|
2000
|
|
|
Alde batetik, Mikel, Euskal Herriko merkataritza elkarte kontserbadore eta kapitalistenean buru belarri murgildu zen, 1960an, ETAtik alde eginondotik. Egitez, haatik, hein batean
|
berari
zor dio izena gure erakundeak: ETA, alegia.Nafarroako Obano ko Aitonen semeen goiburua hartuz(, gizakia aske, aberri askean?), Aberri ta Askatasuna (ATA alegia) proposatua izan baitzen.
|
|
|
(1) lerroak sormen monetario bat definitzen du: E enpresa 100 moneta unitatekosormenaz profitatzen da; bestela, enpresak ezin izango lituzke
|
berak
zor dituenalokairuak ordaindu, zeren, gogoratzen denez, alokairuak ez baitira ordaintzen aldezaurretiko inolako alokairu hondotik.
|
|
2001
|
|
|
bat definitzen baitu:
|
bere
zorra zerbitzatzeko, Hegoak ez du Iparretik erosten merkataritza ondasunik edo finantza ondasunik (ez monetarioak). Iparrak Hegotik merkataritza ondasunen soberakina erosten du, Iparretik Hegoak ezer erosten ez duen bitartean (finantza bonu monetarioak B izan ezik):
|
|
|
ikertzen ari garen eragiketan h soilik behin da zordundua, alegia, diru errealeko x unitateko (i ren onurarako) transfer negatiboaren bidez. H herrialdeari dagokionez, nazioarteko transakzioei buruz, analisia leunagoa da: H zordundua da, ibilgailuzko diruko x unitaterekin (x IM) kreditatua izan barik; hortik ondorioztatzen da ezen H bi zor ezberdinen menpe dagoela, zeren
|
beraren
zorra netoa baita I diruan, bai ibilgailuzko diruaren terminotan eta baita diru errealaren terminotan ere.
|
|
|
Demagun p epealdian Hegoko egoiliarrak zeintzuek gainontzeko munduarekiko zordunduak diren H diruko bi milioi unitate (2 HM) (milioitan), aurrezteko gai direla. Suposa dezagun, halaber, 1 HM= 1 IM dela(
|
bere
zorren zerbitzu korrontearen eraginak H diruaren kanpo balioa aldatzen dueneko kasuan izan ezik). Zorpeko egoiliarrek kopuru hori beren Iparreko hartzekodunei transferitzen dietenean kitatzen dituzte beren obligazioak (37 irudia).
|
|
|
Kanpo zorraren zerbitzu baten arrakasta osoa bermatzen duen printzipio zehatza hauxe da: eragiketa zorpeko herrialdeari zuzena zaio eta gainontzeko munduari ere zordunek egoiliarrak eta beraien herrialdea paraleloki zorretatik beren buruak askatuko dituztelako baldintza beharrezko eta nahikoaren menpe; alderantziz, egoiliarrek beren buruak beren zorra herrialdeari pasatzeko soilik askatzen badituzte, argi dago herrialdeak atzerapen baliokidea jasaten duela, zeren
|
beraren
zorrak aldatu gabe segitzen baitu, nahiz eta egoiliarrek galera erreala izan duten; izan ere, egoiliarren aurrezkiak transferituak izan dira, baina herrialde zordunduarentzako inolako kontrapartidarik egon gabe.
|
|
|
Logikoa litzateke H zorpeko herrialdearen Rmultzoa
|
bere
zorretik ateratzeko gai izatea, R multzoari kalte egin gabe. Gertakarien azterketak erakusten du, zorpeko herrialdearen H etxeko diruan gauzaturiko kanpo zorraren edozein zerbitzuk bere zorretik irtetea ahalbidetzen diola RH multzoari, baina soilik zorra RH multzoan datzan neurrian.
|
|
|
Logikoa litzateke H zorpeko herrialdearen Rmultzoa bere zorretik ateratzeko gai izatea, R multzoari kalte egin gabe. Gertakarien azterketak erakusten du, zorpeko herrialdearen H etxeko diruan gauzaturiko kanpo zorraren edozein zerbitzuk
|
bere
zorretik irtetea ahalbidetzen diola RH multzoari, baina soilik zorra RH multzoan datzan neurrian. H zorpeko herrialdeko egoiliarrek (R) beren kanpo hartzekodunei H diruko 2 milioi unitate transferitzen dizkieten aldiunean, H ren zorra H diruko z unitatekoa izatetik H diruko z unitatekoa izatera joaten da.
