neurologia Elkartearen (SEN) arabera, gaixotasunaren benetako eragina ez da ezagutzen, baina areagotu egin dela uste da, diagnostikoa lehenago egiten baita. Gaur egun Espainian diagnostikatuta dauden Parkinson 100.000 gaixoetatik, %85 kausa ezezagunen ondorio da, eta %10 inguru herentziazkoak dira, dagoeneko ezagutzen baitira gaitza eragiten duten gene batzuk.
|
|
|
Iktus unitateak Espainiako ospitale publikoetan, iktus unitateen eskaera konstantea da duela hamar urte.
|
Espainiako
Neurologia Elkarteak (SEN) Iktusaren Eguna ospatzen den bakoitzean gehiago sortzen direla eta premia hori azpimarratzen du. Zergatik?
|
|
2010
|
|
|
Orain arte, lehen mailako tratamenduek kimuen herena eta erdia babesten zuten, baina gaur egun %70eraino murritz daitekeela kalkulatzen da.
|
Espainiako
Neurologia Elkartearen (SEN) LXI. Urteko Bileran, aditu nazionalek egiaztatu dute agente biologiko berriekin esklerosi anizkoitzaren parametro klinikoak hobetu daitezkeela eta gaixoen %37 gaixotasunik gabe eduki daitekeela. Hala ere, Arbizuren arabera, oraindik bide luzea dago egiteko:
|
|
|
Bereziki, buruko gaixotasunek edo zahartzaroko dementziak eragindakoak.
|
Espainiako
Neurologia Elkartearen arabera, Sitges 2009 txostenean, garapen intelektualean atzerapen batek edo morbo prozesu batek muga dezake, modu iragankorrean edo iraunkorrean. Ezintasuna begi bistakoa denean, epaileak esku hartu behar du.
|
|
2011
|
|
|
Iturria: Pablo Martínez Lage, CITA Terapia Aurreratuen Ikerketa Zentroko kidea (Donostiakoa) eta SEN
|
Espainiako
Neurologia Elkarteko Jarrera eta Dementziaren Ikerketa Taldeko Koordinatzailea
|
|
|
Bestela esanda: 65 urtetik aurrera, hamarretik bati eragiten dio, eta 85etik aurrera, hirutik bati (datu horiek eman ditu SEN erakundeak,
|
Espainiako
Neurologia Elkarteak).
|
|
|
Hori dela eta, arrisku ertain handiko eremutzat hartzen da.
|
Espainiako
Neurologia Elkarteak (SEN) gaur ospatzen den Gaixotasunaren Nazioarteko Eguna dela eta adierazi duenez, gaitz horren benetako prebalentzia “are handiagoa” izan daiteke, pixkanaka diagnostiko metodoak hobetzen baitira. Europan eta Ipar Amerikan heldu gazteen artean sortutako ezgaitasunaren lehen arrazoia denez, erakunde honek eskatzen du Esklerosi Anizkoitzeko Unitateetan profesionalizatutako ikerketa jarduera hobetzeko, bai eta ikerketa etiopatogenorako diziplina anitzeko eta zentro anitzeko taldeak sortzeko ere, paziente sail handietarako sarbidea izan dezaten.
|
|
|
Tratamendurik egiten ez bada, migraina erasoek 4 ordu iraun dezakete.
|
Espainiako
Neurologia Elkartearen (SEN) arabera, estresa, hormona, atmosfera edo lo ohiturak aldatzea, elikagai eta edari batzuk eta bidaiak dira, aipatutako hurrenkeran, faktore eragile ohikoenak. Antonio Yustak, Madrilgo USP San Camilo ospitaleko neurologoak, dio gaixoen ia erdietan gaixotasunaren maiztasuna edo intentsitatea handitu egiten dela oporretatik itzuli eta ohiko ordutegietara itzultzen direnean.
|
|
|
Espainiak garuneko 3.000 tumore berri erregistratzen ditu urtero,
|
Espainiako
Neurologia Elkartearen (SEN) arabera. Garuneko Tumoreen Nazioarteko Astea urriaren 30etik azaroaren 5era izango da, eta, aste horretan, erakunde horrek gogorarazi du gaixotasun hori helduen artean detektatutako minbizien %2 dela, eta haurretan diagnostikatutako tumoreen %15 edo %20 Azken horietan, eragin handiena 5 urtetik 14 urtera bitartean izaten da, eta helduetan, 45 urtetik aurrera.
