|
2008
|
|
|
Eta hau ere irabazi zuten. Hasperue apez onarenik batere ez galtzeko,
|
bera
joana dugun huntan goazen erran, aipamen xoila bederen, apez xuberotarrak zion hau oroitaraztera: Tolosan (Okzitaniakoan) jokatzen zuela, bazkalondoko epe laburrean bederen. Emulation nautique?
|
|
|
Kortazarren hitzetan, Arrats Beranbildumako. Lauaxetaren? hiria ez zen eremu industrialekoa, baizik gehiago hiri burgesa, aristokratizantea, pianoa bezalako gauza finak maite zituena192 Eta Azkuek bultzatu gura zuen euskararen hiritartzea ere, hein handiz, bide
|
beretik
zihoala pentsa liteke: pianoarekin batera bilbotar irakasleak aipaturiko te usaina eta bigira, hau da, tertulia, giro burgesa seinalatzen ari ziren nabarmen193 Izatez euskara eta piano arteko lotura literala maiz egin zuen Azkuek, ehundaka herri kantu baserri inguruetan bildu eta ondoren hirietako etxe dotoreetara eraman baitzituen ahots eta pianoz jotzeko egokituta.
|
|
|
Hablo y oigo hablar [frantsesez] mucho más que el año pasado. Si no tuviera esta familia adoptiva de cinco recomendados [Bilbotik
|
berarekin
joan ziren bost gazte], que por otra parte me consuelan pues son buenos, hablaria ya el gabacho con bastante soltura y fina entonación. Aquí aun las gentes de medio pelo hablan deliciosamente.
|
|
|
Varelaren bide
|
beretik
doa Serrano: « [En España] los intelectuales habían nacido en torno a 1898, al calor de un affaire Montjuïc equiparable, aunque en tono menor, al affaire Dreyfus»464 Eta ildo berekoak dira Santos Juliá ren azalpenak, Unamunok Monjuïc eko auziaz idatzitako artikulua Zola imitatuz egin zuela berretsiz465.
|
|
|
Gortazar izan zen Bilboko musikarien sustatzaile nagusietakoa, Azkue, Guridi zein Usandizaga promozionatuz. Dena dela aipatzekoa da Gortazarrek, Azkuek bezala euskal nazionalitate musikal bat sortu gura bazuen ere, paraleloki espainiar musika nazionala sustatu nahi zuela161 Bide
|
beretik
joan ziren hainbat euskal konpositore profesional, sarritan merkatuko legeak eskatuta espainiar kutsuko obrak ere egiten zituztenak, edo nazionalismo musikal oro saihesten zutenak estilo abangoardistak probatzeko. Ez zen Azkueren kasua.
|
|
|
Horretan ez du duda handirik. Hegoaldeko botoak ere, neurri on batean,
|
bere alde
joan litezke: ikusita dago Bilboko Centro. Vasco edo Euskaletxeak ere erdi eta erdi bidali dituela Hendaiara, Sabinoren eta On Resurrecciónen aldeko kideak.
|
|
|
113). Juaristi ere bide
|
beretik
doa (1999a: 22):
|
|
|
Adibidez, Federico Krutwigek honela aipatu zituen Azkue eta Nazario Oleaga: «ambos eran considerados ser carlistas»1 Eta ildo
|
berean
doaz Jon Juaristiren hainbat baieztapen: «Resurrección María de Ázcue y Julio de Urquijo, fueron carlistas.», «Ázcue y [Txomin] Aguirre eran carlistas»2 Gauza bera Joan Mari Torrealdaik:
|
|
|
«ambos eran considerados ser carlistas»1 Eta ildo berean doaz Jon Juaristiren hainbat baieztapen: «Resurrección María de Ázcue y Julio de Urquijo, fueron carlistas.», «Ázcue y [Txomin] Aguirre eran carlistas»2 Gauza
|
bera
Joan Mari Torrealdaik: «Azkue, jakina denez, karlista ezaguna zen»3 Eta pertsonaia honi buruz idatzi den azken liburuan berdin:
|
|
2009
|
|
|
Baiña, Euskaltzaindiak naiko luke. Gerediaga? alkartearen txosten bat bertako aburuak jasoaz, edo Euskaltzaindiko literatura alkartasunerako izendatua dan batzorde teknikoak zelatari bezala
|
bertara
joan al izatea.
|
|
2010
|
|
|
Ez dago motibo argirik hori baieztatzeko. Bai aldiz, inoiz azaldua dudanez (Zalbide, 1999), gauzak aski berez
|
bere
joan direla uste izateko.
