|
2000
|
|
|
Aipaturiko autoreek dioten bezala,, con estos textos se educaba a los niños del siglo XIX español y se forjaba la mentalidad del ciudadano de la patria burguesa? 285 Irakurketa orokorra egiteko asmotan edo, hauxe esango genuke: Espainiako historiak nortasun espezifikoaz jazten zuen nazio espainiarra eta, beraz, identitate erreferentzia eskaintzen zien herritar espainiarrei, talde edota komunitate nortasuna indartuz (uniformizazioak batu egiten du nazioaren historia); hots,
|
Espainiako
herritarrek Espainiako historian asmatua edo ez, hori beste kontu bat da aurkituko zuten espainiar izatearen identifikazio ardatz komuna, sentimendu nazionala, eta kontzientzia nazionala sortuz eta kohesio nazionala indartuz286.
|
|
2001
|
|
|
|
Espainiako
herritarrek loterietan eta apustuetan gastatzen duten dirua bikoiztu egin da azken hamarkadan
|
|
|
Hala, Farmaciicos Mundi Espainiako gobernuz kanpoko beste erakunde batzuekin bat egin du, hala nola Mugarik Gabeko Medikuak edo Ekintzazko Laguntza. Duela hilabete batzuk,
|
Espainiako
herritarrei dei egin zieten euroa indarrean sartu aurretik beren azken pezetei elkartasunezko helburua emateko aukera ez galtzeko. Espainiar asko bankuetara aldatzera joatean gogaituko ez den galdaratxoak mirariak egin ditzake herrialde pobreetan, zioten.
|
|
2002
|
|
|
Izan ere, urrian Italian izango du lehen bilera. Britainiar batek, adibidez, etxe bat erosi nahi badu Costa del Solen, Internet bidez jakin ahal izango ditu metro koadroak, non dagoen kokatuta, etab. Era berean,
|
Espainiako
herritar batek gauza bera egin dezake Frantzian edo Alemanian etxebizitza bat erosteko.
|
|
2003
|
|
|
Mikel Aramendik, hala ere, hedabideen eragin mugatua azpimarratu zuen. Ramirez de la Piscinak bat egin zuen ikuspuntu honekin eta
|
Espainiako
herritarrek ez bezala euskal herritarrek informazioa jaso baino lehen gertakizunei buruzko berezko iritzi bat dutela, esan zuen Aramendirekin batera: «Gorkak Espaniako Estatuan egiten den kazetaritza ezin dela orokortu dio.
|
|
|
Legeriaren arabera
|
Espainiako
herritar guztiak organo emaileak dira, salbuespen bakarrarekin: hildakoaren familiak bere organoak erauzteari uko egin diezaioke horien beharra duen beste pertsona bati transplantatzeko.
|
|
|
Gaztela eta Leongo Juntak “Kontsumitzailearen Oinarrizko Gidaliburua” aurkeztu du gaur, kontsumitzaileek beren eskubideak ezagut ditzaten eta, hartara,
|
Espainiako
herritarren %70 inguruk ez dakiela horren inguruan dituzten eskubideak. Guztira, 2.000 ale argitaratu dira, eta udaletan, kontsumitzaileen elkarteetan eta beste erakunde batzuetan banatuko dira.
|
|
|
Halaber, zenbait gomendio egiten ditu, herritarrak kolektibo horren arazoen eta beharren inguruan kontzientziatzeko. Atariko informazio gisa, gaur egun,
|
Espainiako
herritarren %16, 32k 65 urte baino gehiago ditu, eta ohartarazten du kopuru hori %4 baino gehiago haziko dela hemendik hogei urtera, hau da, ia zortzi milioi espainiarrek gaindituko dutela adin hori. Hori dela eta, Espainiako Geriatria Elkarteak azaltzen du mendekotasuna izango dela hurrengo hamarkadetako arazo ekonomiko eta sozial nagusietako bat, eta adinekoenen bizi kalitatea hobetzeko osasun eta gizarte baliabideak optimizatu behar direla dio.
|
|
|
Arrisku handiko bidaiarientzat, tronbosi aurrekariak dituztenentzat, heparina dosia, gai injektagarri bat dena, handiagoa izatea gomendatzen da, baina “betiere medikuaren oniritziarekin”. Gutxiago
|
Espainian
Herritarren %10 inguruk zainetako arazoak izateko arriskua du. Horietako edozeinek egin diezaioke aurre turisten sindromeari, nahiz eta Espainian kalkulatzen den lau bidaiariri eragiten diela, milioi bat bitartean, nazioarteko estatistikatik behera.
|
|
|
Horren bidez, merkatuan hamar urte baino gehiago daramaten sendagaien prezioa jaitsi nahi da, eta ikerketa gastuak amortizatu dituzte. Botikarien desadostasuna Bestalde, Espainiako Enpresaburu Farmazeutikoen Federazioak (FEFE) atzo adierazi zuen ez zegoela ados
|
Espainiako
herritarren automedikazio indizearekin, zeina 2001eko Osasun Inkesta Nazionalak (astelehenean aurkeztua) islatzen baitu. Talde horretako lehendakari Isabel Vallejoren arabera, “espezialitate farmazeutiko publizitarioen merkatua (errezetarik gabe eros daitezkeen sendagaiak) %6an gelditu da”.
|
|
|
Ondorio hau ateratzen da:
|
Espainiako
herritarren %30ek erretzen du gaur egun. Baina erretzeko ohitura sexuaren araberakoa da. Barometroaren arabera, inoiz erre ez duten pertsonen ehunekoa %38koa da gizonetan eta %59koa emakumeetan.
|
|
|
|
Espainiako
herritarrengan independentzia lortzeko gogo amorratua eragin zuen Napoleonen inbasioak. Historialari guztiak bat datoz Espainiaren aldarrikapen patriotikoa eta" kontzientzia nazionala" sortzeko gerra hark izan zuen  garrantziaren gainean.
