|
2004
|
|
|
|
Esan
beharrik ere ez dut ezinezkoa egin zitzaidala lorik egitea, hain nindukan jelosiaren harrak bere menera, bihotzean kosk eta kosk: jiratzen nintzen alde batera, jiratzen bestera, ia mekanikoki, baina alferrik; goizeko hirurak aldean ate hots batzuk entzun nituen, eta, Nobel sariduna joana zela pentsaturik, Montse noiz iritsiko zain geratu nintzen; baina Montse ez zen iritsi; eta jelosiaren harrak are estuago hartu ninduen, eta are urduriago jiratzen hasi nintzen alde batera eta bestera... harik eta, hainbeste jira eta bira egin ondoren, izerditan hasi nintzen arte; egarriak hartuta, fanta edo coca cola bat edateko asmotan jaiki nintzen, baita emaztea zelatatzeko asmotan ere, jakina; goizeko laurak ziren eta etxeko edaritegirantz jo nuen, soinurik atera gabe:
|
|
2012
|
|
|
–
|
Esan
beharrik ere ez dago, adierazi zuen Dupinek, nire oharren azterketa amaitu zuenean?, Morgue kalekoa baino askoz ere kasu zailagoa dela hau; puntu garrantzitsu batean da haren desberdina. Krimen hau, higuingarria bada ere, arrunta da.
|
|
2013
|
|
|
|
Esan
beharrik ere ez dago beldurra azaleratu zitzaigula. Lehertu.
|
|
|
|
Esan
beharrik ere ez umea bere ardatzetik irtetear zegoela.
|
|
|
|
Esan
beharrik ere ez zer nolako izuak harrapatu zuen Kimu. Zer esaten zion bere aitak?
|
|
|
–
|
Esan
beharrik ere ez hori, izeko?! Dudan ipintzen al duzu, bada, beltxak ongi tratatu eta hobeto sarituko ditudala??
|
|
|
–Zer dakizu, bada, egiten???.
|
Esan
beharrik ere ez dago Dionixio, gizon normal bat zen, azken batean, bero bero eginda zegoela ordurako, sutan ere bai, zakila zut. Dionixiok, halaber, itzal batzuk behar zituen burmuinetan, zer esango zuen bere emazte Pankraxik, orduantxe agertuko balitz, eta zer don Zeledonio zenak, piztuko balitz??, baina, begiak zituèn tokitik, ilehoriaren eskote ausarta ez ezik, bularren goiko aldea eta haien arteko arroa agerian lagatzen zituena?, haren zangoak ikusten zituen, azal ezin leunago batek, argi ilunak are erakargarriago egiten zuenak?
|
|
|
" Zer dakizu, bada, egiten...?".
|
Esan
beharrik ere ez dago Dionixio –gizon normal bat zen, azken batean– bero bero eginda zegoela ordurako, sutan ere bai, zakila zut. Dionixiok, halaber, itzal batzuk behar zituen burmuinetan –zer esango zuen bere emazte Pankraxik, orduantxe agertuko balitz, eta zer don Zeledonio zenak, piztuko balitz? –, baina, begiak zituèn tokitik, ilehoriaren eskote ausarta ez ezik –bular... " Izugarri gustatzen zaizkit zure zangoak".
|
|
2015
|
|
|
–Bai, bai.
|
Esan
beharrik ere ez. Berdin berdinak zarete.
|
|
|
zuzendariaren eta produkzio taldearen ahalegina eleberria kokatzen den garaiko lexikoa, eszenografia, jantziak, zalgurdiak eta enparauak sinesgarritasunez birsortu nahian xahutzen dela, eta film hauen lorpena esparru formal horietara mugatu ohi dela usu.
|
Esan
beharrik ere ez dago, Cervantesek eleberri hori idatzi zuenean, naturaltasun handiz egin zuela berea zen lexiko horren erabilera, bere garaikoak ziren jantzi, ohitura eta zalgurdiena, eta beretzat aski axalekoak zirela xehetasun hauek guztiak. Eta beraz, hori bada obra horren egokitzapenean egokitu duguna, argi izan behar dugu Cervantesi batere axola ez zitzaion gauza bat egokitzen ari garela, inolaz ere ez obraren mamia bera.
