2006
|
|
Agian horregatik izan ziren Gipuzkoako herri industrial horretan fusilamendu gehientsuenak. Udal artxiboan gordetzen den Guardia Zibilaren dokumentu batek dioenez 200 lagun inguru daude
|
bertako
hilerrian lurperatuta, horien artean Onaindia eta Aitzol apaizak. Aranzadik saiakera egin zuen 2003 urtean hildakoak bertatik ateratzeko, baina uste dute obra eta lur mugimendu asko jasan dituen hilerriko beste leku batean lurperatu zituztela gorpuak eta horregatik erabaki dute bere horretan uztea.
|
2007
|
|
Urte batzuk geroago, 1947ko abuztuan, fusilatuen ahaideek Derioko lagunen deia jaso zuten:
|
bertako
hilerrian fusilatuen hezurrak atera eta lekuz aldatzeko asmoa zegoen. Berehala joan ziren.
|
2009
|
|
Hiriko mapan, berdeunez bereizita, hamar kanposantu eremu baino gehiago agertzen dira, gehienak Brooklyn eta Queens auzoetan, eta haietan erlijio bakoitzak
|
bere
hilerri propioa izaten du, alanbre arantzadunez eta hesi sendoz babestua. Newyorktar lagun batzuk itaundu nituen beren ustez zeinetan hilobiratuko zuten ezaugarri hauek zituen gorpua:
|
2011
|
|
Xalbador Urepeleko bertsolariak zioenez, etxeak eman dizkigu euskaldunoi izena eta izana. Nafarroa Beherean, etxe bakoitzak bere hilbide edo elizabidea zuen, alegia, etxetik elizarako eta
|
beraz
hilerrirako bidea, hilerria elizaren inguruan kokatua baita ia herri gehienetan.
|
|
Uzarragak garrantzi handia izan zuen garai baten, eta, esaten denez,
|
bertako
hilerrian lurperatzen zituzten Debagoieneko ospetsuak. Liburu batzuetan agertzen denez, Bergarako Ozaeta jauregiko jaunak Uzarragako hilerrian lurperatzea eskatu zuen 1484an.
|
2012
|
|
Bi egun lehenago udaleko bulegoetara deitu eta interesatzen zitzaizkion bi hilobien kokapena zehaztu zioten. Goiz hartan
|
bertan
hilerrira joan zen tokia bertatik bertara ikusi eta, bide batez, soka atzealdeko murruan jartzera.
|
|
Denbora tarte bat igaro ondoren, berri txarra zekarren telegrama iritsi omen zitzaion Etxenike Etxeberria familiari. Pili Legarra Asteasuko alkatea“Garrantzitsua iruditzen zait Asteasun ere gai honen inguruko azterketa lana egitea”“36ko Gerran fusilatutakoen zazpi gorpu aurkitu ditu Aranzadi Zientzia Elkarteak
|
Berako
hilerrian, gehienak Tolosaldekoak. Horietako bat, Joxe Leon Uzkudun Uzkudun Asteasukoa zen, eta horregatik, Udala joan den abenduaren 6an egindako omenaldira gonbidatua izan zen.Omenaldian, Berako alkate den Marisol Tabernak hitza hartu zuen, Aranzadik egindako lanaren berri emateko.
|
|
Horietako bat, Joxe Leon Uzkudun Uzkudun Asteasukoa zen, eta horregatik, Udala joan den abenduaren 6an egindako omenaldira gonbidatua izan zen.Omenaldian, Berako alkate den Marisol Tabernak hitza hartu zuen, Aranzadik egindako lanaren berri emateko.
|
Bertako
hilerrian bada hobi bat non zazpi gorputz aurkitu dituzten. Denek eskuak atzean lotuak zituzten.
|
|
|
Berako
hilerrian azaldutako fusilatuak
|
|
Betirako bertanOso zaila izango da bertan hilobiratutako guztien gorpuak azaleratzea. Izan ere, urteen poderioz,
|
Berako
hilerria birmoldatzen joan dira eta fusilatuen hobi komunaren gainean, panteoi eta bestelako hilobiak eraiki dituzte. Horregatik, da indusketa lanekin jarraitu.
|
2013
|
|
Memoria hori gogora ekartzeko asmoarekin, Berako Udalaren ekimenez, joan zen azaroa eta abenduan Aranzadi Zientzia Elkarteko kideek
|
Berako
hilerriko hobi komuna ireki zuten. 80 hamarkadan hilerrian izandako eraldaketen ondorioz, 7 gorpuzkin baino ez zituzten atera argitara, baina agerian gelditu zen Gerrako hobi komuna zegoela bertan.
|
|
Ekitaldi nagusia, erran bezala, igandean egin zen. Goizeko 11:00etan lore eskaintza egin zen
|
Berako
hilerrian, eta bertako hobian paratu den harria agerian utzi zen. Hauxe irakur daiteke hilarrian:
|
|
Portbou eta Cervera herrien bitartean, Frantziako muga zeharkatu dugu, eta xarma handiko txokoak ikusi ondoren iritsi gara Cotlliure herrira.Espainiako Gerra Zibilaren bukaera aldera, bertara jo zuen Antonio Machado poetak, ama lagun zuela, eta hantxe hil ziren biak, idazlea aurrena, eta handik hiru egunera ama.
