|
2000
|
|
|
Madrid, 1664; AndrésMENDO, Assumptospredicables?, Madrid, 1664; Quaresmacomplu tense?, Alcalá, 1674; Juan MARTÍNEZ
|
DE
LLANO, Marial?, Madrid1682; Joseph BARCÍA, Despertadorchristiano?, Madrid, 1684; Compendio?, Lisboa, 1684; Quaresma?, Perpiñan, 1686; SantoTOMÁS DE VILLANUEVA, Concionum?, Coloniae, 1687.
|
|
2001
|
|
|
Alcala Zamora y Queipo
|
de
Llano akademikoarentzat gaztelania gailendu egin da, inolako inposaketarik gabe.
|
|
|
Jakina da gaur egun historiaren ikerkuntza ez dela Akademia horretan mamitzen, Unibertsitatean baizik. Akademiako kide diren Gonzalo Anes eta Alcala Zamora y Queipo
|
de
Llanoren geroko jarrerak ezagututa eta atera zuten liburua ikusita (España como nacion), bistan da ikerkuntza ideologiak zapaltzen duela.
|
|
|
Alcala Zamora y Queipo
|
de
Llano RAHko kidea da, hizlari gisa ibilia eta aipaturiko liburuaren egilea, beste askorekin batera. Indar handiz salatzen ditu honek historia eta geografiaren erabilera" autonomistak":
|
|
2002
|
|
|
aurrerapenak, batik bat. Bertatik egindako aldarrikapenez gain, Queipo
|
de
Llano k, Radio Sevilla delakotik, eta Francok, Burgosko Radio Castilla izenekotik egiten zituzten aldarrikapenak eta agerraldiak ere ematen zituen Radio Navarra zelakoak. 1937ko ekainaren 14tik aurrera, emanaldi horiek Salamancako Radio Nacional delakotik eskaintzen hasi ziren (Albillo eta Sánchez Aranda, 1995:
|
|
|
C. Garitaonaindiak azaltzen duen legez, Nafarroako Radio Requeté zelakoak gezurtzat jo zituen bonbardaketaren berriak, eta Radio Salamanca zelakotik, berriz, Agirreri berari leporatu zioten erasoa. Bertsio hori bera defenditu zuten Queipo
|
de
Llano k Radio Sevilla izeneko emisoratik eta Alemaniako hainbat irratik (Ibidem: 45).
|
|
|
Soldaduekin zetorren ofizial batek Gonzalo Queipo
|
de
Llanoren hitz batzuk helarazi zizkien Radio Sevillatik atereak: " Las acusaciones del canalla de Aguirre no tienen fundamento, pues que por el chiribiri –viento característico de la región– la Aviación no pudo actuar...".
|
|
|
Zertan ibiliko ote zen. Hark ere izango zuen Queipo
|
de
Llanoren hitzen berri. Agian, baten batek azalduko zion zer zen zirimiria.
|
|
|
Horixe bera adierazi zien baserritarrak, abereak ez zirela ez ezeren ez inoren izenean hiltzen. Bitartean, Radio Sevillatik Queipo
|
de
Llano jeneralak inor baino junkerrago gura zuen agertu, inor baino heinkelago: " Nuestros aviones bombardearon objetivos militares de Durango, y los comunistas y socialistas encerraron a los curas y monjas en las iglesias, asesinándolos a balazos sin piedad y quemando después las iglesias".
|
|
2003
|
|
|
Jose Antonio Ibarra eta Jose Antonio Mierrez gain, sektoreko beste bi pertsona garrantzitsu sartu ziren: Jose de Txabarri eta Nicolas Maria
|
de
Llano. Lehen aurkariak izandako guztiak elkarrekin zebiltzan orain, eta iraganean beren artean izandako istiluen lekuko izandako ekoizleen artean batera agertzeko prest zeuden.
