2000
|
|
Ez diot minik egin gura", errepikatzen zidan larrusendo hark, niri minik eragin ez balit bezala). Hurrengo egunetan,
|
berak
ez zuen gaia berriro ere hizpidera ekarri nahi izan, esan beharrekoa esana zegoela adierazten zidan, maite ninduela errepikatzearekin batera. Eta harrezkero noraezean ibiltzen hasi nintzen, bakarrik, nahiz eta Teresaren laguntasuna ezinbestekoa gertatu zitzaidan:
|
2001
|
|
Hori euskaraz baino erdaraz hobeki adieraz daiteke, guk erabiltzen dugun euskaraz hitz jokoak âHiribarrenek erabiltzen zuenean, bai, O mihi ederrena, hasteric gabea! esan baitzezakeen, euskararekin ari zelaâ egitea zailago baita; alegia" la lengua no tiene lengua", hizkuntza bera ezin mintza daiteke, hizkuntza hori darabilten hiztunak mintzatzen dira, eta hiz  kuntzak ez du bere buruari laguntzeko eskurik eta hizkuntzak horrexegatik
|
beragatik
ez du inoren premiarik, premia dutenek hizkuntza hori dakitenak dira edota hizkuntza hori erabiltzen dutenak; beraz, beti hizkuntza diogunean hiztuna sartu nahi dugu; ez, esate baterako, gure kasuan, euskara bera, euskalduna baizik.
|
|
Are  gehiago, sortu baino lehenagotik. Eleizalde zenaren izen maiteak baditu zenbait kutsu,
|
berak
ez baitzituen bere usteak, iritziak eta joerak ezkutuan gorde sekula. Nolanahi ere den, badakizu zuk nik bezain ongi ez zebilela haren muinetan zuk susmatzen dituzun jokabide makur horien aztarrenik.
|
2002
|
|
Lekukotasunetan ez da parekatzerik. Gero,
|
berea
ez zuen norbaiti bururatu zitzaion" ohizko" rekin hastea eta, ikusten dudanez, Atxagak ere segitu zion, antza, berak ere kanpotik ikasia baitzuen hitza. Beraz, alde batean zegoen tradizio osoa, bestean dozena erdi horiek, tartean Euskaltzaindia, eta aldamenean Bernardo, denak" sukaldetxotara" ari ote garen, bere buruarekin hatz egiten.
|
2003
|
|
Gainerakoak kezkak baino ez dizkio ekarri. Ez,
|
berak
ez zuen inondik inora halakorik espero, hori emazteari sekula aitortu ez dion arren. Gau oso bat esna egon ziren, orain dauden modutsuan, esan nahi eta ezinean.
|
|
Hautu politikoa ez da termino horietan planteatzen. Borroka armatuaren egiturak ez duela munduaren esplikatzeko ahalik ohartu bezain laster, Spectres de Marx liburu ikaragarrian Derridak marxismoak
|
berean
ez zuela gehiago funtzionatzen negar hegian aurkeztu zigun bezala, armarik gabe eta legea zutabe asmatuko bide da biharko Euskal Herria.
|
2007
|
|
–Agurearen etxezuloa ere egoki duzu, mundutik apartatu nahi baduzu.
|
Berak
ez du dagoeneko kalea zapaldu nahi, zahar etxe batera eramango ote duten beldurrez. Etxea lubaki eginda bizi omen da.
|
2008
|
|
Crissek
|
berak
ez du gustuko hegaz egitea. Trenez joan zen Errusiara.
|
|
Sirak alabengatik galdetu zien.
|
Berak
ez zuen Meret ezagutzen, baina berehala igarri zuen poztasun iturri bat zela inguruko guztientzat. Frieda nagusi eginda zegoen.
|
|
Rosak janda zeukan
|
bereak
ez zuela etorkizunik. Etorkizun onik ez, behintzat.
|
|
Lapurra baldin bada
|
berea
ez duen gauza beretzat hartzen duena, gizaki arrazoiduna da munduan izan diren lapurretan zaharrena eta ugariena.
|
2009
|
|
Auskalo. Kontuak kontu,
|
berak
ez zuen indarrik bere oskoletik ateratzeko. Buruari bueltak ematen pasatzen zuen denbora; eta gauak, ia begirik bildu gabe.
|
|
Hori ere ez zen bere errua.