|
|
|
20.000 espainiar inguruk gaixotasun neuromuskularrak dituzte, eta beste 50.000 batzuek, distoniaren bat. Bi patologia neurologikok gaixotasun arraroak dituzte, eta, beraz, “ikerketa eta hedatze ahaleginak oso txikiak dira”, adierazi du
|
Espainiako
Neurologia Elkarteak (SEN) Distoniaren Europako Egunean eta Gaixotasun Neuromuskularren Egun Nazionalean, abenduaren 15ean. Halaber, SENek adierazten du oraindik badirela diagnostikoa eta tratamendua zailtzen duten gabeziak, eta, beraz, data hori aprobetxatu nahi dute gaixotasun horien arazoaz kontzientziatzeko.
|
|
|
“Gaixotasun arrarotzat jotzen diren arren, kontuan hartu behar da, oro har, patologia neurologikoko gaixotasun talde ohikoenetako bat dela. Gainera, azken urteetan, prebalentzia handitu egin da, horietako askotan tratamendua hobetu ahal izan delako, eta, beraz, zorionez, biziraupen tasa handitzea lortu da”, adierazi zuen Antonio Guerrero Sola doktoreak,
|
Espainiako
Neurologia Elkarteko Gaixotasun Neuromuskularren Ikerketa Taldearen koordinatzaileak. “Hala ere, eta aurrerapen zientifikoak gorabehera, kronikoa, progresiboa eta, oro har, sendaezina denez, gaixoek gero eta gaitasun funtzional eta autonomia pertsonal gutxiago dute”.
|
|
|
Irudia: jl.cernadas
|
Espainiako
Neurologia Elkartearen (SEN) arabera, garuneko 3.000 tumore berri detektatzen dira urtero Espainian. Kopuru hori helduen minbizi kasuen %2 da.
|
|
2012
|
|
|
Hala ere, ohikoa da horrelako eritasuna duten adineko pertsonak ere deprimituta egotea, apatiarekin edo gabe. Nola bultzatu zahar apatikoa Román Albercak, SEN
|
Espainiako
Neurologia Elkarteko neurologoak, dioenez, «gaixo apatikoak iniziatiba eta interesa galtzen du, eta emozioak gora egiten du. Ez dago jarduera espontaneorik edo oso gutxitua dago; beraz, uzten bazaio, modu mugagabean eserita egon daiteke, hitz egin gabe»… Zahar apatikoa uzten den zaharra da:
|
|
|
garunean. Hala ere, iktusean, arrisku faktore garrantzitsuena hipertentsioa da, eta alde handiz”, zehaztu du Jaime Masjuan Vallejok,
|
Espainiako
Neurologia Elkarteko (SEN) garuneko hodietako gaixotasunak aztertzeko taldearen koordinatzaileak. “Nahiz eta eragina (kasu berriak), oro har, murriztu egin den, arrisku faktoreak hobeto kontrolatzearen ondorioz, iktus kasuak areagotu egin dira, bizi itxaropena handitu egin baita, bai eta gazteen artean ere, 55 urtetik 40 urtera.
|
|
2013
|
|
|
Irudia: Kelly B.
|
Espainiako
Neurologia Elkartearen arabera (SEN), Espainian 300.000 pertsona inguruk pairatzen dute epilepsia eta 20.000 kasu berri diagnostikatzen dira urtero. SENek uste du gaixoen %25 ez dietela ongi erantzuten farmakoei.
|
|
|
Gehiegizko mina da. Tradizionalki, arazo erreumatologikoa zela pentsatu izan da, baina badakigu neurologikoa dela eta nerbio sistema zentralaren funtzioak aldatu egiten direla», azaldu du José María Gómez Argüellesek, La Luz (Cuenca) ospitaleko neurologoak eta
|
Espainiako
Neurologia Elkarteko Fibromialgiako Ikerketa Taldeko koordinatzaileak (SEnen). Nerbio sistema zentralak gaizki funtzionatzeak eragina du muskuluetan, artikulazioetan eta larruazalean, eta sintoma horiek guztiak eragiten ditu.
