|
2016
|
|
|
Hala ere ez dute alde handirik erakusten bere artean migrazio mugimendu handiak gertatzen ez diren bitartean, direla hauek immigrazio edo emigraziozkoak. Horregatik aukeratu dugu 1991ko zentsua erabiltzea taula eta grafiko hauetako datuak erakusteko, bitartean ez delako gertatzen 1996tik aurrera bai bezala, eta batez ere 2000 eta 2010 urteak bitartean, EAEn ere jaso dugun
|
Espainiaz
kanpo jaiotako uholde migratzailearen eragina. Soilik erabili ditugu 1996, 2001, 2006 eta 2011ko datuak geroztiko belaunaldiak neurtzeko, eta hauetan, eta batez ere 2006 eta 2011ko datuetan, Espainiaz kanpotiko migratzaileen artean ofizialki, atzerritar?
|
|
|
Inguru diogu, 1996tik aurrerako datuetan, eta bereziki urteak bitartekoetan ezinbestekoa delako
|
Espainiaz
kanpo jaioriko etorkinen ondorengoen populazio kopuruen eragina zehatzago neurtzea guk lan honetarako egin ahal izan dugun baino.
|
|
|
Bat. Gaur egun balizko arnasgune euskaldunenetara hurbilduta espainolez barra barra entzun ohi ditzakegunak ez ohi dira
|
Espainiaz
kanpo jaiotako etorkinak, edo beste hirigune zabalagoetatik bildutako herritarrak, baizik eta bertako 40 urte bitarteko etxekoandreak (gizasemeak), familia/ etxeko transmisioan huts handiena izan duten belaunaldietakoak, platikan oraindik ere ezin ahoskera euskaldunagoan.
|
|
|
Nahiz 3 taulako datu hauetan soilik bereizi ditugun
|
Espainiaz
kanpo jaiotako herritarrak (jada naziotasun espainola eskuratua izan zein ez), gehi. Espainian, jaiota artean naziotasun espainola bereganatu ez duten herritarrak (datu horiek bakarrik direlako Espainiako EIN INEtik edo Eustatetik zuzenean jaso litezkeenak).
|
|
|
jaiota artean naziotasun espainola bereganatu ez duten herritarrak (datu horiek bakarrik direlako Espainiako EIN INEtik edo Eustatetik zuzenean jaso litezkeenak). Ezen jabetu behar dugun modu horretan bereizi gabe uzten ditugula, batetik,
|
Espainiaz
kanpo jaiotako etorkinek jada. Espainian?, zeinahi erkidegotan dela ere, eduki dituzten seme alaba denak edo gehienak, zeinak jada naziotasun espainolaren jabe bihurtu ohi diren, gurasoek, batek edo biek, jada naziotasun espainola eskuratu dutelako beraiek jaio ordurako, edota, arauak arau?
|
|
|
Gure argitaratu gabeko datuen arabera, 2016an EAEko derrigorrezko eskola adinean dauden
|
Espainiaz
kanpo jaiotako ikasleak edota Espainiaz kanpo jaiotako gurasoen seme alaba ikasleak, gure derrigorrezko ikaskuntzako ikasle guztien% 20 inguru dira, populazio osoan Ikuspegik ematen duen, jatorri atzerritarreko, herritarren kopurua% 8,6 denean benetan, soilik Espainiaz kanpo jaiotakoena (gure ustean% 11z goitikoa guztira,% 12 ingurukoa behintzat), eta oro har ikasleen arteko proportzio kasurik altuenetan% 11 aipatu izan denean. Isei??.
|
|
|
Gure argitaratu gabeko datuen arabera, 2016an EAEko derrigorrezko eskola adinean dauden Espainiaz kanpo jaiotako ikasleak edota
|
Espainiaz
kanpo jaiotako gurasoen seme alaba ikasleak, gure derrigorrezko ikaskuntzako ikasle guztien% 20 inguru dira, populazio osoan Ikuspegik ematen duen, jatorri atzerritarreko, herritarren kopurua% 8,6 denean benetan, soilik Espainiaz kanpo jaiotakoena (gure ustean% 11z goitikoa guztira,% 12 ingurukoa behintzat), eta oro har ikasleen arteko proportzio kasurik altuenetan% 11 aipatu izan denean. Isei??.
|
|
|
Gure argitaratu gabeko datuen arabera, 2016an EAEko derrigorrezko eskola adinean dauden Espainiaz kanpo jaiotako ikasleak edota Espainiaz kanpo jaiotako gurasoen seme alaba ikasleak, gure derrigorrezko ikaskuntzako ikasle guztien% 20 inguru dira, populazio osoan Ikuspegik ematen duen, jatorri atzerritarreko? herritarren kopurua% 8,6 denean benetan, soilik
|
Espainiaz
kanpo jaiotakoena (gure ustean% 11z goitikoa guztira,% 12 ingurukoa behintzat), eta oro har ikasleen arteko proportzio kasurik altuenetan% 11 aipatu izan denean. Isei??. Baina,, jatorri atzerritar zuzeneko?
