|
2003
|
|
|
Hamarreko zerrenda osatzeko, Asiako krisi isil bat eta Europako beste bat aipatzen ditu MGMen informeak. Ipar Korean bertako gobernuak nazioarteko krisi baten estalkiz nahi du ezkutatu
|
bere
herritarrek bizi duten gosetea, erakunde horren iritziz herrialde hori bada ere elikadura alorrean munduan laguntza gehien jasotzen duten herrialdeetako bat. Eta bertakoek herritik ihes egiteko adina indar dutenean, Txinak ez ditu errespetatzen errefuxiatuen inguruko hitzarmenak eta sorterrira itzularazteko jazartzen ditu.
|
|
2005
|
|
|
Baina George W. Bush presidenteak 10.000 soldadu doi bidali zituen New Orleans nahiz
|
bertako
herritarrak salbatzera, Irak zaintzen (edo) 250.000 soldadu dituelarik. Espazio estralurtarra dela eta ez dela ere, AEBek Martitzen urik baden begira NASAren bidez dirutzak xahutzen dihardute, baina 2005eko iraila hasieran ur edangarria urri zen Louisianan bertan, ez edangarria, aldiz, sobera.
|
|
2006
|
|
|
Txina eta Indiaren arteko beste ezberdintasun nagusia sistema politikoan datza, noski. Edward Lucek esango lukeenez, «Indiak 1947an bereganatu zuen demokraziaren frankizia, ia industriarik batere ez zuenean eta
|
bere
herritarren %16a baino ez zenean alfabetatua. (...) Demokrazia da, munduko naziorik anitzena den India batuta atxikitzeko pagatu beharreko prezioa».
|
|
|
Alegia, herrialde bat zenbat eta aberatsagoa izan lehengaietan eta horien menpekoagoa izan, orduan eta beherago egongo dela giza garapen indizeetan. Sierra Leona oso aberatsa baita diamantetan,
|
bere
herritarren bizi itxaropena 34,5 urtekoa da. Angolak oparotasun handia du diamante eta petroliotan, eta bere lau haurretatik bat bost urtetara ez da iristen.
|
|
2007
|
|
|
Terrorismoaren eta narkotrafikoaren kontrako gerraren aitzakian, Kolonbian meategietako enpresa handiek gerra zikina (eta pribatua) erabiltzen dute beren kontuak borobiltzeko. Wayuu herriaren kasuan, munduko harrobi handiena eraikitzeko zanpatzen dituzte
|
bertako
herritarrak.
|
|
|
Ekologiaren eta giza justiziaren ikuspegitik Mendebaldeko aurrerapena gero eta ez jasangarriagoa dela irudikatzeko, Britainia Handiko erakunde batek kalkulatu du dagokien mundu zatia jatera
|
bertako
herritarrak zein egunetan iritsi diren. Lau hilabete ez dituzte osatu etxean dutenarekin.
|
|
|
Abuztuaren 22an Suitzako Gobernuak urtebeterako luzatu du Jean Claude Duvalier" Bebe Doc" Haitiko diktadorearen kontuen blokeoa,
|
bere
herritarrei ostuak direlakoan. Adituen ustez Duvaliertarrek munduko bankuetan daukate gorderik Haitiren kanpo zor osoa adinako dirutza." Fondation Brouilly" batenak ei dira Union des Banques Suisses en (UBS) dauden 7,6 milioi franko suitzarrak (4,6 milioi euro).
|
|
2010
|
|
|
Hiru baieztapen lodi egiteko moduan gaude: balioak ugaritu egin dira eta
|
beraz
herritarroi portaerak arautuko dizkiguten printzipioak indibidualizatu egin zaizkigu; kulturgintza bokazio eta ofizio bezala ahuldu delarik, sorkuntzaren ideia pertsonalista bat gailendu da eta beraz rol profesionalak autentikotasunari, efikaziari, merkatuari erantzuten dio; eta, jendartea merkatu logikarekin subjektuaren errepresentazio indibidualen metaketa bilakatu da. Beste hitzetan adierazteko, orain aske izateko obligazioa eta besteekin ez ezik norbere identitatearekin" negoziatzeko" beharra gailendu zaizkigu.