|
|
|
Hugh Lauriek jokatzen duen pertsonaia zerebrala eta hotza da, eskrupulurik gabea eta flematikoa, vicodinarekiko menpekotasuna du, makulu batekin ibiltzen da beti eta, premisa logikoen erabilera sistematikoari esker, in extremis aurkitzen die azalpena inork irtenbiderik topatzen ez dien kasuei.
|
Esan
beharrik ere ez dago, Sherlock Holmes kokainomanoaren aldagarri gaurkotu baten aurrean gaudela, izena ere ez dabilkio urrun?. Watson doktore bakarra izan beharrean hiruzpalau mediku erreplikante dauzka Housek laguntzaile, hori bai, bera ere mediku izateak ematen dion abantailaz ez hitz egiteagatik (Conan Doylen pertsonaiari koska bat estuagotuz, Watson bere baitan txertaturik daramala ere esan daiteke?).
|
|
2016
|
|
|
|
Esan
beharrik ere ez une hartan bertan izoztu egin zitzaidala odola; nire beldurrei eusten zien horma desegin egin zela ematen zuen. Zutitu, eta sukalderantz jo nuen.
|
|
|
Bazegoen ikastetxean ikasle berrientzako liburutegi bat, nahiko txukuna; beste bat, berriz, irakasleek eta seigarren mailako edo Preu ko ikasleek bakarrik erabiltzen zuten.
|
Esan
beharrik ere ez dago bigarren hori genuela gogokoena.
|
|
|
hortaz, Bogart eta Bergman, edo Rick eta Ilsa, filmean duten izena hartuta.
|
Esan
beharrik ere ez dago filmeko gertakizunak Casablanca hirian jazotzen direla, ez Parisen, baina pasarte batean, Ilsa Rick en kafean agertzen denean eta pianista beltzari harako hura esaten dionean,. Jo ezak berriro, Sam?, agerpen horrekin Rick en bihotz zauritu gogortuan oroitzapenen ur geldo sakon zikinak irakiten hasten dira eta flashback bat jartzen da martxan, atzera salto bat narraziogintzako... Parisen, berriz, Paris mitiko, eder, topiko, liluragarri horretan bikote bat, Humphrey eta Ingrid, Ilsa eta Rick, kabriolet batean edo oinez paseatzen, café batean mintzatzen, elkarri ezti begiratzen...
|
|
2021
|
|
|
Izan ere, onak ez diren testu asko idatz daitezke inolako fede txarrik gabe, norbere gaitasunen baitan, zerbait komunikatzeko, normaltasunez, banitaterik gabe eta egiten ari garenak Pulitzer sari bat merezi duela pentsatu gabe.
|
Esan
beharrik ere ez dago ez zirela horiek guri interesatzen zitzaizkigunak. Listilloak ginen putakumeak baino gehiago.
|
|
|
|
Esan
beharrik ere ez dago, baina literaturaren historian, idazleek era askotako erantzunak eman dizkiote" zer kontatuko dut" galderari. Eraztunen jaunaren trilogia fantastikoan, lagun batzuek egiten duten bidaia kontatzen zaigu, eraztun magiko bat suntsitzeko eta modu horretan itzaletako milurte baten etorrerari aurre hartzeko.
|
|
|
|
Esan
beharrik ere ez dago –baina esan behar da– umorea izatea ez dela ironia erabiltzea, inork ez dezan jakin –ezta autoreak berak ere– idatzitakoa benetan edo txantxetan idatzita dagoen. Umorea izatea ez da inori barre egitea eta eztena zugana datorrenean graziarik ez duela pentsatzea edo haserretzea edo haserrea disimulatzen saiatzea.
|
|
|
Zoritxarrez, euskaldunona oso antzekoa da.
|
Esan
beharrik ere ez dago, baina egoera horretan inportantea da esatea errealistak ez diren kontakizunak ez direla beste era batekoak baino hobeak, edo ez dutela zertan izan, testuaren kalitatea eta testuaren generoa bi gauza diferente direlako eta kalitatezko testuen ozeano zabalean denak kabitzen direlako, errealistak eta errealistak ez direnak. Horiei nola deitu?
|