|
2004
|
|
|
Hendaia sortu zeneko kultura zein zen. Gauza
|
bera
Irun eta Hondarribian. Oixtian aipatu dudan proiektu pedagogikoa hor sartzen da, maleta baten gisara ulertu behar da, eskolatik eskolara aldatzen baita.
|
|
2005
|
|
|
Orduan, eszenifikazio edo antzezpen horretan non gelditzen dira kantinerak. Eta Gipuzkoan,
|
beraz
Irunen,, odol garbikoak, zirela frogatu ezin eta garai foralhaietan ez zeukaten gizonek, gaur egun bizi direnek, badute Alardeanparte hartzeko eskubiderik? 18 Pasabidean egoten ahal ziren, edo ilegalki, baina ezzuten alardeetan parte hartzen.
|
|
2008
|
|
|
“70 urtean enterratuta izteko interesa egon den” historia horri lekua egitea dabe helburu; gerran hildakoen zerrendak osatzea, esate baterako. Domekan, gorazarre egingo deutsee “1936ko urrian Intxortan eta Kalamuan faxistak gerarazi zitueen miliziei, 1936ko urrian
|
bertan
Irungo borroketan zauritu eta hil zen Primo Bastida zaldibartar gazteari, eta apirilaren 24an Intxorta jausi ondoren Santamañezarren faxisten aurkako borrokan ibili ziren guztiei eta, bereziki, bertan hildako berrogeitik gora lagunei”.Pedro Garrori omenaldiaMemoria historikoa berreskuratzeko eta errepresinoa jasan ebenen ondorengoek gertatu zena ezagutu daien, “ikerketa lana” funt... Ahozko testigantzen garrantziaz eta testigu geroago eta gitxiago dogula gure artean ohartuta, omenaldiak be antolatu gura ditue.
|
|
|
Fikziozko narratibarekin lehen kontatua 1977an izan zuen, Donostia Hiria saria irabazi zuenean, Oroitzapenetan ipuinarekin. Urte
|
berean
Irun Hiria saria irabazi zuen, Esku leuna polizia eleberriarekin. Genero bereko hainbat liburu kaleratu zituen hurrengo urteetan:
|
|
2009
|
|
|
Erasotzaileak atzetik jo du andrearen autoa
|
berearekin
Irunen, eta labanaz eraso dio; laguntzera joandako gizon bat ere zauritu du
|
|
2010
|
|
|
Garai batean ohikoago zen makila erabiltzea, baina egun agintari eta pertsonaia bereziei oparitzeko erabiltzen dira. Garai batean bezalaxe, teknika berbera erabiltzen du Alberdik
|
bere
Irungo tailerrean.
|
|
2011
|
|
|
Erran dugu nola har hura, arrautzatik ateratzean, bere hazkurriari buruz gertatzen den, erruleak hau eginik, zer ari zen batere jakin gabetarik, Jainkoak eman dion asmo miragarri bati esker. Erran dugu ere nola har hori, jan eta jan, hazten den arrautzatik ateratzean, bere hazkurriari buruz gertatzen den eta errulearen heineraino, beti har dagoelarik, eta nola, behar den izarira heldu denean,
|
berak
iruten eta berak ehaiten duen kusku gogor baten barnean gordetzen den.
|
|
2014
|
|
|
Futbol zalea izandakoa omen zen, gaztetan, eta behin baino gehiagotan joan omen ziren Pepita eta
|
bera
Irunera, trena hartuta, partidaren bat ikustera. Berehala ulertu nuen izebaren abentura guztiak gerra aurrekoak zirela eta kontatzen zizkigunak desagertutako mundu batean gertatu zirela.
|
|
2015
|
|
|
Gabonetako oporrak aprobetxatuz, adibidez,
|
bere
Irungo etxean Oteizarekin biltzeko asmoa genuen. Bere partaidetza ia segurua ikusten genuen, eta horren bitartez, euskal artista gehiagorengana heltzeko bidea izan genezakeela uste genuen.