|
|
|
Eta, guri hurbilago oraino, 1936an, Sanjurjo, Mola, Queipo
|
de
Llano, Franco eta beste bizpalau jeneral errebelatuk Espainiako gerla piztu zutelarik, Nazioen Batasun Demokratikoak ez ikusiarena egin zuen, non intervention delakoaren aitzakiaz.
|
|
|
Beste aldean, faxisten artean, fede oneko katolikoak bazirelako aipatu ote zuen Mallonak hamargarrenik eta azkenik aipatu zuen hura? Queipo
|
de
Llano faxistatzarrarena, alegia?
|
|
|
Queipo
|
de
Llano hark, irratiz, Mundakako alkatea aipatua zuela zioen Mallonak. Radio Sevilla hartako emisio batean.
|
|
|
Ez nuen uste Bernardo hari Queipo
|
de
Llanoren irrati saioek zuten garrantziaz azalpenik egin behar nionik. Etxean egon banintz Jacques Preverten Paroles liburuko pasartetxo bat irakurriko nion.
|
|
|
–Makinazko eskuizkribuak dioenez –esan nion–, Sevillara iritsiak ziren pertsona batzuek Queipo
|
de
Llano odoltzaleari faxisten aldeko Mallonaren eginahalak aipatu zizkioten.
|
|
|
–Ybarratarrak faxisten altxamendua sendo eta gogotsu finantzatu zutenen artekoak ziren –Bernardo hark zerbait bazekien– Eta haien testigantzarekin Queipo
|
de
Llano hark, irrati saio sutsu haietako batean, Mallona aipatu zuen.
|
|
|
Bere defentsaren azken buruan huraxe jarri zuen. Queipo
|
de
Llanok bere ontasuna goraipatu bazuen, egin ere egin zuen moduan, ez ote zioten epaileek beste gaizki eginak, politikoak, barkatuko. Eta zein gaizki egin, gainera?
|
|
2007
|
|
|
Horretan ere, beranduago Gernikan gertatu bezala, gezurrarekin saiatu ziren agintari frankistak bere gehiegikeria ezkutatzen. Queipo
|
de
Llanok ohikoa zuen harrokeriarekin, honako hau bota zuen irratitik: " Gure hegazkinek Durangon helburu militarrak bonbardatu zituzten, baina komunistek eta sozialistek elizan sartu arazi zituzten apezak eta lekaimeak, errukirik gabe fusilatu eta elizei su emanez".
|
|
|
Hitzarmen hau sinatzeak zerga iruzurraren kontrola eta prebentzioa indartuko ditu, eta ondare eskualdaketen jarraipen hobea ahalbidetuko du, Luis Pedroche Zerga Agentziako zuzendariak adierazi duenez. Bestalde, Notariotzaren Kontseilu Nagusiko lehendakari José Marqueño
|
de
Llanok nabarmendu zuen notarioek, funtzionario publiko gisa, lege betebeharra dutela Zerga Administrazioarekin lankidetzan aritzeko, iruzur fiskalari aurrea hartzeko eta haren aurka borrokatzeko. Akordio horren arabera, Notariotzaren Kontseilu Nagusiak Zerga Agentziari jakinarazi dizkio “iruzur egiteko arriskua edo zerga edo aduana sistema ez betetzeko arriskua” duten eragiketak.
|
|
2008
|
|
|
Noizean behin baliteke baten batek pazientzia galtzea. Espainia nazio gisa liburuan, José Alcalá Zamora y Queipo
|
de
Llano historialariak dio erantzuna ematera datorrela,, erantzunik merezi ez dutenei?. Baina ulertu behar da halako ateraldiak begi bistako egiak defendatu behar izateak pizten duen haserrearen ondorioak direla, eta ez ardura politikoarenak noski.