|
Bertako
hilerrian daude hilobiratuta, biak hobi berean.Nire bi lagunek, hara joateko asmoa genuela adierazi nienean, haien izenean poetaren omenez zerbait uzteko eskatu zidaten, lore batzuk edo.Kotxea aparkatzeko nahi baino buelta gehiago eman ondoren, aurrena jendez lepo dagoen porturantz jo dugu, aldean daramagun bazkari legea itsaso aurrean egiteko asmoz. Aparta da lekua, harri landua eta zura bikain uztartzen duten eraikinak, kale zoko artez zainduak, eskailerak itsasertzeko haitz dotoreetan gora eta behera.Harmaila batzuetan gure jan edanak egin bitartean, Frantziako Armadako militarrak hasi dira txalupetan irteten, eta beste mordoxka bat binakako kaiak txalupetan arraunean azaldu dira.Agintari baten esanetara, denak bildu dira, eta hark esandako jolasak egiten hasi, umore ederrean.
|
|
zerua
|
bere
hilerrian
|
2014
|
|
Horiei itxia izango da azken agur hori ere; pribatua. Durangora eramango dituzte ondoren errautsak, Azkunaren jaioterrira, eta
|
bertako
hilerrian ehortziko dituzte. Ekitaldi publikoa astelehenean izango da, Bilbon.
|
2015
|
|
Gerrak amaituta, pobreziak ekarri zituen kanpotarrak, zehazki portugaldarrak, muga honetara.
|
Berako
hilerrian bost portugaldar omen daude ehortzita. Mugaren argi ilunetan hori da ziurrenik alderik ilunenetakoa.
|
|
Geratu zirenei, sakramenturako eskubidea kendu zien, eta aitortza edo jaunartzea klandestinoki egitera behartu. 1709an, azkenik, bertan iraun zuten lekaimeak hainbat monastegitan banatu zituen, eta bi urte beranduago Port Royaleko monastegia suntsitu eta
|
bertako
hilerrian hobiratuak zeudenen hondarrak, dagoeneko hila zen Mère Angéliquerena tarteko, aterarazi zituen.
|
2016
|
|
1988an, urtarrilaren 12an, Zokoan, 73 urte zituelarik zendu zen Piarres Larzabal.
|
Bertako
hilerrian ehortzi zuten. Eritasun luze baten ondorioz joan zen.
|
2017
|
|
Turistifikazioaren bihotzera joanen gara: Karlosen zubia; Stare Mesto edo hiri zaharra; eta Josefov auzoa,
|
bere
hilerri judu eta sinagoga ugariekin. Karlosen zubia hiriaren ikur nagusietakoa da.
|
2019
|
|
1976ko apirilaren 18an, Aberri Egunaren bezperan, hiru lagun ekarri behar zituen Beratik Miñabaitara, Larrun mendiko bideetatik barrena. Tamalez,
|
Berako
hilerriaren parean zeudela guardia zibilek atzeman eta inolako abisurik eman gabe tirokatu zituzten. Horren ondorioz, Manuel Garmendia" Korta" euskal militantea bertan hil zuten eta Antton larri zauritu zuten tiro batez.
|
|
Herri adina hilerri daude Sakanan, 28 Eta arrazoi bategatik edo besteagatik kanpo santu horiek bisitatzeko aitzakiak badaude. Ekialdeenean dagoen herria da Aizkorbe eta
|
bere
hilerria Aginagako mugatik 250 metro eskasera dago. Irurtzungo hilerrian bada nabarmentzen den panteoi bat, beste askok bezala, ezbehar baten istorioa atzean duena:
|
2020
|
|
Kontzientziak ausiki egiten ote zion Errandoneari? Ez ote zuen markatutako bideetatik ateratzeko beldurrak ekarri Edén y Paraíso liburuaren egilea zeru goieneko ataritik
|
Berako
hilerriko zulo beltz, ilun eta itzaltsura. Zalantzaren harrak jan ote zizkion barrenak?
|
|
Metro batzuk egin zituzten aurrera, eta Père Lachaise hilerriaren burdinazko ateen aurrean geratu ziren. “Hilerriek rollo txarrik ematen al dizute? ”, harritu egin zen lehenago
|
bere
hilerriekiko filiaz hitz egin ez izanaz: “Ez horixe, maite ditut”.
|
2021
|
|
poesiak egitura zehatz bat jarraitu behar al zuen? Egun, erromesaldian, urtero hurbiltzen dira
|
bere
hilerrira hainbat jarraitzaile, Errusiako Raivolara. Azken poemak Existitzen ez den aberrian izenburupean bildu zituzten.
|
|
Igandetan, haraneko zaharrenek Zugarramurdiko elizako mezetara parte hartu zuten. Itzultzea aitzin
|
bertako
hilerritik iragaitzean, gaur dagoen abandonaturiko hilobi baten Barrentxeko Bordakoak grabaturiko plaka baten gainean lore sorta bat uzten zuten.
|
2022
|
|
Berastegiko Udalarekin ere jarri ziren harremanetan aitona
|
bertako
hilerrian lurperatu ahal izateko. " Alkateak esan zigun ez zela horretarako inongo arazorik izango, gorpuzkiak berreskuratzen baldin bagenituen eremu bat egokituko zutela haren hezurrei atsedena emateko".
|
2023
|
|
Abadiño hilda dagoen herria dela erakutsi gura dugu, eta Gaztetxekoon lana dela herria berpiztea. Horregaitik, herria
|
bera
hilerri bihurtu dugu, eta horregaitik eskelak, oroitarriak… Umoreagaz heldu gura izan diogu Abadiñoko egungo egoerari. Baina horrek beste errealitate bat du atzean.M. A.:
|