|
2000
|
|
|
Hori nahi zuen. Horixe izango zuen poz iturri, alegia egunkariek eta poliziak eta legeak eta
|
bere esku
ez zegoen guztiak Eider iraintzea, kritikatzea, kalumniatzea, manipulatzea, maiseatzea. Ezerk poztekotan, horrek poztuko zuen.
|
|
|
Hori, azkena. Eta gainera, zertarako eskuratu nahi zuen
|
berari
ez zegokion oroimen puska hura. Ez al zen errazagoa erosi berri zuen pisutxoan geratu eta gauza onenekin gogoratzea?
|
|
2003
|
|
|
Hori ez zela metafora bat gogoratu behar izan nion. Histrionikoa eta esajeratu samarra zen Monika horrela jartzen zenean, baina
|
bera
ez zegoen haserre, pozik baizik.
|
|
|
Pentsatu baino ez ditut egin horiek guztiak, noski, baina, antza denez, nahikoa nabarmenak izan dira nire harridura eta haserrea, Antton berehala konturatu baita, eta azalpenak emateari ekin dio. Lasai egoteko, ez zirela" benetako eskutitzak", berak asmatuak baizik, ez zela
|
beraz
ez dagokion askan muturra sartzen ari.
|
|
2005
|
|
|
Zelako piura zuten beti, bideo ilunegia, haien makillajearekin bat egiten zuena. Kanta
|
bera
ez zegoen txarto, irratian entzunda zeukan.
|
|
|
Umeak zaintzen zituen neskari deitu zion, ez etortzeko,
|
bera
ez zegoela oso ondo eta ez zela lanera joango. Lanera deitu zuen gero, gaizki sentitzen zela eta ez zela azalduko.
|
|
2006
|
|
|
teneis bo ni to con to ma te. Benetan uste omen zuen Bittorik ingelesez edo frantsesez zebilela, eta harro bueltatzen omen zen sukaldera, jatetxean
|
bera
ez balego zer gertatuko litzatekeen marmarka. Sukaldeko filosofoa deitzen zioten Luisak eta Doloresek, asko gustatzen zitzaiolako bizitzaren gorabeherez hitz egin eta Hamaika ikusteko jaioak gara gero!
|
|
|
Ezin erran.
|
Bere baitan
ez zegoen erantzunik galdera haietarako. Hasperen egin zuen.
|
|
|
Nazka ematen zion janari hark, kide bat jaten ariko balitz bezala. Behin baino gehiagotan esan zuen
|
bera
ez zegoela era horretan ibiltzeko; itxurazko janaririk gabe nahiago zuela bertan geratu, bertan kieto, bertan kitto! Knudek animatu behar izaten zuen.
|
|
2007
|
|
|
du bere kategorien arabera), bestetik, ordea, mundua, erloju bat gabe, abere bat edo arbola bat da, organismo bat; egina barik, egin egiten ari da etengabe, bizia da, berak dagi bera zer den. Izadia
|
bera
ez dago geldi, forma berriak sortzen ari da; baina batez ere gizadia dabil beti ibili, geldiezin. Iraganak badu bere pisua, baina oraina ez du iraganak determinatzen, etorkizunak baizik (askatasunak).
|
|
2008
|
|
|
Nataliak, izan ere, bere harrotasuna zuen, Gerardorekin izan zuèn auziari neurriko erantzuna ematea exijitzen ziona: ezetz,
|
bera
ez zegoela triste hiltzeko prest; hil zedila Gerardo, nahi baldin bazuen, nahi ez bazuen ere bai?, bion artean gertatutakoan berak. Nataliak, ez baitzuen errurik!
|
|
|
Gaztela zaharraren sorlekuan gabiltza, baina ezer gutxi ageri digu errepideak. Gidatzea
|
bera
ez dago erraz, kamioiak nagusi, errei biko autobidea inoiz baino estuagoa begitandu zait erdian. Martxa moteldu eta segi astiro hegoalderantz.
|
|
|
Aldizkari batean irakurri berri dut adin batetik aurrera urtean zentimetro laurden bat laburtzen zaigula, erantzun nion. Baina
|
bera
ez zegoen txantxetarako, eta gutxiago inoren arrazoiak entzuteko.
|
|
|
Nataliak, izan ere, bere harrotasuna zuen, Gerardorekin izan zuèn auziari neurriko erantzuna ematea exijitzen ziona: ezetz,
|
bera
ez zegoela triste hiltzeko prest; hil zedila Gerardo, nahi baldin bazuen –nahi ez bazuen ere bai–, bion artean gertatutakoan berak –Nataliak– ez baitzuen errurik! Bera behintzat, hitzari eutsiz, ostadarraren zazpi koloreekin jantziko zen aurrerantzean.