|
|
2012
|
|
|
14.000 hektarearen jabe egin da, bioerregaietarako azukre kanabera ekoizteko. 30 herritako lurrak harrapatu ditu,
|
bertako
herritarrak haserraraziz. " Etxea kendu badizute, nora jo?", dio herritar batek bideoan.
|
|
|
Txernobylgo istripua oso hurbiletik jarraitu nuen. Errusiako agintariak askoz proaktiboagoak izan ziren herritarrak ebakuatzerakoan Japoniakoak
|
bere
herritarrekiko izan direna baino. Badirudi Japoniako agintariek eta TEPCOk ez dutela ulertzen haurrak 10 bider sentiberagoak direla erradioaktibitate arekiko helduak baino.
|
|
|
Mediku izanik iruditzen zait Japoniako Gobernuak gehiago babesten duela TEPCO
|
bere
herritarrak baino. Ezin dira utzi ebakuatu gabe eremu erradioaktiboetako haurrak, familia izateko adinean dauden eta haurdun diren emakumeak.
|
|
2013
|
|
|
Neoliberalismoarekin gizarte barruko etenak eta ezberdintasunak ugaritzeko joera bera ari da gertatzen osasungintzan, pribatizazioa indartzea barne. Gero eta botika sofistikatuagoak eskaintzen zaizkie batzuei, baina aldi
|
berean
herritar asko, funtsean txiroenak eta adinean aurrera joandakoak, oinarrizko artapenik gabe uzten dira bazterrean. Pobreziak jendeen bizi kalitatean eta baita bizirauteko itxaropenean ere eragina dauka, eta asko dira hori gure begien aurrean gertatzen dela adierazten duten ikerlan estatistikoak.
|
|
2014
|
|
|
Nahiz eta kontsulta egunean Kieveko eskuin muturreko miliziek balak banatzen jarraitu zuten. Tristea da botoa ematera gerturatu eta
|
bere
herritarra zarela dioen gobernuaren aginduetara dauden gizon armatu batzuek zu hiltzea. Horrelako gobernu batekin nork ez luke nahi independizatu?
|
|
|
2008an, Bushen agintaldiaren amaieran, AEBetako lehendakari txarrenen artean kokatzen zuen
|
bere
herritarren iritziak. Ekonomi krisiaren hasiera eta AEBak Irakeko gerra zingiratsuan sartu izanaren ondorioak ziren.
|
|
|
Orain aldiz, Errusiako Estatua sendotu eta bere ekonomia berrantolatzeko gaitasuna erakutsi ostean, mendebaldeko estatuek eta hauen zerbitzura dauden hedabideek eurasiar hartzaren kontrako propaganda kanpaina indartu dute. Herrialdearen eta
|
bere
herritarren estigmatizazio sistematiko bat burutzen da, horrela, etsaiaren izaera humanoa ia ukatu arte. Horrek esplika dezake azkeneko hilabeteetan ikusten ari garena Ukrainan.
|
|
|
Herrialde baten aberastasunak ez dakar derrigorrez
|
bere
herritarren aberastasuna. Eskoziak, hain zuzen ere, ezberdintasun sozial ikaragarriak ditu aberats eta pobreen artean.
|
|
|
Are gehiago, multinazionalak eta estatuen arteko auziak trenkatzeko, itun horrek epaitze mekanismo pribatuak sor litzake. Horrelako kasuetan," aditu" batzuek inbertsio egileen interesak edo irabaz itxaropenak kaltetuak diren ala ez erabakiko lukete, estatuei,
|
beraz
herritarrei, alimaleko isunak inposatuz. Adibide batzuk baditugu jada:
|
|
2016
|
|
|
Badago nahikaria. Auzapeza eta Herriko Batzarra ados daude proiektuarekin,
|
bertako
herritarrak batez ere euskaldunak sentitzen direla ohartu dira".
|
|
2019
|
|
|
Gutxitan aipatzen da hondarra, baina hormigoitarako area dagoen lekuetan erauzi eta urrun eramateak hondatzen ditu ekosistema asko, arrantzale eta beste jende asko miserian utziz, korporazio handiek sikarioen esku lagata
|
bertako
herritarrak zanpatzeko lana.