|
|
|
Gaiaren inguruan sortu eleberri eta erromantzeak izan ziren Urrezko Aroko teatroaren iturburu. Hala Lope de Vegak La> Mocedad> de> Roldán, Las> mocedades> rdo> eta beste hamaika antzeztarazi zituen gaiaren inguruan, Calderón de la Barca k La> puente> > Mantible, Francisco Bances Candamo k Orlando> furioso, > Lope
|
de
Llano k Bernardo> del> Carpio> en> Francia, Cubilo de Aragón delakoak 1654ean El> Conde> > Saldaña> izenaz, Bernardo de Valbuenak 1674ean Bernardo> o> > de> Roncesvalles, > antzerkigile anonimo batek La> Batalla> de> Roncesvalles, eta beste asko burutu zituzten eta jokarazi....
|
|
2009
|
|
|
Tusell, J. eta Garcia Queipo
|
de
Llano, G. (1993): El catolicismo mundial y laguerra de España, Biblioteca de Autores Cristianos, Madril.
|
|
2010
|
|
|
razziak eta bonbardaketak, hain zuzen. Molak Ipar Frontean gauzatu zituen eta Francok gainerako penintsulan, Yagüe, Millán Astray, Queipo
|
de
Llano eta Kindelánek lagundurik, kasu. Hala ere, Ferroleko jeneralak hegazkinen higidurak eta mugimenduak kontrolatzen zituen:
|
|
|
Mola, Franco eta Queipo
|
de
Llanoren propagandak gertakizunen eta biktimen egia estali zuten hasiera hasieratik, Jon Irazabelek agerian utzi duenez. Durangoko triskantzari buruzko gezurrak Gernikan gertatutakoaren aurrerapen bat izan ziren.
|
|
|
Queipo
|
de
Llano jeneralak hurrengoa zehaztu zuen Radio Sevilla-ko mikrofonoetatik:
|
|
|
Telesforo Monzonen lerroetan egia gehiago aurkitzen dugu Queipo
|
de
Llano, Mola eta Francoren albistegi guztietan baino. Ez beti, baina maiz literaturan eta poesiaren istorietan are eta egiazkotasun gehiago dugu historia ofizial orotan baino, ulermen ezberdin batetik.
|
|
|
Gerra hura ere izan zen XX. mendean estreinakoz pilotuek gas toxikoak bota zituzten lekua. Bi aldiz Espainiako armada izan zen lehena, bai aire bonbardaketetan bai gas toxikoen aire jaurtiketan, eta biak Afrikako estrategia kolonialistan, non Sanjurjo, Mola, Millán Astray, Queipo
|
de
Llano, Kindelán eta Francok ikasiko baitzuten gerra modernoaren teknologiaren eragina, atzerriko potentziek babesturik eta lagundurik. Espainiako militarrek Afrikatik hartu zituzten lehen taktikak gerra modernoan.
|
|
|
Ildo beretik, hots, Agirre eta horda gorri piromanoen aurka, ABC kazetan, Sevillako edizioan, hurrengo berria eman zen 1937ko apirilaren 29an, ziurtasun osoz Queipo
|
de
Llano jeneralaren eskuak zuzendua eta ikuskatua:
|
|
|
bata Madrilen, bertzea Sevillan. Lehena errepublikanoa zen, eta bigarrena Queipo
|
de
Llano eta nazionalkatolikoaren lumapean zegoen, Bizkaia bonbardatzen hasi zirenean. Hortaz, Madrilgo inprimaketan ABC berripaperak Gernikako sarraski, faxista?
|
|
|
Bizkaiko egunkariek eta komunikabide errepublikanoek propaganda totalitarioaren berriei aurre egin behar izan zieten. Queipo
|
de
Llano, Franco eta Molaren eskribauek Gernikaren garrantzi estrategikoa azpimarratu zuten, lur kiskaliaren politika zuritzeko eta biktima bonbardatuen egia belzteko. Irratiko eta berripaperetako toleskeria ez ezik, Espainia nazionalkatolikoaren unibertsitatea ere sartu zen bete beterik faltsukeria honetan.
|
|
|
Ramon Francoren 1930eko konspirazio errepublikanoan ere parte hartu zuen, Gonzalo Queipo
|
de
Llano eta beste batzuekin batera. Parisen herbesteratuta egon ziren.