|
|
2009
|
|
|
Egin ditu saio batzuk, egin, Salbatoreren manera epikoan, haren poema bukatzen den puntuan, berak jarraitu balu bezala santutegiko historia?, Arantzazu berriko obra benetan epikoak kantatuz (E, 31, 32, 33 zenb.). Ez da gaizki moldatzen. Elegia bikaina paratu dio dorre zaharrari gorazarrea manera horretan (E, 186 zenb.). Hala ere,
|
bera
ez dago gustura. Hori ez da bere gaia eta ez bere moldea.
|
|
|
ez duzu mundu guztiari zeure desgrazia erakusten ibili beharrik, seme? nahiz eta
|
bera
ez zegoen erabat ados: alde batetik, bai, amaren arrazoia arrazoizkoa zen?
|
|
|
Adak, ordainean, ezintasun nabaria erakusten zuèn keinua egin zuen, gero eta areagotu zuena, bisaian sufrimenduaren irudia moldatu arte: ezetz,
|
bera
ez zegoela jolasetarako, balizko itoaldi batek, uste baino gertuago egon zitekeenak, ez baitzion jolaserako tarterik uzten; egia zen aldameneko mahaian zegoèn emakume batek, arestian zigarreta bat erre zuenak, halako irri errukitsu bat luzatu ziola, esanez bezala: –Ni ere hortik pasatu nintzen, gaixoa, eta ongitxo ulertzen dizut?, baina joan zedila emakume hura ere antzarak ferratzera!; Ada, egia esan, haserre zegoen, Txarori halako zerbait esateko puntuan ere bai, beharbada:
|
|
|
etxetik alde egin nuen eta familia saldu nuen, baina ni neu naiz orain garaile!; aita ere ez zegoen semea baino hobeto, beharbada: aitak, ordea, bere lekuan behar zuen, semea
|
berean
ez bazegoen ere; are gehiago: semea zenbat eta gutxiago egon bere lekuan, orduan eta gehiago egon behar zuen aitak berean, harrotasunagatik besterik ez bazen ere; harrotasuna, gainera, baita sinesmena ere. Nazariok bere paperean sinesten zuen gutxienez?, kemen iturri gertatzen zitzaizkion baldintza zail haietan; esan nahi baita aitak semeari gauzak argi eta garbi uzteko tenorea heldua zela, apika:
|
|
|
Adak, ordainean, ezintasun nabaria erakusten zuèn keinua egin zuen, gero eta areagotu zuena, bisaian sufrimenduaren irudia moldatu arte: ezetz,
|
bera
ez zegoela jolasetarako, balizko itoaldi batek, uste baino gertuago egon zitekeenak, ez baitzion jolaserako tarterik uzten; egia zen aldameneko mahaian zegoèn emakume batek, arestian zigarreta bat erre zuenak, halako irri errukitsu bat luzatu ziola, esanez bezala: " Ni ere hortik pasatu nintzen, gaixoa, eta ongitxo ulertzen dizut", baina joan zedila emakume hura ere antzarak ferratzera!; Ada, egia esan, haserre zegoen, Txarori halako zerbait esateko puntuan ere bai, beharbada:
|
|
|
etxetik alde egin nuen eta familia saldu nuen, baina ni neu naiz orain garaile!; aita ere ez zegoen semea baino hobeto, beharbada: aitak, ordea, bere lekuan behar zuen, semea
|
berean
ez bazegoen ere; are gehiago: semea zenbat eta gutxiago egon bere lekuan, orduan eta gehiago egon behar zuen aitak berean, harrotasunagatik besterik ez bazen ere; harrotasuna, gainera, baita sinesmena ere –Nazariok bere paperean sinesten zuen gutxienez–, kemen iturri gertatzen zitzaizkion baldintza zail haietan; esan nahi baita aitak semeari gauzak argi eta garbi uzteko tenorea heldua zela, apika:
|
|
|
Lotsatik ihesi zebilen arren, lotsa lotsa eginda zegoen Domingo, hain iruditu zitzaizkion gehiegizkoak bulego buruak egindako alabantzak eta laudorioak, bulegariek biziki txalotu bazuten ere, zer erremedio...!; deseroso zegoen, beraz, Domingo, traje eta gorbataz jantzita zegoena, esku mutilatua jakako poltsikoan sartuta, amak hartara ohitu baitzuen: ez duzu mundu guztiari zeure desgrazia erakusten ibili beharrik, seme... nahiz eta
|
bera
ez zegoen erabat ados: alde batetik, bai, amaren arrazoia arrazoizkoa zen... izango ez zen, bada!, kakak eta pixak agerian utziz gero mundua pixontzi eta kakontzi bihurtzeko arriskua baitzegoen, hatsa eta kiratsa zeriona, toki ezin bizizko bat; bazegoen, gainera, amarenari eransteko moduko beste arrazoi bat, barregarria ere bai baitzen gabezia hura erakusten ibiltzea, istripu arrunt baten ondorioa izan zenean, eta ez kausa noble batena:
|
|
2010
|
|
|
Kepak burua makurtzen zuen, aitari kontra egiteko ezgauza, baina bere artean pentsatzen zuen
|
bera
ez zegoela negozio hartarako egina. Ez zen irudipen hutsa:
|
|
|
Idigorasekin ez baina gure artean aipatu genuen hurrengo batzarrean, Felixin
|
bera
ez zegoela aprobetxatuta. Xantik atera zuen gaia, seinale Jonek botatako erretolika buruan iltzatuta geratu zitzaiola, eta Idigorasen argudio berberak azaldu zituen bere mintzaldian, Felixin gure artean ezin onar genezakeela defendatzeko.