|
|
2004
|
|
|
|
Espainiako
herritarrek fruta eta barazki gehiago kontsumitzen dituzte, 2003ko Osasun Inkesta Nazionalaren arabera
|
|
|
Alderdi positiboen artean nabarmentzekoa da erretzaileen ehunekoa jaitsi egin dela, nahiz eta edari alkoholdunak hartzen dituztenak gehitu. Halaber, osasun zerbitzuen erabilera areagotzen ari dela eta
|
Espainiako
herritarrek aseguru pribatua izateko gero eta joera handiagoa dutela erakusten du ikerketak.
|
|
|
Europako Estatistika Bulegoak (Eurostat) Europako Batzordearentzat egindako estatistika txosten baten arabera,
|
Espainiako
herritarren %32 bakarrik da gai atzerriko hizkuntza bat hitz egiteko, eta horrek Europar Batasunaren (EB) ilaran jartzen gaitu, hungariarren eta britainiarren aurretik soilik. Viviane Reding Hezkuntza eta Kulturako komisarioak atzo argitaratu zituen zifrak, eta Christopher Huhne Europako Liberalen eta Demokraten Aliantzako eurodiputatu britainiarrak (Alde) egindako galdera bati erantzuten diote.
|
|
2005
|
|
|
Era berean, eragile erregistratzaile bidezko kudeaketaren eta zuzeneko kudeaketaren arteko tasen aldea azpimarratu du, Espainiako Internet sektorea dinamizatzeko eta ETEei zerbitzu horren kontratazioa errazteko. Horrekin, Industriak lortu nahi du eragile erregistratzaileek balio erantsia ematea
|
Espainiako
herritar eta enpresei Sarean duten presentziari. Kudeaketa malgutzea Internauten Elkarteak (AI) positiboki baloratzen du beherapen hori.
|
|
|
|
Espainiako
herritarrak dira Europar Batasuneko (EB) bakarrak, eta bi aldiz ordaintzen dute beren komunikazio mugikorren abiaraztearen kostu finkoa: bata, deiaren ezartze kostuagatik, eta, bestea, minutu bateko hasierako aldiagatik.
|
|
|
Hil honetan argitaratutako Eurobarometroaren edizio berezi batek dioenez,
|
Espainiako
herritarren %68k uste du Gobernuak gehiago gastatu lukeela ikerketa zientifikoan, eta gutxiago beste gai batzuetan. Galdeketa horren arabera, espainiarrak Europako batez bestekoaren gainetik daude (%57).
|
|
|
Galdeketa horren arabera, espainiarrak Europako batez bestekoaren gainetik daude (%57). Frantsesekin batera,
|
Espainiako
herritarrak inbertsio publikoaren alde gehien egiten duten europarren artean daude, italiarren atzetik, eta inkestatutakoen %69k adierazi du hori handitu nahi duela. Halaber, espainiarren %57k uste du zientziaren onurak eragin dezakeen edozein ondorio kaltegarri baino handiagoak direla; %8k, berriz, kontrakoa uste du.
|
|
|
Halaber, espainiarren %57k uste du zientziaren onurak eragin dezakeen edozein ondorio kaltegarri baino handiagoak direla; %8k, berriz, kontrakoa uste du. Kopuru horien arabera,
|
Espainiako
herritarrak baikorragoak dira Europar Batasun hedatuko herritarren zientziaren zereginari buruz; izan ere, zientzia ondorio kaltegarriak baino onura gehiago ekar ditzakeela dioten herritarren batez bestekoa %52 da, eta desadostasuna agertzen duen %14 Zundaketak optimismo hori neurtzen duenean zientziak eta teknologiak etorkizuneko belaunaldien bizi kalitatea hobetzeko aukeran, espainiarren %79 er... Zientzia garapenean itxaropen handiena dutenak Estonia (%92), Polonia (%91) eta Lituania (%90) dira.
|
|
|
Bestalde, herritarren sareen aldeko kontsumitzaileek diote ez dela inoiz banda zabalaren %100 aprobetxatzen konektatuta dagoenean, eta, beraz, soberako zati bat erabiltzailearena dela eta erabiltzaileak nahi duena egiteko eskubidea duela.
|
Espainiako
herritarren sareak Hala ere, ustekabean edo eskuzabaltasunez, ohikoa da hiri handietan ehunka sare ireki aurkitzea, hala nola Madril Wireless, Bartzelona Wireless edo Sarea Librea azken horrek dena laburbiltzen duen lema du: “Guztiontzako sare librea”.
|
|
2006
|
|
|
Ingalatetzaren era kundea alferrekoa gertatzen da delituak aurkitu eta horiek zigortzeko.
|
Espainiako
herritarrek, aldiz, ideia faltsuak eratu dituzte polizia judizialari buruz, eta auzitegietatik gero eta gehiago urrundu dira. Ildo beretik, mesfidantzaz ikusi dute magistratu, epaile, eskribau eta aguazilen jarduna.
|
|
|
Eginkizun zailago horren eretizia administratzeko gorengo eginkizuna beteko dute, epaimahaia eratuz.
|
Espainiako
herritarrak laster erakutsiko dutarrek dituzten abantaila berberak iza behar besteko duintasuna duela, atzerriteko.
|
|
|
|
Espainiako
herritar guztiek kereila aurkez dezakete, delituaren ondorioz ofendituak izan zein izan ez, lege honen 101 artikuluan ezarritako herri akzioa egikarituz.
|
|
|
Ezgaitasuna duten Pertsonen Ordezkarien Espainiako Batzordea, CERMI siglengatik ezagunagoa dena, ezgaitasuna duten
|
Espainiako
herritarren ordezkaritza, defentsa eta ekintza plataforma da. Hiru milioi eta erdi pertsona baino gehiago dira, eta beren familiak, gizarte talde ahularen egoeraz jabetuta, kide diren erakundeen bidez elkartzea erabakitzen dute, beren eskubideak aitortzen aurrera egiteko eta gainerako eskubide eta aukera berdintasunean gizarte osoa lortzeko.
