|
2000
|
|
|
Nahi bazuen bizkar zorroa han uzteko esan nion arren, neuk zainduko nuela, nahiago izan zuen
|
berarekin
eraman. Harri eta zur geratu nintzen, ezin erreakzionatuta, hiru gizonak Erniora igotzen ikusten nituen bitartean.
|
|
2001
|
|
|
Ilunabarrean, Julian anaia lasterka sartu zen etxera eta aditu nahi ez genuena erran zuen, Sadaba gau hartan
|
berean
eramanen zutela harrobira, aitzineko egunean muga aldean harrapatu zituzten bi etxalartarrekin batera. Lainezek berak ostatuan errana, muturra poliki berotu ondotik, harrokeriaz, bere trajean ezin kabituz.
|
|
|
eguzkiak
|
berarekin
eramana
|
|
|
Zu
|
berarengana
eramateko agindua daukat.
|
|
|
– Hitzordu haren azken arrazoia ez dinagu sekula jakingo, Louisek
|
berarekin
eraman baitzuen. Agian dena kontatu nahi zionan Jokini... zera, berak egindakoa, badakin, barrena lasaitu, zama arindu...
|
|
2004
|
|
|
|
berarekin
eraman ez dezan gure lurra
|
|
|
" Ba, gaurko dik, esan zuen Jabik; ez badugu masa pasteran egiten... Regla ere,
|
berak
eraman zian atzo."
|
|
2005
|
|
|
– Eta bere ahotik bi aldetara zorroztu ezpata jalgitzen zen, nazioen kolpatzeko; burdinezko makilarekin gorbernatuko baititu, ezen hark Jainko guziz ahaldunaren kolerazko oldez hanpatu ardo ontzia aztalkatzen baitu. Bere apainduran eta
|
bere azpian
darama idatzirik: erregeen errege, jainkoen jainko...
|
|
|
Dirua gutxitan aurkitzen zuten. Jendeak
|
berarekin
eramaten du azalera atxikirik, dirua da hemen jendearen bigarren azala, Abdul, esana zion aspaldi bere buruari.
|
|
|
Badut denbora oraindik. Gainera, Porrasek
|
berak
eraman behar nau Vigoko autobus geltokira.
|
|
|
Ez zen hondalean betiko galdu, Gerenaren eta Garaziren gutunek zigilu
|
bera
zeramaten.
|
|
|
Ni segur nintzen, egun ere segur naiz ez zutela ukitu, berean bere isurarazi zuela komandanteak fuela, jo zutela uste genezan. Eta destruktoreak, amuari helduta, noreste ipini zuen branka berehala,
|
berak
eraman gintuen Brightoneraino. Bazuten zer ikasia oraindik Tommiek guda jokoan.
|
|
2006
|
|
|
usain
|
bera
daramagu azal azpian.
|
|
|
Koska bera ere bazkaltzera zihoala haiek kaletik ikusi eta, zer bururatuko eta, lau umeak
|
berarekin
eramatea bururatu zaio.
|
|
|
helbidea, telefonoa eta nire baten izena. Gimnasioa ez duk berea, baina
|
berak
eramaten dik alde teknikoa... entrenatu, borrokak lortu eta hori guztia. Nire partetik hoala esan eta ziur nagok lekua egingo diala.
|
|
2007
|
|
|
Geratzen zen xanpain tanta bat botilan eta, kopa eskaini ziolarik, irakasleari amorru hondar bat atzeman bazitzaion ere behakoan, onetsi egin zion gonbita. Edaria
|
berarekin
zeramala sartu zen berriz ere bainugelan eta, orrazten ari zela, irria harrapatu zion Migelek ispiluan.