|
|
|
Biharamunean unibertsitatetik etxera bazkaltzera itzuli nintzenean, lagunei esan nien hartzeko Felixin arratsaldean eta eramateko noranahi, nik beste egiteko batzuk nituela-eta. Felixinen etxera joatea zen egiteko hori,
|
bera
ez zegoen orduren batean, haren gurasoekin hitz egiteko.
|
|
2011
|
|
|
–Zure anaiarentzat ez dago oraina besterik.
|
Berarentzat
ez dago ez etorkizunik ez iraganik. Ez daki gu ere biziak garela gure sasoian.
|
|
|
Gero ere maiz entzun dugu argudiabide hori, eta beti ez hura ekiditera deitzeko asmoz hain zuzen: tortura Konstituzioan debekatua dago, ergo ezin da egon,
|
beraz
ez dago. Eta alderdi handienak, eta Estatuko telebista, irrati eta kazeta handi guzti guztiak, eta kazetariak, eta pazifistak berak, kontzientziak lasai.
|
|
|
Lorategian jarri zen bere buruari mimo gastronomikoak egitera; trapu bustia pasatu zuen mahai zurian, polenari tostaden platera eta katilu bat kafesne uzteko adinako espazioa kentzeko; etxe barruko pantailan Anatomía de un asesinato ikus zitekeen, topera, baina
|
bera
ez zegoen hari begira, entzutea gustatzen zitzaion, Duke Ellington en musika, epaiketa hasten den arte batez ere.
|
|
|
Nahiz eta Izaro neska polita izan, haren titiak elkarrizketa gai arrunta izaten ziren Andoniren lagunen artean
|
bera
ez zegoenetan?, Andonik beti esaten zien bere lagunei ez zutela larrutan egiten. Ez zekien zergatik egiten zuen, horrek puntuak kentzen baitzizkion besteen aurrean, baina halaxe zen.
|
|
2012
|
|
|
Baina haietako batzuek bazekiten Krishnamurtik adierazi nahi zuena: berak esaten zuen oro jasota gelditzeko arriskua zegoela, almazenatuta, jakinduriaren etiketapean, gero bakoitzak nahi zuenean eta nahierara erabiltzeko, eta
|
bera
ez zegoela prest ikasleei morrontza bide hori eskaintzeko. Ez zuen, ikasleen garunean, datu eta teoria sorta bat ordezkatu nahi bere datu eta teoriekin.
|
|
|
Eta Raulek berreskuratu duen bizi gogoa ikusita, Marta atzean gelditzeko arriskuaz ohartzen hasi da. Senarraren gazte sentitzeko saiakera bakoitzari barre egiten dio berak, ozen gainera, argi gera dadin
|
bera
ez dagoela kezkatuta, argi gera dadin gazte bihurtzeko ahalegina patetikoa iruditzen zaiola, baina barrearen azpian Raulek egun batean fosil bati legez begiratuko dion beldurra ezkutatzen da. Sentipen hau barruan izan du azken urtean, baina ez dio izen eta abizenik ipini bere lagun Silviarekin ostegunero bezala kafea hartzera geratu den arte.
|
|
|
Umearen besoa ez ote zegoen Europako neurrietara egina? Beharbada umea
|
bera
ez zegoen nire munduko neurrietara egina. Beharbada amak arrazoia zuen, hura naturala ez zela esaten zuenean.
|
|
|
Horretan ere, onena Etxe zen. Baina
|
bera
ez zegoen lokalean. Eta Leon eta bion arteko berbeta gai bakarrak bi ziren:
|
|
|
Pazientziaz jokatu zuen ordura arte nirekin. Nik era guztietako aitzakiak bilatzen nituen
|
berarekin
ez egoteko eta, halere, berak bereari eutsi zion. Tinko.
|
|
|
Gero ere maiz entzun dugu argudiabide hori, eta beti ez hura ekiditera deitzeko asmoz hain zuzen: tortura Konstituzioan debekatua dago, ergo ezin da egon,
|
beraz
ez dago. Eta alderdi handienak, eta Estatuko telebista, irrati eta kazeta handi guzti guztiak, eta kazetariak, eta pazifistak berak, kontzientziak lasai.