|
|
|
Tropa moroen eragina inportantea izan zen altxamenduko komandanteen artean Francisco Francoren nagusigoa markatzeko. Falangistak eta Jose Antonio Primo de Rivera, monarkikoak eta Alfredo Kindelan, karlistak eta Emilio Mola, señorito andaluzak eta Gonzalo Queipo
|
de
Llano. Erregularrak eta legionarioak erabakigarriak ziren Francisco Francoren alde.
|
|
2012
|
|
|
Lehendabiziko lanetan, dibulgaziozkoak zirenetan (Tusell, 1991), erregimen batetik bertzera eraman zuen «ingeniaritza politiko» prozesuan aktore zehatzek (hala nola monarkiak edo gobernuak) zer eginkizun garrantzitsu izan zuten nabarmendu zuen Tusellek. Carlos Arias Navarro presidente aritu zen garaiari buruz G. Queipo
|
de
Llanorekin batera taxututako ikerketa dokumentatuan (2003), aldiz, erreformismo frankista higatzeko eta erregimenari zilegitasuna kentzeko gizarte mugimendu antifrankistek berebiziko garrantzia izan zutela ohartarazi du. Horren guztiaren argitan, oinarri enpirikorik gabeko espekulazio huts bilakatu dira politologiatik mahairaturiko planteamendu batzuk, hala nola Josep M. Colomerrenak (1988).
|
|
|
– eta G. Queipo
|
de
Llano, G. (2003): Tiempo de incertidumbre.
|
|
|
Baina Toreno kondeak (J.M. Queipo
|
de
Llano) ez zuen onartu nazio bakarra finkatzeko federalismorik ez zuelako onartzen.14
|
|
2015
|
|
|
245hh.). Manuel
|
de
Llano merkatariaren arabera, gainera, Gasteizen bertan ere euskara ez omen zen guztiz arrotza, gaztelania izan arren hizkuntza nagusia.
|
|
|
Bere konplexuak nolabait orekan jartzearren, aholkulari militarrak eta monarkikoak bildu zituen inguruan, hasiera batean falangistak izan ez zirenak. Joaquin Mirandak buru belarri egin zuen bat altxamenduarekin Queipo
|
de
Llano jeneralarekin batera. Abuztuaren 29an Aznar iritsi zen Sevillara, Redondorekin batera, Mirandaren gonbidapena onartuz.
|
|
|
Aznar eta beste hamaika falangista gehiago prestatu ziren euren buruzagia, Alacanten preso biltzen, erreskatatzeko. Francisco Francori egin zion bisita, eta baita Queipo
|
de
Llanori ere; honek, Francorekin adostu ondoren, milioi bat pezeta entregatu zion, Sevillako Banco de Españatik propio hartuta. Une hartan bankuak soilik sei milioi zeukan kaxan.
|
|
|
Kudeaketa luzearen ondotik, indar handiagoaz eta proiektua perfilatuago aurkeztu zuten. Queipo
|
de
Llano gobernadore zibilak ez zuen haren legalizazioa baimendu.
|
|
2016
|
|
|
Pronuntziamendu kolpistak zirela eta, kargutik kendu zituen Errepublikako Gobernuak bai Franco, bai Cabanellas, bai Gonzalez de Lara, eta baita Queipo
|
de
Llano jenerala ere.
|
|
|
frankista askorentzat, lastozko txorimaloak zituan falangistak. Uniforme distiratsuetan bildutako panpinak, Queipo
|
de
Llano jeneralak behin adierazi zuenez. Eta falangista zahar askorentzat, militar horiek zituan Jose Antonioren ametsa erabat lurperatu nahi zuten sasikoak.
