|
2000
|
|
|
Hala ere, ezin dugu albo batera utzi Madrildik emisioak igortzendituztenen pisua. Izan ere, nahiz eta hemendik bertotik hainbat programa egin, nagusidira ikuspegi zentralista eta Estatu osorako emisio bakarra dutenak, besteak beste: SERen musika programazioa eta eskaintza konbentzionala,
|
Espainiako
Irrati Nazionalaren emanaldi desberdinak eta Onda Cero, Cadena 100 edo Radio Popularrenemanaldiak. Hauexek dira, kopuruak kontuan hartuz, entzuleriaren gustukoenak.
|
|
|
Josep M. Martí-k (1990)
|
Espainiako
irrati orokorraren ordu segmentuak zein diren esan du, EGM delako erakundeak emandako audientzia datuen gainean gogoeta egin ostean. Segmentu hauek sei dira eta banan banan ikusten hasi aurrez, Estatu espainiarreko irrati audientziaz atera daitezkeen bi ondorioak aipatuko ditugu.
|
|
|
|
Espainiako
irrati estatalak ere egiturak sorrarazi eta bilakatu ditu gaur egungo errealitatera hobeto moldatzeko. Horra hor Kataluniaren kasua eta bertako hizkuntzarekiko atxekimendua, orain dela gutxi arte lokalismo eta estatu edo, nazio?
|
|
|
1977ko urrian
|
Espainiako
irrati estazio desberdinei aukera ematen zitzaien, nahi izanez gero, informazioa uhinetaratzeko orduan RNEren albistegiekin bat ez egiteko. Bakoitzak bere informazio zerbitzuak presta zitzakeen jada, informazio estatala emateko.
|
|
2002
|
|
|
|
Espainiako
Irrati eta Telebistaren estatutu juridikoa 1980ko urtarrilean onartu zen22 Horren arabera, estatuaren esku geratzen ziren RNE eta Radiocadena irrati kateen kudeaketa, horretarako sorturiko enpresen bidez23 Era berean, Radiocadena zelakoak programazio lokala eskainiko zuela idatzi zen Estatutuan24.
|
|
|
Ikus dezagun orain ikus entzunezkoetako baten adibidea. Hona hemen 2002 urtean
|
Espainiako
Irrati telebistako Administrazio kontseiluak bere berriketarientzat idatzitako araudi baten konklusioen laburpena. Administrazio kontseilu horrek bere ardura erakutsi izan du sarritan terrorismo ekintzek hedabideetan duten trataeraz, eta dokumentu sakona idatzi du horretaz, langileen artean banatzeko.
|
|
2005
|
|
|
Lokuzioaren atal bakoitzari (ahoskera dela, intonazioa dela) ezarri dizkiogun aholku praktikoak Emili Prado rengandik jasotakoak dira sail bakoitzarentzat. Emma Rodero k liburu mardula argitaratu berri du,
|
Espainiako
irrati telebista kate publikoaren Institutuak argitaratutakoa. Ariketa orrialde ugari ditu eta komeni da hainbat adibide jasotzea eta entseguak egitea, zeren eta zehaztasun handiarekin hautatutako ariketa ugari baitakartza, ikaslearentzat aukerako (2003: 121).
|
|
2006
|
|
|
Radio Euskadiko El parlamento de las ondas datorkit burura non alderdi bakoitzeko bozeramale bana elkartu ohi dituzten. Zoaz
|
Espainiako
irratietara antzeko zerbaiten bila. Alderdi handi nahiz txiki, bozeramale bana.
|
|
|
Urtarrilaren 10eko 4/ 1980
|
Espainiako
Irrati telebistaren Legearen izaera arrunta eta ez organikoa izan zen horren adierazgarri.
|
|
|
|
Espainiako
Irrati Telebistako Erakunde Publikoko Zuzendaritza Nagusiak. Televisión Española S.A., sozietateak publizitatea hedatzeko emaniko arauei buruzko 2001eko Erabakia, urtarrilaren 22koa (6, 7 eta 16 arauak); EITB RTVV Erakundeak publizitatea hedatzeko emaniko araudia (1 artikulua).