|
|
|
Etxera itzultzean, eta Arantxa
|
berarekin
ez zegoenez, gelditu egin zen Etxenagusiaren horma belztuen aurrean. Han ageri zen berriz ere andre xahar baten gerritik gorako silueta, leihoak zedarrituriko argi itzaletan soslai.
|
|
2013
|
|
|
Sarak segituan onartu zuen gurasoen bereizketa,, ezin dugu ezer aldatu, erabakia beraiek hartu dute gurekin kontatu gabe,
|
beraz
ez dago atzera bueltarik, galderak egiteko denborarik ere ez dago, erantzuna eman digute, esaten zidan askotan, pragmatismo sotilez.
|
|
|
zegoela zioen.
|
Bera
ez zegoen prest ostiral arratsaldeetan edo larunbat goizetan ia hiru orduko bidaia egiteko eta, atzera bueltan, beste horrenbeste igande eguerdietan.
|
|
|
Berarentzat ez.
|
Berarentzat
ez zegoen arazorik. Ez neska gazte harekikoan eta ez bestela ere, oro har.
|
|
|
–Hamar urte nituela, aita greba batean sartu zuan.
|
Bera
ez zegoan ados, baina badakik zelan izaten diren beharginen arteko kontu horiek, asanbladak eta ostiak. Azkenean, hilabeteko greba egin ostean, enpresariak lantegia itxi eta aita amorratzen geratu zuan:
|
|
|
Raissak bazuen, bai, ilusio bat, buru buruan sartua, baina
|
bere esku
ez zegoena: kosta ahala kosta izan nahi zuen amona.
|
|
|
–Hamar urte nituela, aita greba batean sartu zuan.
|
Bera
ez zegoan ados, baina badakik zelan izaten diren beharginen arteko kontu horiek, asanbladak eta ostiak. Azkenean, hilabeteko greba egin ostean, enpresariak lantegia itxi eta aita amorratzen geratu zuan:
|
|
|
Raissak bazuen, bai, ilusio bat, buru buruan sartua, baina
|
bere esku
ez zegoena: kosta ahala kosta izan nahi zuen amona.
|
|
2014
|
|
|
Ez nuen egin, ez nuen garbi ikusi.
|
Bera
ez zegoen eman nahi zuen bezain lasai. Sumatu nion.
|
|
|
Nire logelako ertzei begiratzen diet, eta bada zerbait arraroa. Apalategietara begiratzen dut, eta bada zerbait
|
bere lekuan
ez dagoena. Eta, orduan, horrela geratzen naiz luzaroan, ohean etzanda, ahoa irekita adurra dariola, nire logelako pareta landare liburu aulki leiho galtzerdiei begira, nire desordena ordenatuan lekuz kanpo dagoen zerbaiten bila.
|
|
|
Luzatu gabe, bada, bi ohar: inor de fakto gizartean bizi bada (artifizioan), hitzarmen sozialak berton bizi diren guzti guztiak berdin obligatzen ditu, gizarte horretan gogoaren aurka sarraraziak izan zirenak ere; haien nahiak agintearen nahian depositatuak daude2097 Bigarren, Estatu/ nazioak,
|
beren artean
ez baitago hitzarmen sozialik, natur egoeran daude, elkarrenganako norgehiagoka eta gerra egoera, naturalean?. Naturala baino ez da bata besteari gain hartzen eta menperatzen ahalegintzea.
|
|
|
–Le tiers état est une nation complète?. Ez erregeren eta ez nobleziaren beharrik dauka bera bakarrik nazio osoa izateko, eta
|
bera gabe
ez dago naziorik. Hemen bai, esposizioaren kontzeptu zentrala nazioa da; berak erabakitzen du zer den nazioa.
|
|
|
Berak ez zuen sekretu hori inoiz agertu.
|
Beraren baitan
ez zegoen ezertxo ere, agian. Halako susmo batek gogoeta eragiten zuen, zeren han ez baitzen kanpoko trabarik.
|
|
2015
|
|
|
Arratsaldero han inguruan zegoen fisioterapia zentro batera joaten zen, nonbait. Tendinitisa omen zeukan sorbaldan aste oso bat pisua margotzen pasa zuelako,
|
bera
ez baitzegoen ohituta horrelako lanetara. Institutuko irakaslea omen zen, eta eskulanetarako baldarra.
|
|
|
Ordezkari guztiak harrituta utzi ditu bera dekretu berriaren kontra zegoela esaten hasi denean. Berak bileran ministerioaren postura defenditu behar zuela esan du, hori zela bere egitekoa, baina
|
bera
ez zegoela ados eta ez duela inolako eragozpenik garbi aitortzeko dekretuak autonomia erkidegoen eskumenak garbi urratzen dituela. Zuzendari orokorraren jarduna amaitutakoan, ordezkarien txanda iritsi denean, betikoek hitz egin dute betikoa esateko.