|
Berak
ez zuen kulparik jendearen aberetzean. Ildo horretan, beti adibide bera aipatzen zuen:
|
|
...a, ez mehatxurik egiteko, beldurra ematen didazu, baina ez naiz isilduko, gehiegi isildu dut, buru kamutseko dislexiko gaixo honek bere erara bizi nahi du, ez naiz esker txarrekoa, ez, badakit zuei guztioi esker landu dudala adimena, baina laguntza horren ordainetan atxilo hartu nauzue, ni neu izan besterik ez dut nahi, Lidia, Lidia, ez du gurekin hitz egin nahi, ahizpak ez digu uzten deitzen ere,
|
berak
ez du hitzik egiten, mutu dago, ia ez du mugitzen ahorik, jateko juxtu juxtu, ospitalean erizain dabilen ikasle ohi batek esan dit, begirada galduarekin ematen ditu orduak, Lidia, zergatik ez zara zeu ere istripuan hil, Lidia, bizian hila.
|
|
Institutura deitzea otu zitzaidan, tutorearekin hitzordua egiteko. Lehengo batean azaldu nizun bezala, oso jatorra eta pertsona ona zinela eta momentu txarra pasatzen ariko zinela, besterik gabe, esan zidan;
|
berak
ez zuela kezkatzeko moduko gauzarik ikusten zure portaeran eta jokabidean;" adinaren kontuak", gehitu zidan amaitzeko. Hark ez zion garrantzirik eman nik esan nion ezeri:
|
|
Euskararen erabileraren aldeko pausoa euskal hiztunen erantzukizuna da, lehenik eta behin. Izan ere, etxetik euskal hiztun direnek ohikotasunez eta lehentasunez erabiltzen ez badute, eta bigarren hizkuntzatzat ikasi dutenek gero eta modu naturalagoan bereganatzen ez badute, eta euskara tresna eroso eta baliagarria ez badute, eta, halaber, barne motorra ere
|
bera
ez badute, ezer gutxi aurreratuko du euskarak, nahiz eta erruz gehitu ezagutza indizea.
|
2010
|
|
Ez ziren berri berriak. Elgoibarren nire adineko ia inork ez zuen musika hura entzuten (ni baino zaharragoa zen mutil bat ezagutu nuen, eta batzuetan nire etxera etortzen zen biniloak entzutera,
|
berak
ez zuelako; Filologia Ingelesa ikasten bukatu zuen, ez kasualitatez), baina Gasteizen gogaide batzuk aurkitu nituen zorionez. Benetako rock musika onena jadanik pasatuta zegoenean iritsi nintzelako sentsazioa nuen.
|
|
Galeuzca hartan Montserrat Roig ere ikusi nuen, Deiátik gertu Frédéric Chopin eta George Sand 1838 neguan bizi izan ziren kartusian.
|
Berak
ez zuen hitzaldirik irakurri behar, baina saio batzuetara eta txango hartara etorri zen. Ez nintzen ausartu harengana joaten, bera oso idazle famatua baitzen eta nitaz ez zela gogoratuko pentsatzen nuelako.
|
|
Baten batek eskuratzen bazuen, Castagna bat izango zuen, merkatuan balio zuen zerbait, nonbait.
|
Beretzako
ez zuen ezer balio, are gutxiago irakurri zuena irakurri eta gero. Ez barkamenik, ez damurik, goragoko indarren bati leporatu behar zion orain ere errua, gaizki eginaren arrazoia kanpoan zegoen.
|
|
Baina ez nonbait Suitzar Guardiako gazte batentzat. Honek, aurretik jakin zuen
|
berak
ez zuela saririk izango eta zegoen kategorian jarraituko zuela. Suitzar Guardiako gazte gehienak Vatikano barruan bizi dira.
|
|
Solbesek berak aitortu zigun hori, ohore egiten dion zintzotasunez, handik hiru urtera, Kongresuko diputatu zela, europar komisario izendatua izan aurretik Ardanza Lehendakariari agur esatera etorri zenean. Ajuria Enean Solbesek ezan zigun
|
berak
ez zukeela sekula onartuko PPk onartu zigun bezalako negoziaziorik. Ez zukeela inoiz onartu zerga berezien bilketaren eta PFEZen gaineko negoziaziorik; horiexek izan ziren, hain zuzen, sozialistei planteatu genizkienak.