|
|
2009
|
|
|
Tximistak kable bat botea izan behar zuen San Juan aldean, enkargatuak
|
berarekin
eraman zuen. Galernak gogor jo zuen gauean, posteak makurturik zeuden, eroritakorik ere bazen, lurrean baino kableetan bailuten euskarria:
|
|
|
Buzoa erantzi zuen, eskuak garbitu zituen, orraztu egin zen. Don Laureanok La Urbanan bazkaltzen zuen,
|
bertara
eraman behar izaten zioten hiruretarako. Alkandora galtzapean sartuz etorri zen harro atzetik" Autoen laineza zakan anaik izugarriya!", ezkerraldeko atea zabaltzeko luzatu zuen eskua, norbaitek oihu egin zion.
|
|
|
Globoaren arazo globalen uholdeek gainditu zituzten bikotearen kezka existentzial minberatsuak. Baina ez zen gaizkiago, horrela bakoitzak
|
berea
zeramalako, bestearekiko zor barik. Gulf stream hura salbatzean bikotea eta jabetasun sentimentala purruskatzen ziren... hainbat hobe.
|
|
|
Haietan ginen Mamasay eta biok. Prenestinako Forteko squattean bizi zen erizainak
|
berarekin
eraman gintuen, piskola gintezen. Bi asteetan imajina ere ez genezakeen mugimenduaren lekuko izan ginen:
|
|
2010
|
|
|
Dohain itzela duen arren, eta mundu osoan zehar ibiltzen bada ere hainbat jende famaturekin, badakit hori guztia niregatik egiten duela, bere kabuz ez lukeela egingo. Ahal duen guztietan
|
berarekin
eramaten nau kongresu eta promozio biretara eta badakit bakarrik joaten denetan ere ez diola inoiz soberazko begirada bat eskaini ezein emakumeri. Behin baino gehiagotan aitortu dit nirekin denbora pasatzea beste helbururik ez duela bizitzan.
|
|
|
Ahantzi egingo zitzaidan? Bitartean, Olabarriak ikusi egin zituen
|
bertan
neramatzan hiru liburuak. Vasili Grossmanen Vida y destino, Robert Musilen El hombre sin atributos, eta Katxalynena.
|
|
|
mundua
|
bere baitan
daramana,
|
|
2011
|
|
|
Edozelan, hura zen azken gomuta lausoa. Hurrengo egunean Pizarro desagertu egin zen –Txilen jendea desagertzen den moduan desagertu ere– Puerto Monttetik zetorren ontzia goiz hartantxe helduagatik, inork ez zuen gogoratzen
|
bertara
eraman izana. Beharbada ito egingo zen badian.
|
|
|
Solasen bat, irudiren bat lot dezaket kanposantuarekin, besteren bat ehorzlearen etxearekin edo Durangorekin. Hagitzetan gaiak
|
berak
narama elkarrizketa haietako batetik bestera eta, nago, horrek eman diezaiokeela gutxieneko koherentzia testu honi, bai behintzat ardatz kronologikoak baino gehiago. Gogoan dut, esate baterako, bere etxean mintzatu nintzela dueluez ehorzlearekin; mintzatu zitzaidala, gauzak zehatz esateko.
|
|
|
– Kanposantuak dueluen antzeztoki izanik, Europa alde honetan gutxienez, nire ogibideak
|
berak
eraman naik kontu hauek ezagutzera, nahiz eta, tamalez, nire apopiloen artean ez daukadan duelu batean akabatutako inor. Edozein modutan, dueluak badik ezberdintasunik Atlantikoaren alde batetik bestera, hala liturgietan nola kokalekuetan, baita ere onarpen sozialean.
|
|
|
Lenaren abandonua. Bere iraganaren zati bat
|
berarekin
eraman zuen eta errusieraz moldatzeko gaitasuna utzi zion trukean. Irabazten atera zen Diego.
|
|
|
Ilunabarrean jabetu da Idoia liburu aurkezpenetara eramaten duen traje
|
bera
eraman duela Diegok amaren hiletara. Ez daki zer esan nahi duen horrek.
|
|
2012
|
|
|
Ezezagun baten edertasuna zuen, ordea. Arrotza zitzaion, azken lau urteak
|
bertan
zeramatzan arren. Atzerria izaten jarraitzen zuen, nahiz eta atzerria zen bere moduko nomaden aberri bakarra.