|
|
|
–Karim ez duk inondik ere agertzen. Bere zeldako atea irekita zegok, baina
|
bera
ez zegok barruan. Txoko guztietan bila ibili nauk, alferrik.
|
|
|
beharbada beste behin begiratu genikek bere zeldan, baina uste diat jada ez dagoela hemen. Han jarraitzen ditek bere puska guztiek, baina
|
bera
ez zegok inon. Hemen egotea inon egotea baldin baduk bederen.
|
|
|
–Begira, jauna, zutik jarri zen?, ez dakit zer esan zizun nire aitak edo zer agindu, baina orain
|
bera
ez dago, eta ugazaba berriek, guk, ez saltzea erabaki dugu. Eskerrik asko etortzeagatik.
|
|
|
Bertan geratu edo joan. Egokiena, zentzuzkoena, auditorearen ondoan egotea zen, noski, baina
|
bera
ez zegoen luxuzko jatetxetako zerbitzarien gisara, agindua noiz jasoko zain, txokoan isilik itxarotera ohitua.
|
|
|
Sukarra izango da. Begiak itxiko ditut eta, irekitzen ditudanean, ziur
|
Bera
ez dagoela hor eserita.
|
|
|
geldi zaitez oinazea, geldi zaitez!
|
Bera
ez zegoen noski burutik jota. Inork ez zuen ikusi ohol mutur hartatik deuseztapenaren uretara murgiltzen.
|
|
|
Emilinek, Chamartinen jokatutako partida batean gertatu zitzaiona kontatzeari ekin zion. Kepak, une batez bederen arreta
|
berarengan
ez zegoela eskertuz, berriz ere etzanda jartzeko erabili zuen aukera.
|
|
|
Rue del Sarte 7 bigarrena ezkerrean, hantxe aurkituko nuen etxea, Porte de Clignancourt inguruan. Atariaren klabe zenbakia 4723 Iristen nintzenean
|
bera
ez bazegoen, portzelanazko katu baten irudiaren azpian aurkituko nuen giltza. Irrikitan omen zegoen bere bihotzeko ginekologoa eta laguna berriz ikusteko.
|
|
|
Rebeca lagunak argi du
|
bera
ez dagoela prest egunean 22 orduz enplegatua egoteko. –Horri esplotazioa deitzen zaio?.
|
|
|
Baina nik ez dut ahaztu nahi; kontua da ezagutzen ez nuen seme bat nuela. Adinaren gauzak zirela uste nuen eta denborarekin joango zitzaizkiola, elkar ulertzen bukatuko genuela, baina orain
|
bera
ez dago eta sekula ez dut izango nire semea ezagutzeko aukera. Berari buruzko edozer gauza kontatzea eskertuko nizuke:
|
|
|
Handik itsasoaren urdina ikusten da eta zezen zuriak bezalako olatuak harkaitz zokoen kontra bultza eta bultza. Baina
|
bera
ez dago uretara begira, baizik eta altzifreen artetik galtzen den bide harritsura. Telebista aurrean erdi lo zegoela aieru lauso bat izan du eta ama semeak ez dira oraindik hondartzatik itzuli.
|
|
|
|
Bere baitan
ez dago zientziaren zatiketarik; gizakiok, batzuk zenbakiak eta beste batzuk hizkiak bagina bezala sailkatuta, barreiatuta, bizi gara. Ikasketa aldetik biolo goa dugu, baina bios ari, bizitzari jarraituz, sophia ren uretan busti da, blai egin arte.
|
|
|
Antz handiegia zuten hitz horiek berak aspaldi idatzitako beste haiekin, ez ohartzeko. Hutsik dago bizitza,
|
bera
ez baitago, idatzia zuen, eta Rousseauren hitzak ere egokituak zituen gero, haren haritik. Hona ni hemen, bada, bakarrik bizitzan, ez baitut jada ez anaiarik, ez lagunik, ez gizarterik, neu neroni besterik.
|
|
|
–Etxea hutsik dago
|
bera
ez dagoenean, entzun zion behin Nobel saria irabazi berri zuen idazle bati, emazteaz ari zela. Esaldi hark haren obra guztiak adina balio zuela pentsatu zuen berak orduan.
|
|
|
Maiz zetorkion gogora sei hitz arrunt haiekin eraikitako olerkia, sekula bakarrik uzten ez gaituen bakarra bakardadea dela ikasia zuenez geroztik. Etxea hutsik dago
|
bera
ez dagoenean. Plagio txiki bat ere egina zuen:
|
|
|
Plagio txiki bat ere egina zuen: Hutsik dago bizitza,
|
bera
ez baitago. Eta Rousseauren hitzak ere egokituak zituen, misterio kutsua galdua baitzuten ordurako beretzat:
|
|
2016
|
|
|
salba ditzagun erreformismoaren bidez ahal direnak, eta utz ditzagun euskal estatu euskaldun bat sortzeko ametsak. Baina
|
bera
ez zegoen horretarako prest, honako arrazoi aberkoi hauengatik:
|
|
|
Badakigu zerbait gehiago, erantsi dugu beste informazio pixka bat: bidaian doa emakumea,
|
beraz
ez dago aireportuan bertako langilea delako, ez inoren zain dagoelako; ez doa inor hemendik hara. Zergatik diogu ordea, hemendik??