|
|
|
Zorpeko pertsona batek merkataritza soberakina duenean,
|
bere
zorra salgaien bidez ordaintzen du. Ez litzateke justua izanen beraren zorraren gutxitzeari dagokion irabazia berari ukatzea, bere zorra oraingoz dirutan pagatuz ordaindu lukeela argudiatuz.
|
|
|
Zorpeko pertsona batek merkataritza soberakina duenean, bere zorra salgaien bidez ordaintzen du. Ez litzateke justua izanen
|
beraren
zorraren gutxitzeari dagokion irabazia berari ukatzea, bere zorra oraingoz dirutan pagatuz ordaindu lukeela argudiatuz.
|
|
|
Zorpeko pertsona batek merkataritza soberakina duenean, bere zorra salgaien bidez ordaintzen du. Ez litzateke justua izanen beraren zorraren gutxitzeari dagokion irabazia berari ukatzea,
|
bere
zorra oraingoz dirutan pagatuz ordaindu lukeela argudiatuz.
|
|
|
H ren kanpoko errentaren eratzea halabeharrez gutxitua da, x IM ko balioaren mailaraino deuseztatua. H ren kanpo zorraren zerbitzu korrontea x IM ko kopurukoa baldin bada, hori H k aldi berean kopuru
|
bereko
zor berri bat bereganatzen duelako da. Izan ere, beraren kanpoko merkataritzak sorreran ezabaturiko irabazia ekartzen duenez, H herrialdean ez du eskumenean inolako kanpoko errenta netorik, zeinak bere kanpo zorraren zerbitzu korrontea elikatuko lukeen; hala ere, bere hartzekodunei x IM ko kopururaino ordaindu ahal die, kopuru hori finantza merkatuan lortzen duelako; horrek esan nahi du, H k zor berri bat bereganatzen duela lehengo zor bat kitatzearren, zeina berak erabat ordainduko zukeen bere merkataritza superabiten bidez, baldin eta (truismoaren arabera) merkataritza superabit horrek berari irabazi netoa emango balio.
|
|
|
Giltza moneta nazioarteko transakzioak merkataritza transakzioak edo transakzio finantzarioak, kanpo zorraren zerbitzua kenduta ordaintzeko erabiltzeak truke merkatuan inolako eragin negatiborik ez duen bitartean, giltza moneta kanpo zorraren ordainketarako erabiltzea erabat kaltegarria da, zeren horrek errealitatean ibilgailu numeriko hutsaren erosketa netoa inplikatzen baitu.
|
Bere
zorra zerbitzatzearren, zorpeko herrialdeak nazioarteko errenta kopuru positibo bat (merkataritza esportazioen bidez) irabazi behar du, eta baita nazioarteko ibilgailuzko moneta gisa aukeraturiko kanpo monetaren kanpo fluxu neto bat finantzatu ere. –Zirkulazio gurpil?
|
|
|
EEBBek gainerako munduari ordaintzen diotenean, beren monetan egiten dute; eta horrek atzerrira
|
bere
zorraren ezagutza igortzen duela esan nahi du. Atzerritar bankuek aktibo modura idatzia, amerikar moneta oraingoz dago gordailaturik bere jatorrizko banku sisteman, Estatu Batuetan alegia.
|
|
|
bere etxeko outputetik, H diruko 2 milioi unitateko merkataritza soberakina lortzen duen bitartean, truke merkatuan H herrialdeak H diruko 2 milioi unitateko galera zehatza jasaten du. Hala ere, baldin eta p epealdian H herrialdea bere kanpo hartzekodunei zerbitzatzeko gai bada, horrek soilik esan nahi du,
|
berak
zor baliokide berri bat lortzen duela. Beraren kanpo hartzekodunen zerbitzu korrontea 2 HM ko balio bada, p epealdian ondoko egoeran aurkitzen gara:
|
|
|
Arau zuzen bakarra ondokoa da:
|
bere
zorra ordaintzearren, ezein eragile ekonomiko gizabanako edo herrialde ez litzateke beharturik egon bere barneko errentatik eta kanpoko errentatik, bietatik, ateratzera.
|
|
|
Hori ilogikoa da, zeren, bere hartzekodunei 2 bilioi dolar transferitzeko, Hegoak 4 bilioi dolarreko balio osoko sakrifizioa egin behar baitu. Bestela esanda, Iparreko bere hartzekodunei 2 bilioi dolar transferitzea lortzen duenean, Hegoak kopuru
|
bereko
zor berria bereganatzen du.