|
|
|
gaur kapitulu bat, hurrena harekin loturarik ez duen beste bat... Jazz musikaren jarraitzaile sutsua baitzen (ikus Charlie Parkerri eskainitako El Perseguidor [6] ipuin luzea), jazzak
|
berarekin
daraman inprobisazio kutsu hori eman nahi izan zion bere nobela ahaztezinari. Baita lortu ere, nire uste apalean.
|
|
|
Baina, eta zer maleta hura hartu eta berak egiteko zituen bidaiak egingo banitu?
|
Berak
eramandako lekuetara joango banintz. Itsaso urrunetan busti nire zapatak.
|
|
|
Etxeko gizonak
|
berarekin
eraman nahi izan nau kalera, egurastera. Hilabete gehiegi daramadala atera gabe dio, eta horregatik dudala.
|
|
2013
|
|
|
Kanposantura bidean familia ezin kontsolatu. Aitak
|
berak
eraman nahi zuen bizkarrean bere semearen gorputza," Santi hil digute!". Nola egiten ahal zen halako gauza bat?
|
|
|
|
Berarekin
eraman nahi izan ninduen erreginak ezteietara, bere gortekide gisa. Joan ere eraman zuen berarekin, eta gure etorkizuna iragarri izan balu bezala, elkar aurkeztu, eta elkartu egin gintuen.
|
|
|
Laster Durango Bizkaiko kondearena izango da, eta Historian beste bide bat hartuko du. Mutikoa koskortzen denean
|
berarekin
eramaten hasiko da.
|
|
|
Igarri izan balit bezala, jagi eta ondoan eseri zitzaidan, sutatik hurbil geunden. Besoaz
|
beragana
eraman ninduen, eta zein ondo gauden esanez laztantzen hasi zen, lehenik besoak, gero sama, ondoren gerria; atzamarrak jostari zebiltzan, ezpainak lagun; holaxe egon nahi nuen betiko, gozotasun hartan murgildurik. Suaren txinpartak entzuten genituen, niri xirula baten hots xamurrak laguntzen ziela iruditzen zitzaidan, edo beharbada Harkaitz izango zen, ziostala:
|
|
2014
|
|
|
Zine gela
|
berera
eraman zuten Irene, besaulki berean eserarazi. Aretora sartu zirenean, hutsik topatu zuten, ez zegoen aurreko eguneko gizona.
|
|
2015
|
|
|
Faxistak eskualdera hurbildu ahala, fundatzailearen hezurrak profanatuak izateko arriskua larrituz zihoalarik, buruzagi jeltzaleek hezur horiek beste nonbait ezkutatzea erabaki zuten. Polikarporen aita, gerran taxilari lanetan zebilena, desehorzketan egon zen, jazoera historikoaren lekuko; eta
|
berak
eraman zituen erlikiak aurrena Bilbora eta hurrena Zallara, non sekretu handiz berrehortzi baitzituzten.
|
|
|
Saizarbitoriaren obran ez dago garbi bereizterik trauma pertsonala eta trauma kolektiboa, protagonistek
|
beren baitan
daramatzate herriko gatazkak, bururatu ere ez zaie egiten salbabide soilik indibidualaren aukera. Dena den, protagonistaren aita eta ama iraganetik oraina itotzera datozkion mamu iturri izaten dira, sarritan nahigabeko oroitzapenen bidez adieraziak.
|
|
2016
|
|
|
Etxean ez zioten inolako eragozpenik jarri, eta garrantzitsuena, lotuagoak ematen zuten gainerako ikasketek. Ibaiak
|
berak
eraman zuen murgildu orduko.
|
|
|
– Horraino entelegatu diat –baina Pedrotxok gehiago jakin nahi zuen– Ulertzen ez dudana duk zer irabaziko duen morroi amerikano horrek. Urangak
|
berea
eramanen dik. Tira, puska bat eraman dik dagoeneko...