|
|
|
Horren ondorioz, haien ustez, prezioak igo egin dira, eta aurrezteko aukerarik ez duten herritar askok zailtasunak dituzte. Maskaradun igoera Bestalde, CECUk adierazi du euroa iristeak ez duela lagundu
|
Espainiako
herritarrak “Europarekin parekatzen, erosteko ahalmenari dagokionez behintzat”. Alde horretatik, euroak “mozorrotutako prezioen igoera” eragin duela adierazi du, eta ez dirudi KPIan islatzen denik.
|
|
2007
|
|
|
Lo mejor para ellos kapituluan diozunez,
|
Espainiako
herritarrak izango dira independentziarekin onura gehien lortuko dutenak. Ez dakit beraiek hori oso garbi ikusten duten.
|
|
|
Beraz, sufragio pasiboari sufragio aktiboaz esan dugun gauza bera aplikatu behar zaio. Eta, horrela, EKren 23.2, 13.2 eta 93 artikuluak eta HAOLOren 177 artikulua elkarrekin interpretatuz, udal hauteskundeetan Espainian bizi diren pertsona guztiak hautatu ahal direla ezarri da, naziotasun espainiarra izan ez arren, Europar Batasuneko herritarrak badira (EETren 19.2 artikuluan ezarritakoari jarraituz) edo
|
Espainiako
herritarrei tratatu bidez sufragio pasiborako eskubidea ematen dieten herrialdeetakoak badira, betiere, Espainiako legeak hautatua izateko eskatzen dituen betekizunak betetzen badituzte eta jatorrizko estatuan sufragio pasiborako eskubidea kendu ez badiete.
|
|
|
Doktrinaren gehiengoaren ustez, 1.2 artikulua hitzez hitz irakurriz gero, egon dagoen nazio bakarra Espainiakoa da eta, beraz, subiranotasuna ere bakarra eta zatiezina da (hau da, ez dago Espainiakoa ez den subiranotasunik), nazioa bakarra baita, eta subjektuak
|
Espainiako
herritar guztiak dira, Espainiako herri bateratu gisa ulertuta, 2 artikuluko nazionalitateen eta erregioen aitorpenari kalterik egin gabe, eta Konstituzioak horien eskubideak babestu eta errespetatzeko egin dezakeenari kalterik egin gabe (horixe gertatzen da, esaterako, foru lurraldeen eskubide historikoekin, Konstituzioak babestu eta errespetatu egiten baititu, lehenengo xedapen gehigarrian ezar...
|
|
|
b) Espainian askatasunez sartu eta bertatik irteteko eskubideari dagokionez, EKren 19 artikuluan ez da modu absolutuan jaso, lehenengo paragrafoan bizilekua askatasunez aukeratzeko eta nazioaren lurraldean zehar ibiltzeko eskubideen kasuan ez bezala. Espainian askatasunez sartu eta bertatik irteteko eskubidea
|
Espainiako
herritarren kasuan ere baldintzatu du, legeak ezarritakoaren arabera xedatu baita. Beraz, legegileak eskubidea nolabait mugatu zezakeen (agian, segurtasun neurriak oinarri hartuta edo neurri ekonomikoak; edonola ere, horiek zehatz justifikatu behar zituen), betiere, eskubidearen funtsezko edukia ukitzen ez bazen.
|
|
|
Espainiako naziokoen estradizioari dagokionez, tradiziozko printzipioa naziokoak atzerriko estatuetara ez estraditatzea eta horiek Espainian epaitzea zen. Zernahi gisaz, nazioarteko tratatu batzuk direla bide,
|
Espainiako
herritarrak hirugarren estatuetara estraditatzea posible da, betiere, estatu horiek Espainiako bermeekin homologatu daitezkeen bermeak dituztenean, eta kasuan kasuko estradizio tratatuan hala ezarrita dagoenean (martxoaren 23ko 87/ 2000 KAE). Bestalde, Europar Batasunaren esparruan, normalean oso luze eta konplexuak diren estradizio prozesuak asko sinplifikatu dira hurrengo hauek direla bide:
|
|
|
Estatuaren edo elite boteretsuen eskuak zilegitzen du bata; aldiz, esku horren berorren gabeziak sortzen ditu gurean legitimazio eta onarpenarazoak. Euskaldun izateak ez dakar nahitaez, horretara, euskal herritar nazionalaizatea, baina, aldiz, gaztelau nortasunaren jabe izateak bere garapen historiko naturala izan du
|
Espainiako
herritarra bertako herritar nazionala bilakatzeko bilakaeran.
|
|
|
|
Espainiako
herritar gehienek(% 51,9) uste dute Espainiako irakaskuntzaren egoera “erregularra” dela, oro har. % 4k dio “oso ona” dela, eta% 21,2 “ona”.
|
|
|
Moneta hori 2002ko urtarrilaren 1ean jarri zen indarrean Espainian, EBko gainerako herrialdeetan bezala. Bi txanponak (pezeta eta euroa) bi hilabetez elkarrekin bizi izan ondoren, 2002ko martxoaren 1ean, euroa sartzeari buruzko abenduaren 17ko 46/ 1998 Legean xedatutakoarekin bat etorriz, pezeta nazional enblematikoak legezko txanpon gisa indarra izateari utzi zion, eta, beraz, Ogasun Ministerioak
|
Espainiako
herritar guztiei gonbit egin zien dirua eta billeteak euro bakoitzeko truka zitzaten 2002ko ekainera arte. 2002ko uztailaren 1etik aurrera, Espainiako Bankua izango da gaitutako eta pezetatik eurora transakzioa egiteko gaitasuna duen erakunde bakarra.