|
|
|
Izan ere, munduko herrialde luzeenetako bat da, eskandinaviarrenarekin eta Japoniarekin batera. «Afektatuen kopuru osoa handituko da gero eta adineko pertsona gehiago daudelako», laburtu du Guillermo García Ribasek,
|
Espainiako
Neurologia Elkartearen Jokabide eta Dementzien Ikerketa Taldeko (SEN) eta Madrilgo Ramón y Cajal Ospitaleko Neurologiako Zerbitzuko buruak. SENSetik adierazi dutenez, Espainian Alzheimer gaixotasunaren kasuen %30 diagnostikatzeke egongo lirateke.
|
|
2015
|
|
|
Eta funtzionatu zuen». Hala azaltzen du
|
Espainiako
Neurologia Elkarteko Mugimenduaren Nahasteak Aztertzeko Taldeko kidea (SIN), Gurutz Linazasoro. Hortik aurrera» mugimendu nahasteetan erabiltzen hasi zen, batez ere forma hauetan: distonia, muskulu espasmoak eragiten dituen gaixotasuna, eskuan, oinean, enborrean, ahoan… izan daitekeena.
|
|
2016
|
|
|
Kasu honetan, miokardio infartuan gertatzen den bezala, ondoriorik gabe berreskuratzeko aukerak, neurri handi batean, lehen seinaleak agertzen direnetik diagnostikoa eta behin betiko tratamendua arte gertatzen den denboraren araberakoak dira.
|
Espainiako
Neurologiako Elkarteak adierazi du iktus baten aurrean egoteko aukera handia dagoela, koadroa bat batean hasi bada, minutu batzuetan, baina aurrera egin dezake eta ordu luzez oszilatu dezake, eta pertsonak sintoma hauetakoren bat erakusten badu: Hizketaren alterazioa:
|
|
2017
|
|
|
Gaixotasun hau bigarren heriotza kausa da gure herrialdean (lehenengoa emakumeetan), lehen aldiz heldu da helduengan eta bigarrena dementzia.
|
Espainiako
Neurologia Elkartearen arabera (SEN), «sei minutuz behin iktusak pertsona bat hiltzen du Espainian, eta hiltzen duten pazienteen herena hil egiten dela kalkulatzen da». Zifra horiek garrantzitsuak diren arren, kontuan hartu behar dira iktusak eragindako hilkortasunak «azken 20 urteetan murriztu egin dela», dio SEnen.
|
|
2018
|
|
|
1 Sleepioa: amets gozoak guztiontzat
|
Espainiako
Neurologia Elkartearen arabera, Oxfordeko Unibertsitateko aplikazio batek lau milioi pertsonak jasaten duten insomioa arintzen lagun dezake ren datuen arabera Espainiako Neurologia Elkartea Espainiako lau milioi helduk baino gehiagok jasaten dute insomnioa. Ikasketak, lana eta, are gehiago, adina dira hainbestetan gau garbiketa hori eragiten duten arrazoietako batzuk.
|
|
|
1 Sleepioa: amets gozoak guztiontzat Espainiako Neurologia Elkartearen arabera, Oxfordeko Unibertsitateko aplikazio batek lau milioi pertsonak jasaten duten insomioa arintzen lagun dezake ren datuen arabera
|
Espainiako
Neurologia Elkartea Espainiako lau milioi helduk baino gehiagok jasaten dute insomnioa. Ikasketak, lana eta, are gehiago, adina dira hainbestetan gau garbiketa hori eragiten duten arrazoietako batzuk.
|
|
|
Eta ariketa aerobikoa, hala nola bizikletan ibiltzea, korrika egitea edo igeri egitea, onuragarria den arren, erresistentzia ariketa txikiek ere laguntzen dute, hala nola pisuekin edo aditzekin egiten direnek. 3 Lo gehiago egin.