|
|
|
Amarekin, ama eta beste emakume bat oihal artean.
|
Berarekin
eramana josten zuten etxera. Gonaz jakaz oihalez aldizkariz betea zegoen gela hartan sartu ziren, aldizkari bat ipini zioten esku artean ez hausteko aginduz eta hura ikuskatzen eduki zuten beraiek etxean zeukatenaren berdina zen Alfa beltz dirdiratsuaren ondoan, amak eta jostunak zerabilten jardunetik guztiz urrundua.
|
|
|
Gabonetako oporretatik amarekin egon gabe! Hura ikusteko zirrara biziak galarazi zion bere buruari galdetzea zergatik joango ote zitzaion ikastetxera bisitan astegun buruzurian, ez ote zuen gertakari txarren batek
|
bertara
eraman. Ikerne zegoen.
|
|
|
Lan egiteko asko neukan herrian. Gerrako zaurituak zeudenez, inprobisatutako ospitale bat atondu genuen zinema batean eta
|
bertara
eramaten genituen alde batekoak zein bestekoak. Halako batean herrian zabaldu zen Santakrutz ermitatik bera zetozela soldaduak.
|
|
2017
|
|
|
Bihotzekoarena gertatu aurretik Axirekin izandako elkarrizketa haren oroitzapena uxatzeko, bakardadeak pisatu egiten dio. Gustatu zaion azken aurreko ligeaz akordatu da; badaki, ilusio gehiegi jartzen du gizonengan, horixe da Begok esaten diona, eta lehenago Axik, nork eta Axik, 19 urte pasa gizon
|
berarekin
daramatzanak. Zein erraza:
|
|
2018
|
|
|
Giuliaren etxean jarri dute hitzordua. Sarak
|
berarekin
daramatza sei belarritako pareak eta sei lepokoak. Atea jo eta Giuliak irribarre batekin zabaldu dio.
|
|
|
Horrez gain, kultur ekintzetan gogotsu parte hartzen zuen Gironellan bertan. Musikaria zen orduan, eta
|
berarekin
zeraman talde batean jo zuela esateko harrotasuna. Letrak egiten eta istorioak asmatzen ere bazekien, eta oso ondo egiten zuen gainera.
|
|
|
Hauspo bakarrarekin egin duten algarak bidaiari bakanen atentzioa piztu duela ohartu direnean, eskua elkarren ahora eraman dute listua irentsi eta lagunaren barrea itotzeko. Trenaren triki traka zalapartatsuak
|
berarekin
eraman ditu Fakirraren aitanoel ahotsa eta Tatianaren txolarre irria, besarkatuta biak, etxera ertzak zimurtuta helduko diren postalak patrikan daramatzatela ahaztuta.
|
|
|
Handia da Fakirra, baina ez da askoz txikiagoa Bixar: alkandoraren bular pareko patrikaraino makurrarazi du Fakirraren burua, laguna patrikan sartu eta
|
berarekin
eraman nahi balu bezala. Besarkada guztiak ez dira berdinak.
|
|
|
Euren kasa dabiltzala dirudi, gainera, zuk deus behartu gabe; antolatu baino ez dituzula egiten, onetsi besterik ez. Kanta eta letra txirikordatuta heltzen dira auskalo nondik mihi puntara, gitarrak zeure hatzei deitzen die eta programatutako pianola automatikoetako teklak bere burua sakatzen duen gisa
|
berean
zaramatzate harmoniara sokek, zeure arpegiatzeko teknika narrasa ez da gaur ezeren traba. Isurian doa dena.
|
|
|
Dirudunaren ametsa da atiko hura: argia parrastadan horma zurien gainean isurtzen, leiho biribil zabalak, kupulatxo batean errematatutako sabai altuak, bertaratu orduko apartamentua Basilika edo La Coupole bataiatzera eramango dutenak –beti Paris izendegian, beti Parisen aztarnaren bila– Bereizi eta gutxira jabetu da Koro
|
berarekin
eraman dituela Fakirrak Zumetaren bi koadroak. Kimono itxurako bata ttipiegia soinean duela ireki dio atea, “Barka, baina orain ezin duzu sartu”.