|
|
|
Nazioarteko ordainketen ordena berriak ahalbidetu egin dio herrialde bakoitzari, gainerako munduari bere etxeko baliabideen kopuru positibo gehiegizkoak eman beharra geldieraztea. Hemen proposatuko den planak irabazi netoa ekarriko luke, eta hori herri bakoitzak
|
bere
zorra behin soilik zerbitzatzeko posibletasunetik etorriko litzateke (hau da, bere kanpo zorra efektiboki gutxitzeko posibletasunetik, bera zerbitzatzen duenean).
|
|
|
Erreferentzia epealdi bakoitzean A k interes neto gisa 10 $ aukeraturiko unitate kontua 1 miliar dolar da zor eta ordaintzen ditu. Ulertzen da A soilik
|
bere
zorraren p0 epealdian hartua printzipala pn eta gero berreskuratzen hasten dela. Interesen ordainketen prozesuan desfuntzionaltasunak agertzen ez badira, A herrialdearen soberakin beharrezkoa eta nahikoa 10 $ ekoa izanen litzateke epealdi bakoitzean, p1 tik pn ra.
|
|
|
Hortaz, alternatiba gauzagarria izan barik, dolarren kontra pesoa flotatzen uztea, Mexikok bere kanpo zorra garapen ekonomikorako duen gaitasuna ahulduz soilik ordain dezakeela onartzea da. Bere kanpo zorra zerbitzatuta edukiz, Mexiko oraingoz pesotan lehen bezain zordunduta egonen da dolarren kontrako pesoaren debalua zioa dela kausaeta, beraz,
|
bere
zorra interesak barne konstante edukitzea rren, soil soilik, lehen bezainbeste barne baliabide topatu ditu. Azkenik, sistema flotatzaile askea edo kontrolatua ez dira zor krisirako irtenbide egokia; azpigaraturiko herrialdeen garapena galaraziz, garaturiko herrialdeetan ere garapena oztopatzen du eta munduko ekonomia osoaren funtzionamendua mehatxatzen du sistema horrek.
|
|
|
p epealdian A herrialdeak 10 dolar zor ditu interesetan, eta G ri 20 dolar ordaintzen badizkio,
|
beraren
zorra ez da handitzen; aldiz, G ri 10 dolar ordaintzen badizkio, A herrialdeak oraingoz 10 dolar zor dizkio interesetan.
|
|
2002
|
|
|
Egintza honekin bi helburu lortu zituen:
|
bere
zorrarekin zenturioien leialtasuna ziurtatzea, eta bere esku zabaltasunarekin soldaduen atxikimendua irabaztea.
|
|
2006
|
|
|
Edonola ere, erregearen posizioa indartzen zuten hiribilduek, bertako biztanleak bere mendekoak baitziren eta ez beste inongo jaunenak, eta
|
berari
zor zioten leialtasuna eta zerbitzua (edozein zela ere), esandako moduan. Baina defentsa izaera estrategiko horri lotuta, kuriosoa da ikustea ez ziotela erregeari ozteratea pagatu behar, agian inguruaren defentsa beren esku zutelako eta hori haien kontu egiten zutelako.
|
|
2007
|
|
|
Gaur egun, Gipuzkoako diputatua da Madrileko Kongresuan. Urte askotako kazetaria da, eskarmentu handikoa(
|
berari
zor zaio, besteak beste, Herri Irratiak 1976an egin zuen 24Orduak Euskaraz programazio hura, horrek ekarri zuen guztiarekin). Joxe RamonBeloki Eusko Jaurlaritzako lehendakariaren ondoan aurkituko duzue 1980 1981.urteetan.
|
|
|
Izan ere, nazioarteko transakzioetan, multzo gisa harturik, hau da, harenegoiliarren multzoa (are sektore publikoko egoiliarrak) kontuan harturik, makromailan, herrialde zordunaren eta gainerako munduko ekonomia nazionalekoegoiliar edo agente guztien artean badago patologia bat. Herrialde zordunak birritanordaintzen ditu
|
bere
zorraren interesak. Patologia hori konpon daiteke:
|
|
|
Halaber, gauza askoren salneurria ez dadirutan neurtzen. Legea hautsi duen batek, adibidez, kartzela zigorraren bitartezordaintzen dio gizarteari
|
bere
zorra.
|
|
|
«Historia azkengabeko» honen gainean informe labur baterako, ik. Werlen, I., aip. lib., 6285 (Ondorengo azalpen guztiak substantzialki I. Werlen i segitzen dio. Horrek berak, Whorf-i dagokiona bezainbatean, P. Lee-ri aitortzen dio
|
bere
zorra. Whorf-en eztabaida eta koloreen esperimentuez, ik., orobat, Garnham, A. Oakhill, J., Manual de psicología del pensamiento, Bartzelona 1996, 6871.