|
|
|
Diskriminazioaren aurkako printzipioa honako arau hauetan jasotzen da: 89/ 552/ EB Zuzentaraua espainiar ordenamendu juridikora egokitzen duen uztailaren 12ko 25/ 1994ko Mugaz Gaindiko Telebistaren Legean; ekainaren 7ko 22/ 1999ko Telebistaren Legean eta
|
Espainiako
Irrati Telebistako Erakunde Publikoko Zuzendaritza Nagusiak. Televisión Española S.A., an publizitatea hedatzeko emandako arauei buruzko urtarrilaren 22ko 2001eko Erabakian.
|
|
|
|
Espainiako
irratiak zabaldu zuen gorriek erre zutela Gernika. Ezin genuen sinistu.
|
|
2007
|
|
|
|
Espainiako
Irrati Nazionalak (RNE), Crece Jugando Fundazioarekin eta Arteen eta Zientzien Hiriaren babesarekin lankidetzan, “Jostailu bat, ilusio bat” izeneko zortzigarren kanpaina jarri du abian. 2000z geroztik, elkartasun ekimen horrek 1,4 milioi jostailu eta mila ludoteka bidali ditu Hirugarren Munduko herrialdeetara.
|
|
2008
|
|
|
Egun berean
|
Espainiako
irrati bateko beste kazetari bat agertu zen Falls Roaden, errepublikanoen kale mitikoan, hango Culturlann egoitzan, inork Iñaki de Juanaren bizilekuaren berri ba ote zeukan galdezka. «Hemen, egoitza honetan, inork ez daki Iñaki de Juana nor den, eta inork baldin badaki, ez dizu ezer esango», erantzun zioten garai batean eliza eta orain irlanderazko produkzio gune garrantzitsua den eraikinean.
|
|
2009
|
|
|
81 urteko gizonezko bat aukeratu dutela
|
Espainiako
Irrati eta Telebista Publikoa zuzentzeko Alberto Oliart izena du. UCD ren garaian ministro izandakoa Estatuko bi alderdi nagusienak, PSOE eta PP ados jarri dira eta bera izendatu dute erakunde publiko honetako buru izan dadin.
|
|
|
1936ko Gerra betean sortutako Radio Nacional ena, batetik, eta Unión Radio ren oinordeko zen SER irrati katearena, bestetik (azken hori 1940an sortu zen eta egoitza bana zeuzkan Bilbon eta Donostian). 1952ko dekretu batek eman zuen monopolio hori arrakalatzen hasteko bidea, hiru kategoriatan sailkatu baitzituen
|
Espainiako
irratiak oro: Estatuarenak (publikoak), eskualdekoak, eta lokalak (publiko zein pribatuak).
|
|
|
Jaso dituzten sari eta izendapenak dira horren erakusgarri: Espainiako azken 30 urteetako indie kantarik onena Radio 3 irratiko entzuleen arabera Copenhague kantarekin, Pop zuzenekorik onenari La Noche en Vivo saria, eta
|
Espainiako
Irratiaren Ojo Crítico saria...
|
|
|
Bihoa honakoa adibide gisa. Hizkuntzaren erabileran administrazio publikoaren mendeko erakundeek tokian tokiko egoera soziolinguistikoa kontuan hartu behar badute, zer dela eta
|
Espainiako
irrati telebistek ez dute tutik ere egiten euskaraz Euskal Autonomia Erkidegoan eta Nafarroa Garaian emititzen dutenean. Aurreko hirukoari ez zekiokeen ezer eskatu, hedabide horiek ez baitira haien mendeko, baina oraingo bikoari bai, eurenak baitira.
|
|
2010
|
|
|
Eta hori garatzeko, Espainiako arloko legea garatu behar da, orain eztabaidagai dagoena.
|
Espainiako
irrati zabalpenean dagoen egoera kaotikoa argitu gabe dagoen bitartean, lehiaketa egiteak handitu besterik ez luke egingo Nafarroan dagoen nahasmena.
|
|
|
Urte pare bat horrela jasan ondoren, azkenean, orduan
|
Espainiako
Irrati guztietarako zuzendari-ordekoa zen Luis Ezkurra jaunari bidali nion eskutitz gogor bat, 1979ko azaroaren 12an. Zazpi orriko eskutitz hartan, Loiola Irratiak ordura arte izan zituen korapilo eta oztopo guztiak aitatu nizkion.