|
|
2017
|
|
|
Aidanez, bera izan zen denbora hartako marmarren eragile bakar, hain lagun ez zuen lankide zenbait ere hurbildu baitzitzaion. Hala ere,
|
bera
ez zegoen lan horietarako, ez zeukan inorekin indarrik. Eguneroko lanaren hipnosi bila itzuli zen hara eta ez beste ezertara.
|
|
|
Meditatuki, nik uste, nobela hau, puritanismoaren obsesioen ildotik, razionalitate modernoaren eta haren porrotaren eremuan, bere fiaskoaz akordatzera heldu gabe zegoela oraindik, XIX. mendearen azken urte edo XX.aren lehenetan kokatzen da, emakumeak oraindik gona luzeak jazten dituzten, baina apaiz batek jada ludi esaten dakien aro batean; historia kritiko eta literario XVII. mende cartesiarraz gero asko ikus ikasi eta bizihoztu baten buruan beraz. Arestion, beste mende bat bukatzera doa irakurlearentzat,
|
bera
ez dago oso historia horretan. Hau da, gu non egonik gabe geratuak gaude, zu eta ni, mendearen hondar honetan.
|
|
2018
|
|
|
baita gorpuak baino merkeagoak ere. Enkantean, gehienetan, kabestru bat lepoan jarrita aterarazten zituzten emazteak (herri sinesmenaren arabera, salerosketa ez omen zen baliozkoa kabestrua
|
bere lekuan
ez bazegoen); batzuetan, gerrian edo besoan jartzen zieten, eta, inoiz, xingola batekin ere apaintzen zituzten, kabestruaren, sinbolo haren umiliazioa arintzeko edo?. Kabestruak, Menefeeren arabera, ganadu salmentan erabiltzen ziren, baina pentsatzekoa da sinbolismoa harago ere bazihoala.
|
|
|
Gertatu zenean, duela astebete pasatxo?
|
bera
ez zegoen han. Irailak 29 zen, uda egutegietan amaitua izan arren, uda trajean etorri zen urteko azken eguna.
|
|
|
Ez dakit nork ezagutu zuen lehenengo nor; biok batera egin genuen salto, ziurrenik, igarotako urte guztien gainetik gai izan ginelako, oraindik, elkar ezagutzeko.
|
Bera
ez zegoen horren aldatuta, hori egia da: ez zen jada beltzez janzten, zirkulu laranja eta berde argiak konbinatzen zituen beroki ikusgarri bat zeraman?, baina gainontzean berdintsu zegoela esango nuke.
|
|
|
Hala ere, azken bolada hartan Iñakiri kostatu egiten zitzaion aitarekin elkarrizketak mantentzea. Gauza gehiegi galdetzen zituen eta
|
bera
ez zegoen kontatzeko prest. Gezurrik ere ezin zion esan, beraz futbolari buruz hitz egiten zuten, gai pertsonalagoak saihesteko.
|
|
|
Hala ere, azken bolada hartan Iñakiri kostatu egiten zitzaion aitarekin elkarrizketak mantentzea. Gauza gehiegi galdetzen zituen eta
|
bera
ez zegoen kontatzeko prest. Gezurrik ere ezin zion esan, beraz futbolari buruz hitz egiten zuten, gai pertsonalagoak saihesteko.
|
|
2019
|
|
|
Kapera zaharberritzen ari dira, alde batean aldamioak eta hauts pila bat urrezko kolorekoak izan behar zuten elementu dekoratibo guztien gainean. Ilun zegoen eta kanpotiko iluminaziorik ez,
|
beraz
ez zegoen beirateen ikusgarritasunaz gozatzerik. Hotz ikaragarria.
|
|
|
Bi hitz horiek,. Meislen ondasunak?, betidanik zitzaizkidan ezagun; eta esan nahi zuten aberastasuna, era askotako gauzen jabetza: urrea, bitxiak, etxeak, onibarrak eta biltegiak salgaiez goraino beterik, fardo, kutxa eta upeletan; baina ez soilik aberastasuna, esan nahi zuten oparotasuna; izan ere, gure aita emankorrari
|
bere esku
ez zegoen zerbait eskatuz gero, honela erantzun ohi zuen beti: –bai, koanto, Meislen ondasunak banitu!?.