|
|
Galileok teleskopiotik begiratzea eskatu zion Bellarmino kardinalari, zerua nolakoa zen ikus zezan. Kardinalak zera esan zion,
|
berak
ez zuela teleskopioaren premiarik, Bibliak garbi asko adierazten baitzion nolakoa zen zerua. Galileo zentzu komunaren ereduaren ordezkaria da, zerua nolakoa den jakiteko, besteak beste, zeruari begiratzen diolako; erabilitako teleskopioa gure ikusmenaren luzapena baino ez da.
|
2011
|
|
Oso sutsu, eta nire hitzek mindu egin balute bezala.
|
Berak
ez zuela zerikusirik hartan, aspaldi zegoela mundu hartatik nahiko aparte.
|
|
Noizbait preso eraman ere egin zituzten batzuk; beraz, neurriak hartu behar ziren. Behin, Hernanin nengoela, Oiartzungo bat etorri zitzaidan esanez zortzi gizon zituela Baionako Euskal Ordezkaritzara eramateko, Txanberlainekin [6] joatekoa zela, baina ez zela agertu eta
|
berak
ez zuela ongi ezagutzen bidea, behin bakarrik joan baitzen. Nik esan nion ezin niola fabore hura egin, ez nuela ezertaz ezagutzen, baina orduan esan zidan Hernaniko Altzateren partetik zetorrela eta gau hartan atera behar zutela.
|
|
|
Berak
ez zuen berehala esango, baina badakit harro zegoela ni poeta eta kantaria atera nintzelako. Bueno, berak nahi zuen nik industri perito ikasketak egitea eta frakaso bat izan nintzen alderdi horretatik, baina ikusi zuenean, aurrera ateratzen nintzela, harro sentitu zen.
|
2012
|
|
Aita Ambrosiok esan zien prest zegoela, bere mugen baitan, haien musika tresnekin laguntzeko. Hasiera hasieratik argi utzi zien
|
berak
ez zuela ez klarinetea ez biolina jotzen baina metodoren batzuk eskuratuko zituela eta beren musika tresnekin ahal zutenik eta gehien aurreratu zezaten saiatuko zela. Bermatu ziena, hori bai, musikako oinarri ona jasoko zutela izan zen; lan egiteko prest bazeuden, solfeoa, harmonia, formak eta hortik gorakoak lantzeko gertu zeukatela aitortu zien.
|
|
Nolatan izan zitekeen hain txolina egozten zion; nolatan, edonork ikus zezakeela jakinda ere, ez zuen arreta handiagoarekin jokatu; nolatan demontre inguratu zen egunero etxolara, lehenago, guztiek zekiten bezala, ez baitzeukan halako ohiturarik; nolatan... Aitak
|
berak
ez bazuen susmorik hartu, auzokoren batek edo etxeko langileren batek ezohiko zerbait hauteman zezakeen eta aitari jakinarazi (argi zeukan ama ez zela tartean ibili, hark ezer igarriz gero berari esango ziolako inori baino lehen; eguerdialdian, gainera, ahizpa gaixoarenera joaten zen haien etxea gobernatzen laguntzera). Aitak ez zuen bitan pentsatuko:
|
|
Plan de Promoción Industrial, belaunaldi gazteen prestakuntza, aro berria, industriaren garapena... hitz arranditsuegiak dira Inasen belarrientzat.
|
Berak
ez du egundo halakorik pentsatu, ez behintzat bere burua nabarmenki tartean dela; lantzean behin bai hitz egiten diela ikasleei haien etorkizunean izango dituzten erantzukizunez, baina bere esanek urrutitik ere ez dute don Miguelen berbek duten karga. Iruditzen zaio don Miguel eta haren belaunaldikoak, nola esan?, onegiak direla, hitz beteez osaturiko diskurtsoek erakartzen dituztela, inguruan gertatzen denaren protagonista sentitzen direla, gauzak beste era batera egin eta izan daitezkeela sinesten dutela, zerbait hasi dela aldatzen iruditzen zaiela...
|
|
Bilbon eseri zenetik,
|
berak
ez zukeela taxi hartan joan behar pentsatu zuen behin baino gehiagotan, Madrilen egon zukeela baizik, bere kontuak bideratzen eta lagunekin karreraren amaiera ospatzen. Leihatilatik ikusten zuen paisaia hura arrotz zitzaion, noizbait ezaguna izanagatik.
