|
2008
|
|
|
Ideologia eta politika aitzakiak ulergarriak ziratekeen beste garai batean: hain katolikoak baitziren euskaldunak (boza gorri ematen
|
zutenak
ere bai), hain hertsiki estekatuak elkarri elizgizonak eta euskara, eta halako guduak III. Errepublikan non halabeharrez euskarazko kazeta gorriak eta xuriak sortu beharrak baitziren elkarren kontra borrokatzeko. Estatuaren eta Elizen arteko Bereizkunde Legearen (1905) ondorioz kalapitak eztituz joan ziren; izan ere Andere Errepublika eta Aita Saindua elkarrekin ezkontarazi zituzten, eta 1905eko dibortzioak luzara on egin ziela batzuei eta besteei ez da dudarik.
|
|
|
Hola, komunitate horren eliteak nagusiki gaztelaniaz funtzionatu zuen, nahiz paraleloki euskararen aldeko ekimenak bultzatu. Egon ziren euskarari eta herri kulturari garrantzia handia eman zioten jeltzaleak, baina baita Arana Goirik kodifikatu zuen euzko kultura estereotipatua maila sinboliko hutsean defendatzen
|
zutenak
ere. Diferentzien gainetik ideologia zen komunitate nazionalista osoa elkartzen zuena.
|
|
2010
|
|
|
Beste batzuek, berriz, sare bakarra nahi zuten, eskola transferituen eta ikastolen bitartez osaturikoa. Eta, besterik gabe, doakotasuna aldarrikatzen
|
zutenak
ere baziren.
|
|
|
Beste batzuek, mesfidantzaz?, hauek, berriro, proposamen ausartegiekin?, pentsatzen zuten?. Eta kritikatu
|
zutenak
ere bai. Baina, oro har, proposamena gogo onez hartu zen klase politikoan nahiz sindikalean.
|
|
2013
|
|
|
Beraz, soldadu batzuen ardura testuak idaztea zen, beti ildo horretakoak, herritarren lasaitzeari begira. Eskualduna astekarian idazten
|
zutenak
ere idazleak ziren, baina ez ziren soldadu idazleak, hala nola armadak ez zien idazteko funtzioa eman, Jean Etxepare sendagile gisa ibili baitzen eta Zerbitzari eta Jean Saint Pierre ere antzeko funtzioetan aritu baitziren, zaurituen mugitzen.
|
|
|
Are gehiago, laborariak lurraren eta aroaren baldintza gogorretara ohituak zirela eta beraz gerlako egoera gogorrak jasateko prestago zirela dio Jacques Meyerrek. Eskualduna barnealdean saltzen zen bereziki, eta idazten
|
zutenak
ere laborantza munduan hazi ziren. Gerla egin zuten euskaldun gehienak ere laborariak ziren.
|
|
2023
|
|
|
Zalantzan ematen du antzerkia bat batekotasunean sortu zitekeela; haren ustez, frantsesez sortzen zen antzerkia agian XII. eta XIII. mendean abiatu zitekeen. Nahiz eta hastapeneko teatro testu horiek, eta hemen antzerki osoa kontuan hartuz, miste rioak barne, Europa guztian obra nagusi gisa ezagutzen direnak, idatziak izan baino lehen, beste metodologia erabili zituzketela, ahozkotik hasi zirenak, eta antolaketa handia eskatzen
|
zutenak
ere. D. Smithek uste du testu horiek aurrekariak zituzketela eta horiek ahozkotik heldu zirela.
|