|
|
|
Txanpon ilehoria desagertu eta bost urtera, gaur egun Espainiako etxe batzuek diruren bat gordetzen dute moneta tradizional eta historiko horretan. Espainiako Bankuaren kalkuluen arabera,
|
Espainiako
herritarrek 1.829 milioi euroko txanponak eta billeteak jartzen dituzte dibisa zaharrean. Herritar horiek egin dezaketen galdera da ea gaur egun pezeta zaharrak oraingo euroekin truka daitezkeen.
|
|
|
Enpresa horiek birziklatze gastu guztiei egingo liekete aurre, araudiak ezartzen baitu erregistratutako enpresek beren gain hartuko dutela birziklatze kostu osoa.
|
Espainiako
herritarrek urtean 16 kilo tresna elektriko eta elektroniko sortzen dituzte: 600.000 tona baino gehiago, eta kopuru hori bikoiztu egingo da hurrengo 12 urteetan, Ekonomia Sozial eta Solidarioaren Berreskuratzaileen Espainiako Elkartearen (AERESS) arabera.
|
|
|
Baina gutxi dira espezialistarengana joaten direnak eta gehienetan automedikatu egiten dira. Datuek adierazten dute laxanteak, azido azetilsalizilikoarekin batera,
|
Espainiako
herritarrek gehien kontsumitzen dituzten botikak direla. Eta azken ikerketen arabera, ukituen ehuneko handi bat ez dago oso pozik eskura dauden irtenbide gutxi daudelako eta eraginkortasun eskasa dutelako.
|
|
|
|
Espainiako
herritarrek 700 milioi euro baino gehiago gastatuko dituzte plater hoztuetan
|
|
|
Jaio eta berehala,
|
Espainiako
herritar guztiek dituzte zenbait betebehar, hala nola Erregistro Zibilean edo bizi den udalerriko erroldan inskribatzea. Azken erregistro horri esker, Estatistika Institutu Nazionalak urtero egin dezake herrialde batean zenbat pertsona bizi diren adierazten duen txostena.
|
|
|
Zer da errolda?
|
Espainiako
herritar guztiak behartuta daude bizi diren udalerriko erroldan erregistratzera. Zerrenda hau administrazio fitxategi bat da eta bertan udalerri bateko bizilagunak agertzen dira.
|
|
|
Gobernuak arazoaren eskala eta hartu beharreko ekintzak ulertzen dituela adierazten duen lehen seinalea da.
|
Espainiako
herritarrek presio egin lukete eguzki eta haize energiaren antzeko planetarako. Hastea garestia da, baina, Danimarkan, adibidez, haizeak, orain, oro har, gas naturalaren baliokidea du elektrizitate iturri gisa.
|
|
2008
|
|
|
Oro har, Kataluniako Generalitateko Hizkuntza Politikarako Zuzendaritzak hartutako politikek arrakasta handia izan dute hizkuntzaordezkapena alderantzizkatzen, nahiz eta oraindik ere badauden hobetzeko gauzak (Strubell, 2001). Konstituzio espainolak
|
Espainiako
herritar guztiak espainiera ezagutzera eta jendaurrean espainiera erabiltzera behartzen ditu, baita administrazio nazionalarekin komunikatzeko ere. Hala ere, 1978 urtean autonomia erkidego elebidunak sortu izanak, aukera eman zien Katalunia, Valentzia, Balear Uharte, Galizia eta Euskadiko herritarrei beren eskualdeetako arbasoen hizkuntza ikasteko, eta hura erabiltzeko zenbait esparru publikotan, baita hezkuntzan eta administrazio publikoan ere.
|
|
|
Esan daiteke
|
Espainiako
herritarrek bururik gabe jokatu dutela?
|
|
|
Klima aldaketak
|
Espainiako
herritarrak kezkatzen ditu; horregatik daude prest beren bizimodua aldatzeko, beharrezkoa bada, horri aurre egiteko, nahiz eta horrek ahalegin ekonomiko handiagoa eskatzen duen. Hala adierazten du BBVA Fundazioak atzo aurkeztu zuen inkesta batek.
|
|
|
|
Espainiako
herritarren haragi kontsumoa gomendatutakoa baino gehiago hazi da azken 40 urteetan
|
|
|
Autonomia erkidegoek ere parte hartuko dute, politika aktiboak, birziklapen profesionala barne, transferituta baitaude. Etorkizuneko hazkundea Gobernuak 10.000 milioi euro inguru jarriko ditu
|
Espainiako
herritarren eskura, prentsaurrekoan adierazi zuenez. Lehendakariordeak dio Espainiak gastu hori onartu ahal izango duela, azken urteotako zor publikoa murrizteak aukera ematen baitio Gobernuari ekonomia ahultasun garaian suspertzeko.
|
|
|
Saharako Nazioarteko Zinemaldiak (Fisahara) Dajlako errefuxiatu esparruan amaitu zuen atzo, Espainiako zinemak Mendebaldeko Saharari laguntzeko plataforma bat sortzeko eta desplazatuen parte hartzearekin film luze bat egiteko konpromisoa hartu baitzuen. Zinemagileen itxiera adierazpenaren zati bat irakurtzearen arduraduna Javier Bardem aktorea izan zen, eta gogora ekarri zuen “duela 33 urtetik hona espainiarrak izan ziren 200.000 pertsona baino gehiago bizi dira basamortu honetan”, eta “premiazkotzat jo zuen
|
Espainiako
herritarrek saharar herriari askatasuna itzultzen laguntzea”. Aurtengo Oscar sariaren irabazleak gogoratu zuen Dajlakoa dela giza drama handiena bizi den errefuxiatu eremuetako bat, eta egoerak okerrera egiten duela urtez urte.