|
|
Galori neurtezina iruditu zitzaion une hura. Begi berde argi haiek irentsi egin nahi zutela iruditu zitzaion, eta
|
berak
ez zuen inolako trabarik jarriko hala gerta zedin. Bat egin zuten bien arnasaldiek eta poliki poliki galgatzen joan ziren biak ala biak.
|
|
Onartu behar du trebea dela Mari Tere halako egoerei konponbidea bilatzen.
|
Berak
ez du sekula diziplina arazorik eduki ikasleekin, hala ere badaki haiekiko duen jarrera bera ez litzatekeela komenigarriena seme alabekin aritzeko. Uste du aita hobea izango dela haiek helduagoak izan daitezenean; honezkero zerbait igartzen hasia ere bada Iranzurekin, edo hori sinetsi nahi du behintzat.
|
|
Besterik gabe, idatzi egin zuen eta lasai antzean gelditu zen ardura bat burutik kendu zuelakoan.
|
Berak
ez bazuen tarte handirik hartzen amaz pentsatzeko, amak bestelakorik erakutsi zion berarenganako, ez baitzuen aste askorik itxaron behar izan haren erantzuna jasotzeko.
|
|
Santa Engrazia zubiraino ailegatu da eta buelta eman du, gelditzeko tarterik hartzea saihestuta. Lehenago, haurtzaro eta gaztaroan,
|
berak
ez zuen aitaren heriotzaren inguruko bizipenik izan; heriotza haren ondorioak, aldiz, bai jasan izan zituen, orduan konturatzen ez bazen ere. Berde berde hazten ari den belarra zapaltzea eztitsua da oinazpientzat.
|
|
Nahiz eta kanpoan bestelako plantak egiten zituen, etxean gaua zen aita.
|
Berak
ez du inoiz, esate baterako, aho soinua jotzen ikusi, ezta etxetik kanpo ere, Gipuzkoa aldetik etxean gelditzeko itzuli zenetik ez baitzuen erromeriarik ez antzekorik antolatu. Mari Terek uste du aitak ezkutaketan eman duela bizitza osoa, eta horrela ibili dela ziurrenik bere buruarekin adiskidetzeko erarik aurkitzen asmatu ez duelako.
|
2018
|
|
Amaia ere bakarrik dator," izpiritua bizitzeko" edari bat da festarako bere ekarpena. Barrez hasi da agertokia ikusita, eta algara artean esaten du
|
berak
ez duela kimonorik jantziko, lotsa ematen diola, eta apartamentuko besaulki bakarrean esertzen da, bizkarra atzera eramanda, ikuskizuna harmailetatik ikusteko bezala. Busti gabe.
|
2019
|
|
Harrituta dago, zergatik galdetzen dioten berari.
|
Berak
ez du ezagutza berezirik. Bai, trajez eta gorbataz jantzita dago, baina horixe da ageriko ezberdintasun bakarra beraren eta gainerakoen artean.
|
|
Adineko gizon baten etxeko egongelan nago.
|
Bera
ez dut oraindik ondo ezagutzen, baina berehala ezagutu ditut haren txakurrak, Tootsie eta Bam Bam; bat poney baten tamainakoa da, bestea nire katua baino txikiagoa. Zorionez, biak konkistatu ahal izan ditut, eta orain lotan daude.
|
|
Agorregiko errota gure leku gogokoenetako bat da. Errotak
|
berak
ez du aparteko interesik (ez guretzat behintzat), baina pagadi harizti baten erdian dago eta erreka bat igarotzen da bertatik, udan bainatzera joan ohi garena. Hasieran Karmenekin joaten ginen.
|
|
–
|
Berak
ez du horrelakorik aitortzen, eta senitartekook, tratamenduan jartzera behartzeko, mendekotasun horren probak behar ditugu, ezinbestez, hausnarketa labur baten ondoren, hizketan jarraitu zuen?: Ulertzen dut zure jarrera eta ezin duzuela informazio hori eman.
|
|
Ez zegoen nerabezaroko tontakerietarako. Emakume hura beste mundu batean zegoen, eta, Reyesen heriotzaren ostean,
|
berak
ez zuen mundu harekin zerikusirik. Ni baino zaharragoa izanen duk gainera!
|
|
Edozer lortzen zen, amodioaren haize parpaila inarrosiz. Patxik,
|
bere aldetik
ez zuen presarik. Langabetua zen eta astean zehar pointatzera joateaz aparteko zereginik ez zeukan.