|
|
|
Baina,, jatorri atzerritar zuzeneko? ikasleen bolumena gure derrigorrezko hezkuntza sisteman% 8,6 edo% 11koa izan ordez, benetan% 20 ingurukoa baldin bada, guk frogatu/ erakutsi genezakeen moduan?
|
Espainiaz
kanpo jaiotakoak eta hauen ondorengo zuzenak, hauetako asko. Espainiako, beste erkidegoetan jaioak?, nor harritu lezake PISA bezalako ebaluazio froga batean aurreko aldietan baino emaitza eskasagoak aurkitzea, gure derrigorrezko eskola sistemak gaur egun ia bakarrik euskaraz lan egiten duenean??
|
|
|
– Zertxobait puzten da geroztik 2009 urte ingurura arte(
|
Espainiaz
kanpo jaiotako 3 etorkin uholdeko gurasoen eragin,, bertakoagoena edo, baino askoz ugaltze tasa handiagoz)
|
|
|
Eta datu serieari begira pentsatzekoa da proportzioak hazten jarraituko duela ondorengo urteetan ere behintzat. Nik apustu egiten dut, 2016ko Biztanleriaren eta etxebizitzen zentsuko datuak argitaratzen direnean, laster, are hobeak izango direla arlo hauetan ere 2011koak baino (areago behar bezala neurtzera iristen bagara
|
Espainiaz
kanpo jaiotako 3 etorkin uholdeko herritarren eragina).
|
|
|
desagertua?). Ondokoak dira Eustaten 2011 datuak (nahiz eta datu hauen barne dauden hartuta aurreko 10 urteetan
|
Espainiaz
kanpo jaiotako etorkin uholdeko herritarrak, salbuespenak salbuespen, erdaldun hutsak oro har?, eta hauen ondorengoak):
|
|
|
Euskaraz ulertzen duen populazioa %etan 2011 (zentsuko Euskaldunak+) EAEn, bertako hiru Lurralde Historikoetan eta Hiriburuetan(
|
Espainiaz
kanpo jaiotako azken etorkin uholdea batere bereizi barik) Ia euskaldunak
|
|
|
EAEn jada 1996tik ulertzen (bide) du euskaraz populazioaren erdiak(% 50,60k), artean
|
Espainiaz
kanpo jaiotako etorkin uholderik gabe. Eta 2011n, (ia) 3tik 2k ulertu gaitzake(% 62,80k).
|
|
|
3.3.2.1 Baina eta bereizten baditugu azken 15 urtean
|
Espainiaz
kanpo jaiotako azken etorkin uholdeko herritarrak, eta hauen ondorengoak?, bertakoagoak edo garen zenbat jenderekin egin genezake orduan euskaraz?
|
|
|
Ez dugu inondik esan nahi 1995etik aurrera. EAEn batez ere 2000 urtetik aurrera? jaso dugun hirugarren etorkin uholdea,
|
Espainiaz
kanpo jaiotakoak eta hauen ondorengoak, ez direnik besteok adinako herritar, edota eraginik ez dutenik gure egoera soziolinguistikoan, ze, handia dute, kopuruetatik bertatik hasita ere?, edota populazio sektore hauekin euskalduntze lan berezirik egin behar ez dugunik, edota egiten ari ez garenik. Bai ordea, populazio sektore hau berezia dela gure ikuspuntu soziolinguistikotik, eta hala daukagula ezaugarritu beharra, berarekin egin beharreko dugun ezinbesteko tratamendu soziolinguistikoak, modu eta baliabide bereziak behar (bide) dituelakoan, propioak eta desberdinak, bertakoagoa edo deitzen ari garen populazioaren inguruan daramagunaren aldean.
|
|
|
–
|
Espainiaz
kanpo jaiotako azken uholdeko etorkinak berriz, bereziki lehen haur garaiak jada igarota etorri direnek, nahiz batzuek jada azken 15 urte inguruak ere Euskal Herrian igaro:
|
|
|
Nekezago oraindik,
|
Espainiaz
kanpo jaiotako azken uholdeko etorkinak berehala jabetzen diren orduko, hemen gure lurretan ere, erabatekoa dela espainolaren presentzia eta behar orojalea bertakoagoak edo garenon artean ere, euskaldunon komunitatea oraindik oso egoera gutxituan gaudenez. Zertarako orduan euskara?
|
|
|
– Kontuan izan behar dugu, gainera,
|
Espainiaz
kanpo jaiotako azken uholdeko etorkinen eta hauen ondorengoen mugikortasuna, ezegonkortasuna, askoz handiagoa dela bertakoagoa edo den populazioarena baino. Bertakoagoak edo baino nahikoa errazago mugitu ohi dira batetik bestera uneko lan eskaintzaren eta bizitzeko aukeren baitan, dela erkidego beraren barruan, edo. Espainiako?
|
|
|
Ezaugarri horiek guztiek oso berezia bihurtzen dute ikuspegi soziolinguistikotik
|
Espainiaz
kanpo jaioen eta hauen ondorengoen etorkin uholdea, oro har askoz erdaldunagoa bertakoagoa edo den populazioa baino, nahiz badakigun haien arteko belaunaldi gazteenetako kide ugari ere ongi ari direla/ aritu direla euskalduntzen azken urteetan, eta are bertakoagoen edo maila bertsuan ere.
