|
2002
|
|
|
MIGEL LOPEZ
|
DE
LEGAZPI
|
|
|
Euskadi enparantzan eta Lizeoaren inguruan dago kokaturik 8 gunea, eta bertan itxiko da Kilometroak festako egitaraua, Tapia eta Leturiak eskainiko duten kontzertuarekin. Emanaldia jendetzaren gainetik altxatuko den ikusle berezi batek jarraituko du, agian zumarragatar ezagunena den Miguel Lopez
|
de
Legazpik. Enparantzaren erdian, Udaletxeari begira, Filipinar Uharteak kolonizatu zituenaren estatua bat dago, 1897an inauguratua eta bere garai oparoenen erakusgarri dena.
|
|
|
Enparantzaren erdian, Udaletxeari begira, Filipinar Uharteak kolonizatu zituenaren estatua bat dago, 1897an inauguratua eta bere garai oparoenen erakusgarri dena. Zehatz jakiterik ez dagoen arren, jakin badakigu 1500 eta 1505 urte bitartean jaio zela Lopez
|
de
Legazpi. 1526an Zumarragako zinegotzi izan zen, eta Manilan, Filipinetako hiriburuan, hil zen 1572an.
|
|
|
1526an Zumarragako zinegotzi izan zen, eta Manilan, Filipinetako hiriburuan, hil zen 1572an. Euskadi enparantzatik kilometro batera, Renfeko tren geltokiaren alboan, Migel Lopez
|
de
Legazpiren jaiotetxea dago. Dorretxea XIII. mendean eraiki zen, eta hasiera batean defentsarako altxatu zuten arren, gerora jauregi eta nekazaritza etxe bilakatu zen.
|
|
|
Erregearen kontulari nagusi izatera heldu zen, eta Calatravako ordenako zaldun izendatu zuten. Miguel Lopez
|
de
Legazpik bezala, Ipeñarrietak ere udal karguak izan zituen, eta urte batzuetan Urretxuko alkate izan zen. 1612an hil zen.
|
|
2003
|
|
|
Urretxu eta Zumarraga herriek badute pertsonaia ospetsu bana. Lehenak kapitulu berezia merezi duen Iparragirre abeslari eta bardoa; Zumarragan aldiz, XVI. mendean Filipinetako konkistatzailea izango zen Migel Lopez
|
de
Legazpi jaio zen. Filipinetara abiatu baino lehen, inkisidore eta idazkari gisa lan egin zuen Mexikon.
|
|
|
Barruan XVIII. mendeko erretaula aurkituko dugu. Piedad kaletik Zumarragako enparantza arkupedunera iritsiko gara, non gure zain izango dugun Migel Lopez
|
de
Legazpiren estatua, udaletxeari so dagoena. Euskadi enparantza da Zumarragako arkitektura zibilaren elementurik nabarmenetakoa.
|
|
|
Bertan, XIII. mendetik legazpiarren leinua bizi zen, bandoen gerretan gogotsu borrokatu zuena. Familia honetan Migel Lopez
|
de
Legazpi jaio zen XVI. mendean.
|
|
2008
|
|
|
–esan zuen Ernestinak, zeinak, aurrera egin bezain laster atzera egin baitzuen, zalantza batek hartu balu bezala?. Fortunato López
|
de
Legazpi idazkariak piano bat du, eta berorren etxetik antzeko hotsak ateratzen ziren behintzat?
|
|
|
aitaren azken orduko arbuioa. Kontua da, baina, kontzientziaren auskalo zer geruzaren azpian zegoèn kezkaren satorrak kanpora egin ziola aitari, auskalo zer mekanismo psikologikoren bidez, luzaroan irentsi izan zuèn gutxiagotasun konplexu batek edo eraginda; une hartan, agian, Fortunato López
|
de
Legazpiren itzala ari zitzaion hizketan, munduko ibilialdian Rufinorekin behin baino gehiagotan lehian aritutako herriko idazkariarena, lagunak ziren arren, biak liberalak, beren eztabaidatxoak izaten zituzten?, oroimenaren apalategiko apal batetik aterata:
|
|
|
Baina, alde batetik, hobeto. Izan ere, zer da Aldasoro bat López
|
de
Legazpi batekin konparatuta. Ez al dakik, bada, nor izan zen Miguel López de Legazpi?
|
|
|
Izan ere, zer da Aldasoro bat López de Legazpi batekin konparatuta? Ez al dakik, bada, nor izan zen Miguel López
|
de
Legazpi. Mexiko hiriko alkate nagusia?