|
|
2020
|
|
|
Gertuko senidetasun eta maitasun harremanek gure sozializazioan eta garapen afektiboan duten funtsezko eginkizuna ukatu gabe, erreprodukzio soziala, bizitzaren beraren erreprodukzioa, familiaren instituzioaren esku uzten jarraitzen du estatuak emakumeen esku, alegia, eta transferentzia horren bidez eremu pribatura eramaten du
|
bere mendeko
herritar guztien ongizatea bermatzeko ardura, horrek emakumeentzako dakartzan ondorio guztiekin: senarraren soldatarekiko mendekotasuna eta emakumeen pobretzea, emakumeen nahiz nesken aurkako familia barruko indarkeria matxista, zaharren eta umeen zaintzaren pisu gehiena beren bizkar hartu beharra, emakumeak familiaren luzapen gisa hartuak izatea eta ez gizabanako beregain gisa.
|
|
2021
|
|
|
urrutiko baserri industrialen jabeak beren CO2 emaitzak berdindu behar dituztenak, paper eta zur industriako konpainiak lur merke gosez dabiltzanak, espekulatzen dabiltzan inbertsiogileak, eta abar. Sitkako izeiaren inguruko polemikan, estrategiaren bultzatzaile nagusia den gobernuaren ikerketa batek zioen koniferoen jabe gehienak
|
bertako
herritarrak zirela. Save Leitrimek egin behar izan zuen bere ikerketa propioa estatistikak zuzentzeko eta erakusteko, zuhaitzen jabe guztiak behar bezala kontabilizatuz gero, ororen buru pinu ilunen laurdena bakarrik dagoela bertako biztanleen jabegoan, gainerako hiru laurdenak direla edo estatuarenak, edo Irlandako konpainia eta beste handienak, edo atzerriko inbertsiogileenak.
|
|
|
Baina bestalde, gauza asko ditu hobetzeko antolakuntzan, egituran, gardenagoa eta parte hartzaileagoa izateko edo publifikatzeko. Horren guztiaren aurrean, eta gainera, egun Aquarben lanean ari direnak
|
bertako
herritarrak izanik, aukera polita ikusten dugu munizipalizazioaren alde egiteko".
|
|
|
Enpresa hauetan sortutako energia ez da inoiz bertako biztanleentzat, produzitutako ia energia guztia meategientzat eta nekazaritza edo industriako proiektu erraldoientzat dira; energia eta ur pila bat behar izaten dute. Guatemalan esaterako, produzitzen den energia guztia esportatzeko da, eta ondoan
|
bertako
herritarrak daude etxean argirik eta urik ez dutela, pobrezian bizirauten.
|
|
|
" Bada garaia Kosovoren legitimitatea eta subiranotasuna zuzenbide osoko estatu gisa onartzeko,
|
bere
herritarren borondatearen ondorioz sortutako estatu berri bat delako, ez zaio bizkarra eman behar demokraziari, ezta herritarren erabakiari ere". Hitz hauekin, 2021eko azaroaren 10ean, EH Bilduko Mertxe Aizpuruak Pedro Sanchezi eskatu zion Espainiako Diputatuen Kongresuan Kosovoko independentzia aitortzea.
|
|
2023
|
|
|
" Eskuragarri egongo diren bilaketa erraztasunen artean daude: (...) 9 Aurpegi azterketa bidezko bilaketa." Engainatu ez ezik, oinarrizko eztabaida publikoa saihestu nahi dute; izan ere, Monica Mena kazetariak esan moduan," teknologia horren hedapen orokortuak gai garrantzitsuak planteatzen ditu pribatutasunean dituen ondorioei buruz, eta gobernu nazional asko eta
|
bertako
herritarrak daude zaintza masiboaren etikari eta legezkotasunari buruzko mundu mailako eztabaidaren erdian".
|
|
|
Krisi diplomatiko larria sortu zen. Argentinak salatu zuen bere subiranotasuna bortxatu zela,
|
bere
herritar bat bahitu eta atxikita eraman zutela, eta Nazioarteko Zuzenbideak ez zuela halakorik baimentzen. Nazio Batuen Erakundeak babesa helarazi zion Argentinari, eta gauzak horrela, berez, Eichmann itzularazi behar zuen Israelek, baina ez zuen sekula halakorik egin.
|