|
Espainiako
Neurologia Elkarteak (SEN) dio lau milioi espainiarrek insomnioa dutela. Izan ere, lo ordurik ezak (7 eta 8 artean behar dira) ondorioak ditu eta amaitu egiten da.
|
|
|
Hala ere, lo egitea batzuetan arazo bat da: Espainian lau milioi pertsonak insomnio kronikoa dute, eta %30ek onartzen du oso zaila dela atseden hartzeko,
|
Espainiako
Neurologia Elkarteak dioenez. Baina aholku hauei esker errazagoa da.
|
|
2019
|
|
|
800.000 pertsona inguru bizi dira Espainian Alzheimerra gaixotasun neurodegeneratiboa, esponentzialki hazten dena. Gaur egun, 80 urtetik gorako bost pertsonatik bati eragiten dio,
|
Espainiako
Neurologia Elkartea, eta batzuen bizitzarekin amaitzen da 15.000 lagun urtean. Adituek diote elkartasuna garrantzitsua dela gaitz horren aurkako borrokan laguntzeko. Nahiz eta uste izan dezakeguna gutxi dela eta ez duela eraginik, “ guztion artean, zerbait handiagoa lortzeko jarrera aldaketa lor dezakeen elkartasuna batzen dugu “, aitortzen du Cheles Cantabranak, Alzheimerra eta beste dementzia batzuk dituzten pertsonen Senideen Elkarteen Espainiako Konfederazioko buruak (CEAFA).
|
|
|
Baina ez gara beti gozatzen amets indartzaile batez.
|
Espainiako
Neurologia Elkartearen (SEN) arabera, lau milioi pertsonak insomnioa dute Espainian, eta hamarretik hiruk diote ez dutela ondo atseden hartzen. Haur bati lo egiten lagundu dion edo mugitzen ari den hamaka batean lo egiteko gustuaz gozatzen duen edonork susmoa du kulunkak loa eragiten duela.
|
|
|
Nori eragiten dion Ez da oso ohikoa, azken hamarkadetan ahalegin handia egin baita txertoen bidezko ikerketan, osasun arretan, diagnostikoan, tratamenduan eta prebentzioan, ia mota guztientzat.
|
Espainiako
Neurologia Elkartearen (SEN) datuen arabera, urtero 1.000 meningitis kasu adierazten dira Espainian (346 gaixotasun meningokoziko inbaditzaile dira 2018an), eta milioi bat baino gehiago sortzen dira mundu osoan. Irudia:
|
|
2020
|
|
|
Bost milioi espainiarrek baino gehiagok izaten dute buruko min hori, 50 urtetik beherakoen ezgaitasunaren lehen arrazoia. Hala ere,
|
Espainiako
Neurologia Elkartearen arabera (SEN), gaixotasun hori dutenen %25ek ez du inoiz medikuarekin kontsultatu. Jakeka izenaz ere ezagutzen dena gutxiegi adiagnostizatuta dago, eta, beraz, ez da behar bezala tratatzen.
|
|
|
“Funtsezkoa da herritarrek jakitea kardiologia zerbitzuak prest daudela pazienteak artatzeko, nahiz eta koronabirusa izan”. Gorputzaren alde bat gelditzen bada, inkoherentziaz hitz egiten baduzu edo buruko min handia baduzu Sintoma horiek agerian uzten dute garuneko iktusa edo infartua izaten ari dela,
|
Espainiako
Neurologia Elkarteak adierazten duen bezala. Baina, horren arabera, ez dira bakarrak:
|
|
|
Bai errutinei.
|
Espainiako
Neurologia Elkarteak (SEN) dioenez, loaren higiene ona lortzeko, beharrezkoa da bizimodu erregularra izatea, loaren eta janarien ordutegiak egonkor mantenduz. Oso garrantzitsua da atsedenaren aurreko patroi bati jarraitzea —hala nola afaltzea eta beti ordu berean oheratzea— Urrats berberak errepikatzeak lo egiteko unea iritsi dela interpretatzen laguntzen dio gorputzari.