|
|
|
hori, berriz, euskal kulturarekin loturik dago lautatik hirutan: pakete
|
berean
doaz biak. Azkenik, irakasleen eta ikasmaterialen kontua dago tartean:
|
|
|
Aplikazio mailako ondoriosakonak ditu, edo izan ditzake, zehaztapen kontzeptual horrek. Zehaztapen horren eskasiaz KonstituzioEpaitegiaren beraren Sententziak ez dira beti, itxuraz, bide
|
beretik
joan (Urrutia, 2005: 375):
|
|
2012
|
|
|
Bide
|
beretik
doaz Sarrionandiak berriki emandako elkarrizketa batean euskal kulturari buruz esandakoak:
|
|
2013
|
|
|
Berriak idazteko esperientzia zerbait bildua zuen, beraz, Gerla Handia lehertua zenerako. Biarnoko Nayeko eskolako irakasle lanak utzirik, 1914ko agorrilean
|
berean
joan zen gerla tokira, gerla lehertu eta berehala. Paueko artxiboan aurkitu ditugu haren ibilbide militarrari buruzko xehetasunak.
|
|
|
Gainera, datek bat egiten dute. 1917ko uztailetik goiti agertu ziren Oxobi-k gerla lekutik igorri testuak Eskualduna n, eta erregistro militarren arabera ere garai
|
berean
joan zen gerlako lekuetara. Horregatik, Oxobi-ren testuak ere aztertuko ditugu, Jean Saint Pierre, Jean Elizalde Zerbitzari eta Jean Etxepareren testuenak bezala, hark ere igorri baitzituen gerlako berriak, nahiz eta besteek baino anitzez gutxiago izan, denbora gutxiago pasatu zuenaz geroz.
|
|
|
Zeren Anglesen eta Frantsesen armadek ez baitzuten batasunik aski. Zeren bakotcha maiz
|
bere alde
baitzoan, elgarri laguntza egin gabe. Zeren bi buru baitzituzten, eta ez bakar bat gure etsaienak bezala.
|
|
2015
|
|
|
Joana Albretekoa 1572an hil zen, Leizarragaren itzulpena argitaratu eta hurrengo urtean, eta harekin batera, Eliza erreformatuak Nafarroako Erresuman zeukan babesik sendoena. Protestantismoaren gainbeherarekin galdu zen, orobat, euskara literario baten eredua ezartzeko aukera, eta mendebaldeko beste literatura batzuen ildo
|
beretik
joatekoa.
|
|
2016
|
|
|
Ororen buru ildo
|
beretik
joaten da antzerki mundua. Larzabalek profesionaltasuna bilatu baldin bazuen, eta talde indartsua sortu bazuen, profesionaltasunaren urratsa ez zuen lortu.
|
|
|
Arrazoi duzu, horrelakorik ez zitzaiten gogoratu. Gaur
|
berean
joanen naiz zure otto osabarekin mintzaiterat.
|
|
|
Antzerki pasiboa ez zen Larzabalek bilatzen zuena. Antzerkia ez da telebistan ikusten diren filmak bezalako ekintza; antzerkia oraina da, unea, unean uneko pertzepzioarekin, ikuslea hor da, nahi badu, mugimendurako aukera desberdinak ditu, iraganera eraman ahal da,
|
bera
joaten ahal da, gustura senti daiteke, ala ez. Bide asko eginen ditu ikusleak mezuen errezibitzeko, ulertzeko.
|
|
|
Artikulua salaketa bihurtzen da, badirudi idazlearen eta kazetariaren arteko lotura dagoela, interes bera babesten dutela eta ildo
|
beretik
joaten direla.
|
|
|
Hemen, egoera berdintsuan gaude, kritikarentzat aipatu dugun ildo
|
beretik
goaz. Literatura gehienak ez dira unibertsitatean lantzen, eskolan gutxiago; literatura nagusiak dira lantzen, literatura nagusi batzuk mundu guzian dira irakasten, aldiz.
|
|
2020
|
|
|
Aldizkari berri hau Hegoaldeko Trantsizio garaieko Pott, Oh Euzkadi eta enparauen ildo
|
beretik
doa puntu askotan: literaturan espezializatzeko xedea, literatur erreferentzia unibertsalak (nazioartekoak) gurera ekartzeko asmoa, etb.
|
|
2021
|
|
|
Ongi erakutsi zuen XIX. mendeko literaturak ukan zuela funtzio nabari bat gizarte auzi nagusietan. El Bucle melancolico (1997) liburuarekin, hari
|
beretik
joan zen Jon Juaristi bainan doinu polemikoago batez. Bigarren liburu hortan, XIX. mende erditik XX. mendeko azken laurdenera luzatu zuen bere azterketa.