|
|
|
Falange Espainola eta JONS alderdiko militante egin zenean ekin zion ibilbide politikoari. Erregimenean lortu zuen botere guneetara iristea, eta diktadorea hil berritan, esker onez mintzatu zen
|
Espainiako
irrati publikoan: Caudillo aren irudia eta hark egindako lana XX. mendeko lider politiko handienetako baten emaitza gisa oroituko da historian.
|
|
2011
|
|
|
Guk proposatzen duguna da hori». Haren esanetan, «konfiantza eta segurtasuna» izatea esan nahi du jeltzaleen ereduak.Amaiurrena, «fede kontua»Emilio Olabarria Kongresurako Arabako zerrendaburuak, bestalde, Amaiurren aurka jo du,
|
Espainiako
irrati kate batean eskainitako elkarrizketa batean. Amaiurri botoa ematea «fede kontua» dela esan du, eta programarik ez aurkeztea egotzi dio.
|
|
|
Halaber, 1980ko urtarrilaren 10eanestatu mailako Irrati eta Telebistaren Estatutua onartzea urrats erabakigarria izan zenikus entzunezko hedabide autonomikoenjaiotzan. Aipatutako estatutuak, RTVEk(
|
Espainiako
irrati telebista kate publikoa) zein beste autonomia erkidegoek berenirrati eta telebista kateak sortzea onartzen zuen (Arrieta, 2009: 197).
|
|
|
Halaber, Europan Euskadi izan zen irrati telebistapublikoak egituratu zituen lehenengo estaturik gabeko nazioa (Arrieta, 2009: 200). Horrela, Kultura Sailak Page Iberica ingeniaritza eta consulting enpresara jo zuen?
|
Espainian
irrati bitartekaritzan berezitutako enpresa, beharrezko materialarenerosketa eta instalaziorako azpiegituraketaren plangintza bideratzeko (Ibañez, 1993: 92).
|
|
2012
|
|
|
Urtarrilaren 10eko 4/ 1980
|
Espainiako
Irrati telebistaren Legearen izaera arrunta eta ez organikoa izan zen horren adierazgarri.
|
|
|
|
Espainiako
Irrati Telebistako Erakunde Publikoko Zuzendaritza Nagusiak Televisión Española SA sozietateak publizitatea hedatzeko emaniko arauei buruzko 2001eko Erabakia, urtarrilaren 22koa (6, 7 eta 16 arauak); EITB RTVV Erakundeak publizitatea hedatzeko emaniko araudia (1 artikulua).
|
|
|
Diskriminazioaren aurkako printzipioa honako arau hauetan jasotzen da: 89/ 552/ EB Zuzentaraua espainiar ordenamendu juridikora egokitzen duen uztailaren 12ko 25/ 1994 Mugaz Gaindiko Telebistaren Legean; ekainaren 7ko 22/ 1999 Telebistaren Legean eta
|
Espainiako
Irrati Telebistako Erakunde Publikoko Zuzendaritza Nagusiak Televisión Española SAn publizitatea hedatzeko emandako arauei buruzko urtarrilaren 22ko 2001eko Erabakian. Era berean, indarrean jarri den 7/ 2010 Ikus entzunezko Komunikazioaren Legeak, martxoaren 31koak, diskriminazioaren aurkako printzipioa ere jasotzen du hainbat arlotan (4, 8 eta 18 artikuluak)
|
|
|
Juan Ramón Lucasen “En días como hoy” edo Pepa Fernándezen “No es un día cualquier” saioetan, Joaquín Araujo naturalistari edo José Miguel Viñas meteorologoari entzun dakioke. Irrati asko, ingurumen gutxi José Luis Gallegok nabarmendu du ez dagoela ingurumenari buruzko espaziorik
|
Espainiako
irratian, “nahiz eta gure edukiak oso harrera ona izan”, eta, gainera, gainerako adituak ere kritikatu ditu. “Oso gutxi gara herritarrek ingurumenarekiko eta naturarekiko duten interes handiari erantzuteko.