|
|
Blanchek esan du
|
berak
ez duela ondo ulertu, kalkulu bihurri samarra delako, baina, oker ez badago, Testamentu Zaharreko eta Berriko profeziak elkarren artean gurutzatuz osatu omen dute. Gero esan du bera inoiz ez dela ondo moldatu kalkuluan, baina konfiantza handia duela haietan.
|
|
Maitasunak obligazio asko sortzen ditu. Horra beste hitz bat esanahi
|
bera
ez duena gure artean eta munduan.
|
|
Bera baita fallatzen ez duen bakarra:
|
berak
ez du hutsik egiten, egunero egiten du bere txangoa; hori bai, neguan apalago, xahartuta, indargetuta, txango laburrean, pauso motxean... eta udapartean, tente tente, goi goienetik luze eta trinko berotuz.
|
2020
|
|
Bazkalostean joan ziren Muinoara etxeko emakume guztiak arratsalde pasa, Rosario izan ezik, hark bertara lagunduko zien, baina zereginak zeuzkan arratsaldean, eta gainera ezin zuen etxea hutsik utzi. Mikelak ez zekien haserretu egingo ote zen,
|
berak
ez zuelako han geratu behar, edo gustura hartuko zuen Potrosarekin egon beharrik ez izatea. Ez zuen ematen axola izan zitzaionik Rosariori, bere betiko umore onez jarraitu baitzuen denbora gehienean.
|
|
|
Berak
ez zuen kexatzeko aitzakiarik, ezeren falta ez zuelako.
|
|
Eta mutilak askatu egin zuen eta joan egin zen, korrika egin gabe, irribarre burlatia ezpain artean, harrapatuko haut beste batean esanez. Gizona jaitsi, eta etxeraino lagundu zion, eta
|
berak
ez zuen ezer esan, inori ere ez, nola kontatuko zuen horrelakorik.
|
|
Gauean zehar denerako astia izan zuen: aurrena errudun sentitu zen agureari negar eginarazteagatik, baina gero pentsatu zuen
|
berak
ez zuela ezeren errurik, zaharra ez baitzebilen zekiena esaten; izan zuen erreakzio hark agerian uzten zuen kontatzen ari zena baino askoz ere gehiago zekiela, bestela zertara zetozen halako negarrak eta erreakzio hunkitua. Gaua esna pasatzeak balio izan zion zerbait argiago ikusteko ere, Dario Rocha gezurretan ari zela Ramon Gandara delako hura ezagutzen ez zuela esatean.
|
|
Orain dela bi urte inguru hasi zen guztia: ohean kizkurtuta zegoen zapi batekin ezpainak estutzen(" eta eskerrak esku zabalarekin eman dizudan, ukabilarekin eman banizu, orduan bai, orduan jakingo zenuke mina zer den"), eta une hartan ulertu zuen
|
berak
ez zuela kulparik. Berdin zela zer egiten zuen.
|
|
Connellek badaki, ordea, amonak esandakoak ez duela zerikusirik bere itxura fisikoarekin eta aitari egindako aipamentzat hartu behar dela. Ba, bale,
|
berak
ez du zer esanik horren gainean.
|
|
Eta" germà" ere esaten zion batzuetan Hilariri. " Germà" esaten zion,
|
berak
ez zuelako ez anaiarik eta ez lagunik. Guztien anaia balitz bezala, gure Hilari.
|
|
Bestelako funtsa du hemen goian denborak. Pisu
|
bera
ez balute bezala, orduek. Berdin iraungo ez balute bezala, egunek, kolore bera eta zapore bera ez balituzte bezala.
|
2021
|
|
Sekula ez ditu ikusi erretratuan izan ezik, probintzian baititut amarekin, eta hori ere arraro samarra da gure artean, alegia, berak nire seme alabak sekula ikusi ez izana. Nolabait ere
|
berak
ez du arazorik, tentazioari amore eman eta pikutara bidal baitezake den dena; nik, ordea, ezin dut. Seme alabak, beraz, amarekin bizi dira, eta orain arte ez dute zapata urraturik eduki.
|
|
Txakurraren salara!
|
Berak
ez zuen haiekin ikustekorik, jaio zenetik bere ardura izan zuen familiako kidea zen. Seme zintzoa izaten ahaleginduko zen, abaraskekin hain baldarra ez izaten, Idoia eta Andoniren zaintzan geratzen aitak edo amak eskatzen zioten bakoitzean.