|
|
|
Eta nola bizitzak eta kantagintzak elkarri lagundu egiten dioten edo enbarazu; eta nola jendeak zuk kantatzen duzuna zarela uste izateak lagundu egiten dizun edo enbarazu; enbarazu, zure bizitza amaitutzat emateraino, “Capri c' est fini”, edo, kontrakoa, bukatu dena komedia dela ulertzeko. “Capri c' est fini” esatea, katartikoki malenkonia uholde batean murgildu eta entzuleak
|
bertara
eramatea –hau ongi ulertzea komeni da–, ez da ezeren amaiera, ez eta paradisutik egotziak izan garela sinesteko modua ere, baizik eta “Capri c' est moi” esateko beste modu bat, erreafirmazio bat, diskoko orratza, cd aren laser izpia, ordenagailuaren konpresio binarioa bitarte (“tu comprends, dis? ”). Bi eratako kantariak baitaude Pharosen ustez, esan dugu:
|
|
2019
|
|
|
Ikasturte amaiera zen eta bi irakasleok bokata bat jatera joan ginen eta trago pare bat hartu genituen.
|
Berak
eraman behar ninduen etxera autoz. Autoan sartu ginenean ohartu nintzen nire etxerakoa ez zen bide bat hartu zuela eta herritik urruntzen hasi zela mendi aldera.
|
|
|
umetan gaixorik egon zenekoa kontatzen du oheko andreak... Eta gaixorik egon zen urte
|
berean
eraman zuten aita, kartzelara, fusilatzera, ez dakigu. Ez zen itzuli, hori argi esaten du, bakarrik egon zela ama gero beti.
|
|
2020
|
|
|
Autobusaren prezioak bost (5) pezeta egiten du gora, baina leku
|
berera
narama. Ogiak ere gora egiten du... baina nik gauza bera jaten dut.
|
|
|
Eta, amaitzeko, imajina ezazu frutaz beteriko zuhaitz bat, imajina ezazu fruta heltzean lurrera erori beharrean zerura amiltzen dela... Ba Victor zen grabitatearekin jolasteko indarra izan eta ukitzen zuen guztia
|
berarekin
eramateko kapaz zena.
|
|
|
Eta batzuetan, zuzendariak zuzentzeari uztea da obra batek behar duena, laguntza eskatzea, beste norbaitek hortik aurrerakoa hobeto egingo duela aitortzea, egoak dioena dioela. Kasu honetan Javiri pasatu genion guztiz batuta, eta
|
berak
eraman zuen Erika urrunago, obrak behar zuen lekura. Berdin estetikarekin, arroparekin, espazioaren interpretazioarekin...
|
|
|
2: Ni
|
berak
eramaten nau.
|
|
|
(PATXIk desesperatuta, AITAri paperak kendu eta
|
berarekin
eramaten saiatuko da.)
|
|
2021
|
|
|
(ERRAMUN JOAKIN joan da, farola ttikia
|
berarekin
eramanaz. Iluntasunean, SHEPHERD JAUNA aztoratuta eta beldurrez.
|
|
2022
|
|
|
eskutik heldu eta
|
bertara
eraman zaitut
|
|
2023
|
|
|
Ordizian merkatu eguna aprobetxatuz ibili ziren gure beltzak inguruak antzerkiz bustitzen eta Seguran, herri txikiagoa izanik, inpaktua handiagoa izan zen. Antzerki ikastaro inprobisatu batzuk antolatu genituen bertako umeekin, eta gure entrenamendu batzuk ere
|
bertara
eraman genituen.
|
|
|
Hori ez da gizarte super star bat kritikatzeko modua! Hobe isilik eta ezarritako ordenari men, egunerokoari aurre egin “ezarritako” oihuaz, jaiotzetik
|
bertatik
daramagun zerbait balitz bezala. Ezarritako artea.
|