|
|
2017
|
|
|
Hollanden etxean Espainiatik erbesteratutako liberalak ere ezagutu zituen: Alvaro Florez Estrada, Jose Blanco White, Tomas eta Javier Isturiz anaiak, Jose Maria Queipo
|
de
Llano (Toreno kondea), Antoni Puig i Blanch, Bartolome Jose Gallardo, eta Pedro Pascasio Fernandez Sardino besteak beste. Eta garrantzitsuena, orduan ere ezagutu zituen Mexikotik erbesteratutako hainbat matxino:
|
|
|
Aurreneko aztarnak Nafarroan 1918ko buruilaren 3an nabaritu omen ziren Goizuetan. Handik sei egunera, Queipo
|
de
Llano nafar gobernadoreak, Gozuetara jo zuen Osasun Zuzendari Jimeno medikua lagun zuela. Lasaitasuna eskatu zion jendeari, ez zela hainbestekorik:
|
|
2018
|
|
|
Elizak uko egin zion bitartekaritza lanari edo irtenbide politikoa bilatzeari, militarrek bezala. Gonzalo Queipo
|
de
Llano jeneralak zioen bezala," barkamena" eta" amnistia" hitzak" Espainiako hiztegitik" desagerrarazi behar ziren (Casanova, 2001, 15).
|
|
|
Abenduaren 3an, ikuskariarengandik ezezkoa jaso zuten batzorde berriko ordezkariek. Abenduaren 7an, Auxilio Goñi eta Nemesio Cortes ordezkariak Queipo
|
de
Llano gobernadorearengana joan ziren, baina behin betiko ezetza jaso zuten harengandik. Oraindik etsi ez, eta azkeneko aukera jorratu nahian, alkateari, M. J. Urmenetari, bilera eskatu zioten abenduaren 8rako.272 Alkatearekin bilera egin zenentz ez dakigun arren, dokumentazioan ageri da eragileek ez zutela espero zuten laguntza jaso, eta etsiturik, 273 Irantzu Ikastolaren proiektua bukatutzat eman behar izan zutela.
|
|
2019
|
|
|
Legez ez zen zuzena," sección catalana" ko kide izendatu baitzuten 1927an. Besteak beste, G. Queipo
|
de
Llano jeneralak ere hitzaldia egin zuen. Nolanahi den, Ameriketara zuzendutako politikagintza berria izan zen ekitaldiaren gai nagusia (ABC, Sevilla,;;).
|
|
|
Hondoan OFF ahots bat entzungo da iraganeko aire eta audio efektuekin. QUEIPO
|
DE
LLANO eta VALLEJO NAJERAren testu bana emango du OFFak.)
|
|
2020
|
|
|
Aurorak bertatik bertara ezagutu zituen emakumeen aurkako bortxaketak eta gehiegikeriak. Altxamenduaren egunetan, gizon askoren irrits ezkutuak hauspotu zituzten Queipo
|
de
Llano teniente jeneralak irratiz emandako mintzaldi sutsuek: " Gure legionarioek erakutsiko diete gorriei benetako gizona izatea zer den, miliziano maritxu horien aldean.
|
|
|
Oxala Hitler batek, Mussolini batek hemen ere inspiratuko baligu. Oxala Francok, Sanjurjok edo Queipo
|
de
Llanok edo Molak. Oxala norbaitek.
|
|
2021
|
|
|
Bestalde, kenduko lizkiete erregimen frankistako 33 pertsona ezagunei emandako noblezia tituluak, tartean: Primo de Rivera, Calvo Sotelo edo Queipo
|
de
Llano.
|
|
2022
|
|
|
Azken horrek Mola oztopatzen du Madrilerantz abiatzeko xedean. Halere ipar aldeko amadak eta hego aldetik datorrenak abuztuaren hamekan topo eginen dute Badajozen, ondotik izigarriko masakrea eginez, Sevillan Queipo
|
de
Llano jeneralak uztailaren 20an Sevillan egin duen bezala.
|
|
2023
|
|
|
Andaluzia gaixoa! Handik beti dator Queipo
|
de
Llano Jenerala. Eta Chiquito de la Calzadak eta Antonio Muñoz Molinak botaka hasteko gogoa ematen didate.
|