|
|
|
Esklerosi anizkoitza nerbio sistema zentralari (NSZ) eragiten dion gaixotasun neurodegeneratiboa da, eta garunak eta bizkarrezur muinak osatzen dute. Pazientearen sistema immunologikoak (organismoaren defentsak) akats baten ondorioz NSZri eraso egiten dionean gertatzen da, “mielinan hanturazko lesioak eraginez, nerbio zuntzak babesten dituen bilgarria, eta horrek nerbio bulkaden eroapenean akatsak eragiten ditu”, azaldu dute
|
Espainiako
Neurologia Elkarteko (SEN) Eritasun Demielinizatzaileen Azterketarako Taldeak. Lesio horien kokapenaren, larritasunaren eta kopuruaren arabera, esklerosi anizkoitza hainbat modutan agertzen da, eta, beraz, patologia konplexua eta heterogeneoa da.
|
|
2021
|
|
|
OMEren arabera, planetako biztanleen %40k gauez lo egiten du. Egoera antzekoa da Espainian, non lau milioi pertsonak loaren nahaste kroniko eta larriren bat izaten baitute,
|
Espainiako
Neurologia Elkartearen arabera. Gainera, helduen %20 eta %48 artean lo egiteko zailtasunak daude, eta adin txikikoei ere bai.
|
|
|
Diego Santos, neurologoa,
|
Espainiako
Neurologia Elkarteko (SEN) Mugimenduaren Nahasteak Aztertzeko Taldeko koordinatzailea eta Curemos el Párkinson Fundazioko lehendakariordea
|
|
|
Yan Krukov Migraina baten edo tentsiobaten diagnostiko goiztiarra erabakigarria izango da; izan ere, nahiz eta eragozpen horiek azkenean ez izan batere larria, oso ezgaitasunezkoak dira, eta haurraren jarduerari eta bizi kalitateari eragiten diete, klasera huts egin behar baitute edo kiroletan parte hartzea eragotzi. Pablo Irimia neurologoak eta
|
Espainiako
Neurologia Elkarteko zefaleak aztertzeko taldeko koordinatzaileak dioenez, “migraina sendatzen ez bada ere, lehenbailehen hasi behar da tratamendua. Jakina da modu goiztiarrean diagnostikatu eta tratatzen diren pazienteek eboluzio kliniko hobea dutela, eta arrisku txikiagoa dagoela kronika bihurtzeko, tratamenduarekin gertaerak kontrolatzea eta krisien maiztasuna murriztea lortzen baita”.
|
|
|
Oro har, erresonantzia magnetikoa da garuna balioesteko azterketarik onena. Garun egiturak eskanerrarekin baino hobeto ikusten dira, eta ez da erradiaziopean jartzen haurra”, azaldu du Pablo Irimia neurologoak,
|
Espainiako
Neurologia Elkarteko (SEN) zefaleak aztertzeko taldearen koordinatzaileak. Hauek dira, funtsean, zerbait larria adieraz dezaketen haurren buruko min baten sintomak:
|
|
2022
|
|
|
5 Erorketak saihesteko eta mugikortasuna berreskuratzeko robotika Imagen: blackstarvideo SENen arabera(
|
Espainiako
Neurologia Elkartea), Espainian hauek gertatzen dira: 120.000 iktusa urtean. 55 urtetik gorako gaixotasunik ohikoenetako bat da, eta, OMEren arabera, 2050ean adin horretatik gorako pertsonen %46 gaixotasun hori jasateko arriskuan egongo dela kalkulatzen da.
|
|
2023
|
|
|
Eta ez hori bakarrik. Aurten,
|
Espainiako
Neurologia Elkarteak (SEN) gogorarazi duenez, “amets gaiztoa arazo neurologiko jakin batzuen eragilea edo arriskua da, hala nola iktusa, parkinsona, alzheimerra edo zenbait gaixotasun neuromuskular”. Lo gaizki egiteak zure osasuna uste baino gehiago mehatxatzen du Insomnioa:
|
|
|
Insomnio psikofisiologikoan aplikatzen dena (antsietatearekin eta estresarekin lotuta) terapia kognitibo konduktuala da, loaren unitate askotan garatua, publikoak eta pribatuak. Kasuen %70ean eraginkorra da,
|
Espainiako
Neurologia Elkarteak dioen bezala, 6 aste irauten du, eta bere ametsa berreskuratzeko tresna eta teknika pertsonalizatuak ematen dizkio pazienteari. Haren kostua esku hartze motaren (taldekakoa edo banakakoa bada) eta adin tartearen araberakoa izanen da, baina 400 eta 600 euro bitartekoa.