|
|
|
Lehen begi kolpean ez dirudi digresio moralizatzaile hauek nahikoa zerikusirik dutenik Raimundo Silvak Mogueime pertsonaiatzat onartzeko eduki dituen erresistentziekin, baina laster ikusiko da gogoeta hauen erabilgarritasuna, gogoratzen garenean Raimundo Silvak, falta larrietatik libre dagoela suposaturik, ohiko erruak badituela beste alor batean, alor ez garrantzi gutxikoa, nahiz eta oso toleratua mundu guztian oso hedatua dagoelako eta edonoren eskura dagoelako, itxurakeriaren alorrean, hain zuzen. Ederki asko daki
|
berak
ez dagoela halako ezberdintasun izugarririk nor noren bizkarrean igo zen, ni Mem Ramiresen bizkarrean edo Mem Ramires nirean, kontatzean gezurra esatearen eta, adibide txiki bat baizik ez emateagatik, ilea tindatzearen artean, dena da, azken finean, banitate kontua, ongi emateko nahia, bai alderdi fisikoan eta bai alderdi moralean ere, oraindik bertatik imajina daiteke etorkizuneko garaia, non giza jokabidea izango baita, oso osorik, artifizios, egiatasuna, berezkotasuna eta xalotasuna, nortasunaren nolakotasun eder eta argitsu horiek, gezurra asmatu genuela jakitun izanagatik, egia bizi genezakeela uste genuen behialako garaietan definitzeko eta praktikatzen saiatzeko horrenbeste lan eman zuten bertute horiek, azkenetsiko direlarik besterik gabe.
|
|
|
Biharamunean, Raimundo Silvak, iratzarri zenean, ideia oso garbiak zituen osteak, erasotzeko, eremutik zehar paratzeko moduari dagokionez, bere uztatik gaineratutako xehetasun taktiko batzuk ere barne. Loak, sakon etorri zenak, amets lagungarriak ekarri zituen, eta amets hauek larritzen zuten zalantzak argitu zituzten, zalantzan ibiltzea, bestalde, ez zen harritzekoa,
|
bera
ez baitzegoen egiazko gerra batek dakartzan gorabeherez eta arriskuez ikasia, are gutxiago agintaritza mailako erantzukizunak, eta ez txikiak, hartzeko prestatua. Bestalde, begi bistakoa da zela jada lortu ustekabe efektua deitzen dena, pertsonak, kasu honetan setiatuak, ezer egiteko edo erantzuteko gaitasunik gabe uzten dituena, ulertzen dutelarik aldez aurretik ez zekitela ondoren jakingo zutena, eta ordurako beranduegi zela jakin behar zena jakiteko.
|
|
|
Marcial? Ez,
|
bera
ez dago hilda. Nirekin bizi da.
|
|
|
Denbora tarte hartan, eta ia hutsetik hasita, hantxe eraiki zuen bere bizitza, eta ez zuen Bilbora itzultzeko inolako asmorik. Urteetan zehar laguntzat izan zituen haiek krimen anker baten erruduntzat jo nahi bazuten ere,
|
bera
ez zegoen etsitzeko prest.
|
|
2020
|
|
|
krimen perfektua dela diote. Izan ere, ez dago frogatzen ahal den krimenik,
|
beraz
ez dago biktimarik eta ez dago delitugile edo kaltegilerik, jakina.
|
|
|
Nagia ematen dio zurrunbilo horretara sartzeak.
|
Bera
ez dago giroan. Ez du bestarako gogo handiegirik; baina Aimar ikusi nahi du, eta badaki Lesakan dagoela.
|
|
|
Josteko makinan eseri da Victoria.
|
Beretzat
ez dago etxe osoan beste ezer kuttunagorik; amarena zen,"... inguruko lehenengoetakoa" esan ohi zuen harro. Eskuak makinan jartzen dituen aldiro gogoratzen ditu artrosiak desitxuratutako amaren esku hezurtsuak.
|
|
|
Eta badaki zertarako ari den hoska, baina ez dio hartuko.
|
Beretzat
ez dago entzungo dion belarririk, baietz esango dion bururik. Adoretuko duen ahorik.
|
|
2021
|
|
|
Gogora ditzagun Epikuroren hitzak: " Heriotza ez da ezer guretzat; gu gaudenean
|
bera
ez baitago, eta bera dagoenean gu ez baikaude". Edo bera edo gu, ez dugu kointziditzen.
|
|
|
" Begiratu hemen daukazun miliziari,
|
beretzat
ez dago ez izotzik ez berorik. Munduko errepubliketan garaiena da eta politikoena, ez du inor hobesten oinordetzagatik, edo berari propio ez dagokion nobleziagatik.
|
|
|
Halako batean ohartu zen pasatzen ziren bakanen isla ageri zela kristalean baina
|
bererik
ez zegoela. Alde batetik bestera mugitu zen harriturik erakusleihoaren zabaleran zehar.