|
|
|
Osasunaren demokratizazioa Ez da nahikoa laguntza medikoa orokortzea. Beste herrialde aurreratu batzuetan bezala,
|
Espainiako
herritarren aktibismoa aurrera doa osasun zerbitzu publikoen kudeaketan eta garapenean demokratikoki sakontzeko. Esparru judizialean eta legegilean aintzatetsitako gaixoaren “zentraltasunaren” ondoren, administrazioek agerian jarri behar dute herritarrek parte hartzeko duten borondate kolektiboa, bai norbanakoaren osasunari dagozkion erabaki klinikoetan eta osasun publikoko erabakietan, bai sistemaren beraren gizarte garapenean.
|
|
2009
|
|
|
Baina, dio EAk bere ponentzian, ekimen hauek Estatutu Berria eta Kontsulta Espainiatik hondoratu ondoren," subiranotasuna
|
Espainiako
herritarrengan" kokatu da argi eta garbi (Auzitegi Konstituzionalak Kontsulta Legeari emandako epaia medio) eta horrekin" horma bat altxatu dute euskal herritarren subiranotasuna ez onartzeko". Eta horma hori bota egin behar dela dio aipatu ponentziak," gure herriaren askatasunarekin konpromisoa duten indar politiko sozial guztien artean bota ere".
|
|
|
urtean,
|
Espainiako
herritar bakoitzak 378 kilo hondakin sortu zituen, 2003.
|
|
|
Otorrinolaringologoek esaten dutenez,
|
Espainian
herritarren% 5ek behar dute profesional baten laguntza ahots arazoak sendabidean jartzeko: otorrinolaringologiako espezialistaren beharra izango dute batzuek, logopedarena besteek eta kantu irakasle batena beste zenbaitek.
|
|
|
Obamarekin aterako duen argazkia baliatu nahi du
|
Espainian
herritarren artean duen izen ona hobetzeko. Harrigarria ematen badu ere, Obamari ere mesedegarria zaio Zapateroren bisita.
|
|
|
Zapateroren kasuan argi dago: Obamarekin aterako duen argazkia baliatu nahi du
|
Espainian
herritarren artean duen izen ona hobetzeko. Harrigarria ematen badu ere, Obamari ere mesedegarria zaio Zapateroren bisita.
|
|
|
|
Espainiako
herritarren %96, 4 kezkatuta daude ingurumenarekin. Hala ere, lautik batek bakarrik(% 23,1) ordainduko luke neurri jasangarriak hartzeagatik, nahiz eta gehienak neurri horiek aplikatzeko prest egon administrazioek ordainduko balute.
|
|
|
Prozesu konplexu eta, oro har, zail baten zenbait etapa. Paterak etortzen ohituta, erraz ahazten da
|
Espainiako
herritarren irteera, garai hauetan eta beste batzuetan: XIX. mendearen amaieran eta XX. mendearen hasieran Atlantikoa gurutzatzen zutenak, “gerrako haurrak”, Erasmus beka jaso duten ikasleak eta atzerrian bizi diren “Pau Gasol” bezalako herritar “unibertsalak”.
|
|
|
Ondoren, Estatu Kontseiluak onartu du, eta, Ministroen Kontseiluaren oniritzia jaso ondoren, parlamentuko izapidea hasiko litzateke, “lehenbailehen” onar dadin, esan zuen Sabridok. Trans gantzak geldiarazteko ekimen hori AESANek
|
Espainiako
herritarren dieta osasungarria hobetzeko egiten dituen jardueren barruan sartzen da, hala nola, ogian gatz gutxiago izatea edo haurren artean fruta eta barazki gutxiago kontsumitzea. Espainiarren %28k obesitatea edo gehiegizko pisua du, eta datu horiek kezkatu egiten dituzte, Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) “XXI. mendeko lehen pandemia ez infekziosoa” dela esan baitu, eta haurrengan duen eragina —haurren %20ri eragiten dio— gero eta handiagoa baita.
|
|
|
Orain likidezia da nagusi, edozein unetan dirua izan ahal izatea, penalizaziorik gabe, ezustekoei aurre egiteko. Interes tasak txikiak izan arren, oraindik ere garrantzia hartzen dute
|
Espainiako
herritarren ondareko aurrezki kontuek. Urriaren amaieran, Espainiako Bankuaren datuen arabera, Espainiako familien aurrezkiaren %43, 299.209 milioi euro gutxi gorabehera, ageriko kontuak deiturikoetan zegoen gordeta, ez baitute ordainketarik eskaintzen edo ia interesik ordaintzen.
|
|
|
|
Espainiako
herritarrak, berme guztiak ditu halakotzat jotzeko bere burua, beste inork hari ezer esatekorik izan gabe. Euskal edo katalan herritarrei, aldiz, ez dakit zein legeren edo ezarpenen arabera, ukatu egiten diete eskubide hori.
|
|
|
Espainiako adibideaz baliatuko gara dioguna argitzeko.
|
Espainian
herritar guztiok gaude gaztelania jakitera behartuta, baina ez gaude gaztelania erabiltzera behartuta. Euskadin herritar guztioi aitortzen zaigu euskara nahiz gaztelania erabiltzeko eskubidea.
|
|
|
Eta Euskal Herrian, Iparraldeko milaka batzuk eta hegoaldeko milaka ugarik beren artean jarduterakoan ez al dugu euskara hizkuntza komuna? Beraz, aitor dezagun
|
Espainiako
herritar guztiek partekaturiko hizkuntza dela, gaztelania alegia, espainiar Estatuan hizkuntza komun hedatuena. Baina, era berean, aitor dezagun, guztiok aitortu ere, Espainian, erreferentziatzat Estatu osoa hartu beharrean lurralde eta autonomia erkidegoak hartzen baditugu, ez dela gaztelania hizkuntza komun bakarra.