|
|
–Kasu hau argitzen dugunean..., kasuak
|
berak
ez bagaitu gu garbitzen, esan zuen.
|
|
Hitz egiteko gogoz dago. Baina Iruñera etorri duzu,
|
berak
ez baitu mugikortasun handirik, eta hobe da aitak ez jakitea.
|
|
|
Berak
ez zuen LucÃari deitzeko asmorik, ordea. LucÃarekin haserre jarraitzen zuen.
|
|
O Con da SaÃnzako herria dena da aitarentzat; hortaz, alferrik esango zion
|
berak
ez zuela ongi pasatzen han, hilabete hura kondena zela berarentzat, aitak ez baitzuen amore emango eta ez baitzuen etxean bakarrik lagako, berak bere amets zoriontsuenetan imajinatzen zuen bezala. Aitarentzat abuztua O Con da SaÃnzako herrian ez da negoziagarri.
|
2022
|
|
Ongi jakin gabe zergatik.
|
Berak
ez duelako agian, amarik. Garrantzitsuak direlako agian, amak.
|
|
Power jaunak garbi utzi nahi izan zion Kernan andreari ezen
|
berak
ez zuela ardurarik, bera halabehar hutsez heldu zela gertalekura. Kernan andreak, etxean liskarrak izaten zirenean Power jaunak egin zituen lan onak eta eman zizkien hainbat mailegu txiki baina une oneko gogoraturik, esan zuen:
|
|
Barre eta txantxa asko izan zen otordukoan. Lizzie Flemingek esan zuen Mariari suertatuko zitzaiola, seguru, eraztuna, eta, nahiz eta Lizzie Flemingek makina bat Domu Santu bezperatan esana zuen horixe, Mariak barre egin behar izan zuen, eta esan ezen
|
berak
ez zuela ez eraztunik ez gizonik behar, eta barre egitean, bere begi berde grisak etsipenez dirdai egiten zuten, lotsakor, eta sudur puntak ia kokots punta ukitzen zion. Ginger Mooneyk bere te antoxina altxatu eta Mariaren osasunari topa egin zion, gainerako emakumeek beren antoxinez mahaia joz erantzuten ziotela, eta esan zuen lastima zela garagardo beltz tanta bat ez edukitzea trago bat egiteko.
|
|
Javier zen Estebanenekoan egon ez zen bakarra, baina isilik geratu zen, beti ohi zuen bezala, jauna, eta ni, Catalinaren malkoek pazientzia agortzen zidaten era berean, hasita nengoen Javierren aho itxiarekin amorratzen.
|
Berak
ez zuen dudarik egiten istripua izan zenik, jauna, gehiago oraindik, Marco etxean hartu zuen batere eragozpenik jarri gabe. Baina nik, gorputz batek duen odol guztia ikusi nuelarik, duda egiten nuen Javierrek tantaren bat ba ote zuen berarenean.
|
|
Nire ahizpa ez da iragana, jauna, nire ahizpa inoiz ez da izango iragana. Baina ez dakit inporta zaidan, zeren nik burua garbi daukat eta beste leku bateko emakume bat izaten naizenean, alaba batekin, zeinari loreak etxeko lanpasean utzi eta esango baitiot amonarenak direla, nik ez dudala haren amonarekin hitz egiten, landan heredatu egiten direlako herrak, baina
|
berak
ez du ezer jakingo horretaz eta pentsatuko du amonak Lea Txiki maite ez badu ere, maite duela bera, maite duela bera.
|
|
...ti, batek baizik ezin du irabazi zeren zorigaitzez bezeroek nahiago izango dute bat bestea baino, eta horra zergatik hautatu nuen Danielle partenairetzat, nekez irabazten didalako, ni balioan jartzen nauelako, gizenegia da nire aldean, zaharregia, Daniellek azpimarratu egiten du nire liraintasuna, nire gaztetasuna, irabaztera eramaten nau eta batez ere bost axola zaio, ez, bera ez da ni bezalakoa,
|
berak
ez du pottokia izateko behar den hori, lesbiana bikoteen arteko printzesa izateko premia, tira, beti horixe esaten dit bakarrik gaudenean, bost axola zaiola, baina Daniellerekin ez dago jakiterik, aspaldi ari da itxurak egiten, jadanik hamar urte bai, nik baino hiru aldiz denbora gehiago.