|
|
2017
|
|
|
Mutilentzako irakaskuntza eredu onena zelakoan, handik pasatu ziren Irungo izen handiko sendien semeak. Eta eskolak
|
berak
Irungo gorabehera soziopolitikoak ezagutu eta haien arabera moldatuz eta egokituz egin zuen aurrera. 36ko gerraren bueltan, eskola errepublikazaleen eta nazionalisten zaintzapean egon omen zen, eraikina oso ondo kokatuta baitzegoen udaletxearen albo batean, San Juan plazan, eta militarki erabilia izan ote zitekeen zabaldu baitzen.
|
|
|
Jorge tematu da, behin baino gehiagotan, garbi uzten berak ez duela ezer gogoratzen. Anaia Valentinek lagundu egin ziola
|
bera
Irunera iritsi zenean, eta erreferentzia bat zela gainerako anaien artean, komunitateko zuzendaria baitzen.
|
|
|
Lazarraga arabarraren izkribuetan ere agertzen da. Eremu zabalagokoa zen antzina; gaur egun
|
bertan
Irunen eta Hondarribian esaten da (Sagarzazu 2005: 92).
|
|
2018
|
|
|
47). Arnaudin ek 1877an Gaskoniako Landetan bildu beste batean (1966, 40 zb), etxekanderearen laguna zen lamina eta gizona ohean zegoenean etortzen zen; emazteak arto eta koipe ematen zion gomitari,
|
berak
iruten zuen bitartean, eta etxe hura gero eta aberatsago egin zen, laminak oso ahaltsuak ziren eta. Baina senarrak bisiten berri ukan zuen eta ez zitzaion laket; bera gelditu zela iruten erabaki zuen, emaztea ados ez izan arren emazteak ez baitira beti gizonei aurre egiten ausartzen; lamina etorri zenean, bizarrari ohartu zitzaion, baita gaizki iruteko moduari ere, baina koipea eskatu zion halere, eta kolpatzea izan zen gizonaren erantzuna; jende haiek inoiz baino pobreago bilakatu ziren eta ez zuten gehiago lamina ikusi.
|
|
|
Horrek eragin handia zuen eritasun larriak zituztenentzat:
|
Beratik
Irunera 15 kilometro baizik ez dira, eta Iruñera 65, garraio publikorik gabe, gainera. Beratar bat ingresatu behar izan zuten, Donostian azpikontratatutako zerbitzu batean.
|
|
2019
|
|
|
Penelopek urteak zeramatzan tapiz
|
bera
iruten, kiloa gerrian eta negarra begian: " Eta Odiseori etxerako itzulbidea ahaztu bazaio eta Hadeseko bidea hartu badu?", zuen Penelopek kezka nagusi.
|
|
2020
|
|
|
Beharbada Ariztimuñoren La muerte del euskera o los profetas de mal agüero izango zuen gogoan Barojak. Miguel Unamunok 1931ko irailaren 18ko Gorte Konstituziogilean, Pío Barojak 1931ko irailaren 28an Bartzelonan eta Ricardo Barojak urte
|
berean
Irunen" euskaldunen eta euskararen aurka" egindako iragarpen eta adierazpenei erantzuteko idatzi zuen Ariztimuñok liburua.
|
|
|
Uhartetik gertu, Irungo Santiago auzoko Euskal Jai frontoiaren atzealdean, bada sorbeltzen kolonia bat. Duela urte batzuk, populazio hori indartu nahian, 26 habia kutxa jarri zituen
|
bertan
Irungo Udalak.
|
|
2021
|
|
|
Bestalde, Iberia indoeuroparraren eta ez indoeuroparraren arteko muga Gipuzkoan dago Untermannen mapa ezagunaren arabera, Deban itxuraz, alemanaren 1961eko lanean zehazki holakorik erraten ez den arren, eta hemen berriz ere ikusten dugu erabat frogatu gabe dauden zenbait gauzari sineste handia eman zaiela, onetsi egin direla. Eta, halarik ere, briga vs ili, ilu (ilti, iltu) muga hori –oinarria zabala da oraingoan, alabaina, onimo gehiago hartzen dira zatiketaren nondik norakoa marrazteko– lauso ageri zaigu, Deban
|
berean
Irunegi dugula dakusagunean, edo Meñakan (Bizkaian) Irungana, alde batera Illundutenak utzirik ere.
|