|
|
|
Pedagogia soziala diogunean, Espainiako hizkuntza pluraltasuna zer den ezagutzera emateaz ari gara, beste hizkuntzen aberastasuna jendaurreratzeaz ari gara, besterik ez bada ere, ezinezkoa delako ezagutzen ez den hura estimatzea eta bultzatzea. Pedagogia soziala diogunean esan nahi dugu lau haizetara zabaldu behar den mezua dela esklusio eta marjinazio bideak elebitasunetik edo eleaniztasunetik ez baizik eta elebakartasunetik datozkigula; hots, Gobernuak eta hedabideek
|
Espainiako
herritarrei, bereziki elebakarrei, ezagutarazi behar die balio positiboz blaituriko hizkuntza pluraltasuna. Pedagogia soziala diogunean, hizkuntza pluraltasuna herritarren aukera berdintasuna handitzeko eta kohesio soziala sendotzeko bide eraginkorra den ustea gizarteratu beharraz ari gara.
|
|
2010
|
|
|
Buruzagi sozialistak gezurra esatea leporatu dio Mayor Orejari, eta jarrera horrek Europar Batasunean
|
Espainiako
herritarren ordezkari izateko gaitasuna kentzen diola gaineratu du.
|
|
|
Rajoyren ustez, Gobernuaren kudeaketa akatsez, atzerapenez, inprobisazioz eta gaitasun ezaz beteta egon da azken bi urteotan, eta hori
|
Espainiako
herritarrek ordainduko omen dute. Hala, Rajoyk Zapaterori leporatu dio eskubide sozialen murrizketaren ardura osoa.
|
|
|
Egoera dela medio, erretreta atzeratzearekin ez da nahikoa, eta horregatik lan merkatua erreformatzea eskatu dio Espainiari EBk.
|
Espainiak
herritarrak denbora gehiago lan egitea baimendu eta sustatu behar duela uste du EBk, gazteen artean batez ere.
|
|
|
Askotan emakumezko ministro baten edo presidente baten politikako akatsei, zailtasunei nahiz arazoei buruz hitz egiten dugu; baina arazo horiek gizonenak izango balira, ez genituzke aipatu ere egingo. Iaz CISek, soziologia arloko ikerketak egiten dituen zentroak jakinarazi zuenez,
|
Espainiako
herritarren %25ekez dutebegi onez ikusten emakumeek erantzukizun politikoa izatea. %25ek!
|
|
|
Hortzen egoera dela eta, %21ek baino ez dute jakia jateko zailtasunik adierazten. Hala ere,
|
Espainiako
herritarren erdiei baino gehiagori(% 53) hortzen bat falta zaie, eta herenak protesi erauzgarriak erabiltzen ditu(% 33). Hortzen itxurari dagokionez, gustura daude, populazioaren %6ri bakarrik ez baitzaio gustatzen hortzak.
|
|
|
Araua ematean Oso eduki txikikoak, eduki txikikoak edo gatzik edo sodiorik gabekoak diren elikagaiek izango duten gehienezko gatz eta/ edo sodio kopurua ezartzen du arauak.
|
Espainiako
herritarren elikadura ohiturei buruzko ikerketen arabera, gatza askoz gehiago kontsumitzen da adituen gomendioen gainetik. Egunean batez beste 10 g gatz irensten da, gomendioek egunean 5 g baino gehiago ez irenstearen alde egiten dutenean.
|
|
|
|
Espainiako
herritarrei zerbitzua ematea Ez da ohikoa, baina gerta daiteke. Atzerriko herrialde batean oporretan dagoela, turista batek dokumentazioa gal dezake edo ebasketa baten biktima izan daiteke, eta babesik gabe egon daiteke herrialdeko edo hizkuntzako legedia ez ezagutzeagatik.
|
|
|
Atzerriko herrialde batean oporretan dagoela, turista batek dokumentazioa gal dezake edo ebasketa baten biktima izan daiteke, eta babesik gabe egon daiteke herrialdeko edo hizkuntzako legedia ez ezagutzeagatik. Egoera horietan, kontsulatura jo daiteke; izan ere, horien funtzio nagusia da
|
Espainiako
herritarrei administrazio zerbitzu jakin batzuk ematea, delituen edo abusuen biktima direnei laguntzea eta behar diren herrikideei laguntzea. Eginkizun hauek ditu, besteak beste:
|
|
|
|
Espainiako
herritarren %22, 4k bakarrik daki bereizten ontziratze zuku motak
|
|
|
Espainiako nazioa da soberanoa, ez
|
Espainiako
herritarrak. Banatzeko erabakia ere hartu ezin badute, non dago orduan espainiar herritarren soberania?
|
|
2011
|
|
|
|
Espainiako
herritarrek, oro har, dezente zuntz gutxiago hartzeko ohitura dute: emakumeek 18 gramo egunean eta gizonek 21 gramo.
|
|
|
Informazio berri horrek aditzera ematen duenez, beraz, esan liteke
|
Espainiako
herritarrek trans gantz gutxiago hartzen dituztela egun.
|
|
|
c) Jarraikako bi urtetan eta lege aginduz,
|
Espainiako
herritar edo erakunde baten tutoretza, zaintza edo harrerapean egon denarentzat, eskabidea egiteko unean oraindik egoera horretan izan arren.
|
|
|
19:35
|
Espainiako
herritarrak ebakuatzeko dispositiboa martxan jarri du Gobernuak.
|
|
|
Beste leku batzuetan, hala nola Estatu Batuetan edo Mexikon (ohiko bi leku), Espainiako edo nazioarteko txartelarekin ere ibil daiteke, baina behin behinekoz. Hori dela eta,
|
Espainiako
herritar batek elkarrekikotasun hitzarmenik ez dagoen herrialdeetan finkatzea erabakitzen badu, gidabaimen berri bat atera da gidabaimena eskuratzeko, eta agiri hori, gainera, ez da baliozkoa izango Espainian. Eskakizunen aniztasuna Baimenen baliozkotzea ez da berdina onartzen duten herrialde guztietan.