|
|
|
Guztiok dugu melatonina modu naturalean bereizteko gaitasuna, baina, zenbait faktorerengatik, haren ekoizpena murriztu egin daiteke, eta ez dugu begiak itsutu behar.
|
Espainiako
Neurologia Elkartearen arabera (SEN), biztanleen %25 eta %35 artean insomnio aldiak izaten dituzte aldi baterako, eta %10 eta %15 artean kronikoki izaten dute, lau milioi helduk, gutxi gorabehera. Faktore askok alda dezakete melatoninaren ekoizpen naturala:
|
|
|
Zer ikusi dute zientzialariek ariketan? David Ezpeleta neurologoak eta
|
Espainiako
Neurologia Elkarteko kideak azalduko du hori: Azterketa askok ikusi dute jarduera fisikoak neurogenesia —neuronak areagotzea— eta haien arteko loturak hobetzen dituela.
|
|
|
Sarrera bide horietatik, partikula horiek zirkulaziora igarotzen dira, eta disfuntzio bat eragiten dute odol hodietako paretan eta oxidazio estresa, eta horrek hainbat organori eragiten die, besteak beste, garunari, eta horrek toxikotasun hori zabaltzeko aukera ematen du. Garunean eragina du neuronen arteko komunikazioan, garuna mantentzeko mekanismoetan, eta iktusa izateko arriskua areagotzen du, bai iskemikoa (enbolia bidez), bai hemorragikoa, bai narriadura kognitiboa”, azaldu du Javier Camiña neurologoak,
|
Espainiako
Neurologia Elkarteko kideak. “Orain, dementzia duten milioi bat pertsona ditugu Espainian, eta horietatik 800.000 inguru alzheimerra dute.
|
|
|
|
Espainiako
Neurologia Elkarteak ohartarazi du aharrausoen artean erosketak online dendetan egin eta loaren aurka borrokatuko direla, eta, seguru asko, damututa geratuko dela hurrengo goizean esnatzean.
|
|
|
Transakzio horiek ia automatikoki egiten ditugu, gure bulkaden gaineko kontrol kontzienterik izan gabe. Eta horrek, poltsikoan ez ezik,
|
Espainiako
Neurologia Elkarteak (SEN) adierazi duenez.
|
|
|
Lo faltak eragin nabarmen negatiboa izan dezake eguneroko erabakietan, kontzentrazioan eta egoera estresagarriak erabiltzeko trebetasunean. Ana Fernández Arcos doktoreak,
|
Espainiako
Neurologia Elkarteko Esnaldiaren eta Loaren Nahasteak Aztertzeko Taldearen koordinatzaileak, azaldu duenez, “ametsa funtsezkoa da funtzionamendu fisiko eta mental ezin hobea izateko, baina baita gure poltsikorako ere. Izan ere, bulkaden kontrolean kortex prefrontal izeneko garun eremu batek parte hartzen du, eta eremu hori oso ahula da lo faltaren edo kalitate gutxiko loaren aurrean”.
|
|
|
Hala, gurpil biziotsu bat sortuko dugu, amets motz eta itxura fisiko eta mental okerragora eramango gaituena.
|
Espainiako
Neurologia Elkarteak gure eguneroko jarduerak ahalik eta ongien egiteko amets egoki baten funtsezko garrantzia azpimarratzen du. Loaren ordu kopurua pertsonen artean eta bizitzan zehar aldatzen den arren, ordu horiek gomendatutakoak baino txikiagoak direnean (gutxi gorabehera 7 ordu heldu osasuntsuetan) edo kalitate txikikoak direnean, maiz esnatzearen edo loaren nahasteen ondorioz, funtsezko garun funtzioei eragiten diete, hala nola arretari, oroimenari, emozioen erregulazioari eta zentzumenen pertzepzioari.
|