|
|
|
Horregatik 2 taulan erakutsitako datuen ondoan, ezin garrantzi handiagokoa dugu geureganatzea ondoko 3 taulakoak, behin populazio kopuru orokorretatik bereizita
|
Espainiaz
kanpo jaiotako populazioaren eta hauen ondorengo zuzenen pisua. Hala beraz populazio euskara' ulertzailearen proportzioa bertakoagoa edo den populazioaren artean, gutxieneko ondoko taulako kopuruetatik gorakoa da (datu hauen aurretiko zutabe berri batean erakusten dugu etorkin berriek' populazio osoaren barne hartzen duten pisu minimo hori. Aldea?):
|
|
|
Euskaraz ulertzen duen populazioa %etan 2011 (zentsuko Euskaldunak+ Ia euskaldunak) EAEn, bertako hiru Lurralde Historikoetan eta Hiriburuetan(
|
Espainiaz
kanpo jaiotako azken etorkin uholdea bereizita)
|
|
|
– Ondorengo 30 urteetan jaiotakoak berriz, 1986 eta 2015 bitartean, euskaldunenak, ez dira 588.597 baino, eta ez dira iristen aurreko 30 urteetan jaiotakoen% 60ra, erdia baino zerbait gehixeago (gainera kontuan izan behar dugu azken 15 urtean jaiotakoen proportzio nabarmena direla
|
Espainiaz
kanpo jaiotako etorkinen ondorengoak EAEn jaioak edo. Espainiako, beste erkidegoetan).
|
|
|
4
|
Espainiaz
kanpo jaiotako herritarren eragin demografikoa eta soziolinguistikoa. Eta behin eta berriro azpimarratzen gatozen moduan, jabetu behar dugu, Nafarroa Garaian 1995etik aurrera eta 2010 urte ingurura bitartean, eta EAEn batez ere 2000 urtetik, baina 2015era bitartean ere bai (2008z geroztik batez ere. Espainiako?
|
|
|
Eta behin eta berriro azpimarratzen gatozen moduan, jabetu behar dugu, Nafarroa Garaian 1995etik aurrera eta 2010 urte ingurura bitartean, eta EAEn batez ere 2000 urtetik, baina 2015era bitartean ere bai (2008z geroztik batez ere. Espainiako? beste erkidegoetatik bildua),
|
Espainiaz
kanpo jaiotako etorkin uholdea, eta etorkin hauen ondorengoak, maiz mugikortasun handikoak Espainia guztian barrena, gure artean ohituraz neurtu ohi dena baino askoz handiagoa dela.
|
|
|
egonaldi ofizialdu bat eginez gero, iritzia aldatu eta Ikuspegi, etorkin? gisa hasi zen zenbatzen
|
Espainiaz
kanpo jaiotako herritarrak, geroztik naziotasun espainola eskuratua izan zein ez. Zenbakiak handiagoak ziren.
|
|
|
Zenbakiak handiagoak ziren. Baina hauen artean ere guztiz kanpo geratzen dira
|
Espainiaz
kanpo jaiotako etorkin horiek jada. Espainian, edukitako seme alaba guztiak, zeinahi erkidegotan?, zeinetako hainbat artean naziotasun espainolik gabeak.
|
|
|
Baina familia etorkin berri hauen mugikortasun tasa altuak kontuan izanik ordea, maiz
|
Espainiaz
kanpo jaiotako etorkinen seme alabak, jada. Espainian, jaiotakoak izanik ere,, atzerritar?
|
|
|
– Hegoaldeko hirugarren immigrazio uholdea XX. mende amaieran eta XXI.aren lehen hamarkadetan,
|
Espainiaz
kanpo jaiotako herritarrak eta hauen ondorengoak, bitartean Nafarroa Garai osora (Iruñea, iparraldea eta hegoaldea?), eta batez ere 2000tik aurrera eta 2015era bitarte Arabara (Gasteiza?) bereziki, baina ugari ere Bizkaira eta Gipuzkoara, eta 2010 urte ingurutik aurrera oso bereziki hiru herrialde hauetara aurretik jada. Espainiako, beste erkidegoetan egoniko Espainiaz kanpo jaiotako herritarrak eta hauen ondorengoak?
|
|
|
Hegoaldeko hirugarren immigrazio uholdea XX. mende amaieran eta XXI.aren lehen hamarkadetan, Espainiaz kanpo jaiotako herritarrak eta hauen ondorengoak, bitartean Nafarroa Garai osora (Iruñea, iparraldea eta hegoaldea?), eta batez ere 2000tik aurrera eta 2015era bitarte Arabara (Gasteiza?) bereziki, baina ugari ere Bizkaira eta Gipuzkoara, eta 2010 urte ingurutik aurrera oso bereziki hiru herrialde hauetara aurretik jada. Espainiako? beste erkidegoetan egoniko
|
Espainiaz
kanpo jaiotako herritarrak eta hauen ondorengoak?
|