|
|
|
Gainera, Espainiako biztanleen %16 ordenagailu eramangarriarekin konektatzen da (batez beste %19 EBn).
|
Espainiako
herritarrek Internet EBko batez bestekoaren erritmo berean erabiltzen dute, nahiz eta ohiko(% 58) eta ohiko(% 44) erabiltzaileen tasak batez bestekoaren azpitik egon oraindik. Biztanleen %32k ez du inoiz Internet erabili.
|
|
|
Espainian bizi direnen artean, langabezia tasa “arazo handienetako bat da”, gizarte bazterketa eta baztertze jarrerak areagotzen dituena. Joan den urtearen amaieran Bertelsman Fundazioak egindako azterketa baten arabera,
|
Espainiako
herritarren %31k “langabezian denbora asko daramaten atzerritarrak kanporatuko lituzke”. Hala ere, SOS Arrazakeriak azpimarratzen du “2010ean argitaratu diren azterketa guztiek joera handiagoa edo txikiagoa dutela migrazio fenomenoaren kontrako iritzietan gora egiteko”.
|
|
|
errespetua, onarpena eta ordezkaritza. Etorkinei zenbait eskubide ematearen aldeko jarrera atzeratu egin da
|
Espainiako
herritarrei etorkinei eskubide jakin batzuk ematearen alde daudela galdetzen zaienean, atzerakada nabari da aurreko bi urteen aldean; hala ere, kopuruak antzekoak dira familia berriro elkartzeari dagokionez(% 79), langabezia sorospena kobratzeari dagokionez(% 87), udal hauteskundeetan(% 62) eta hauteskunde orokorretan(% 52), beren eskubideak defendatzeko elkarteak sortzeari dagokionez(% 73) eta n... Gero eta atzerritarrek eskatzen dute nazionalitatea.
|
|
|
|
Espainiako
herritar bakoitzak batez beste 1.500 kilo hondakin ez mineral sortzen ditu urtean, hau da, Europako Batasuneko (EB) batez bestekoa baino gutxiago, hau da, batez beste 1.800 kilo. Eurostat Europako Estatistika Agentziak ezagutarazi dituen azken datuek erakusten dutenez, Espainia bosgarren lekuan dago Europar Batasuneko hondakin ez mineralen sorkuntzari buruzko rankingean.
|
|
|
|
Espainiako
herritarrek gastatzen dute diru gutxien herrialde industrializatuen artean janari lasterreko menuetan; urtean, batez beste, 21,81 euro gastatzen dituzte, eta urtean hiru menu kontsumitzen dituzte, EAE Business Schooleko Strategic Reseach Center ek egindako “Janari lasterraren kontsumoa” azterlanaren arabera. Txostenak agerian uzten du italiarrak ia bikoitza kontsumitzen dutela, eta australiarrak, berriz, hauek direla urtean “fast food” en gutxien gastatzen duten herritarren zerrendan.
|
|
|
Lan horrek planetaren “aurrekontu naturala” banatzeko desberdintasunak ere islatzen ditu; izan ere, herrialde aberatsek urteko aurrekontu ekologikoaren zatirik handiena kontsumitzen dute, eta Espainiak edo Erresuma Batuak, besteak beste, aurrekontuaren zati proportzionala kontsumitzen dute urteko lehen herenean, eta, urte amaiera arte, beste herrialde batzuen baliabideen mende egon behar dute. Dokumentuak zehazten duenez, biztanleria globala Indiako herritar gisa biziko balitz, planeta bakarra litzateke; mundu guztia
|
Espainiako
herritar gisa biziko balitz, berriz, hiru planeta lirateke urtean, eta bost planeta, munduko populazioa Estatu Batuetako herritar gisa biziko balitz.
|
|
|
Erretiroaren unea iristen denean bizi maila ona izatea da
|
Espainiako
herritarrei burutik ekartzen dien gaietako bat. Nahitaezko erretiroa laster ezarriko da 67 urteetan, pentsioaren zenbatekoa kalkulatzeko oinarritzat hartzen den denbora handitu egin da, eta biztanleria zahartzea gertaera bat da; beraz, orain lanean ari direnek zailtasun handiak izan ditzakete etorkizunean modu lasaian bizitzeko diru sarrerak izateko.
|
|
|
|
Espainiako
herritarren %25, 20 gizarte bazterketako edo pobreziako arriskuan dago. Ehuneko hori %28ra arte igo da Europar Batasuneko (EB) atzerritarren kasuan, eta %47, 10era arte igo da Europar Batasunetik kanpoko etorkinen artean, EAE Business School ek egindako “Etorkinen bizi baldintzak Espainian” azterlanean ikus daitekeenez.
|
|
|
Ezinezkoa da Espainian edo beste herrialde garatu batean gertatzea.
|
Espainiako
herritarrak ez du bankuan dituen aurrezkien beldur izan behar. Gordailuen Berme Funtsak babesten ditu, 100.000 euro bitarte.
|
|
2012
|
|
|
Hori Espainiako Bankuak (BDE) emandako azken datuetatik ondorioztatzen da.
|
Espainiako
herritarrek 1.707 milioi euro dituzte pezetatan trukatu gabe; horietatik 896 milioi euro (149.082 milioi pezeta) billeteetan gordetzen dira eta 811 milioi (134.939 milioi pezeta) txanponetan. Datu horiekin, urteko pezetatik eurorako aldaketa 15 milioi eurokoa izan da 2011rako (2.496 milioi pezeta), azken hiru urteetako kopururik txikiena.