|
|
Hortaz, tarte hauxe zegoen gurasoen artean, tarte horrek besoak zabaltzen zizkidan nik neure pertsonarekin bete nezan, eta bete nuen, beharbada seguru egoteko
|
beren artean
ez zutela ni izango ez nintzen beste loturarik, zeren haiek bata bestearentzat izan ez zirena izan behar nuen nik haientzat, horra toki bat niretzat, pentsatu nuen nonbait ere nire haur buru hartan, eurian eta eguraldi onean eragin zezakeela pentsatzen zuen hartan, horra toki bat niretzat edo gaueko bisitariren batentzat, nire ahizparen fantasmarentzat, eta halaxe egin nuen lo hainbat urtez guras...
|
|
..., bai, historia horiengatik izan zen dudarik gabe, bere maletan irudikatzen ninduen, haztearen arriskuez eta zaharren maitasuna galtzeko arriskuez ohartarazten zidan, esaten zuen adinduek gorroto dutela beren miseria seme  alabengan ikustea, eta hamabi urte nituenerako arrotz nintzaion neure buruari, arrotz heltzeko bidean zen haragi honi, nik uste besteren batekin nahasi zutela haurtzaindegian,
|
berea
ez duen familian amaitzen duen haur horren kasuan bezala, azal beltzaranak eragiten duen ezustea, edo kaskagorriak eragiten duena, halakorik espero ez zen tokian, inprobablea zen tokian ere gertatzen dira, eta hamabi urterekin galdurik nengoen nire maitagarri ipuinen barruan eta bata bestearentzat bizi diren ahizpa bikien ameskerietan, berdin janzten dira, begia keinatzen diote elkarri inoren mut...
|
|
...rteetan jotzen du, igande arratsaldean, haurrak kanpoan jolasean ari direnean, eta isiltasun horrek erotu egiten nau, bi ero gara, isiltasunari eusten diogu biok, elkar hobeki gorrotatzeko, baina amama nola dituzu halako belarri handiak, nola dituzu halako begi handiak, zuri hobeki aditzeko, umea, zu hobeki ikusteko, baina ez gaizki ulertu, amak ez bainau hobeto ikusten, ez, ez dit hobeto aditzen,
|
berak
ez ditu begi belarriak bere buruarentzat baizik eta ama ezertarako ere nahi ez duen aitarentzat, baina nire aita ez dago han, aita munduaren azkenaren zain dago Bibliaren gorenetik Euriteari deika, eta akabatuko ahal du ama zer edo zerk, bata besteari desafioka ari diren eskuen bizimodu hori, akabatuko ahal du musurik jaso ezin duen aho hori, begi eta zimur, arrosa eta azal multzo hori, eta nolan...
|
|
–Ondotxo ikusten da, bai,
|
berak
ez duela garbitzen eta lisatzen, zerrama zahar horrek, esaten zuen Nounouk sukaldeostean.
|
|
Bai, ama zen, baina laster, barrura sartu zen berriro.
|
Berak
ez zuen handik mugitzeko asmorik alemana lotara ez zihoan bitartean. Gelako argia pizten zuenean jakingo zuen hori.
|
|
Historialari gazteek, monarkiarekiko, inperioarekiko edo Commonwealtharekiko konpromiso txikia izanik erreferentziazko esparru horretan sarritan irakatsi eta idatzi dutenen sentsibilitate anglofilo
|
bera
ez dutenek, ingurura begiratu dute, eta beren Kanadaren historiari buruz idazten hasi dira: etnia anitzeko nazio bat, eleaniztuna eta oso eskualdekatua, non desberdintasun sozial eta ekonomikoak oso nabariak izan baitira, talde osoak marjinatu izan baitituzte eta ahots asko isilik egon baitira (McKillop, 1999:
|
|
Multzo natural horrek aspaldiko emakume eta gizonek ipinitako inguruko megalitoak bezain berezia dirudi. Haizea zebilen,
|
beraz
ez dugu tontorrean luze iraun eta arin hasi gara beherantz.