|
|
|
Sos beharrüne tink elibati bürü emaiteko, 1594ko apirilaren 23an," Atharratzeko jauregian, Züberoa herri eta bizkonterrian, arrastiritan... musde Xarles Lüküzeko jaun gora eta poteretsüak, horko eta beste lür eta jaurerri elibatetako jaun eta baru, Erregearen ordenako zaldün eta Majestate Horren ordari orokor denak erran delako Züberoa herri eta bizkonterrian", ordarigoa eman zeion alaba gehien Charlotte Catherine Lüküz andere gora eta poteretsü, Boutevilleko etxekandereari, beren hontarzünen bidealatzeko eta bahitzeko musde François de Méritein kapitainaren faboretan, lekü hortako baita beste lür eta jaurerri elibatetako jauna denari, 5.000 lüsen heinealano, jakile dütüelarik" Maisü Behako Arño, züzenbideko lizentziadüna, Garrüze hirian sortürik, hor bizi dena, Baxenabarre herrian, Nicolas Leclerc gizon noblea, Erregearen ama erregiña zenaren idazkaria, Jacques Garnaud, Lüküze eta Boutevilleko anderearekin egoiten dena, eta Gracian du Tisner, Atharratzeko herritarra eta egoiliarra". Bena ordarigoa horren beharrik ez zen izan, zeren musde François de Méritein, Nabarzi eta Bizkaiko jauna,
|
bera
joan zen Atharratzera; Lüküzeko baruari 306 lüs ürrezko soletan prestatü zeitzon, lüsa 12 errealetan kontatüz eta erreala 5 soletan, bermetzat ükenez Ahatsako lür eta jaurerria, Garazi herrian, bere jabegoa güziekin.
|
|
|
Bazirudien, egia esan, oztopo handiak zituela oraindik ere zoriontsu izateko, Azalpena: atal birformulatzailea baina, azken batean, ezin handiagoa eta ustekabekoa zen gure presoaren poza, Lehenbiziko adibideko birformulakizunean informazio segida dago eta atal birformulatzailean azken batean diskurtso markatzaileak txertatzen duen enuntziatuaren ikuspuntua aurretik esandakoaren ildo
|
beretik
doa.
|
|
|
Argi aski ikusten da hori izan ere esapidearekin, esate baterako. Esapide hau
|
bere aldetik
doala dirudi eta ondoren edozein aditz darraiola aurkituko dugu egungo eguneko euskaran. Hori dela eta, kausazko DMen artean sailkatu dugu esapide hori.
|
|
|
Barka!; Izarpe, zeru txiki bat zela, esan zitekeen. Izan ere, lurrean ez zen erraza halako zorion eta bakea aurkitzerik (Etxaniz);[...] amona
|
bera
joaten zitzaion aurrari atseginezko aurpegiz losinga; Izan ere, etxeko denak txoratzeko nahikoa zara zu[...] (Agirre); Hurrengo domekan izango zuten[...] emateko era. Eta izan be gero izaten zuten apaskada[...] (F.
|
|
|
Orduan aise maizago ikusiko dugu izenordainaren erabilerarekin (§ 13.3.8): ...azi zituen, eta bere hiru ikasleak eta neskatxaren aita amak berarekin harturik neskatxa zetzan tokira sartu zen (Iraizoz); Nekazariak alkate, edo nagusi balira, bakoitzak nahiko luke berari hori gordetzea (Kardaberaz); Gero eskaintzen dizkiot nire bizitza, eta egun guziko hitz, pentsamendu eta obrak, guziekin eta bakoitzarekin berari agradatu nahiez (Agirre Asteasukoa); Belar bakoitzak hartzen du
|
berari
doakion gozoa (Duvoisin).
|
|
|
Adibidez, erka ditzagun honako bi perpausok: Nire lehengusuaren ezteietara eraman nuen soineko
|
berarekin
joango naiz zureetara ere batetik, eta Zure alabak eta nireak soineko berdina dute bestetik.
|
|
|
Gauza bera honako adibideetan ere: Gu laurak, auto
|
berean
joan beharrak ginen Paueko krematoriumera (Landart); Eta matrikulak bikoizturik behar duela, beste auto berdin batetik hartua, marka eta kolore berekoa (L. Garro).
|
|
|
Euskaraz perpaus intrantsitiboen subjektuak eta perpaus trantsitiboen objektuak kasu bera dute, absolutiboa (Miren etorri da, Miren ikusi dute), eta perpaus trantsitiboen subjektuak, aldiz, ergatiboa hartzen du (Mirenek egin du). Inguruko hizkuntzetan, ordea, perpaus trantsitiboen nahiz intrantsitiboen subjektua beti kasu
|
berean
doa, nominatiboan (el, ella; il, elle), eta perpaus trantsitiboetako objektu zuzena, berriz, akusatiboan (lo, la; le, la). Horregatik esaten dugu bi sistema nagusi ditugula, nominatibo akusatibo eta ergatibo absolutiboa, eta euskarak bigarrena segitzen duela.