|
|
|
ekilore haziak, alforfoia edo sarrazeno garia (pseudocereal bat), platanoa, azenarioa, artoa, dilistak, meloia, mitxoleta haziak (Erdialdeko Europako herrialdeetan ogiak eta gozokiak egiteko asko erabiltzen direnak) eta tomatea. Ohiko dietako elikagaiak
|
Espainiako
herritarrek gehien kontsumitzen dituzten elikagaien artean, EuroPrevall en arabera, haurren artean alergia gehien sortzen dituztenak behi esnea, arrautza eta arrainak dira; frutek (melokotoia, sagarra, meloia eta kiwia) eta fruitu lehor batzuek, berriz, helduengan dute eragina. Alergeno asko kontsumitzaileari oharkabean pasatzen zaizkio, etiketan gehigarri gisa maskaratuta (edo jaso gabe) baitaude.
|
|
|
Eskatzailearen edo haren legezko ordezkariaren nortasuna egiaztatzea, honen bidez: NAN (Nortasun Agiri Nazionala),
|
Espainiako
herritarra denean. Pasaportea edo bere herrialdean indarra duen nortasun agiria eta AIZ (Atzerritarraren Identifikazio Zenbakia), Espainian bizi den edo ez den atzerriko herritarra bada.
|
|
|
Hungariako BEZaren %25, Zipreko eta Luxenburgoko %15 Portugalen, %23; Frantzian, %19, 6; Italian, %20; Grezian, %23; Herbehereetan eta Alemanian, %19… BEZa Europan bateratuz gero eta herrialde guztiek zerga bera ezartzea erabakiz gero, Espainia galduz joan liteke, bere zerga tasa orokorra (%18koa) batez bestekoa (%20koa) baino txikiagoa baita.
|
Espainiako
herritarrak kaltetuta aterako lirateke, BEZ bateratua egungoa baino handiagoa izango litzatekeelako, noski. Nolanahi ere, litekeena da epe laburrean Espainiak zerga hori igotzea; beraz, integratuz gero, batezbestekoaren inguruan egongo litzateke.
|
|
|
Banku batasunak batez ere finantza kontabilitateari eragingo lioke, baina murrizketak ezar diezazkioke arrisku produktu jakin batzuk merkaturatzeari, hala nola lehentasunezko partaidetzak edo egituratutako zenbait partaidetza. Horren eragina ere positiboa izango litzateke
|
Espainiako
herritarrentzat, integrazioa kontinente osoan banku segurtasuna eta ikuskapena areagotzeko egingo bailitzateke. Krisia buruan dela eta, Europako azken banku arauen arabera, araudia gero eta murriztaileagoa da.
|
|
|
Enpresei dagokienez, %19, 9k sarea erabiltzen du erosteko, eta %11, 1ek on line saltzen du.
|
Espainiako
herritarrek% 39 erabiltzen dituzte gobernu elektronikoko zerbitzuak, EBko batezbestekoa(% 41) baino zertxobait gutxiago. Hala ere,% 67 hazi da nabarmen 2010ean, eta% 80ra iritsi da 2011n, enpresen artean, Hogeita zazpien batez bestekotik hurbil(% 84).
|
|
|
Ez da espero bezain mingarria: BEZaren igoera, abenduko aparteko ordainsaria kentzea eta funtzionario publikoentzat egun libreak murriztea, seigarren hilabetetik aurrera langabezia prestazioa murriztea eta etxebizitzaren kenkaria ezabatzea…
|
Espainiako
herritarrek laster nabarituko dituzten neurri deigarrienak dira. Doitzeko neurriek berehalako eragina izanen dute kontsumitzailearen erosteko ahalmena gutxitzea.
|
|
|
Estatuko Administrazio Orokorreko organo eskudunek emandako agiri publiko, pertsonal eta besterenezina da pasaporte arrunta. Poliziaren Zuzendaritza Nagusiak erakusten duenez, Espainiatik kanpo,
|
Espainiako
herritarren nortasuna eta nazionalitatea frogatzea da haren eginkizuna, eta, lurralde nazionalean, egoiliarrak ez diren espainiarren inguruabar berberak egiaztatzea. Tramitatzeko, jarraibide batzuk bete behar dira eta hurrengo artikuluan zehazten diren dokumentu jakin batzuk eduki.
|
|
|
Irudia: Kai Hendry
|
Espainiako
herritar orok du pasaporte arrunta eskuratzeko eskubidea, baldin eta inguruabar hauetako bat ez badute: Egoitza askatasuna edo mugimenduak kentzea edo mugatzea dakarten zigor edo segurtasun neurrietara kondenatua izatea.
|
|
2013
|
|
|
Elikadura arloko Segurtasunaren eta Nutrizioaren Espainiako Agentziak (AESAN) egindako ikerketa batean ageri denez, herritarrek hartzen duten kaltzioak, oro har, gainditu egiten du
|
Espainiako
herritarrentzat gomendatzen den kopurua (egunean 800 mg).
|
|
|
Zuek egindako txostenak dionez, legeak onartzen dituen kutsadura mugak gainditzen dituen airea arnasten dute
|
Espainiako
herritarren% 22k, baina OMEren irizpideak erabiliz gero,% 94 izango lirateke.
|
|
|
|
Espainiako
herritarrek nabarmen eta berehala murriztu behar lituzkete sodioa (sodio kloruroa da gatza) eta animalia gantzak.
|
|
|
|
Espainiako
herritarrak ongi hornituta dabiltza mantenugai horietatik, eta ez dute gehiago hartu beharrik.
|
|
|
|
Espainiako
herritarrei ez dizkiegu ahalegin gehiago eskatuko, esan du Soraya Saez de Santamariak, eta Gobernuak bere politika ekonomikoa aldatuko ez duela berretsi du, politika hori ezin delako inprobisatu. Orain artekoaren berdina izango da, gaineratu du.
|
|
|
Rubalcabaren esanetan,
|
Espainiako
herritarren arazoei erantzuteko asmoa duten proposamenak dira, horietako askok tragedia pertsonal handia dutelako. Alemaniatik bereziki inposatutako doitasun politika hauekin ez dugu aurrera egiten, horregatik aldatzeko eskatzen diogu Gobernuari, minutu bat ere galdu gabe, azpimarratu du.
|