|
|
2015
|
|
|
Gakoa, noski, profil egokiko solaskideak hautatzean datza. Entzuleen aurrean mantra baten antzera hitz egitera ohitua dauden horiek hizketa monopoliza baitezakete.Espainiako Arkadia Javier del Pinok (A vivir que son dos días, asteburuetan, 08:00: 00) ekarri digu azken boladan haize freskoa
|
Espainiako
irrati jeneralistara, entretenimenduaren eta diskurtso aurrerakoiaren uztarketa egokia. Nolanahi ere, eskuinaren atzaparretatik urruntzen diren bakan horiei gertatzen zaiena bere burua progresistatzat eta Espainiako kultura anitzekin sentiberatzat daukaten horiei gertatzen ari zaie:
|
|
|
telebista dokumental bat, webdoc bat, wikiproiektu bat, edutainment eko materiala, erakusketa bat eta sare sozialetan zabalkundea egiteko estrategia bat. IntropiaMediak eta Yolaperdonok koproduzitu dute proiektua, Televisión Españolaren parte hartzearekin, eta Espainiako lehen ekoizpenetako bat da formatu horretan
|
Espainiako
irrati telebistaren finantzaketa lortzen. Acción Cultural Españolaren eta estatu mailako zenbait erakunde eta fundazioren babesa ere izan du, eta, gainera, lankidetzan dihardute beste erakunde batzuekin; esate baterako, Espainiako Hezkuntza Ministerioarekin eta Malagako Unibertsitatearekin.
|
|
2016
|
|
|
Txosten horretatik ondorioztatzen da agintariak mahai ingurua osorik transkribatzen saiatu zirela, Radio Nacional de
|
España
irratiaren grabazioak erabilita.
|
|
|
Gobernadore Zibilak deitu zietela jakin zuten.
|
Espainiako
Irrati Nazionalarekin konektatzeko gogorik ez baldin bazuten egiteko mesede espainiar zintzoen dolua errespetatzeko bederenik egun hartan. Ohiko programazioa etetera derrigortu gaituzte, ez al duzue irratia pizten autoan?
|
|
2017
|
|
|
Exotikotzat eta auskalo zertzat joko genituzke.Homologatu nahiaren ajeak. Madrilgo logika zentralistaz funtzionatzen duen analista politikoa (Ernesto Ekaizer) fitxatuz,
|
Espainiako
irrati handiekin lehiatzeko moduan zarela pentsa dezake batek, baina hipotekatuta geratzen zara agudo batean. Astearte goizak EAEko hezkuntza publikoko greba zekarren besapean, eta Boulevard-eko tertuliak bere lehen 15 minutu eskaini behar izan zizkion hari, zer gutxiago!
|
|
|
|
Espainiako
irrati telebista publikoaren kontrola eskuratzeko lehiak atzo izan zuen azken saioa. RTVEko Batzordeko kideak eta presidentea izendatzeko araudia onartzeko azken saialdia egin zuten atzo Madrilen, baina alderdiak ez ziren ados jarri.
|
|
|
Besteak beste, kontseiluko kideak izendatzeko lehiaketa publikoa nola egin behar den arautzen du legeak, eta hiru hilabeteko epea ematen du horretarako oinarriak idazteko. Adostasunik ez badago, 2012ko legedia ezarriko dute, hau da, PP alderdiak orduan zuen erabateko gehiengoaz baliatuta onartu zuena.Krisi sakonean dago
|
Espainiako
irrati telebista publikoa. Azken urteotan diru asko galdu du:
|
|
|
Enpresa entitate publikoak:
|
Espainiako
Irrati eta Telebistaren Korporazioa, SA (RTVE); Espainiako Airepor tuak eta Aireko Nabigazioa, SA (AENA); Espainiako Turismo Paradoreak, SA; eta Postak eta Telegrafoak Estatu Sozietatea, SA.
|
|
2018
|
|
|
Gizarte Segurantzari laguntza ematen dioten erakundeak. Zenbait enpresak (Telefonica,
|
Espainiako
Irrati telebista) erakunde propioak dituzte bere langileen osasun arreta kudeatzeko.
|
|
2020
|
|
|
Ostegun eguerdia. " Gizajoak, presoak", esan du
|
Espainiako
irrati bateko esatariak. " Presoak defendatzen ari zara?
|
|
|
Egunotan txisteak hedatu dituzte sare sozialetan Carlos Iturgaizek euskaraz egiteko duen gaitasunari buruz. Batez ere,
|
Espainiako
irrati batean haren ustezko bikaintasuna goratu ondoren: «Habla muy bien el vascuence».
