|
2019
|
|
|
Lan honetan
|
Berako
Udal Artxiboan gordetako 1822 urteko eskuizkribu bat dugu aztergai. Euskal testu administratibo bat da, herriko batzarrean irakurtzeko prestatua eta euskararen kanpo eta barne historia osatzeko gako batzuk ematen dizkiguna.
|
|
|
|
Berako
Udal Artxiboan lo goxoan berrehun urte eskas eman dituen izkribuak argi eta garbi erakutsi digu urte haietan mugaldeko herrietan bizi zen jende eskolatu zenbaiten kontzientzia linguistikoa. Sinatzaileen lehenbiziko hitzak, Uscaldunac garen ezquero, itxuraz justifikaziozkoak izanagatik, salaketa edo aldarrikapentako ere har daitezke.
|
|
|
Eskuizkribua
|
Berako
Udal Artxiboan dago, 423 zenbakia eta" Osasun langileak()" katalogo izena duen kutxaren barrenean, bertako 423/ 2 karpetan(" Personal cirujano").
|
|
|
Ana Grazi Iribarren defuntuaren ezkonsariaren inbentarioa (Argitaragabea, JMZ) 66 XIX. mende hasiera:
|
Berako
Udalaren ordenantzak (Idoate & Villanueva, 1981) ca. 1810: Lesakako ordenantzak izokinen arrantzaren, salmentaren eta zergen gainean (Argitaragabea, JMZ) 67 1815:
|
|
|
Erizkizundi Irukoitza (Etxaide, 1984) 1933:
|
Berako
Udal bandoak (Trebiño, 2001: 743)
|
|
|
8
|
Berako
Udal Artxiboa (BUA). 423 kutxa:
|
|
|
"). Aztertzaileek
|
Berako
Udalari erraten zioten lasai egoteko, biek gainditu baitzuten jarri zieten ariketa, eta bietako edozeinek ongi beteko zuela sendagile lana.
|
|
|
Hori adierazi ondotik, ordea, hautagai bat lehenetsi zuten,
|
Berako
Udalaren borondatea kontuan hartuz("... con arreglo a los deseos de Ayuntamiento para el mayor acierto en la eleccion, y mas escrupuloso informe."). Ez zuten argitzen zein ziren Udalaren nahi horiek eta hautatuaren zein ezaugarri balioetsi zuten, baina gure ustez euskalduna izatea ere kontuan hartu izanen zuten, ikusi dugunagatik zentzuzkoena litzatekeelako eta geroxeago aipatuko dugun bertze agiri batean irakurri dugunak hala pentsarazten digulako.
|
|
|
Bidezkoa iruditu zaigu hemen aipatzea 1822ko oposizio hartan izangai hautatuak euskaraz jakitea kontuan hartu ote zuten, alde batetik, begi bistakoak diren arrazoiengatik (ondorioztatu dugun herritarren egoera linguistikoa), eta, bertzetik,
|
Berako
Udalaren artxiboko handik agudoko bertze agiri batean, gisa bereko bertze kasu baterako, betebehar horixe bera idatziz adierazita ikusi dugulako.
|
|
|
Hain zuzen ere, 1831ko irailaren 1eko agiria da.11 Bertan,
|
Berako
Udalak iragartzen du bigarren mediku titularra hartu nahi duela, lehen bezala orduan ere oposizio bidez. Espresuki aipatzen da hautagaiek euskaldunak izan behar dutela(".. . Los pretendientes devenposeher el idioma bascongado...") eta behar bezala egiaztatu dutela aitzin hartan" politikoki zuzen" jokatu zutela("... y acreditar en forma la conducta politica obserbada durante las pasadas epocas de turbulencias.").
|