|
|
2008
|
|
|
Kontuok azaroan aurkeztu zituen, eta 16.611 erreal ateratzen ziren bere alde. Kontuak argi zeuden, eta Ibarzabal bera izendatu zuten kutxa horien arduradun,
|
bere
zorra soberatzen zen dirutik kobratzen joateko. Bilera horretan José Gisasola Eskaregik azaldu zuenez, berak ere 19.114 erreal zituen kobratzeko, eta ez bazioten ordaintzen«?
|
|
|
Senideen arteko mailegu bat izan arren,% 3ko korritua adostu zuten. 1787 urtean Maria Ereñoren merkataritza enpresak porrot egin zuenez, bere ondasunen banaketan Maria Francisca Izagirrek
|
bere
zorra eskuratzeko lehentasuna aldarrikatu zuen353 Ordurako, Bibianaren senarra Ameriketan bizi zela esango nuke. Maria Ereñok Izagirrerekin zuen zorra onartu arren, ordaindu behar zion dirutik gastu batzuk deskontatu behar zirela azaldu zuen.
|
|
|
Alde batetik, bigarren seirena kobratzearena albo batera utzi, eta lurrak bahian zituztenei urtero 60.000 erreal eskatzea erabaki zen, hurrengo sei urteetan, eta horren truke udalak lurren jabetza agiriak luzatuko zizkien843 Bide horretatik lortutako diruaz gain, saldu gabe gelditzen ziren lurrak lotetan banatuz hartzekodun nagusien artean errematean ipiniko ziren, azken horiek beraien alde zeuzkaten ordainagiriekin ordaintzen zutelarik. Esku-dirutan kobratu nahi zutenekin arazo bat sortzen zen, guztiek nahi zutelako kobratzen lehenak izan, eta hori konpontzeko bakoitzari
|
bere
zorraren araberako ehunekoa ordaintzea erabaki zen, baina zeregin horretan urtero inbertituko zen diru kopurua zehaztu gabe844.
|
|
|
Aldaketa oro sistema baten barruan gertatzen da eta haren egoeran du eragina. Aldaketak kanpoaldearekin egindako transakzioek eragiten dituzte; batzuk, dena den, sistemaren barne dinamikari
|
berari
zor zaizkio. Sistema batean gertatzen den aldaketa bat ez da nahitaez behagarria (behatzailearen eta hark hautemateko dituen gaitasunen mende dago); baina, hala bada, jokabidea delakoa eratzen du sistemak.
|
|
2009
|
|
|
handiagoa izango du gobernuak, eta banku zentralak? inflazioa onartzeko, inflazioak
|
berak
zor publiko horren zama leuntzen duen neurrian.
|
|
2010
|
|
|
Horrela, posible da organo jurisdikzionalak betearazleari soldatak, pentsioak, aldikako prestazioak edo etorriko diren kredituak esleitzea, eta organo jurisdikzionalak haien eraginkortasunerako egokiak diren neurriak hartzea. Beste gauza bat da, normalean derrigorrezko eskualdatzearen porrotaren ondoren, epaitegiak edo auzitegiak bahitutako ondasuna betearazleari eskualdatzea,
|
bere
zorraren ordainketa gisa (PZLren 650, 651, 670 eta 671 art. eta LPLren 262, 264 eta 265 art.).
|
|
|
hiru gauza egiten dira: betearaziaren ondaretik
|
bere
zorraren balioaren besteko ondasunak atera, ondoren ondasunok diru bihurtzeko, eta, azkenik, diru horrekin betearazleari ordaintzeko. Prozesu honetan fase hauek desberdintzen dira:
|
|
2014
|
|
|
Galerek jarraitzen badute, bere ondasunak saldu beharrean eta legez kanpoko ekintzetara jo beharrean gertatzen da. Ingurukoen oharrei jaramonik ez die egiten, zortea itzultzean
|
bere
zorrak kitatuko dituela iruditzen baitzaio. Bulkaden kontrolaren gabezia agertzen da.
|
|
2017
|
|
|
Erantzun eta gero bildutako informazioari dagokionean, ikaslearen kultura maila oso kontuan eduki behar dugu, ikasle migratzaileek irakaslearekin garatu duten hartu eman mota analizatzeko garaian, batez ere. Ikasle mota honentzat autoritate handiko figura da irakaslea, zeini errespetua ere neurri horretan
|
berean
zor zaion. Hori dela eta, ez dute ezinegonik batere adierazten, irakasleekiko sortu ohi duten sumisio eta onarpen harremana dela eta.
|