|
2023
|
|
Puska bazuen BernadÃk piztiak sumatu zituenetik, zuhaitzen arteko berdurari eta urdindura guztiei beha, eta adarren tupusteko higidurei adi zihoan xifriturik, eta tu egin zuen lurrean, madarikazioa bota eta gero. Aurretik zihoan, eta haren gainetik begirik kendu gabe zerraion Joana, zurturik, ostikoka saiatzen ari zelako gizona harrien eta zuhaitzen kontra, eta, bideko martxari utzi gabe, ezkerreko oina
|
berea
ez balu bezala biratuz eta lurrean barrena bortizki herrestatuz. Basapiztiak uhurika hasi zirenetik ez zituzten oraindik ere ehun urrats tente eginak izango, eta horra non hortz karraska betean aurtiki zuen BernadÃk bere burua belaunez aurrera baso etsai hartatik beheiti; espartinaren barrenetik azkazal lodi horixkak ageri zituen oin gris bat atera eta hatz egiten hasi zen, hazka eta hazka, ezin urduriago.
|
|
Eta esan ere egiten zuten Dolça ahuntz isats batez horniturik sortu zela eta amak trukes gori batzuez moztu ziola. Hori egia ez zela erantzuten zien Dolçak, jaio zelarik
|
berak
ez zuela isatsik, baina ez zioten kasu egiten. Oihu egiten zioten," Sekula ez dinat horrenbeste eltze ikusi, baina horren egoskari gutxi!" eta" Bartzelona larrea zelarik, hiria ziren Toscako inguruak!". 20 Jazarri egiten zuten, honela oihukatuz," Ahuntz aurpegia, txorimaloa halakoa, bekatua baino itsusiagoa haiz!, aita bati jotzea baino itsusiagoa haiz!, kakalardoa halakoa!, tximua halakoa!
|
|
Bere iloba Ãngelaren alde, haren alde otoitz egitea alferreko ahalegina bazen ere, eta haren birbiloba Dolçaren alde, ama zuena bezalakoa izanik, infernuan usteltzea eta harrien azpitik oihuka sentitzea merezi bazuen ere. Eta, pentsa, Elisabeten alde ere ari zen errezatzen, askazi
|
berekoa
ez zuen arren, halako hiru balio baitzuen betiere Elisabeten aldeko aitagure bakoitzak. Bernadetaren alde ere egin zuen otoitz.
|
|
Estimu handitan zituen, ba, gure amaren enplastuak aitxek. Aitortzen zuen
|
berak
ez zuela inoiz izan sendabelarrak batzeko zaletasunik ez premiarik ama hil zen arte. Eta egia da batzen zituela; nik beti ezagutu ditut, zentzua dudanetik, izpilikuen, pasmo belarren, berbena belarren, ebaki belarren... sortak sikatzeko eskegita ganbarako habeetan.
|
|
Sor Angustiasek damutuak esaten die. Baina
|
berak
ez du ezeren damurik, eta inondik inora ez du izan nahi bisitatzaileak Galera Etxea deritzon presondegiko mirabea. Hori ez da etxe bat, pentsatu ere ez, ezta pobreena izanik ere.
|
|
Pleiadeak eta Orion elkarren ondoan daude ortzian; hori dela-eta, antza denez, izendapenak nahasten dira biokin. Hartz Nagusia dela-eta, Asierrek aipatu du etxean zartaña berba entzun izan duela, baina
|
berak
ez duela erabiltzen, gainerakoek barre egingo ziotelakoan: irudi ederra eibartarrena, zartagina eta Hartz Nagusia erkatzea!
|
|
Leize zulo batzuetan nola, erromanikoan ere lurraren indarra biltzen da, lurraren mistika, lurraren amatasuna; harginaren eskua hor dago, baina indar naturalen atzean ezkutatua, adieraziz bezala: hargin gisa ez nauk haizea edo ekaitza edo ura edo sua baizik; gizaki nauk, bai, baina gizatasuna baino zabalagoa den zerbaitek harrapatuta lantzen diat harria; ni nauk hor mailuka ari dena, eta aldi
|
berean
ez nauk ni.
|
|
Lan horretan, atomoez eta hutsuneaz mintzo da, eta eboluzioaz, Darwin baino mila eta urte lehenago. Unibertsoaren ikuspegi mekanizista erakusten du, baina aldi
|
berean
ez du aho bixarrik Venusi eresi bat egiteko, bizitzaren eta unibertsoaren sorreraren eragiletzat hartuta. Harrigarria da nola erabiltzen duten mintzamolde mitologikoa antzinako filosoforik materialistenek ere.
|