|
|
|
Hilik zegoela esaten zioten bigarren aldia zen. Baina
|
bera
ez zegoen hilik; horren seinale ziren zerion ura, hesteek erortzean zeukaten pilpira, hondoan ageri zitzaien urdinkara, bere burua bera, une hartantxe, pentsatzen. Anaiak eta Anderrek esanak esan, ez zegoen hilik, bazekien.
|
|
|
|
Bera
ez dago dardarka.
|
|
2022
|
|
|
Istanbuleko Udalean gertatutakoak itxaropen handia piztu du, baina kurduak behin eta berriz ari dira gogorarazten ez daudela doako botorik emateko prest; Erdogan garaitzeaz gain, alternatiba ere landu behar da, eta, oraingoz, oposizio kemalistak kontrakoa egiten duela salatzen dute: kurduen, HDPren botoak behar dituzte, ezinbestekoak dira Erdogan garaituko bada, baina era
|
berean
ez daude prest gutxieneko oinarririk negoziatzeko hizkuntzaren, hezkuntzaren eta gainerako eskubideen gainean. Eta ezin ahaztu HDP bera legez kanpo uzteko makineria martxan dela Turkian.
|
|
|
Isabelek isilean so egin zidan: garbi antzeman zuen hura
|
berarekin
ez egoteko amarrua zela.
|
|
|
Deitu Baionako telefono zentralera eta Dassiérekin jartzeko esan.
|
Bera
ez balego, honakoa esan: " Lehengusina txikia gaixorik dago".
|
|
|
oso pazientzia gutxiko emakumea zela.
|
Berarentzat
ez zegoen gauza bat norbaiti lehen aldiz irakastea baino ezer astunagorik. Gainera, bataioa egitera etortzen ziren gehienak sinesmen faltsu batekin iristen ziren:
|
|
|
Aliokhinek lotara joateko gogo bizia zeukan, lanerako goiz esnatua zelako, goizeko hiruretan, eta orain begiak ixten zitzaizkion, baina beldur zen
|
bera
ez zegoenean bisitariek ez ote zuten zerbait interesgarria aipatuko, eta horregatik ez zen joaten. Ez zeukan garbi Ivan Ivanitxek kontatu berri zuena burutsua edo interesgarria ote zen; bisitariak ez ziren mintzatzen laboreaz, belar onduaz edota bikeaz, baizik eta Aliokhinen bizitzarekin harreman zuzenik ez zuten aferez, eta horregatik zegoen gustura, eta horregatik nahi zuen haiek hizketan jarraitzea...
|
|
|
Kvaxin
|
bera
ez zegoen etxean. Egun euritsuetan datxara etorri beharrean, hirian geratzen zen; datxako giro hezeak, bere bronkitisarentzat kaltegarria izanik, lan egitea eragozten omen zion.
|
|
|
Orain ere sabaiak eta lurrak bat egin dezakete, eta zanpaketaren ondorioz steak tartare zoragarri bat sortuko litzateke. Baina indar handiagoz zera sentitzen du,
|
bera
ez dagoela sabaiaren eta zoruaren artean, ez, bera dela sabaia eta bera dela zorua, eta bera dela Pariseko erraien parte eta munduko umetokiaren esentzia. Bihotza betetzen dion sentimendu horren baitan ahots batek esaten dio gauza arraro samarrak pentsatzen ari dela, kontrolatu egin litzatekeela pixka bat.
|
|
|
Eta, gurasoek esan bezala, guztia aitzakia balitz? Markosek familiako bilera horiek
|
berarekin
ez egoteko aitzakia gisa asmatu balitu. Hala balitz, posible litzateke Maia Paulitarekin ospitalean egotea.
|
|
2023
|
|
|
Ez zioten beste ezertarako astirik utzi, berrogeitaka urteko hiru gizon gainera etorri zitzaizkiolako arrapaladan.
|
Bera
ez zegoen amore emateko prest, haietako bat kolpatzen saiatu zen. Akabo.
|
|
|
Ezti hutsaren koloreko ilea zeukan, luze eta distiratsua, zuhaitzen artean dizdizka.
|
Beragan
ez zegoen zahartasun arrastorik, begietan ez bazen. Lore sortu berria bezain gazte, negua bezain zahar, jakituria putzu sakonak ziren; munduaren egunsentiko izarren argia bezain sarkor.
|
|
|
Hila zen niretzat haurtzaroko eta gazte denborako bizitzaren erritmoa, hilak zereginen batean bete betean aritzen nintzeneko momentu haiek, bai eta atseden uneak ere, non gogoa eta gorputza ustekabean igeri gelditzen ziren, aske, patxadatsu.
|
Berarentzat
ez zeuden hilak, ordea. Eguerdi, iluntze, zapatu eta igande, berak aurkitzen du denbora atseden hartzeko, Le Monde irakurtzeko, diskoak entzuteko, txeketegia konprobatzeko, bai aspertzeko ere.
|