|
|
|
Baina batzuetan badirudi ez dela beti guztiz hola gertatzen: Iluntzean Orioli esan nion ea ur bila joango zen, garbitu egin nahi nuela eta (X. Mendiguren Elizegi); Eta orduan aitak esan zion ea nahi zuen
|
berarekin
joan bere klubera afaltzera (Iturralde); Joanesek ez zuen xuxen jakin ea, halako batez, atorra beso puntarekin edo zerekin, zaindari txarpil haren eskua perekatu zuen ala ez (Bidegain).
|
|
|
30.6.3.2.6b tzeari perpausetan datiboa ezin izan daiteke kontrolatzailea, perpaus osagarria
|
bera
baitoa datiboan. Datiboaren lekua harturik egote horrek badu beste ondorio bat ere:
|
|
|
Biharamunean itsasoaren berze aldetik gelditurik zegoen gendetzeak ikusi duenean ezen berze untzitxorik etzela han bat baizen, zeinetara haren diszipuluak sarthu izan baitziraden, eta etzela sarthu bere diszipuluekin Iesus untzitxora, baina haren diszipuluak
|
berak
ioan izan ziradela (Leizarraga); Bazirudien igande goizetako gosari haiek, zeinetara ez baitzuen behin ere huts egin, haurtzaroko keinuetara itzularazten zutela (Irizar).
|
|
|
Bestetik, adizlagunak, destinatiboaren balioa dutela: Sosa behar duzu, erosketen egiteko; Ingelesa ikasteko, hoberena,
|
bertara
joatea da. Azkenik, predikatu gisan ere ager dakiguke izan eta ukan aditzekin batera; gehienetan artikulua eransten zaio aditz izenari:
|
|
|
Ordu batez, ordu bidaz ta duzun odol guzia zere biziarekin nere amorez eman artean! (Mendiburu); Batek,
|
berak
joateko/ Hartu zuen plana;/ Gu bida gibeletik/ Beldurrez engaina (Bordel).
|
|
|
16.3.4d Beste batzuetan anitz zenbatzailea
|
bera
doa partitiboan: Eta bertze parte bat eror zedin leku harritsuetara, non ez baitzuen lur anitzik (Leizarraga); Eta ez zuen egin han ikusgarri anitzik (Duvoisin); Ez du horrek oilasko anitzik irentsi!
|
|
2022
|
|
|
Joanen aita, Fernando Tras tamarakoa, Gaztelako erregearen bigarren semea, Aragoiko errege izen datu zuten hango Gorteek 1412an, beren subiranoa haurrik gabe zendu on do ren. Fernando I.a hori hil zen 1416an eta segida hartu zion Alfontso seme ge hienak,
|
beraz
Joanen anaia handiak. Aragoi, Sizilia eta Sardiniako errege, penintsulako gatazkei bizkarra emanez, Meditarraneoan inperio baten sortzera saiatu zen:
|
|
2023
|
|
|
Eliza katolikoaren oinarrizko testuen arabera pentsatutako lana izan zen. Beste bat ere, lerro
|
beretik
joan zen, Charles Borromée santuaren39 Instructions aux Confesseurs obra bezala, emaztearen irudi susmagarria hedatzen duena.
|
|
|
Kondaira izan zen, Karlos izena zeukaten errege guztientzat tres na bat, beren ideologia indartzeko eta sinesteak zabaltzeko. Karlomagnoren on dorengoak ziren, Karlos izena ohorezkoa zen, karolusaren ametsak aurrera jarraitu zuen, beste izen batekin Frantzisko I.a bide
|
beretik
joan zelarik.
|
|
|
Pierre Jourdak dioenez, 1536an Juan Martinez Descurra errezibitu zuen bitartekari lana egiteko. Gutun trukaketak egon ziren, baina Frantziako erregea elkarrizketa horietaz jakinaren gainean egon zitekeela pentsa daiteke, zalantzarik gabe, Margarita boterearen erdiguneko pertsonalitatea baitzen,
|
bere
joan etorriak zainduak izan zitezkeen, bere gutunak bezala. Bestalde, harreman berri horretan enperadoreak zukeen asmoa nahiko susmagarria da, ez bazen arerioa ilusio batean atxikitzea.
|
|
|
Eta segurki sendatua zinateke, Zu pozik uzteko
|
beraz
noa Eta behar bada lasterka.
|