|
|
2021
|
|
|
Besteak beste, eskaera hauek egin dizkiete alderdietako ordezkariei: katalogoetan euskaraz, galizieraz eta katalanez bikoiztuta dauden produktu guztiak eskuragarri egotea; pizgarriak ezartzea hizkuntza horietan telesailak sortzeko, eta
|
Espainiako
Irrati eta Telebista Korporazioak ere betebeharra edukitzea bere eduki guztiak euskarara, galizierara eta katalanera bikoiztutako aukerarekin zabaltzeko.
|
|
|
Erandiokoa gertatu eta,
|
Espainiako
Irrati nazionalean mintzo zen.
|
|
2022
|
|
|
1830erako, instituzio bat zen jada. Edozein antzoki edo operatako diru zainak hainbat klakeroren zerbitzuak aloka zitzakeen aldiro, bere ahalmen ekonomikoen arabera betiere claque mediatikoa, tarteka entzuten da egun ere esamolde hori
|
Espainiako
irratietan. Talde haietako bakoitzak bere chef de claque propioa zeukan, txalo emaileen buru edo nagusia, txalo orkestraren zuzendari moduko bat; txalogile kualifikatua, beraz, unean unean txalo zaparraden intentsitatea eta iraupena erabakitzen zuena.
|
|
|
Legeak Mendebaldeko hedabideen ihesa eragin zuen. Besteak beste, CNN (AEB), ARD eta ZDF Alemaniako kate publikoak Errusiatik atera ziren, France Info Frantziako irrati publikoa, Efe Espainiako berri agentzia publikoa, RTVE
|
Espainiako
irrati telebista publikoa, TV3 eta Catalunya Radio Kataluniako irrati telebista publikoak.
|
|
|
Gainerakoan, lehengo lepotik burua:
|
Espainiako
irrati formulan arrakasta duten pop artistak, rap eta reggaeton dosi batzuk eta euskal musika tanta bat edo beste [aurreko urteetan baino are gutxiago, eta euskal adjektiboaren adiera ahalik eta malguenean, etiketa horrekin sailkatutako artistetako batzuek ez baitute euskaraz abesten ere].
|
|
|
Joan den udazkenean, Indian Wellseko txapelketa irabazi ondoren, Espainiako hedabideei soilik eman zizkien elkarrizketak, eta hedabide katalanak albo batera utzi zituen. Jordi Baste El Mundo en RAC1 saioko aurkezleak azaldu zuenez, katea «arrakastarik gabe saiatu zen» harekin hitz egiten; «hala ere Ser, COPE eta Radio Nacional de
|
España
irratietan entzun genuen».
|
|
|
Josu Erkoreka Eusko Jaurlaritzako Seguratasun Sailburuak atzo gauean SER
|
Espainiako
irrati katean jakinarazi zuenez, Bilboko Aste Nagusian salatu duten sexu eraso bat ikertzen ari da Ertzaintza. Salaketa jarrita dago, eta Ertzaintzak abiatu du ikerketa.
|
|
2023
|
|
|
Hego Euskal Herriko, Herrialde Katalanetako, Galiziako eta
|
Espainiako
irrati libre askok legezko frekuentziak lortzeko aukera izan dezakete, Espainiako Ikus entzunezko Komunikaziaren Lege berriari esker. Urtarrileko lehen astean amaitu zen eskaria egiteko epea, eta Arraiok egin du eskari hori.
|
|
|
Topaketan, bestalde, RTVE
|
Espainiako
irrati telebista publikoaren ordezkariekin izandako bilera baten berri eman dute. Hain zuzen ere, RTVEri neurriak hartzeko eskatu diote, bere edukiak gaztelania ez den beste hizkuntza ofizialetan eskaintzeko.
|
|
|
Hiruk hitz egin dute, baina lau izan dira protagonista. Espainiako Gorteetarako hauteskundeetan, kanpainako azken eztabaidarako gonbita egin zien RTVE
|
Espainiako
irrati telebista publikoak PSOEko, PPko, Sumarreko eta Voxeko presidentegaiei, baina Alderdi Popularrak ez joatea erabaki zuen. Beraz, herenegun gauean, Pedro Sanchez (PSOE), Yolanda Diaz (Sumar) eta Santiago Abascal (Vox) izan ziren hizlari bakarrak.
|