|
|
|
Edo, beharbada, haiek ez ziren Fortunato López
|
de
Legazpi benetakoaren benetako hitzak, baizik eta Rufinok berak bere burmuinetan osatutako lagunaren irudiarenak, eta Rufinoren konstrukzio mental bat, azken batean, bekaitz sentimendu batek piztutako eta bizitzan zehar sendotutako susmo baten inguruan eraikia, Fortunatok bere burua eta bere leinua Rufinorenak baino maila goragokoak ikusten ote zituen?
|
|
|
Ikusiko ez zituen, bada, Fortunatok gauzak horrela, baldin eta Rufinok ere horrelaxe ikusten bazituen, bere leinua ez baitzegoen López
|
de
Legazpirenarekin parekatzerik, aldasorotarren artean nekez aurki zitekeen-eta, ez hiztegietan ez historia liburuetan, izen handiko inor!
|
|
|
–Berorren etxera nindoala, piano baten hotsak entzun ditut, eta... –esan zuen Ernestinak, zeinak, aurrera egin bezain laster atzera egin baitzuen, zalantza batek hartu balu bezala– Fortunato López
|
de
Legazpi idazkariak piano bat du, eta berorren etxetik antzeko hotsak ateratzen ziren behintzat...
|
|
|
aitaren azken orduko arbuioa. Kontua da, baina, kontzientziaren auskalo zer geruzaren azpian zegoèn kezkaren satorrak kanpora egin ziola aitari, auskalo zer mekanismo psikologikoren bidez, luzaroan irentsi izan zuèn gutxiagotasun konplexu batek edo eraginda; une hartan, agian, Fortunato López
|
de
Legazpiren itzala ari zitzaion hizketan, munduko ibilialdian Rufinorekin behin baino gehiagotan lehian aritutako herriko idazkariarena –lagunak ziren arren, biak liberalak, beren eztabaidatxoak izaten zituzten–, oroimenaren apalategiko apal batetik aterata:
|
|
|
Baina, alde batetik, hobeto. Izan ere, zer da Aldasoro bat López
|
de
Legazpi batekin konparatuta. Ez al dakik, bada, nor izan zen Miguel López de Legazpi?
|
|
|
Izan ere, zer da Aldasoro bat López de Legazpi batekin konparatuta? Ez al dakik, bada, nor izan zen Miguel López
|
de
Legazpi. Mexiko hiriko alkate nagusia... baita Filipinasko kapitain jenerala ere, post mortem, hortik atera kontuak!
|
|
|
Edo, beharbada, haiek ez ziren Fortunato López
|
de
Legazpi benetakoaren benetako hitzak, baizik eta Rufinok berak bere burmuinetan osatutako lagunaren irudiarenak, eta Rufinoren konstrukzio mental bat, azken batean, bekaitz sentimendu batek piztutako eta bizitzan zehar sendotutako susmo baten inguruan eraikia, Fortunatok bere burua eta bere leinua Rufinorenak baino maila goragokoak ikusten ote zituen...
|
|
|
Ikusiko ez zituen, bada, Fortunatok gauzak horrela, baldin eta Rufinok ere horrelaxe ikusten bazituen, bere leinua ez baitzegoen López
|
de
Legazpirenarekin parekatzerik, aldasorotarren artean nekez aurki zitekeen-eta –ez hiztegietan ez historia liburuetan– izen handiko inor! Baina horregatik, beharbada, errealitatean harro egoteko moduko aitzakiarik aurkitzen ez zuelako, fikzioan aurkitu zuen Rufinok, ausaz, konpentsazioa:
|
|
2013
|
|
|
Baina, aje guztiekin ere, baiezkoa eman zion erregeari. Espedizioa zuzentzeko, beste gipuzkoar bat aukeratu zuen, Miguel Lopez
|
de
Legazpi (Zumarraga, 1502 Manila, 1572). Eta beste bi herrikide ere hautatu zituen bidaia zailean laguntzeko:
|
|
2018
|
|
|
Filipinen kasuan, baina, ezin esan daiteke Euskal Herritik erabat urrun daudenik. Akaso ahaztu egin dugu, nahita edota herentziaz (Marianne Hirschek memoria herentzian jaso daitekeela argudiatzen duen bezala, amnesiarekin ere beste horrenbeste gerta daitekeela esan dezakegu), bi geografia horiek lotzen dituen iragan koloniala Miguel Lopez
|
de
Legazpi izenak agian ez du esanahi berezirik izango guretzat, baina Filipinetan ongi asko ezagutzen dituzte gizon horrenak. Bizi esperientziari atxikita dagoen jakintza da, kolonialismoak dena irensten baitu:
|